Michał Bukowski IIB

1. POLSKIE KOLEJE PAŃSTWOWE(mała część) E-1Instrukcja sygnalizacjinaPolskich Kolejach PaństwowychWarszawa 1998 Michał Bukowski IIB

2. SYGNAŁY NA SEMAFORACH

3. SEMAFOR KSZTAŁTOWY • składa się ze słupa, na którym są umieszczone ruchome ramiona koloru białego z czerwoną obwódką oraz latarnie i przesłony z kolorowymi szkłami. • W uzasadnionych przypadkach, w celu zapewnienia lepszej widzialności, kolory ramienia i obwódki mogą być odwrócone. • Na maszcie semafora umieszcza się widoczną z przodu listwę z biało-czerwonymi pasami tak, by pas środkowy był czerwony. • Przez nastawienie jednego lub dwóch ramion semafora w odpowiednie położenie lub też przez ukazanie się odpowiedniego światła na semaforze wydaje się nakaz zabraniający lub zezwalający na jazdę pociągu.

4. DZIENNY Ramię semafora ustawione poziomo, na prawo od słupa semaforowego NOCNY Czerwone światło na semaforze Sygnał Sr 1 „Stój”

5. Dzienny Ramię semafora wzniesione pod kątem 45o do poziomu, na prawo od słupa semaforowego Nocny Zielone światło na semaforze Sygnał Sr 2 „Wolna droga”

6. Dzienny Dwa ramiona semafora wzniesione pod kątem 45odo poziomu, na prawo od słupa semaforowego Nocny Dwa światła na semaforze w jednym pionie dolne światło pomarańczowe a górne zielone Sygnał Sr 3 „Wolna droga ze zmniejszoną prędkością”

7. SEMAFOR ŚWIETLNY • składa się z oprawy (głowicy) na słupie lub podstawie (semafor karzełkowy), w której umieszczono jedną lub więcej lamp z kolorowymi szkłami lub z oprawy zawieszonej obok lub nad torem (z zastrzeżeniem postanowień pkt. 5a). • Na semaforach świetlnych stosuje się światła koloru czerwonego, zielonego, pomarańczowego i białego. • Światła koloru zielonego, pomarańczowego i białego mogą być ciągłe lub migające. • Światło czerwone stosuje się tylko ciągłe. • Obraz sygnałowy może być podawany jednym lub dwoma światłami jednocześnie. • Obraz sygnałowy składający się tylko z jednego światła (oprócz czerwonego) może być podany światłem ciągłym lub migającym. • Jeżeli obraz sygnałowy składa się z dwóch świateł, to dolne światło jest zawsze pomarańczowe ciągłe, górne zaś światło może być zielone lub pomarańczowe, ciągłe lub migające. • Jako uzupełnienie dolnego światła pomarańczowego ciągłego może być stosowany poziomy pas świetlny koloru zielonego lub pomarańczowego. • Pas ten ma znaczenie tylko łącznie z dolnym palącym się światłem pomarańczowym. • Jeżeli obraz sygnałowy składa się z jednego światła zielonego ciągłego, to dopuszczalne jest przejechanie obok tego sygnału z największą dopuszczalną prędkością dla pociągu na danym odcinku linii, wskazaną w służbowym rozkładzie jazdy. • Jedno światło pomarańczowe ciągłe oznacza, że następny semafor wskazuje sygnał „Stój” • Jedno światło zielone migające lub pomarańczowe migające oznacza natomiast, że następny semafor należy minąć z prędkością mniejszą od największej dozwolonej. • Jeżeli obraz sygnałowy składa się z dwóch świateł, to zezwala się na jazdę przy tym semaforze oraz przez okręg zwrotnicowy osłaniany tym semaforem z prędkością zmniejszoną do 100, 60 lub 40 km/h, o czym informuje światło dolne, zawsze pomarańczowe ciągłe, ewentualnie uzupełnione pasem świetlnym koloru zielonego lub pomarańczowego. Światło górne informuje, jaki sygnał wskazuje następny semafor. • Obrazy sygnałowe, używane w sygnalizacji na Polskich Kolejach Państwowych, wskazują następujące prędkości: • – największą dozwoloną na danym odcinku linii wskazaną dla każdego pociągu w służbowym rozkładzie jazdy, • – 100 km/h, 60 km/h, 40 km/h

