1 / 59

Środki powierzchniowo czynne (spc)

Środki powierzchniowo czynne (spc). Budowa – amfifilowa Część hydrofilowa Część hydrofobowa Warunek czynności powierzchniowej Udział obu struktur w cząsteczce musi być znaczący. Część hydrofilowa. Część hydrofobowa. SPC. Cząsteczki amfifilowe Powinowactwo do wody

slade
Download Presentation

Środki powierzchniowo czynne (spc)

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Środki powierzchniowo czynne (spc) • Budowa – amfifilowa • Część hydrofilowa • Część hydrofobowa • Warunek czynności powierzchniowej • Udział obu struktur w cząsteczce musi być znaczący Część hydrofilowa Część hydrofobowa

  2. SPC • Cząsteczki amfifilowe • Powinowactwo do wody • Woda solwatuje część hydrofilową • Powinowactwo do fazy hydrofobowej • Olej solwatuje część hydrofobową • Solwatacja – stabilizacja układu substancji rozpuszczanej i rozpuszczalnika, polega na tworzeniu oddziaływań pomiędzy cząsteczkami substancji rozpuszczanej a cząsteczkami rozpuszczalnika

  3. Podział spc • Jonowe • Anionowe • Kationowe • amfoteryczne • Niejonowe

  4. SPC • Adsorpcja na granicy faz • Cząsteczki orientują się tak by minimalizować energię wewnętrzną układu • Fragment hydrofilowy w fazie wodnej • Fragment hydrofobowy w gazie lub fazie olejowej

  5. powietrze woda

  6. powietrze woda olej

  7. SPC – zwiększanie stężenia • Po wysyceniu granicy faz cząsteczki spc zaczynają organizować się w roztworze • Korzystne energetycznie jest dobre solwatowanie cząsteczek, tworzą się agregaty i micele, • Wzrasta stopień uporządkowania układu –zmieniają się właściwości fizykochemiczne

  8. Krytyczne stężenie miceli (CMC) • Charakterystyczne stężenie spc w układzie • Spc zaczynają organizować się w micele • Wysycenie granicy faz • Cząsteczki spc zaczynają organizować się wewnątrz układu • Minimalizacja niekorzystnych oddziaływań • Korzystna konfiguracja energetyczna

  9. CMC

  10. CMC - Critical Micelle Concentration • krytyczne stężenie miceli • stężenie spc w którym pojawiają się micele • Dramatyczna zmiana właściwości fizykochemicznych roztworu: • Napięcia powierzchniowego, przewodnictwa itp.. • CMC jest wartością charakterystyczną dla danego spc w danej temperaturze

  11. Rozpuszczanie i temperatura • Podgrzewanie roztworu = dostarczanie energii • Wiele związków chemicznych lepiej rozpuszcza się „na ciepło” • Zależność liniowa • Spc zachowują się nietypowo

  12. Rozpuszczanie i temperatura • Jonowe spc • Przekroczenie pewnej, charakterystycznej temperatury powoduje drastyczne poprawienie rozpuszczalności • Punkt Kraffta • Niejonowe spc • Przekroczenie pewnej temperatury powoduje POGORSZENIE rozpuszczalności • Punkt zmętnienia

  13. Zatężanie roztworów spc • Zatężanie roztworów spc powyżej wartości CMC powoduje zwiększenie stopnia uporządkowania układu • Micele kuliste (sferyczne) • Micele walcowe • Micele heksagonalne • Micele heksagonalne odwrócone • Warstwy lamelarne • Zmiana stopnia uporządkowania jest związana ze zmianą lepkości

  14. Zastosowanie spc • Emulgatory W/O i O/W • Stabilizacja zawiesin • Środki pianotwórcze • Solubilizacja • Środki myjące

  15. Mycie ciała • Znaczenie dla higieny • Problemy kulturowe i ekonomiczne • wanna kontra prysznic

  16. Środki myjące • Usuwanie brudu • Łagodność dla skóry • wysuszanie • podrażnienia • Wygoda i łatwość użycia • Przyjemność

  17. Brud na powierzchni skóry • Sebum • Złuszczone korneocyty • Kurz • NaCl i inne sole mineralne z potu • Bakterie • Produkty rozkładu sebum przez bakterie • Inne zanieczyszczenia

  18. Mechanizm mycia • Oddziaływania spc z zanieczyszczeniami lipofilowymi • zmniejszanie napięcia międzyfazowego • Odrywanie zanieczyszczeń • dyspergowanie, emulgowanie • Odprowadzanie zanieczyszczeń • spłukiwanie, ścieranie... • Adsorpcja spc na mytej powierzchni • Adsorpcja innych związków na mytej powierzchni

  19. Oddziaływanie środków myjących ze skórą • Zmywanie płaszcza hydrolipidowego • TEWL • Zmiana pH powierzchni naskórka • tworzenie i stabilność bariery • Wymywanie składników NMF • TEWL • Wymywanie lipidów warstwy rogowej • własności barierowe s.c. • Wpływ na strukturę warstw lipidowych s.c. • własności barierowe s.c.

