670 likes | 853 Views
Radioactieve stoffen in afval/schroot. D. Van der Meersch K. De Wilde. Weesbronproblematiek Wat is radioactiviteit en hoe kan ik er mij tegen beschermen? Risico’s van radioactiviteit Waakzaamheid – wat werd er reeds gevonden? De interventie. Programma.
E N D
Radioactieve stoffen in afval/schroot D. Van der Meersch K. De Wilde
Weesbronproblematiek Wat is radioactiviteit en hoe kan ik er mij tegen beschermen? Risico’s van radioactiviteit Waakzaamheid – wat werd er reeds gevonden? De interventie Programma
Vele toepassingen van radioactiviteit Strikt gereglementeerd KB van 20/07/01 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen Problematiek
Gebruik radionucliden in 20ste eeuw niet altijd zo strikt gecontroleerd als vandaag Bepaalde toepassingen – die nu verboden zijn – deden zich voor binnen publieke domein: bv. radiumhoudende verf op uurwerken Opsporen van ongewenste radioactieve bronnen (=weesbronnen) in de klassieke afval- en recyclagesectoren Richtlijn 2003/122/Euratom van 22/12/03 – art. 9.3 Problematiek
Cs-137 bron (Co-60) in schroot Voorbeeld 1: Algeciras (Spain)–1998 6 miljoen euro schade Voorbeeld 2: Goiânia (Brazil) – 1987 4 doden Voorbeeld 3: La Louvière (Belgium) – 2011 Opschorting van activiteitenbijDuferco La Louvière Produits Longs + Ontsmetting …. Juarez-Mexico, Tammiku-Estonia, Lilo-Georgia, Istanbul-Turkey, Bangkok-Thailand Problematiek
WEESBRONGEVOELIGE INRICHTINGEN • Containerparken • Schroothandelaar < 25,000 T/j • Sorteercentra MINIMALE VERPLICHTINGEN • Schroothandelaar > 25,000 T/j • Verbrandingsoven • Smeltoven > 25,000 T/j • Storten BIJKOMENDE MAATREGELEN
MINIMALE VERPLICHTINGEN BIJKOMENDE MAATREGELEN • Vormingsplicht • Meldingsplicht • Aanstellen van intervenant • Opstellen waakzaamheidsprocedure • Voorzien van lokaal voor tijdelijke opslag • Installatie en gebruik van een meetpoort • Vormingsplicht • Meldingsplicht • Aanstellen van intervenant • Opstellen waakzaamheidsprocedure • Voorzien van lokaal voor tijdelijke opslag
Weesbrongevoelige inrichtingen Reeds524geregistreerde inrichtingen1 1Cijfers tot eind 2012
Geregistreerde meetpoorten reeds201 geregistreerde meetpoorten in België1 1Cijfers tot eind 2012
Weesbronproblematiek Wat is radioactiviteit en hoe kan ik er mij tegen beschermen? Risico’s van radioactiviteit Waakzaamheid – wat werd er reeds gevonden? De interventie Programma
Basiskennis radioactiviteit ! Hoe kan ik mij er tegen beschermen? … Nucleair ?? … Radioactiviteit ?? … Ioniserende straling !! Wat is dat ?
Radioactiviteit • natuurlijk verschijnsel (kosmische straling,uit de grond, rondom ons, wijzelf) • op het niveau van de atoomkernen(“kern”) • ATOOM : • Kern (protonen + neutronen) • Elektronen
Stabiele kern Radioactiviteit Onstabiele (radioactieve) kern a b • De kern van een zogenaamd radioactief atoom, is instabiel; de kern zal uit elkaar vallen en hierbij energie produceren… g straling energie dosis schade
α Enkele centimeters β Enkele meters γ Honderden meters n Honderden meters Afstand in de lucht
Grootprobleem : Radioactiviteit 1) ruikt men niet 2) ziet men niet 3) voelt men niet 4) gevolgenzijnsomslatermerkbaar Eénbelangrijkvoordeel: Radioactiviteit kan gemetenworden !!!
