500 likes | 734 Views
GÜNEŞ ENERJİSİNİ CANLILAR NASIL KULLANIR?. Bitkiler, Güneş Enerjisini Dönüştürüp Hücrelerinde Tutabilen Canlılardır. Ahmet yüksel. FOTOSENTEZ. ( Karbon Özümlemesi ). Ahmet yüksel. A.Ç. FOTOSENTEZ İÇİN ;. * Güneş ışığı * Su * Karbondioksit ve * Madensel maddelere. İhtiyaç vardır.
E N D
GÜNEŞ ENERJİSİNİ CANLILAR NASIL KULLANIR? • Bitkiler, Güneş Enerjisini Dönüştürüp Hücrelerinde Tutabilen Canlılardır. Ahmet yüksel
FOTOSENTEZ ( Karbon Özümlemesi ) Ahmet yüksel
FOTOSENTEZ İÇİN ; * Güneş ışığı * Su * Karbondioksit ve * Madensel maddelere İhtiyaç vardır. Ahmet yüksel
Güneş ışığı : Yeşil bitkiler besinlerini güneş enerjisinden yararlanarak yaparlar. Güneş enerjisi alamayan yeşil bitkiler, besin yapamaz, sararır, cılız kalır, kurur ve ölür. Ahmet yüksel
Su : Bitkilerin 3 /4 ‘ü sudur. Bitkiler terleme sonucu su kaybederler. Bu suyu kökleriyle topraktan alırlar. Bitkiler, kökleriyle suda erimiş madensel maddeleri alırlar. Ahmet yüksel
Hava : Bitkiler, gündüz fotosentez yapabilmek için havanın karbondioksidine, gece ise solunum için havanın oksijenine ihtiyaçları vardır. Topraktaki hava, köklerin oksijen gereksinimini karşılar. Ahmet yüksel
Madensel maddeler: Bitki, madensel maddeleri kökleriyle topraktan alır. Toprak devamlı madensel madde kaybeder. Bu yüzden gübreleme yapılır Ahmet yüksel
2. Bitkiler Işıkta Glikoz Sentezler: Yeşil bitkiler yapraklarındaki klorofil yardımıyla, güneş ışığı altında inorganik maddeleri organik besin maddelerine (glikoza) dönüştürür. Bu olaya FOTOSENTEZ denir. Yani fotosentez, güneş ışığı enerjisini, canlıların kullanacağı enerjiye, (ATP) ye dönüştürme işidir. Besin üretilirken oksijen de elde edilir. Ahmet yüksel
Fotosentez olayı hücrenin kloroplastlarında geçer. Kloroplastta en önemli yapı KLOROFİLDİR. KLOROFİL:Fotosentez olayının gerçekleştiği pigmentlerdir. Güneş ışığındaki yeşil rengi yansıtıp diğer renkleri soğurur.Bu yüzden yapraklaryeşil görünür. Klorofil molekülünde Magnezyum bulunur. Magnezyum yeşil renk verir. Ahmet yüksel
fotosentez kısaca ; Klorofil Besin + Oksijen Su Karbondioksit + Güneş ışığı Klorofil 6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2 Güneş ışığı glikoz şeklinde yazılır. Ahmet yüksel
3. Tüm Canlılara Sunulan Fotosentez Ürünü:Glikoz Fotosentez(özümleme) olayı sonucunda glikoz oluşur. Nişasta, şeker, yağ, protein, ve vitamin gibi diğer besin maddeleri glikozdan sentezlenir. Üzüm ve balda saf halde bulunur. Nişastaya dönüşmüş hali bitki lökoplastlarında toplanır.Glikoz, insan ve hayvanlarda glikojen olarak karaciğer ve kas hücrelerinde toplanır. Ahmet yüksel
FOTOSENTEZ HIZI Fotosentezi etkileyen faktörlerin hangisi en düşük seviyede ise fotosentezin hızı buna bağlıdır. Örneğin ışık şiddeti, su miktarı arttırıldığı halde karbondioksit miktarı sabit kalıyorsa, fotosentezin hızı karbondioksit miktarına bağlı kalır. Ahmet yüksel
CO2 MİKTARINA GÖRE FOTOSENTEZ HIZI: FOTOSENTEZ HIZI CO2 %0.03 Ahmet yüksel