  20. Oddziaływanie środków myjących ze skórą • Sorpcja na powierzchni struktur proteinowych s.c • korneocyty • enzymy • Penetracja spc do żywych warstw naskórka • sorpcja na błonach komórkowych – podrażnienia • reakcje z enzymami

  21. Skutki działania spc Pogorszenie funkcji barierowych • suchość i szorstkość skóry • alergie • Podrażnienia i stany zapalne

  22. Środki myjące powinny dobrze usuwać brud: • rozpuszczać i emulgować tłuszcze • zwilżać i odrywać od skóry zanieczyszczenia stałe • dawać dobrą pianę

  23. Podział środków myjących • mydła - stałe i ciekłe • combo - stałe i ciekłe • syndety - stałe i ciekłe - żele pod prysznic, płyny kąpielowe, inne

  24. Mydła • Sole kwasów tłuszczowych • słabo rozpuszczalne w wodzie • zawsze mają odczyn alkaliczny (pH > 8,5) • przy pH < 8,5 tracą charakter soli, powstają z nich wolne kwasy tłuszczowe • wolne kwasy tłuszczowe działają drażniąco • Forma: kostka, „mydła w płynie”

  25. Mydła • Zalety • tradycja • już nasze babki... • niska cena • najtańszy środek myjący • doskonałe działanie myjące • zmywa praktycznie wszystko • ekologia • prawie jadalne • nie szkodzi środowisku

  26. Mydła • Wady • wysoka wartość pH • ale tak naprawdę jest to wada dla 10% użytkowników • wrażliwość na twardą wodę • czyli - trudno się pieni, powstaje osad...

  27. Preparaty typu “combo” Combo = combination bar • Zawierają: mydła i środki powierzchniowo czynne • alkaliczne • Mogą być mniej alkaliczne niż mydło • dobrze myją • odporne na twardą wodę • Forma: kostka lub płyn/żel

  28. Syndety • oparte są na detergentach “syntetycznych” • nie zawierają mydeł • mogą mieć dowolną wartość pH • mogą mieć bardzo różną jakość • potencjalne działanie drażniące • częściej w formie płynów i żeli

  29. Syndety • Zalety • mają niesamowitą siłę działania • naprawdę zmywają wszystko • mogą mieć dowolne pH • nadają się dla wszystkich • twarda woda im nie szkodzi

  30. Syndety • Wady • jednak odtłuszczają skórę • niestety są drogie

  31. Formy fizykochemiczne kosmetyków

  32. Emulsja: • Makroskopowy układ heterogenny, składający się z co najmniej dwóch, niemieszających się ze sobą faz, z których jedna jest zdyspergowana w drugiej w postaci kropel

  33. Emulsje Faza zewnętrzna Faza wewnętrzna

  34. Rodzaje emulsji • klasyczne: olej w wodzie (O/W), woda w oleju (W/O), emulsje niewodne • wielokrotne: olej w wodzie w oleju (O1/W/O2), woda w oleju w wodzie (W1/O/W2) • mikroemulsje (F < 10-8 m) • emulsje żelowe (W/O, faza wodna > 90%) • układy pochodne: roztwory micelarne, układy ciekłokrystaliczne

  35. Proste emulsje W/O O/W

  36. Emulsje wielokrotne układy W/O/W i O/W/O

  37. Emulgatory • Substancje umożliwiające otrzymanie stabilnej emulsji, dzięki temu, że obniżają napięcie międzyfazowe. Efektywność działania emulgatorów zależy od zdolności do obniżania wyżej wymienionego napięcia, a także od możliwości uczestniczenia w innych zjawiskach stabilizujących emulsje

  38. Emulgatory O/W W/O

  39. HLB - Hydrophilic-lipophilic balance Metoda Griffina obliczania HLB

  40. HLB emulgatora olej woda Niskie HLB Wysokie HLB

  41. HLB • HLB = 1-4 • Silna lipofilowość • Brak rozpuszczalności w wodzie • Brak dyspergowalności w wodzie • HLB = 3-6 • Umiarkowana lipofilowość • Brak rozpuszczalności w wodzie • Słaba dypergowalność

  42. HLB • HLB = 6-8 • Umiarkowana lipofilowość • Brak rozpuszczalności w wodzie • Umiarkowana dyspergowalność • HLB = 8-10 • Umiarkowana lipofilowość • Brak rozpuszczalności w wodzie • Bardzo dobra dyspergowalność

  43. HLB • HLB = 10-13 • Słaba hydrofilowość • Umiarkowana rozpuszczalność w wodzie • HLB > 13 • Związki hydrofilowe • Dobra rozpuszczalność w wodzie • Słaba rozpuszczalność w oleju

  44. HLB = 1 HLB = 10 HLB = 19 olej woda

More Related