680 likes | 1.9k Views
SAĞLIKTA KALİTE STANDARTLARI EĞİTİMİ 1. Kalite Yönetim Direktörü Ender KABA. SAĞLIK HİZMETİ SUNUMUNDA İLETİŞİM GÜVENLİĞİNİN SAĞLAN MASI. İletişim, en az iki kişi arasındaki her türlü mesaj alışverişi olarak tanımlanabilir.
E N D
SAĞLIKTA KALİTE STANDARTLARI EĞİTİMİ 1 Kalite Yönetim Direktörü Ender KABA
SAĞLIK HİZMETİ SUNUMUNDA İLETİŞİM GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI • İletişim, en az iki kişi arasındaki her türlü mesaj alışverişi olarak tanımlanabilir. • İletişim hasta bakım sürecinin önemli bir bileşeni olması sebebiyle önemlidir. • Sağlık çalışanları arasındaki iletişim bazı faktörler nedeniyle engellenebilmektedir. Bu faktörleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür;
» Sağlık hizmetlerinin karmaşık hale gelmesi » Hiyerarşi (hekim-hemşire, hemşire-personel arasında) » Dil farklılıkları » Okunaksız bir yazıyla yazılmış order » Hastalarla ilgili eksik veriler » Yoğun ve stresli çalışma ortamları » Hastanın durumu ve tedavi planlarındaki günlük-anlık değişiklikler » Gürültü
İletişim Hasta Güvenliğini Nasıl Tehdit Ediyor? Bu süreçlerde hasta güvenliğini tehdit etmesi bakımından önemli olan ve sıklıkla karşımıza çıkan hata kaynaklarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür; » Sözel/Telefonla İstem Uygulamaları » Kısaltma ve Sembollerin Kullanılması » Kritik Test Sonuçlarının İletilmesi
Bu Hataları Nasıl Önleyebiliriz? • İletişimden kaynaklı tıbbi hataların önlenmesi amacıyla, DSÖ tarafından oluşturulmuş Hasta Güvenliği Hedefleri ve Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanmış Sağlıkta Kalite Standartları belirlenmiştir. • Hastanelerde, iletişimden kaynaklı hataların önlenmesine yönelik olarak aşağıdaki uygulamalar yürütülmelidir.
Sözel/telefonla İstem Alımına Yönelik Uygulamalar » Sözel İstem; steril girişimler, hastaya acil ilaç verilmesi gibi zorunlu durumlar dışında uygulanmamalıdır. » Sözel istem alımı sırasında mutlaka doğrulama yapılmalıdır. » Sözel istem kayıt altına alınmalıdır.
Kısaltma ve Sembollerin Kullanımında Standardizasyon » Hastaneler kendi özgün koşullarına göre kullanılmaması gereken kısaltma ve sembollere ilişkin liste oluşturabilirler (ilaç uygulamalarında kullanılmaması gereken kısaltmalar listesi). » Liste tüm sağlık çalışanları tarafından biliniyor ve uygulanıyor olmalıdır
Doğrulama • Hasta ile ilgili her türlü bilginin, bir sağlık çalışanından diğer sağlık çalışanına iletilmesi esnasında iletilen tüm bilgiler doğrulanmalıdır. Doğrulama işlemi özellikle sözel istem alımı ve kritik test sonuçlarının iletilmesi esnasında mutlaka uygulanmalıdır.
HASTA KİMLİK BİLGİLERİNİN TANIMLANMASI VE DOĞRULANMASI • Hasta kimlik tanımlama ve doğrulama işleminde hasta kol bandı kullanılır, oda ve yatak numarası kullanılmaz. • Yatışı yapılan her hastada beyaz renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalıdır. Alerjik hastalarda ise sadece kırmızı renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalı
Hasta kimlik tanımlayıcıda ; • Protokol numarası • Hasta adı-soyadı • Doğum tarihi (gün/ay/yıl) bilgileri yer almalıdır. Hasta kimliğinin doğrulanması işlemi; » Tanı ve tedavi işlemleri öncesi » Herhangi bir test veya işlem öncesi » İlaç ve kan/kan ürünü uygulamadan önce » Hasta transferi sırasında yapılmalıdır. Kimlik tanımlayıcılar; » Anne doğum yaptığında, » Hasta başka bir kliniğe nakil olduğunda, » Hastanın bir alerjisi tespit edildiğinde, » Kimlik tanımlayıcı özelliğini yitirdiğinde değiştirilmelidir.
