650 likes | 1.02k Views
TÜTÜN SORUNU VE KONTROLÜ. www.toraks.org.tr Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Kolu. SUNU AKIŞI. Türkiye ve Dünyadaki Yaygınlık Tütün ve Sağlık Tütün Kontrolü. EPİDEMİYOLOJİ. Dünyada; 1.1 milyar sigara içen 4.5 milyon ölüm/yıl 10 milyon ölüm /2025
E N D
TÜTÜN SORUNU VE KONTROLÜ www.toraks.org.tr Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Kolu
SUNU AKIŞI • Türkiye ve Dünyadaki Yaygınlık • Tütün ve Sağlık • Tütün Kontrolü
EPİDEMİYOLOJİ • Dünyada; • 1.1 milyar sigara içen • 4.5 milyon ölüm/yıl • 10 milyon ölüm /2025 (günde 12 bin ölüm) • Türkiye’de; • 17 milyon sigara içen • 70-100 bin ölüm/yıl (günde 200-250 ölüm) Ulusal Tütün Kontrol Programı Genelgesi, 7 Ekim 2006 26312 Sayılı Resmî Gazete.
KÜRESELLEŞME & SİGARA ASH, Tobacco: Global Trends, 2006.
Tütüne Bağlı Kümülatif Ölüm Oranları 2005-2030 WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.
DÜNYADA Kİ SİGARA İÇENLERİN ÜÇTE İKİSİ AŞAĞIDAKİ 10 ÜLKEDEDİR WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.
MESLEK GRUPLARINA GÖRE SİGARA İÇME ORANLARI Bilir N, Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayını, 1997.
31 MAYIS 2008 TÜTÜNSÜZ GENÇLİK
HEDEF GRUP: ADÖLESAN Bilir N, Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayını, 1997.
AB GENÇLİK & SİGARA Kunze M, JMHG, 2004.
Öğrencilerin; • %29.3’ü sigarayı denemiş (E: %34.9, K: %21.5) • %9.1’i halen içici (E: %11.9, K: %5.0) • %89.0’ı evde pasif maruziyet tanımlıyor • %91.1’i halka açık yerlerde pasif maruziyet tanımlıyor
http://www.upei.ca/~sfh_proj/ http://profiles.nlm.nih.gov
Kaç Madde Var? • 1936 : Bruckner; 120 • 1959 : Johnstone & Plimmer; 450 • 1968 : Stedman; 950 • 1982 : Dube and Green; 3875 • 1988 : Roberts; 3996 • Günümüz : >4000
Tütün Esrar Ve Eroinden Sekiz Kat Daha Fazla Bağımlılık Yapar
MUM YAĞI KADMİNYUM BÜTAN ÇÖZÜCÜ BÖCEK İLACI RADON TUVALET TEMİZLEYİCİSİ ASETON METHAN BOYA ARSENİK EGZOS ROKET YAKITI
SİGARANIN YOL AÇTIĞI KANSERLER WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.
ÇEVRESEL SİGARA DUMANI
ÇEVRESEL TÜTÜN DUMANININ YAPTIĞI HASTALIKLAR Erişkinler Çocuklar WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.
SİGARA & KANSER Tüm kanserlerin; % 30’unun Kanserden ölümlerin; % 50’sinin Akciğer kanserinin; % 90’nının nedeni
Yanak ve diş eti kanserleri uzun süre enfiye çekenlerde tütün kullanmayanlara göre 50 kat fazla saptanır.
