AZAP FİLO KOMUTANLIĞI EĞİTİM ŞUBE KISIM AMİRLİĞİ

1. AZAP FİLO KOMUTANLIĞI EĞİTİM ŞUBE KISIM AMİRLİĞİ

2. Aileron Roll (Tono) – 20.000 feet – 350 knot • Uçağın kendi ekseni etrafında 360 derece döndürülmesidir. Ancak, F-16 çok çevik bir uçak olduğundan, roll hızı çok fazladır. Bu nedenle biz bu hareketi yaparken, Full stick input vermiyoruz.

3. Hafif bir bastırışla, sabit ve çok hızlı olmayacak şekilde, 2-3 saniyede 360 dereceyi tamamlayacak şekilde manevramızı yapacağız. Giriş sürati çok değişmeden, giriş irtifasında manevradan çıkmaya çalışacağız.

4. Bunun için, manevra başlangıcında hafifçe burun yukarı vererek, manevra boyunda da hafif bir geri stick baskısı yapmamız gerekecektir. Önce sola, ve sonra sağa olmak üzere iki kere tono manevrası uygulayınız. Manevra çıkışında burun ufkun altına inmiş ise, giriş irtifasında level olacak şekilde düzeltiniz.

5. Barrell Roll (Fıçı Tono) – 20.000 feet – 350 knot • Fıçı tono, tonoya benzemekle beraber, sadece roll değil, turn de içermektedir. 20.000 feet, 180 baş ve 350 knot’ta harekete başlıyoruz. Önce sola uyguluyoruz. Manevra sırasında stick sol ve aşağı olmak üzere, çok sert olmayacak şekilde çekiyoruz.

6. Uçak ters döndüğünde, uçuş başı 135 derece, irtifa ise başlangıç irtifasından yüksektir. Kolu aynı şekilde tutarak dönüşe devam ediyoruz.

7. Kanatlar ufka paralel olduğunda, giriş irtifası olan 20.000 ve sürat de 350 knot civarında olmalıdır. Manevra boyunca stickteki baskıyı değiştirmemeye çalışınız ki, düzgün bir manevra elde edelim.Aynı manevrayı bir defa da sağa olmak üzere toplam iki kere uygulayınız.

8. Loop – 20.000 Feet – 400 knot • Loop, bildiğimiz halka manevrasıdır. Uçağın süratini 400 knot’a çıkartınız. Full AB açarak, 5 G’lik bir çekişle manevraya başlayınız. Manevra boyunca 5 G’yi koruyunuz. Tepe noktasına ulaştığınızda, 5G ile dönüşe devam ediniz. Manevradan yaklaşık başladığınız irtifada ve aynı noktada çıkıyor olmanız gerekmektedir.

10. Immelmann Turn ve Split-S 20.000 Feet – 400 knot • Bu iki manevrayı arka arkaya uygulayacağız. Immelman turn, yarım loop şeklinde uygulanır. Yine 400 knot ta Full AB ile başlıyoruz ve 5 G ile çekiyoruz. Uçak ters konuma geldiğinde AB den çıkın ve 180 derece roll komutu vererek uçağı düz konuma getirin. Giriş istikametinin tam tersi başta çıkmış olmalısınız.

12. 350 knotta stabil olduğunuzda, uçağı tekrar ters çevirin ve MIL power’da Split-S manevrasına başlayınız. 5 G’yi korumaya çalışarak, yaklaşık giriş irtifasında ve 400 knotta çıkmaya çalışınız. Immelman’a başlamadan önceki uçuş başınızda çıkmış olmalısınız.

13. Deep Stall Recovery – 20.000 feet – 250 knot • Stall, bilindiği gibi kanatların ve gövdenin artık yeterli miktarda kaldırma kuvveti sağlayamaması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Çok çeşitli stall çeşitleri mevcuttur. F-16 ile genellikle Deep Stall ile sonuçlanacak şekilde stall oluyoruz. Kasıtlı bir deep stall yaratmak için, süratimizi 250 knot’a düşürüyoruz.

