720 likes | 1.13k Views
Çocukluk Çağı Hastalıklarında YRBT de sık sorulan sorular. Dr. Hüdaver Alper Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı. Amaç. Çocuk hastalıklarında YRBT’nin rolü Teknik uygulamalar, sorunlar Çocuk hastalıklarında YRBT uygulamaları ve karşılaşılan sorunlar
E N D
Çocukluk Çağı Hastalıklarında YRBT de sık sorulan sorular Dr. Hüdaver Alper Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı
Amaç Çocuk hastalıklarında YRBT’nin rolü Teknik uygulamalar, sorunlar Çocuk hastalıklarında YRBT uygulamaları ve karşılaşılan sorunlar Olgularla YRBT ile tanınabilen hastalık örnekleri
Çocuklarda YRBT Kullanım yeri Diffüz akciğer hastalıkları tanı ve takip Akciğer grafisi Nonspesifik Spiral ve MDBT Yüksek radyasyon YRBT Yüksek tanı doğruluğu Görece düşük doz
Teknik YRBTDaha uzun süre Atlama alanları MDBTKısa süre Tüm toraksı kapsama (2D/3D)
Teknik İnce kesitler 1 mm yada Kısa tarama süresi 1 san. yada Kenar keskinliğini arttırıcı rekonstrüksiyon algoritması En yüksek matrix Pencere ayarları -600/1200 HU
Radyasyon Dozu İnce kesit ve keskin algoritma Parazit artışı Parazit = 1/ doz (mA) x tarama süresi Yüksek doz gerekli mi ? Tanı koyma Güvenilirlik Doğruluk PA akc %65 %42 %92 Düşük doz YRBT %74 %61 %90 Yüksek doz YRBT%80%63 %96 Lee KS et al Chronic infitrative lung diseases: comparison of diagnostic accurasies of radiography, low and conventional dose thin section CT. Radiology 191: 669- 673, 1994
Tetkiklerin Efektif Radyasyon Dozu Tetkik efektif doz (miliSievert) PA akciğer grafisi 0.05 mSv Konvansiyonel BT 7.0 mSv Spiral BT (pitch 1) 7.0 mSv Spiral BT (pitch 2) 3.5 mSv Yüksek rezolüsyonlu BT (10 mm aralıklı) 0.7 mSv Yüksek rezolüsyonlu BT (20 mm aralıklı) 0.35 mSv İnce kesit düşük doz BT 0.2 mSv Konvansiyonel pulmoner anjiyografi 9.0 mSv Dijital pulmoner anjiyografi 6.0 mSv Konvansiyonel bronkografi 3.0 mSv Yıllık maruz kalınan çevresel radyasyon 2.5 mSv Mayo JR, Aldrich J, Müller NL. Radiation exposure at chest CT: A statement of the Fleischner Society. Radiology 2003; 228:15-21
MDBT / YRBT Radyasyon Eşdeğerleri Paediatric Respiratory Reviews Vol 7, Suppl 1, Pp 44-49 2006,
Radyasyon Riski Tanısal amaçlı radyasyon maruziyeti % 14 İngilterede 75 yaşa kadar kanser riskinin % 0.6 Radyasyonla oluşan kanserler 40y altı % 2 65-74 yaş arası % 56 Amy Berrington de Gonzálezand Sarah Darby. Risk of cancer from diagnostic X-rays: estimates for the UK and 14 other countries. LANCET Volume 363, Issue 9406, Pages 345-351. 2004
Kanser Oluşturma Oranı (UK) Neonatal Radyasyon Maruziyeti % 3 1-14 yaş arası RM % 14 1-15 y arası kansere yol açan radyolojik tetkikler BT tetkikleri Baryumlu GIS tetkikleri Pelvis ve kalça grafileri