8. Sygnał S 1”Stój” • Czerwone światło na semaforze

9. Sygnał S 1a „Stój – absolutny zakaz wjazdu do tunelu” Czerwone migające światło wyświetlone jednocześnie z sygnałem S 1 „Stój” na semaforze odstępowym samoczynnym • Sygnał ten oznacza absolutny zakaz przejazdu obok semafora • odstępowego samoczynnego wskazującego sygnał S 1 „Stój”, • ustawionego przed wjazdem do tunelu. • Pociąg zatrzymany przed sygnałem S 1a może jechać dalej, • gdy sygnał ten zostanie wyłączony oraz dodatkowo • drużyna pociągowa otrzyma zezwolenie na wjazd • do tunelu przekazane za pomocą • urządzeń łączności przez właściwego dyżurnego ruchu • lub ustnie przez uprawnionego pracownika. • Sygnał S 1a jest stosowany na szlakach • Warszawa Wschodnia – Warszawa Zachodnia i Warszawa Wschodnia – Warszawa Centralna.

10. Sygnał S 2 „Jazda z największą dozwoloną prędkością” Jedno zielone światło ciągłe na semaforze

11. Sygnał S 3 „Jazda z największą dozwoloną prędkością, nie większą niż 160 km/h w przodzie są dwa odstępy blokowe wolne a przy następnym semaforze z prędkością nie przekraczającą 100 km/h” • Jedno zielone światło migające na semaforze

12. Sygnał S 4 „Następny semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60 km/h” Jedno pomarańczowe światło migające na semaforze

13. Sygnał S 5 „Następny semafor wskazuje sygnał „Stój” Jedno światło pomarańczowe ciągłe na semaforze

14. Sygnał S 6 „Jazda z prędkością nie przekraczającą 100 km/h, a potem z największą dozwoloną prędkością” • Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło – zielone ciągłe

15. Sygnał S 7 „Jazda z prędkością nie przekraczającą 100 km/h przy tym i przy następnym semaforze” • Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło – zielone migające

16. Sygnał S 8 „Jazda z prędkością nie przekraczającą 100 km/h, a przy następnym semaforze z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60 km/h” • Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło – pomarańczowe migające

17. Sygnał S 9 „Jazda z prędkością nie przekraczającą 100 km/h, a przy następnym semaforze –„Stój” Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło – pomarańczowe ciągłe

18. Sygnał S 10 „Jazda z prędkością nie przekraczającą 40 km/h, a potem z największą dozwoloną prędkością” Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a górne – zielone ciągłe

19. Sygnał S 10a „Jazda z prędkością nie przekraczającą 60 km/h, a potem z największą dozwoloną prędkością” Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas pomarańczowy poziomy, górne – zielone ciągłe

20. Sygnał S 11 „Jazda z prędkością nie przekraczającą 40 km/h, a przy następnym semaforze – z prędkością nie przekraczającą 100 km/h” Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, górne – zielone migające

21. Sygnał S 11a „Jazda z prędkością nie przekraczającą 60 km/h, a przy następnym semaforze – z prędkością nie przekraczającą 100 km/h” Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas pomarańczowy poziomy, górne – zielone migające

22. Sygnał S 12 „Jazda z prędkością nie przekraczającą 40 km/h, a przy następnym semaforze – z prędkością nie przekraczającą 40 lub 60 km/h” Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, górne – pomarańczowe migające

23. Sygnał S 12a „Jazda z prędkością nie przekraczającą 60 km/h, a przy następnym semaforze – z prędkością nie przekraczającą 40 lub 60 km/h” Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas pomarańczowy poziomy, górne – pomarańczowe migające

24. Sygnał S 13 „Jazda z prędkością nie przekraczającą 40 km/h, a przy następnym semaforze – „Stój” • Dwa światła pomarańczowe ciągłena semaforze w jednym pionie

25. Sygnał S 13a „Jazda z prędkością nie przekraczającą 60 km/h, a przy następnym semaforze – „Stój” • Dwa światła pomarańczowe ciągłe na semaforze w jednym pionie, a pod nimi świetlny pas pomarańczowy poziomy

26. Zestawienie obrazów na semaforach świetlnych

27. Sygnał zastępczy Sz • Jedno światło matowobiałe migające na semaforze lub słupie semafora, wskazującego sygnał Sr 1 lub S 1 „Stój” bądź sygnał wątpliwy, bądź też nieoświetlonego, albo umieszczone na osobnej podstawie (sygnalizatorze sygnału zastępczego)