IŞIK ŞİDEETİNE GÖRE FOTOSENTEZ HIZI: FOTOSENTEZ HIZI Işık şiddeti arttıkça fotosentez hızı da artar. Ancak ışık şiddeti belli bir değeri geçtikte sonra sabit kalır. IŞIK ŞİDDETİ Ahmet yüksel
SICAKLIK ARTIŞINA GÖRE FOTOSENTEZ HIZI: Yüksek sıcaklık enzim yapısını bozacağından 35-40 dereceden sonra fotosentez hızı düşmeye başlar. FOTOSENTEZ HIZI SICAKLIK 0 10 20 30 40 Ahmet yüksel
IŞIĞIN RENGİNE GÖRE FOTOSENTEZ HIZI: Fotosentez kırmızı ve mor dalga boylarında enhızlı, yeşil ışıkta ise en az yavaştır. Ahmet yüksel
FOTOSENTEZİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Fotosentez klorofilli hücrelerde ve ışıklı ortamda gerçekleşir. • Fotosentezde yeşil bitki havadan yapraklarındaki stomalarla karbondioksit, topraktan kökleriyle su alır. • 3. Fotosentez sonunda besin ve oksijen üretilir. Ahmet yüksel
Fotosentezde ışık enerjisi organik besin maddesinde kimyasal bağ enerjisi olarak depolanır. • Fotosentez için madensel tuzlar gerekir. • 6. Fotosentez için en uygun sıcaklık 30-350Cdir. Ahmet yüksel
*ÖĞRENDİKLERİMİZİ • DEĞERLENDİRELİM… * ÇALIŞMA SORULARI Ahmet yüksel
1- Aşağıdaki organellerden hangisi yalnızca bitki hücresinde bulunur? • Mitokondri • B. Ribozom • C. Endoplâzmik retikulum • D. Kloroplâst Ahmet yüksel
2- Bitkilerde fotosentezde görevli olan doku aşağıdakilerden hangisidir? A. Özümleme dokusu B. Sürgen doku C. Destek dokusu D. Koruyucu doku Ahmet yüksel
3- Madensel tuzların ve suyun topraktan emilmesinde aşağıdakilerden hangisi en çok etkilidir? A. Gövde B. Çiçek C. Yaprak D. Kabuk Ahmet yüksel
4- Aşağıdakilerden hangisi fotosentez sonucunda bitkiler tarafından oluşturulur? A. Klorofil B. Karbondioksit C. Glikoz D. Su Ahmet yüksel
5- Yeşil bitkiler, güneş enerjisini hangi enerjiye dönüştürerek depolar? A. Potansiyel enerjiye B. Kimyasal enerjiye C. Kinetik enerjiye D. Isı enerjisine Ahmet yüksel
6- Loş yerdeki yeşil bir bitki, güneşli pencere önüne konulursa aşağıdakilerden hangisinin olması beklenir? I.Klorofil artması II. Işığa yönelme III. Fotosentezin yavaşlaması A. I ve II B. I ve III C. II ve III D. Yalnız II Ahmet yüksel
7- I. Su II. Oksijen III. Karbondioksit IV. Güneş Işığı V. Organik madde Yeşil bitkiler besin yaparken yukarıdakilerden hangilerini kullanır? A. I - II B. II - IV C. I – III - IV D. III – IV - V Ahmet yüksel
başarı dileklerimle... TEŞEKKÜRLER… Ahmet yüksel
SOLUNUM Ahmet yüksel
Organizmanın, canlılığını sürdürebilmesi için enerjiye ihtiyacı vardır. Enerji ise, organik besinlerin parçalanmasıyla elde edilir. Besinlerin hücre içinde parçalanarak enerji elde edilmesi olayına SOLUNUM denir. Ahmet yüksel
İki çeşit hücre solunumu vardır: I. OKSİJENSİZ SOLUNUM ( FERMANTASYON ) II. OKSİJENLİ SOLUNUM Ahmet yüksel
1. OKSİJENSİZ SOLUNUM: ( mayalanma-Fermantasyon) Besinlerin oksijen kullanılmadan parçalanması sonucu enerji ( ATP ) üretilmesi olayıdır. Hücrenin sitoplazmasında gerçekleşir. Bu tür solunuma; Mayalanma( fermantasyon ) adı verilir. Ahmet yüksel
