260 likes | 524 Views
Sözcük Türleri Setenay KAYA Hazırlık-D/153. (b) Edat/ İlgeç Soylu Sözcükler. Kullanıldıkları sözcüklerin, sözcük gruplarının ve tümcelerin kullanışlarına ve anlatım yeteneklerine yardım eden, onlar arasında çeşitli anlam ilgileri kuran sözcüklerdir. Bir bakıma yardımcı sözcüklerdir.
E N D
(b) Edat/ İlgeç Soylu Sözcükler • Kullanıldıkları sözcüklerin, sözcük gruplarının ve tümcelerin kullanışlarına ve anlatım yeteneklerine yardım eden, onlar arasında çeşitli anlam ilgileri kuran sözcüklerdir. • Bir bakıma yardımcı sözcüklerdir. • Üç gruba ayrılır:
BAĞLAÇLAR/ BAĞLAMA EDATLARI • Eş görevli ya da birbiriyle ilgili sözcüklerin, sözcük öbeklerini özellikle tümceleri bağlar.
BAĞLAÇLAR/ BAĞLAMA EDATLARI • Bağlaçlar tümce ya da sözcük/sözcük öbekleri arasındaki ilişkileri sıra,denklik,karşılaştırma,karşıtlık vb. bakımdan belirtir.
Sıralama Edatları/ Bağlaçları • Arka arkaya gelen ögeleri, sözcükleri, sözcük gruplarını ve tümceleri ‘ ve’ anlamı ile birbirine bağlar.
Denkleştirme Edatları/ Bağlaçları • Denk olan, birbirinin yerini tutabilecek olan iki ögeyi bağlar, birbiriyle karşılaştırır.
Karşılaştırma Edatları/ Bağlaçları • Karşılaştırılan iki veya daha çok ögeyi birbirine bağlar.
Tümce Başı Edatları/ Bağlaçları • Tümceleri anlam bakımından birbirine bağlar.
Sona Gelen Edatlar/ Bağlaçlar • Dil birliklerinin, sözcüklerin, sözcük gruplarının, tümcelerin sonuna gelerek, onları önceki ve sonraki ögelere, sözcüklere sözcük gruplarına ve tümcelere bağlar.
EDATLAR/ İLGEÇLER • Tek başlarına hiçbir şeyi karşılamayan; ancak adlar ve eylemlerle kullanılırken bir anlam kazanan sözcüklerdir.
Edatların anlamları ancak kullanış sırasında sezilir. Dolayısıyla görev soylu sözcüklerdir.
Kendi başlarına anlmalı olan sözcüklere,tamlamalara,söz öbeklerine ulanarak kullanılır.
Durum ya da çekim eki almazlar; ama kendilerinden önceki sözcüğün belli bir durum ya da çekim eki almasını gerektirir.
Doğadaki sesleri taklit etmeye ya da duyguları, heyecanları anlatmaya yarayan sözcüklerdir
Ünlemler, doğa seslerinin taklidini ve ‘aşırı’ duyguları anlatmanın yanı sıra seslenme, sorma, gösterme ya da cevap ifade eder.
(c) Eylemler ( Fiiller) • Kılış, kılınış bildiren ve zamanı belirleyen sözcüklerdir. • Çekimlerde, ‘kip, görünüş, kişi’ kategorilerinde belirlenir.
Başlıca eylem oluş zamanları; • Geniş Zaman • Şimdiki Zaman • Gelecek Zaman • Geçmiş Zaman
Kip; eylemle dile getirilen hareket, olay, oluş, kılınışla ilgili anlatım biç imleridir. • Türkçe basit ve birleşik eylem çekimlerinde emir; dilek-şart ve istek kiplerinin şart çekimi yoktur. Doğal olarak, emir çekiminde de birinci kişi bulunmaz.