Techniki wspomaganego rozrodu – medycyna, etyka i Kościół

1. Corpore et anima unus Techniki wspomaganego rozrodu –medycyna, etyka i Kościół Karina Maria Sasin Otwock, 18 X 2007

2. Podstawowe definicje i rys historyczny • Aspekty medyczne wspomaganego rozrodu i niepłodnościkobiecejmęskiejmałżeńskiej • Dylematy etyczne w leczeniu niepłodności • Nauka Kościoła Katolickiego o wspomaganym rozrodzie

3. Bezpłodność – trwała niezdolność do zajścia w ciążę i/lub spłodzenia potomstwa. Niepłodność – na ogół odwracalna niemożność zajścia w ciążę i/lub zapłodnienia komórki jajowej. Zgodnie z definicją, o niepłodności mówimy wtedy, kiedy w ciągu 12 miesięcy regularnego współżycia, bez zastosowania antykoncepcji, nie dochodzi do poczęcia dziecka.

4. Techniki wspomaganego rozrodu (ang. Assisted Reproductive Technics, ART) – kliniczne i laboratoryjne metody diagnostyczne i lecznicze używane do leczenia niepłodności

5. Przełomy w medycynie rozrodu • John Hunter 1870r., 1886r. Sims – początki sztucznej inseminizacji • 1978r. – pierwsze „dziecko z probówki” Louisa Brown • 1987r. – narodziny pierwszego w Polsce dziecka poczętego w laboratorium • 6.04.2000r. - pierwszy w świecie przeszczep macicy • 2001r. - przeszczep jajników

7. Choroby ogólnoustrojowe • cukrzyca • mukowiscydoza • choroby tarczycy • niedoczynność przysadki mózgowej • hiperprolaktynemia • czynniki psychologiczne • impotencja • narkotyki, alkohol, niektóre leki spironolakton ketokonazol cymetydyna guanetydyna • leki przeciwnowotworowe

8. Choroby jąder • zaburzenia genetyczne (np. zespół Klinefeltera) • nowotwory jądra • niedoczynność idiopatyczna • wnętrostwo • żylaki powrózka nasiennego • wodniak jądra • uraz jąder • uszkodzenie jąder w przebiegu chorób wirusowych typu świnka

11. Inne przyczyny • zapalenie gruczołu krokowego • ejakulacja wsteczna • spodziectwo

13. Czynnik genetyczny 45, X0

14. Czynnik ogólnoustrojowy • cukrzyca • choroby tarczycy • choroby nadnerczy • poważne schorzenia nerek i wątroby • przyczyny psychogenne • alkoholizm • otyłość lub nadmierna chudość

15. Czynnik jajnikowy i hormonalny • zespół Kallmanna • hyperprolaktynemia • niedoczynność przysadki mózgowej • zespół policystycznych jajników • rak jajnika • przedwczesna menopauza • nieprawidłowa budowa jajnika (np. zespół Turnera) • zaburzenia ciałka żółtego

16. Czynnik jajowodowy, maciczny i pochwowy • endometrioza • choroby zapalne miednicy małej (zwłaszcza wywoływane przez Chlamydia trachomatis) • zrosty otrzewnowe w miednicy małej • zaburzenia rozwojowe macicy • mięśniaki macicy • zespół Ashermana (zrosty wewnątrzmaciczne) • zwężenie szyjki macicy • przeciwciała przeciwspermowe • nieprawidłowości śluzu szyjkowego (brak transportu nasienia do światła macicy) • wszystkie choroby prowadzące do zwężenia światła pochwy

17. Wady przewodów Mullera

18. Mięśniaki macicy

19. Diagnostyka niepłodności kobiecej • Obrazowanie: USG, HSG, MRI, CT • Endoskopia: histeroskopia, laparoskopia • Badania hormonalne • Badania immunologiczne

20. histerosalpingografia

21. MRI miednicy mniejszej

22. histeroskopia

24. Wybrane metody leczenia niepłodności • Sztuczna inseminacja nasieniem partnera/ anonimowego dawcy (IUI) • Zapłodnienie pozaustrojowe (IVF, IFV-ET, ICSI) • Przeszczepianie narządów rozrodczych