DÜŞME NEDİR? • Düşme;şiddetli vurma ya da maksatlı hareketlerin dışında, ani, kontrol edilemeyen, istemsiz bir şekilde vücudun bir yerden başka bir yere ya da nesnelere doğru hareket etmesi olarak tanımlanabilir.
Hastanelerde düşme olayına neden olan faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir; Hasta değerlendirme eksikliği İletişim yetersizliği Çevre güvenliğinin yetersizliği
DÜŞMELER NEDEN ÖNEMLİDİR? Düşmeler özellikle sonuçları ve maliyeti açısından önemlidir. Düşmelerin; • femur ve kalça kırıkları, • düşme korkusu ve bağımsız hareket edebilme yeteneğinin azalması • mortalite gibi ağır ve önemli sonuçları olabilmektedir.
Düşmeler hastanelerde nerelerde karşımıza çıkar? • Klinikler, • Psikiyatri, • Yoğun Bakımlar gibi hastanenin tüm tesis yönetim alanlarında karşımıza çıkabilir.
Düşmelerin önlenmesinden kim(ler) sorumludur? • Hastane Yönetimi • Kalite Yönetim Birimi/Hasta Güvenliği Komitesi • Sağlık Çalışanları (Hemşire, ebe, hekim, fizyoterapist, eczacı vb.) • Düşmelerin önlenmesinde primer sorumlu,bölümde hastaya 24 saat bakım veren Hemşire’dir.
Düşmeler nasıl önlenebilir? Düşmelerin önlenmesine yönelik olarak Hizmet Kalite Standartları açısından 5 uygulama adımı belirlenmiştir. 1.Adım: Düşme Riski Değerlendirilmesine Yönelik Yazılı Düzenleme Hazırlanması Yazılı Düzenleme aşağıdaki bilgileri içermelidir; Kuruma Özgü Düşme Risk Faktörleri Düşme Riskinin Değerlendirilme Yöntemi Risk Düzeyine Göre Alınması Gereken Önlemler
2.Adım : Yatan Hastaların Düşme Riskinin Önlenmesine Yönelik Düzenlemeler Yapılması a)Yatan hasta, bölüme kabulünde: • Düşme riski yönünden değerlendirilmelidir. • Değerlendirme, hastane tarafından belirlenen bir ölçekle yapılmalıdır. • Hastanın klinik durumuna göre düşme riski değerlendirmesi tekrarlanmalıdır.
Dikkat! • Yoğun bakım bölümlerinde yatmakta olan tüm çocuk hastalaryüksek riskli kabul edilmeli, ancak dört yapraklı yonca sembolü kullanılmamalıdır.
b) Düşme riski olan hastalar için, hastanın risk düzeyine yönelik önlemler alınmalıdır ne gibi önlemler alınacağı Düşme Riski Değerlendirme Prosedüründe yer almaktadır. Düşme riski olan hastalar dört yapraklı yeşil yonca figürü ile tanımlanmalı ve bu tanımlayıcı tek kişilik odada yatan hastanın odasının giriş kapısında bulunmalıdır.
Ne gibi önlemler? • Ameliyat sonrasında hasta ilk defa ayağa kalkıyorsa hastalara mutlaka eşlik edilmelidir. • Hasta hemşire deskine yakın bir odaya alınır. • Hasta yalnız bırakılmaz. Saat başı ziyaret edilir. Odasının kapısı açık tutulur. • Islak zemin var ise silinmesi sağlanır. • Yatak ve tekerlekli sandalyeler kilitlenir. • Sedye ve yatak korkulukları çalışır durumda olmalıdır. • Merdiven ve koridorlar yeterli aydınlatılmalıdır. • Açma kapama düğmeleri kolay bulunmalıdır.