Eenheden om de radioactiviteit te meten • Het aantal deeltjes grind en zand dat geworpen werd • = BECQUERELS • 2. Gevolgen, sporen nagelaten op de vriend: • = SIEVERT
Sv - Bq Sv Bq Sv is een zeer grote eenheidmeestal µSv (microSievert) Bq is een zeer kleine eenheidmeestal MBq (megaBequerel)
Gemiddeldedosisvooreenbelg: 4500 µSv/jaar medisch 43% industrieel 1% kosmisch 8% natuurlijk 9% intern 7% radon 32%
Gemiddeldedosisvooreenbelg: 4500 µSv/jaar medisch 43% industrieel 1% kosmisch 8% natuurlijk9% intern 7% radon 32%
+ = Bestraling versus besmetting 1. Bestraling 2. Besmetting A) Uitwendig B) Inwendig
Bescherming tegen bestraling Duur van de blootstellingHoe korter de blootstellingsduur, hoe kleiner de stralingsdosis. Afstand tot de bronHoe verder de radioactieve bron verwijderd is, hoe kleiner de dosis. Afscherming en insluitingDe afscherming stopt of vermindert de straling. Het insluiten van radioactieve stoffen gaat de verspreiding ervan tegen.
Bescherming tegen uitwendige besmetting • Wegwerp overall • Overschoenen • Handschoenen
Weesbronproblematiek Wat is radioactiviteit en hoe kan ik er mij tegen beschermen? Risico’s van radioactiviteit Waakzaamheid – wat werd er reeds gevonden? De interventie Programma
Dosislimiet voor personen van het publiek: 1000 µSv/jaar Dosislimiet voor beroepshalve blootgestelde personen: 20 000 µSv/jaar Gemiddelde dosis voor de Belg: ~ 4500 µSv/jaar Medisch 43% industrieel 1% kosmisch 8% aardse 9% intern 7% radon 32% RISICO’S VAN RADIOACTIVITEIT
Directe, deterministsicheeffecten, alléénbijhogedosis(bovenbepaaldedrempeldosis)Bv. StralingsziekteLate, stochastischeeffecten, ookbijlagedosissen en waarschijnlijkernaar mate de dosistoeneemtVerhogingkankerrisico in functie van de leeftijd: jonger = stralingsgevoeliger! in functie van geslacht: vrouwenzijngevoeliger dan mannenAndere (cataract, hart- en vaatzieketen, genetischeeffechtenEffecten op ongeborenvrucht: abortus, daling IQ, afwijkingen RISICO’S VAN RADIOACTIVITEIT
Weesbronproblematiek Wat is radioactiviteit en hoe kan ik er mij tegen beschermen? Risico’s van radioactiviteit Waakzaamheid – Hoe herkennen? De interventie Programma
Vb. van herkenning aan symbool Ingekapselde bron
Vb. van herkenning aan symbool 10 cm : 9 µSv/u 50 cm : 0,4 µSv/u Ingekapselde bron
Vb. van herkenning aan symbool Bron zelf is slechts een potloodpunt groot! Klein, maar gevaarlijk! bronhouder
labotoestel Vb. van herkenning aan symbool
2) Vermeldingen « …. Radioactif » « …Radioactive… » « …. Radioactief » « Activité» « Activiteit» « Activity » « …Bq » « …MBq » « …GBq » « …Ci » « …mCi» « …µCi » « …..Uranium…..» « …..Uranyl…..» «U-… » « …..Thorium…..» « Th-… »
Vb. van herkenning aan vermelding • « Th » • « Thoriumnitrat » • 4,3 µSv/h
Vb. van herkenning aan vermelding • « Uranylacetaat » • « Uraniumnitraat » • 1,3 µSv/h
3) Door ervaring • Bliksemafleiders • Mineralen • Toestellen/producten met luminescente verf
Americium/radium/krypton Bliksemafleider 5 - 400 µSv/u Vb. van herkenning door ervaring
Vb. van herkenning door ervaring http://www.fanc.fgov.be -> Bevolking -> Bliksemafleiders
Mineralen (NORM) Natuurlijk uranium 1 µSv/u – 300 µSv/u Vb. van herkenning door ervaring
Hoogtemeter Luminescente verf Radium 8 µSv/u Vb. van herkenning door ervaring
Vb. van herkenning door ervaring • Luminescente verf • Ra-226, Cs-137 • 45 µSv/h - 1000 µSv/h
Vb. van herkenning door ervaring • Kompas • Luminescente verf • 10 cm: 13µSv/u • Sorteercentrum • Huishoudelijkafval
↔ Vb. van herkenning door ervaring Wel radioactief Niet radioactief