28. oznacza: „Można przejechać obok semafora wskazującego sygnał Sr 1 lub S 1 „Stój” bądź sygnał wątpliwy, bądź też semafora nieoświetlonego lub przejechać obok sygnalizatora sygnału zastępczego (mającego wyłącznie lampę ze światłem białym) – bez pisemnego rozkazu” • 1) Sygnał zastępczy „Sz” stosuje się w razie niemożności podania sygnału zezwalającego na jazdę, ukazania się sygnału wątpliwego lub gdy semafor jest nieoświetlony, a także na semaforze stale wskazującym sygnał S 1 „Stój” (wyposażonym w dwie lampy sygnałowe: ze światłem czerwonym i ze światłem białym) oraz na sygnalizatorze sygnału zastępczego (mającym wyłącznie lampę ze światłem białym). • 2) Sygnał zastępczy „Sz” zezwala na przejechanie obok semafora wskazującego sygnał Sr 1 lub S 1 „Stój”, bądź też semafora wskazującego sygnał wątpliwy lub semafora nieoświetlonego – bez wręczenia rozkazu pisemnego (przy wyjazdach pociągów na tor szlakowy w kierunku przeciwnym do zasadniczego obowiązują oprócz tego postanowienia § 15 instrukcji sygnalizacji E-1dotyczące wskaźnika W 24 i odpowiednie postanowienia instrukcji ruchu R-1). • 3) Sygnałem zastępczym „Sz”, podanym na sygnalizatorze sygnału zastępczego lub na semaforze stale wskazującym sygnał S 1 „Stój”, ustawionym przed posterunkiem zapowiadawczym według zasad ustawiania semaforów wjazdowych, daje się zezwolenie na wjazd na posterunek zapowiadawczy z toru szlakowego z kierunku przeciwnego do zasadniczego. W takim przypadku, przed semaforem stale wskazującym sygnał S 1 „Stój” nie jest wymagana tarcza ostrzegawcza. W uzasadnionych przypadkach, np. na odcinkach linii, na których przewiduje się wykonywanie planowych robót wymagających zamknięć torowych, mogą być stosowane przenośne sygnalizatory sygnału zastępczego (Sz) lub przenośne semafory stale wskazujące sygnał S 1 „Stój”. • Sygnał zastępczy stosuje się także do podawania zezwolenia na wyjazd z toru stacyjnego, przy którym nie ma semafora wyjazdowego lub drogowskazowego, a zastosowany jest semafor grupowy wyjazdowy lub drogowskazowy wspólny dla grupy torów. W takim przypadku sygnał zastępczy podawany jest na semaforze stale wskazującym sygnał S 1 „Stój” lub na sygnalizatorze sygnału zastępczego (mającego wyłącznie lampę ze światłem białym) umieszczonym przy torze, z którego następuje wyjazd. • 4) Jazda na sygnał zastępczy „Sz” może odbywać się z prędkością nie większą niż 40 km/h i nie wymaga zatrzymania się przed nim. Maszynista jednak powinien tak regulować prędkość jazdy, aby mógł w każdej chwili zatrzymać pociąg, w razie nagłego zauważenia przeszkody. • Przy wyjeździe na szlak bez blokady samoczynnej jazda z prędkością do 40 km/h obowiązuje w granicach posterunku ruchu. • 5) Wyjazd pociągu na szlak z blokadą samoczynną na podstawie sygnału zastępczego „Sz”, rozkazu pisemnego doręczonego drużynie pociągowej lub przekazanego za pomocą urządzeń łączności powinien odbywać się ze szczególną ostrożnością, tak aby maszynista mógł w każdej chwili zatrzymać pociąg w razie nagłego zauważenia przeszkody, przy czym prędkość jazdy nie może przekraczać 20 km/h. Jazda pociągu z ostrożnością obowiązuje do czasu minięcia przez czoło pociągu semafora wskazującego sygnał zezwalający na jazdę, o ile maszynista nie otrzymał rozkazu pisemnego z informacją, że samoczynne semafory odstępowe są nieważne. • Przy wyjeździe na szlak z blokadą samoczynną na podstawie sygnału zastępczego „Sz” podanego na semaforze wyjazdowym grupowym, jazda z prędkością nie większą niż 20 km/h obowiązuje od tego semafora.