DÖRT YAPRAKLI YEŞİL YONCA Yoncanın dört yaprağının da ayrı birer anlamı vardır. •Birinci yaprak ümidi, •İkincisi imanı, •Üçüncüsü aşkı, •Dördüncü yaprak ise şansı simgeler. Tabiatta çok nadir bulunan işte bu dördüncü yapraktır.
Tesis kaynaklı düşme olaylarını engellemek için; •Merdivenlerde korkuluk bulunmalı •Alçak tavan uyarıları bulunmalı •Islak zemin uyarı levhaları kullanılmalı •Zemindeki engellere karşı önlemler alınmalıdır.
4. Adım: Hasta Güvenliği Komitesince Düşme Olayı Gerçekleştiğinde Olay Bildirimi Yapılması Yatan hastalarda ve tesis kaynaklı düşme olayı gerçekleştiğinde kalite yönetim birimine bildirim yapılmalıdır.Olay ile ilgili gerekli düzeltici önleyici çalışmalar başlatılmalıdır.
Kuruma özgü düşme risk faktörleri belirlenirken hastalar aşağıdaki risk faktörleri açısından değerlendirilmelidir: İçsel Faktörler(Hastanın durumuyla ilgili) • Önceki düşme hikayesi • Yaş (65 yaş üstü) • Kullanılan İlaçlar • Mevcut Hastalıklar (Osteoporoz, Kardiyak Aritmi vb.)
Dışsal Faktörler (Çevreyle İlgili) • Islak/kaygan zemin • Dağınık oda • Yetersiz aydınlatma desteği • Serbest ip ya da kablolar • Arızalı ekipmanlar • Yatakların yüksek pozisyonda tutulması
Düşme riskinin değerlendirilmesi amacıyla hastanelerde : • İtaki Düşme Riski Ölçeği (Yetişkinlerde) • Harizmi Düşme Riski Ölçeği ( Çocuklarda ) risk değerlendirme skalaları kullanılmaktadır.
İTAKİ DÜŞME RİSKİ ÖLÇEĞİ İTAKİ DÜŞME RİSKİ ÖLÇEĞİ BİLGİLENDİRME TABLOSU
HARİZMİ DÜŞME RİSKİ ÖLÇEĞİ İTAKİ DÜŞME RİSKİ ÖLÇEĞİ BİLGİLENDİRME TABLOSU
Düşme riski ne zaman değerlendirilmelidir? • Yatan hastaların bölüme ilk kabulünde, • Post operatif dönemde, • Bölüm değişikliğinde, • Hasta düşmesi durumunda, • Risk faktörleri kapsamındaki durum değişikliğinde, • Transfer sırasında değerlendirilmelidir.
GÜVENLİ RAPORLAMA SİSTEMİ Hastanelerde meydana gelen olaylardan ders çıkartmak ve benzer olayların bir daha yaşanmasını engellemek amacıyla oluşturulan bir sistemdir.
SİSTEMİN ANA ÖĞESİ • Bu sistem içinde ana öğe, çalışanlar tarafından yaşanan olayların bir daha yaşanmasını engellemek için yapılan bildirimlerdir.
KESİNLİKLE Güvenlik Raporlama Bildirimi İHBAR Bildirimi Yapan Çalışan ise MUHBİR Değildir.
GÜVENLİK RAPORLAMA SİSTEMİNİN AMACI •Hastanelerde kurumsal bir öğrenme sürecinin oluşturulmasıdır.
GÜVENLİK RAPORLAMA SİSTEMİ ASGARİ; !!! Hasta güvenliğini tehdit eden olayların en çok görüldüğü konular…
GÜVENLİK RAPORLAMA SİSTEMİ İŞLEYİŞİ Çalışanlar tarafından doldurulan formlar kalite yönetim biriminin dolabında gizli olarak saklanır. En üst yönetici dahil kimseye gösterilmez. Komitelere formların orijinalleri değil bilgisayar çıktıları verilir.