25. IUI ang. intrauterine insemination

26. IVF ang. in vitro fertilization

29. ICSI ang. Intracytoplasmic Sperm Injection

30. Transplantacje narządów rozrodczych

31. Kościół Etyka

32. Tymczasem... Kościół definitywnie i jednoznacznie odrzuca wszelkie metody sztucznego zapłodnienia. ?

33. „Od momentu, w którym jajo zostaje zapłodnione, rozpoczyna się nowe życie, które nie jest życiem ojca lub matki, lecz nowej istoty ludzkiej rozwijającej się niezależnie od nich. Nie stałaby się ona nigdy istotą ludzką, jeśliby nią nie była od samego początku. Teza ta, oczywista i zawsze akceptowana, znajduje cenne potwierdzenie we współczesnej genetyce. Od momentu zapłodnienia rozpoczyna się historia życia ludzkiego, w którym każda z różnych zdolności wymaga czasu dla swego rozwoju i działania (ontogeneza)” Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja o przerywaniu ciąży

34. Macierzyństwo zastępcze (czyli noszenie w ciąży genetycznie całkowicie lub w połowie nie swojego dziecka) jest niedopuszczalne z tych samych względów co zapłodnienie heterologiczne, ponieważ sprzeciwia się jedności małżeństwa i godności prokreacji osoby ludzkiej. Jest obiektywnie niepełne wobec obowiązków wynikających z miłości macierzyńskiej, wierności małżeńskiej i odpowiedzialnego macierzyństwa. Obraża ono godność i prawo dziecka do poczęcia się, do okresu ciąży i wychowania przez własnych rodziców oraz, ze szkodą dla rodzin, wprowadza podział między czynnikami fizycznymi, psychicznymi i moralnymi, które je konstytuują. Jan Paweł II Donum Vitae

35. „Dziecko ma prawo do tego, by zostać poczętym, by być noszonym w łonie, narodzonym i wychowywanym w małżeństwie. Przez bezpieczne i uznane odniesienie do własnych rodziców może ono odkrywać własną tożsamość i czynić dojrzalszą swoją ludzką formację" Jan Paweł II Donum Vitae

36. „Wszystko, co godzi w samo życie, jak wszelkiego rodzaju zabójstwa, ludobójstwa, spędzanie płodu, eutanazja i dobrowolne samobójstwo; wszystko, cokolwiek narusza całość osoby ludzkiej, jak okaleczenia, tortury zadawane ciału i duszy, próby wywierania przymusu psychicznego; wszystko, co ubliża godności ludzkiej, jak nieludzkie warunki życia, arbitralne aresztowania, deportacje, niewolnictwo, prostytucja, handel kobietami i młodzieżą; a także nieludzkie warunki pracy, w których traktuje się pracowników jak zwykłe narzędzia zysku, a nie jak wolne, odpowiedzialne osoby: wszystkie te i tym podobne sprawy i praktyki są czymś haniebnym; zakażając cywilizację ludzką bardziej hańbią tych, którzy się ich dopuszczają, niż tych, którzy doznają krzywdy, i są jak najbardziej sprzeczne z czcią należną Stwórcy” Sobór Watykański II

37. Także różne techniki sztucznej reprodukcji, które wydają się służyć życiu i często są stosowane z tą intencją, w rzeczywistości stwarzają możliwość nowych zamachów na życie. Są one nie do przyjęcia z punktu widzenia moralnego, ponieważ oddzielają prokreację od prawdziwie ludzkiego kontekstu aktu małżeńskiego. Jan Paweł II Evangelium Vitae

38. Nawet medycyna, która z tytułu swego powołania ma służyć obronie życia ludzkiego i opiece nad nim, w niektórych dziedzinach staje się coraz częściej narzędziem czynów wymierzonych przeciw człowiekowi i tym samym zniekształca swoje oblicze, zaprzecza samej sobie i uwłacza godności tych, którzy ją uprawiają. Jan Paweł II Evangelium Vitae

40. Podsumowanie • W Polsce problem niepłodności dotyka ok. 1 mln par, z czego ponad 90% jest zdeklarowanymi katolikami • Stanowisko Kościoła jest jednoznaczne i zabrania ART – poddanie się którejś z technik to śmiertelny grzech przeciwko życiu i godności człowieka • Istnieje konieczność badań nad wspomaganiem rozrodu w kwestiach zgodności moralnych z nauką Kościoła • Należy poszerzyć społeczną świadomość nt. niepłodności • Ważną rolę odgrywa rozwój ART by były zgodne z nauką Kościoła

41. Dziękuję za uwagę 

42. Więcej informacji www.nieplodnosc.pl