Radyasyon Riski Düşük dozda radyasyonun karsinojenik etkileri tam bilinmiyor 1Gy kanser riski R / 0.0001Gy kanser riski R/1000 Risk > 0 Kansere yol açan radyasyonun alt eşik değeri bilinmiyor X-Işınları kansere neden olabilirler Amy Berrington de Gonzálezand Sarah Darby. Risk of cancer from diagnostic X-rays: estimates for the UK and 14 other countries. LANCET Volume 363, Issue 9406, Pages 345-351. 2004
Karşıt Görüş Biyolojik defans mekanizmaları HORMESİS - DNA tamiri (tek sarmal %99.99, çift sarmal %90) - Apoptozis (hasarlı hücrelerin intiharı) - Hasar verici metabolitlerin uzaklaştırılması • Mitoz arasının uzaması (DNA tamiri ) Düşük doz radyasyon ile Etkinlikleri Artar Cancer Risk from Low-Level Radiation Bernard L. CohenAJR 179:1137-1143; 2002
Karşıt Görüş Hergün vücudun her hücresinde toksik maddeler ve termal olaylara bağlı ≈ 1 000 000/gün DNA hasarı oluşur 1 hasar / hücre / gün tamir edilmeden kalır Bu mutasyonlar uzun vadede kansere yol açar Düşük doz radyasyona bağlı hasar daha şiddetli doz(10mSv) o.oo4 hasar / hücre / gün oluşturur 1M/hc/g 0.004M/hc/g Cancer Risk from Low-Level Radiation Bernard L. CohenAJR 179:1137-1143; 2002
Karşıt Görüş Düşük doz radyasyonun ( hayvan ve invitro hücre kültürü deneylerinde ) Yüksek doz radyasyon ve toksik metabolitlerin etkilerini azalttığı gözlenmiş Cancer Risk from Low-Level Radiation Bernard L. CohenAJR 179:1137-1143; 2002
Karşıt Görüş Doz / Latent periyod ilişkisi Doz “kanser oluşma latent periyod” Düşük dozlarda latent periyod çok uzun, normal yaşam süresinin çok üzerinde Pratikte düşük doza bağlı kanser gelişmiyor Tanısal radyolojinin Kanser riski Pratik olarak ≈ 0 kabul edilebilir Raabe OG. Three dimensional models of risk from internally deposited radionuclides. In: Raabe OG, ed. Internal radiation dosimetry. Madison, WI: Medical Physics: 633-656, 1994 Cancer Risk from Low-Level Radiation Bernard L. CohenAJR 179:1137-1143; 2002
Radyasyon Riski Hiroşima / Nagasaki kurbanları MDBT ye eşdeğer radyasyon 50 yıl sonra bile istatistiki anlamlı kanser insidensi artışı mevcut Çocuklar erişkine göre 10 kere hassas Diagnostik Radyoloji kanser oluşturabilir National Conference on Dose Reduction in CT, with an Emphasis on Pediatric Patients Otha W. Linton and Fred A. Mettler, Jr. AJR 2003; 181:321-329
Radyasyon Riski Hakim görüş; Düşük doz radyasyonla bazı kanser türleri ile mortalitenin arttığı yönünde... ALARA prensibi pediyartik BT için uygulanmalı Yeterli tanısal görüntü kalitesi Mümkün olan en düşük doz BT tetkikinin gerekliliğinden, tedavimizi etkileyecek görüntü bilgileri oluşturacağından emin olmalıyız
YRBT Endikasyonları - Normal yada kuşkulu PA Akciğer grafi bulguları olan çocuklarda diffüz akciğer hastalığını değerlendirmek - Ayırıcı tanı olasılıklarını daraltmak - Hemoptizili hastaların değerlendirilmesi - Hastalığın geri dönebilir olup olmadığını değerlendirmek - Biyopsi yeri ve tipini belirlemek