14. Devir IDLE yaparak, kolu geri çekiyoruz. 70 dereceye kadar gun cross’u getirin ve orada tutmaya çalışın. Uçak stall olacaktır. Deep stall olduğunda, uçak aşağıda düşmeye başlayacak, burun kontrolsüzce aşağı ve yukarı salınım yapacaktır. Artık Recovery aşamasındayız. Hemen devir IDLE’a çekilir (zaten idle değil ise).

15. Burada ilk yapmamız gereken, Manual Override yapmaktır. Bu, FLCS’nin pitch üzerindeki kontrolünü elinden almak ve pilota devretmek demektir. “O” tuşu ile hızlı yapabilir veya kokpitten switchi çevirebilirsiniz.

16. Override edildikten sonra, burnun hareketi ile birlikte, burun aşağı gidiyorsa stick ileri, burun yukarı gidiyorsa stick geri kumanda verilir. Uçak bir süre sonra burun tam aşağı vererek recover edecektir. Tekrar override moddan çıkıp, gaz vererek recover ediyoruz.

17. Max Rate Turn – 10.000 feet – 330-440 knot • Özellikle dogfight esnasında, dönüşler çok hayati bir hale gelmektedir. F-16 uçağının köşe süratleri daha önce de anlatıldığı üzere, 330 – 440 knot’tır. Bu süratler arasında en iyi Turn Rate (saniyede süpürülen açı) elde edilmektedir.

18. Çoğu zaman, daha dar dönmektense, daha süratli (enerjili) ve saniyede daha fazla açı süpürerek dönmek, sizi başarıya götürecektir. F-16 için köşe süratlerinde Max Rate Turn, saniyede 23 dereceye kadar çıkabilmektedir. İrtifamızı 10.000 feet, süratimizi 350 knot olarak ayarlıyoruz.

19. Önce soldan, sonra sağdan uygulama üzere, 360 derecelik birer max rate turn uyguluyoruz. Max rate turn uygulanırken, uçak 90 dereceye yakın açılarda yatırılır ve sürat 350-400 civarlarında korunacak şekilde stick back yapılarak dönülür.

20. Min Radius Turn – 10.000 feet – 250-300 knot • Bazı durumlarda ise, en dar dönüşü yapmak bize kazanç sağlayabilmektedir. Bu gibi durumlarda, sürati 250-300 knotlar civarında tutarken full stick back ile dönmeye çalışınız. Önce soldan ve sonra sağdan olmak üzere iki defa 360 derece olarak uygulayınız.

21. Squirrel – 10.000 feet – 400 knot • Şimdi, tüm çalışmalarımızın karşılığını alma zamanı geldi. Squirrel, birçok akrobatik manevranın birleşiminden oluşan bir seridir. Düzgün şekilde uygulandığında izlemesi zevkli bir manevradır. Önemli olan, manevraları başlangıç irtifalarında tamamlamak, belli noktalarda roll yapmak gibi parametrelere dikkat edilmesidir.

23. 10.000 feet ve 400 knot sürat ile manevraya başlıyoruz. Üstteki resimde 1.start yazılı noktadan itibaren, sırayla aşağıdakileri uyguluyoruz: • Başlangıç noktası. 10.000 feet ve 400 knotta giriyoruz. • Loop yapın. Daha önce yaptık, aynı şekilde uygulayın. AB ile ve 5 G.

24. Yarım Küba Sekizi yapın. Aynı Loop gibi, Ancak, apex geçildikten sonra ters 45 derecede stick serbest, ardından kanatları ufka paralel olacak şekilde roll verin ve giriş irtifasında level out yapın. Yine AB ve 5 G. Level outta 400 knot elde etmeye çalışınız.

25. Immelman yapın ve ters istikamette kanatları düzeltin. Üstte yaptık. Split S ile manevrayı tamamlayın. Yine manevra sonunda, başlangıç istikametinin tersi ve 10.000 feet, 400 knotta olmaya çalışınız.

26. Rota üzerinden dönüşünüzü tamamlayınız ve 01 pistine peel off iniş yapınız. • Tüm çağrıları yine uygulayınız. • İniş sonunda pisti terk edip, park yapınız ve ACMI kaydını durdurunuz.