Dr. Eygenraamstraat 3, Postbus 1173, 5004 BD Tilburg, T 013-4644100, F 013-4683650  info@dewever.nl  www.dewever.

1. Ont-smetten Karin Corsten Nurse practitioner Dr. Eygenraamstraat 3, Postbus 1173, 5004 BD Tilburg, T 013-4644100, F 013-4683650  info@dewever.nl  www.dewever.nl

2. Doelstelling Smetten Preventie Behandeling Vochtletsel/smetletsel

3. Definitie • Intertrigo • Onduidelijke definities in medische literatuur. • LPZ:huidirritatie of -defect die zich voordoet in de grote huidplooien. • LEVV:roodheiden verweking, al of niet geïnfecteerd, van de huidplooien.

4. Pathofysiologie • Exacte pathofysiologie onbekend(1) • Algemeen aangenomen(2,3,4) • Huid-op-huid contact • Huidlagen wrijven tegen elkaar = oppervlakkige beschadiging • Warmte, vocht, ↓luchtcirculatie = negatief • Huid verliest natuurlijke afweer= schimmel/bacteriële infectie 1 Burkhart, Mulholland, & Burnham, 19812 Bazex J., Intertrigo. Orientation diagnostique, Reveu Pratique, 42 (13):1689-92, 1992 3 Watkins J., Dermatology differential diagnoses: Intertrigo, Practice Nursing 15(3): 136-9, 2004 4 Selden D., Intertrigo, eMedicine Journal http://www.emedicine.com/derm/topic198.html

5. Objectieve Symptomen (1) • Erytheem (roodheid) • Natten (vochtig) • Dunne/glanzende huid • Fissuur (scherpe rode wondlijn in het midden van de plooi) • Spiegelvorming • Huidbeschadiging: erosie/ontvelling/schaafwondjes • Maceratie (verweking) 1 LEVV landelijke richtlijn smetten

6. Subjectieve symptomen (1) • Pijn • Jeuk • Schrijnend/brandend gevoel • Onaangename geur 1 LEVV landelijke richtlijn smetten

7. Risicogroep • Iedereen die lichamelijke verzorging krijgt binnen een verpleegkundige en/of verzorgende hulpverlenerrelatie. Bron: landelijke richtlijn smetten LEVV

8. Risicofactoren • Obesitas • Verminderde mobiliteit • Verhoogde lichaamstemperatuur • Vochtige huid ten gevolge van transpireren of incontinentie • Oudere patiënten/cliënten (64+ jaar) • Vrouwen Bron: C Mistiaen et al. (2003/ LEVV landelijke richtlijn)

9. Prevalentie Prevalentie 2009: LPZ meting: 11,6% Chronische zorg: 14 % Alg. zhs.: 6% Thuiszorg gemeten in 2008: 20%

10. Wanneer preventie Iedereen die lichamelijke verzorging krijgt binnen een verpleegkundige en/of verzorgende hulpverlenerrelatie Personen met verhoogd risico Dagelijkse evaluatie

11. Preventieve interventie Voorkomen huid-op-huid: • Scheurlinnen, Engels pluksel (ruwe kant op huid) • Het dragen van ondersteunende kleding *Goedsluitend, niet knellend ondergoed *Katoenen bh; bij voorkeur eerst een katoenen hemd/t-shirt aantrekken dan bh. *Suspensoir

12. Preventieve interventie Voorkom overmatig transpireren door • Ademende kleding, sokken en schoeisel • Verlagen omgevingstemperatuur

13. Preventieve interventie Houd de huidplooien droog: • Toepassing van één lokaal middel: *Zinkoxide FNA (zinkolie);DUN aanbrengen (huid blijft zichtbaar) *Barrièrespray of – crème (bv. Cavilon) • Maak GEEN gebruik van poeders, pasta, föhn

14. Preventieve interventie Pas dagelijkse huidzorg toe: • Dagelijks wassen en (deppend) drogen huidplooien. • Géén of een pH-neutrale zeep. • Dagelijks observatie huidplooien. • Incontinentie: verschonen, wassen, drogen.

15. Behandeling Richt zich op ‘veroorzakende’ factoren Informeren/adviseren Dagelijkse huidzorg Herstellen van de huid Behandelen van infectie

16. Fase 1 & 2 • Intacte huid • Licht- tot felrode huid met glanzend aspect • Jeuk (niet altijd) • Schrijnend/brandend gevoel (niet altijd) ( foto: LEVV richtlijn)

17. Behandeling fase 1 & 2 Eén of meerdere preventieve maatregelen Fase 2 altijd zinkoxide FNA (zinkolie) of barrièrecrème / barrièrespray. Resten zinkolie z.n. eerst verwijderen met olie.

18. Fase 3 • Kapotte huid • Felrode huid • Nattende huid • Ontvelling • Verweking van de huid • Scherpe rode wondlijn/fissuur breuklijn • Jeuk (niet altijd) • Schrijnend/brandend gevoel (niet altijd) (foto: LEVV richtlijn)

19. Behandeling fase 3 Intensiveer preventieve maatregelen Geen barrièrecrème of barrièrespray Altijd zinkoxide FNA (zinkolie) Z.n. antischimmelpreparaat Zinkoxide en antischimmelpreparaat (opeenvolgend of gemengd) altijd dun!

20. Fase 4 • Kapotte huid • Witte, gele of groene verkleuring (bacteriële infectie) • Pijnklachten • Onaangename geur (niet altijd) • Verhevenheid/zwelling • Eilandjes voor de kust (candida infectie) (foto: LEVV richtlijn/Siep Noorman UMCG)

21. Behandeling fase 4 • Intensiveer preventieve maatregelen • Geen barrièrecrème of barrièrespray • Altijd zinkolie • Altijd (lokaal) antischimmelpreparaat • Consulteer een meer deskundige zinkolie en antischimmelpreparaat opeenvolgend of gemengd DUN aanbrengen

22. Behandeling Minimaal 14 dagen continueren Bij twijfel + fase 4: overleg arts Lokale behandeling effectief voor objectieve & subjectieve symptomen Evalueer dag 3 - 7 - 14 Dag 14: geen verbetering, overweeg microbiologische kweek

23. Incontinentieletsel vs. smetten • Incontinentieletsel=inwerking urine • Smetten=combi urine en wrijving in huidplooien

24. Dank voor uw aandacht. • Voor meer informatie: LEVV: landelijke richtlijn smetten • www.levv.nl • www.nvdvv.nl • www.nivel.nl