Diffüz Akciğer Hastalıkları Doğruluk % Akciğer grafisi % 38-63 YRBT (erişkin) % 46-75 YRBT (Çocuk) % 56 % 34 % 61 L. Fan, Pediatric interstitial lung disease. In: M.L. Schawrz and T.E. King, Editors, Interstitial lung disease (Rd ed.), BC Decker, Hamilton (1998), pp. 103–118. Diagnostic Accuracy of Thin-Section CT and Chest Radiography of Pediatric Interstitial Lung Disease Copley SJ et al. AJR, 174:549-554. 2000
Buzlu Cam Görünümü Yetersiz inspirasyon / Buzlu cam Küçük hava yolu hastalığı Buzlu cam Mozaik perfüzyon
İnspiryum Ekspiryum
Diffüz İnterstisyel akc hast • İdiopatik interstisyel pnömoniler • Bağ doku hast • İmmün yetmezlik ve enfeksiyon • PAP • Konjenital lenfanjiektazi/lenfanjiomatozis • Hemosiderozis • LHH • Aspirasyon pnömonileri • Depo hastalıkları
NonSpesifik Interstisyel Pnömoni Şiddetli parenkimal distorsiyon Buzlu cam Fibrozis Kistik alanlar
Deskuamatif Interstisyel Pnömoni Alveolar makrofajlar Minimal fibrozis YRBT Bazal ve dorsal tutulum Temporal homojenite Buzlu cam – Alveolar konsolidasyon İnterstisyum normal / Minimal fibrozis
Lenfositik İnterstisyel Pnömoni Diffüz interstisyel lenfosit infiltrasyonu YRBT Buzlu cam Yaygın nodüller Hava kistleri
İmmün yetmezlikte YRBT Akciğer grafisi normal olsa dahi YRBT ± YRBT spesifik bir tanı koydurabilir Biyopsi yerini belirleme Fungal enfeksiyonlar büyük nodüller PCP ve CMV küçük nodüller, buzlu cam Lenfositik İP ve LenfoProliferatif Hastalıklar
İmmün yetmezlik Pnömosistis karinii Pnömonisi PCP buzlu cam nodüller konsolidasyon septal kalınlaşma Pnömotoraks SitoMegalo Virüs Pnömonisi CMV çok benzer radyolojik bulgular ± Lenfositik interstisyel pnömoni
İmmün yetmezlik ve Aspergillus Erken dönemde buzlu cam alanları nodül / kitle Düzensiz sınırlı Vasküler yapılarla ilişkili Pnömonik konsolidasyon Hilal işareti Kavitasyon
15 mart 26 mart 3 nisan
2 Şubat 19 mart 26 mart 3 nisan
Pulmoner Alveolar Proteinozis YRBT Bulguları • Diffüz tutulum • Buzlu cam alanları • Yer yer alveolar konsolidasyonlar • İnter ve intralobüler septal kalınlaşmalar • Coğrafik ( haritamsı ) görünüm • Kaldırım taşı örneği ( 2+3+4 )
Kaldırım taşı örneği nedenleri 1.Bakteriyel pnömoni 10.Radyasyon pnömonisi 2.Tüberküloz 11.Obstrüktif pnömoni 3.Mikoplazma pneumonisi 12.Alveolar hemoraji 4.P cariniipnömonisi 13.ARDS 5.Kronik eozinofilik pnömoni 14.Alveolar proteinozis 6.Akut interstisyel pnömoni 15.Kardiyojeniködem 7.Bronşiyolitis obliterans organize 16. BronkoAlveolar Kanser pnömoni 17.Lipoid pnömoni 8.İlaca tepkisine bağlı pnömoni (ilaç reaksiyonları) 9.UIP ve DIP Crazy paving appearance at HRCT:Spectrum of Disease and Pathological Findings Johkoh T et al Radiology 1999; 221:155-160
GastroEsofagiyel Reflü Hastalığı Dorsal yerleşim (yürüme öncesi) Bazal yerleşim (yürüme sonrası) Konsolidasyon Atelektazi Bronşektazi / bronş duvar kalınlaşması
Obliteratif Bronşiyolit (BO) Adenovirus / mikoplazma pnömonisi Bağ doku hastalığı Kemik iliği transplantasyonu YRBT Bulguları Parlaklık artışı, hava hapsi (ekspir BT) Mozaik perfüzyon Bronş duvar kalınlaşması Bronşektazi