SİGARA İÇMEYEN KİŞİNİN AKCİĞERİ SİGARA İÇEN KİŞİNİN AKCİĞERİ
SİGARA ÖNCESİ SİGARA SONRASI
Preterm Doğum • Membranların Erken Açılması • Düşük Doğum Ağırlığı • İntrauterin Büyüme Geriliği • Ani Bebek Ölümü Sendromu • Konjenital Anomaliler • Solunum Problemleri • İntraventriküler Hemoraji • Persistan Pulmoner Hipertansiyon • Kraniosinostozis • Retinal Vasküler Anormalilikler • İnfantil Kolik • Ölü Doğum • Zeka Geriliği • Gelişme Geriliği riski ARTMAKTADIR! ANNE GEBELİKTE SİGARA İÇİYORSA
İş ve trafik kazaları • Kötü koku ve renk • Sosyal dışlanma • Çevre kirliliği • Yangınlar • Etik sorunlar
EV İÇİNDE SİGARA İÇİLİYORSA; Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmakta Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmakta Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmakta Bebeklerde kolik tarzı karın ağrısı 2 kat artmakta Çocuklarda astım ve solunumsal enfeksiyon riski 2 kat artmakta Kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanserinden ölüm 2-3 kat artmaktadır
UNUTMA!!! • Bulunduğun odada başka bir kişi tütün ürünü (sigara, püro, pipo, nargile) içiyorsa kapı-pencere açmanın, klima veya aspiratör çalıştırmanın koruyucu hiçbir yararı yoktur. • Yaşadığınız evin bir odasında içilen tütün ürünü (sigara, püro, pipo, nargile), o evin diğer odalarında oturan insanları zehirler.
TAYLAND Dr. Toker Ergüder’in izniyle…
KENYA Dr. Toker Ergüder’in izniyle…
İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır. Madde 3
SİGARA İÇMEYENLERİN DE İÇENLER KADAR YAŞAMA HAKKI VARDIR
Madde 2; Tütün ürünleri; a) Kamu hizmet binalarının kapalı alanlarında, b) Koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim, sağlık, üretim, ticaret, sosyal, kültürel, spor, eğlence ve benzeri amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan ve birden çok kişinin girebileceği (ikamete mahsus konutlar hariç) binaların kapalı alanlarında, c) Taksi hizmeti verenler dahil olmak üzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu toplu taşıma araçlarında, ç) Okul öncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumlarının, kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve açık alanlarında, d) Özel hukuk kişilerine ait olan lokantalar ile kahvehane, kafeterya,birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmelerde, TÜKETİLEMEZ
SERBESTLİKLER Eski 1996 • Sağlık, eğitim,kültür hizmeti, kapalı spor salonu • Kamu hizmet kurumlarında 5 ve daha fazla kişinin görev yaptığı yerlerde ayrı odalarda serbest Yeni 2008 • Yaşlı bakım evleri • Ruh ve sinir hastaneleri • Cezaevleri • Denizyolu araçlarının güvertelerinde • Açık havada toplu seyir yerlerinde özel alanlarda • Otellerde oda tahsisi oluşturulabilir • Pasif içiciliğe önlem
KORUYUCU ÖNLEMLER (I) Firmalar Yönünden • İsim, marka, amblem, reklam, tanıtım, kampanya yasak • Firma alametleri, simge, aksesuar yasak • Araçlarda yazı, tanıtıcı işaret, alamet yasak • Bayilere eşantiyon, promosyon yasak • Basın yayına ilan, bildirim, logo verme yasak • Televizyonda film, dizi, müzik klibi, reklam yasak • 18 yaşını doldurmamış kişilere istihdam yasak • Her türlü sakız, şeker, çerez, oyuncak vs yasak
KORUYUCU ÖNLEMLER (II) Satıcılar Yönünden • Sağlık, eğitim, spor, kültür yerlerinde satış yasak • 18 yaş altına satış yapmak yasak • Paket açılarak satış yapmak yasak • Otomatik makine, telefon, televizyon, internetle satış yasak • Satış yerinde dışarıdan ürünün gözükmesi yasak
KONTROLÜN SAĞLANMASI (I) • İçimin yasak olduğu yerde 10 cm punto uyarı • Toplu taşıma araçlarında 3 cm punto uyarı • Satış serbest olduğu yerde 5 cm puntoyla “Yasal Uyarı: 18 yaşını doldurmayanlara sigara ve diğer tütün ürünleri satılamaz; satanlar hakkında yasal işlem yapılır” ibaresi görünen yerde asılır • Asmayanlara mülki amir tarafından 1000 YTL ceza
KONTROLÜN SAĞLANMASI (II) Paketlerde Uyarı Yazısı • Bir yüzü %40, arkası %30 oranında mesaj taşır • Sağlık etkileri ile yanlış bilgi verilemez • Bu uyarı yazıları karton kutular üzerine de yazılır • Uyarılar Türkçe yazı, resim, şekil, grafikler biçiminde • Yapmayanlara TAPDK tarafından asgari 250000 YTL ceza