29. § 4.Sygnały powtarzające (Sp)

30. Sygnał Sp 1 „Semafor wskazuje sygnał Sr 1 lub S 1 „Stój” Dwa światła w jednym pionie: dolne – matowobiałe, górne – pomarańczowe

31. Sygnał Sp 2 „Semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością” Dwa światła w jednym pionie: dolne – matowobiałe, górne – zielone

32. Sygnał Sp 3 „Semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie przekraczającą 100 km/h” Dwa światła w jednym pionie: dolne – matowobiałe, górne – zielone migające

33. Sygnał Sp4 „Semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60 km/h” Dwa światła w jednym pionie: dolne – matowobiałe, górne – pomarańczowe migające

34. 1. Sygnały powtarzające służą do informowania, jaki sygnał jest na semaforze znajdującym się za sygnalizatorem powtarzającym, patrząc w kierunku jazdy i odnoszą się zarówno do semaforów kształtowych, jak i świetlnych. • 2. Sygnały powtarzające stosuje się wyjątkowo na stacjach oraz na tych szlakach, które nie mają blokady samoczynnej, gdy ze względu na przeszkody terenowe (np. wykopy, budynki, łuki itp.) nie można uzyskać przepisowej widoczności semafora. • Jeżeli zachodzi potrzeba, to można stosować więcej niż jeden, lecz nie więcej niż trzy sygnały powtarzające. • Sygnały powtarzające powinny być zaopatrzone w tablice wskazujące czarnymi pasami pionowymi na białym tle kolejność tych sygnałów, licząc od semafora, do którego się odnoszą. • 3. Sygnały powtarzające ustawia się pomiędzy semaforem a odnoszącą się do niego tarczą ostrzegawczą lub między dwoma semaforami, w miarę możliwości po tej samej stronie toru, co semafor, do którego się odnoszą. • 4. Stwierdzenie wskazania sygnału powtarzającego nie zwalnia maszynisty od obowiązków obserwowania sygnału na semaforze. • 5. Sygnalizatory powtarzające nie oddane do użytku lub unieważnione oznacza się przez umieszczenie wskaźnika W 31 pod oprawą sygnalizatora.

35. § 5.Sygnały na tarczach ostrzegawczych (O)

36. 1. Rozróżnia się tarcze ostrzegawcze kształtowe ruchome i nieruchome, tarcze świetlne oraz tarcze ostrzegawcze przejazdowe.. • 2. Tarcze ostrzegawcze kształtowe ruchome mogą być dwustawne lub trzystawne, w zależności od tego, czy można na nich nastawić dwa, czy też trzy obrazy sygnałowe. • 1) Tarcza ostrzegawcza dwustawna • składa się ze słupa, na którym znajduje się tarcza okrągła (dysk) obracająca się naokoło osi poziomej, z jedną latarnią umieszczoną po prawej stronie słupa. • Na tej tarczy można nastawić następujące obrazy sygnałowe:

37. Sygnał Od 1 „Semafor wskazuje sygnał Sr 1 Stój” Dzienny Nocny Pomarańczowe światło na tarczy Okrągła tarcza pomarańczowa z czarnym pierścieniem i białą obwódką ustawiona pionowo

38. Sygnał Od 2 „Semafor wskazuje sygnały Sr 2 lub Sr 3 zezwalające na jazdę" Dzienny Nocny Tarcza w położeniu poziomym Zielone światło na tarczy

39. Tarcza ostrzegawcza trzystawnaskłada się ze słupa, na którym znajduje się okrągła tarcza (dysk) obracająca się naokoło osi poziomej, białej strzały umieszczonej na słupie pod tarczą oraz latarń umieszczonych z prawej strony słupa.Na tej tarczy można nastawić następujące obrazy sygnałowe:

40. Sygnał Ot 1 „Semafor wskazuje sygnał Sr1 Stój” Dzienny Nocny Okrągła tarcza pomarańczowa z czarnym pierścieniem i białą obwódką, a pod nią biała strzała z czerwoną obwódką – skierowana w dół Pomarańczowe światło na tarczy

41. Sygnał Ot 2 „Semafor wskazuje sygnał Sr 2 Wolna droga” Dzienny Nocny Tarcza w położeniu poziomym, a pod nią biała strzała z czerwoną obwódką, skierowana w dół Zielone światło na tarczy