A) ALKOL FERMANTASYONU GLİKOZ 2 ATP + 2CO2 + 2 ETİL ALKOL Maya hücreleri tarafından gerçekleştirilen solunumdur. Bakterilerde ve mantarlarda görülür. Örneğin; sütten yoğurt ve peynir elde edilmesi olayı sırasında enerji açığa çıkar. Ahmet yüksel
B) LAKTİK ASİT FERMANTASYONU: Sporcularda olduğu gibi, gereğinden fazla enerji harcayan insanlarda, oksijen yetmediği zaman, kas hücreleri laktik asit fermantasyonu gerçekleştirir ve enerji üretilir. Enzim GLİKOZ 2 LAKTİK ASİT +ENERJİ(ATP) Ahmet yüksel
NOT: BÜTÜN FERMANTASYON OLAYLARINDA ENERJİ ELDE EDİLİR. Üzüm suyunun şarap olması, üzüm suyunun sirke olması, sütün yoğurt ve peynir olması, hamurun ekşimesi fermantasyon sonucudur. Ahmet yüksel
2. OKSİJENLİ SOLUNUM: Besinlerin oksijen ile yakılarak parçalanması sonucunda enerji (ATP) üretilmesi olayıdır. Karbondioksit+su+ATP(enerji) Glikoz+Oksijen C6H12O6 +6O2 6CO2 + H2O + 38 ATP Ahmet yüksel
Oksijenli solunum hücrenin mitokondrisindegerçekleşir. Bütün canlılarda görülür. (bir hücreliler, mantarlar, bitki ve hayvan) Üretilen ATP (adenozin trifosfat) canlının tüm hayatsal faaliyetlerinde kullanılır. Oksijenli solunumda organik moleküller yapıtaşları olan inorganik maddelere kadar parçalanır. Ahmet yüksel
NOT: 1- Oksijenli solunumda daha fazla enerji elde edilir. Oksijensiz solumda ise daha az enerji elde edilir. Örneğin: bir hücreli canlılarda, bazı mantarlarda... 2- Fermantasyon hücrenin stoplazmasında, oksijenli, solunum hücrenin mitokondrisinde gerçekleşir. Ahmet yüksel
FOTOSENTEZ İLE SOLUNUM İLİŞKİSİ BESİN Güneş ışığı enerjisi OKSİJEN SOLUNUM FOTOSENTEZ ATP + ISI CO2 H2O Ahmet yüksel
FOTOSENTEZ İLE SOLUNUM İLİŞKİSİ Fotosentez ve solunum olayında meydana gelen tepkimeler birbirinin tersi yönünde işler. Fotosentezin ürünleri solunumun hammaddeleri, solunumun ürünleri fotosentezin hammaddeleri olarak kullanılır. Sonuçta madde ve enerji akışı olur. Ahmet yüksel
Burada hammadde tekrar kullanılabilirken enerji akışı tek yönlü olmaktadır. Fotosentez organik besinlerde depolanan enerji,solunumla serbest kalmakta ve enerji gerektiren canlılık olaylarında kullanılmaktadır. Ahmet yüksel
SOLUNUM İLE FOTOSENTEZİN KARŞILAŞTIRLMASI Ahmet yüksel
FOTOSENTEZ; 1 Enerji üretimi ve dönüşümünü sağlar. 2. Klorofilli hücrelerde gerçekleşir. 3. Işık enerjisi olduğu ortamlarda gerçekleşir. 4. Hücrede kloroplast organeli içinde gerçekleşir. Ahmet yüksel
5. Işık enerjisi, besin maddesinde kimyasal bağ enerjisine dönüştürülerek depolanır. 6. Bitki ağırlığında madde artışına neden olur. 7. Hammadde olarak CO2 ve H2O kullanılır. 8. Son ürünler organik besin ve oksijendir. Ahmet yüksel
SOLUNUM; 1. Enerji üretimini ve dönüşümünü sağlar. 2. Bütün hücrelerde gerçekleşir. 3. Her ortamda gerçekleşir. Ahmet yüksel
4. Hücrede solunumun bir kısmı sitoplazmada bir kısmı mitokondride gerçekleşir. 5. Besin maddesinde depolanmış kimyasal bağ enerjisinden ATP sentezlenir. 6. Tüm canlılarda madde azalmasına neden olur. 7. Hammadde olarak organik besin ve oksijen kullanılır. 8. Son ürünler su ve karbondioksittir. Ahmet yüksel
başarı dileklerimle... TEŞEKKÜRLER… Ahmet yüksel