42. Sygnał Ot 3 „Semafor wskazuje sygnał Sr 3 Wolna droga ze zmniejszoną prędkością” Dzienny Nocny Okrągła tarcza pomarańczowa z czarnym pierścieniem i białą obwódką, a pod nią biała strzała z czerwoną obwódką, skierowana ukośnie pod kątem 45o w dół na prawo od słupa tarczy Dwa światła w jednym pionie: dolne światło zielone, a górne – pomarańczowe

43. 3. Tarcze ostrzegawcze kształtowe ustawia się przed semaforami kształtowymi. • 4. Tarcze ostrzegawcze dwustawne w położeniu na sygnał Od 2 wskazują, że semafor, do którego się odnoszą, jest ustawiony na sygnał zezwalający bez bliższego określenia tego sygnału, tarcze zaś ostrzegawcze trzystawne w położeniu na sygnał Ot 2 albo Ot 3 wskazują oprócz tego czy semafor jest nastawiony na sygnał „Wolna droga”, czy też „Wolna droga ze zmniejszoną prędkością”. • 5. Dla kontrolowania, czy świeci się latarnia na tarczy ostrzegawczej kształtowej, pokazuje ona wstecz: • 1) przy nastawianiu sygnału Od 1 – duże światło matowobiałe, • 2) przy nastawianiu sygnału Od 2 – duże światło białe, • 3) przy nastawianiu sygnałów Ot 1, Ot 2 i Ot 3 – małe światło matowobiałe. • 6 Tarcza ostrzegawcza kształtowa nieruchoma składa się ze słupa, na którym jest umieszczona okrągła tarcza (dysk) pomarańczowa z czarnym pierścieniem i białą obwódką oraz latarnia z pomarańczowym szkłem. Tarcza ta wskazuje tylko jeden obraz sygnałowy, a mianowicie:

44. Sygnał On „W odległości drogi hamowania pociągów znajduje się semafor” Dzienny Nocny Nieruchoma okrągła tarcza pomarańczowa z czarnym pierścieniem i białą obwódką Jedno pomarańczowe światło na tarczy

45. 1) Nieruchoma tarcza ostrzegawcza (sygnał On) nakazuje zmniejszenie prędkości pociągów tak, aby pociąg mógł być zatrzymany przed semaforem wskazującym sygnał „Stój”. Na tych tarczach ostrzegawczych używa się do dawania sygnałów dziennych nieruchomej tarczy, a do dawania sygnałów nocnych – światła latarni umieszczonej w otworze tarczy. • 2) W przypadku, gdy maszynista pociągu dostrzeże na semaforze sygnał zezwalający, powinien regulować prędkość pociągu w zależności od miejscowych warunków, kierując się obowiązującymi instrukcjami. • W nocy latarnia nieruchomej tarczy ostrzegawczej pokazuje wstecz światło białe w celu kontroli, czy się świeci.

46. 7. Tarcza ostrzegawcza świetlna • składa się z umieszczonej na słupie lub zawieszonej obok toru oprawy (głowicy) z jedną lub dwiema lampami w jednym pionie. Na tarczy ostrzegawczej stosuje się światła koloru pomarańczowego i zielonego. Na tarczy tej można wyświetlić następujące obrazy sygnałowe:

47. Sygnał Os 1 „Semafor, do którego się tarcza odnosi, wskazuje sygnał Stój” Jedno światło pomarańczowe ciągłe na tarczy

48. Sygnał Os 2 „Jada obok tarczy przy semaforze, do którego tarcza się odnosi, z największą dozwoloną prędkością” Jedno światło zielone ciągłe na tarczy

49. Sygnał Os 3 „Semafor, do którego tarcza się odnosi, wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie przekraczającą 100 km/h” Jedno światło zielone migające na tarczy

50. Sygnał Os 4 „Semafor, do którego tarcza się odnosi, wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60 km/h” Jedno światło pomarańczowe migające na tarczy • Do dawania sygnałów na tarczach ostrzegawczych świetlnych używa się świateł w dzień, jak i w nocy. • Tarcze ostrzegawcze świetlne ustawia się przed semaforami świetlnymi. • Tarcze takie mogą być ustawiane również przed semaforami kształtowymi.