310 likes | 1.02k Views
AKILCI ANALJEZİK (AĞRI KESİCİ) KULLANIMI. Op. Dr. İbrahim KURT Birecik Devlet Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı. AN - ALJEZİK An – algesia (yunan) (ağrı) Ağrı Olası doku hasarını gösteren zararlı bir uyarıcıdır; Organizmayı zarardan korumaya çalışan bir yanıt örüntüsüdür.
E N D
AKILCI ANALJEZİK (AĞRI KESİCİ) KULLANIMI Op. Dr. İbrahim KURT Birecik Devlet Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
AN - ALJEZİK • An – algesia (yunan) (ağrı) Ağrı • Olası doku hasarını gösteren zararlı bir uyarıcıdır; • Organizmayı zarardan korumaya çalışan bir yanıt örüntüsüdür.
Ağrı, vücudun belli bir bölgesinden kaynaklanan, doku harabiyetine bağlı olan veya olmayan, kişinin geçmişteki deneyimleriyle de ilgili, hoş olmayan emosyonel bir duyumdur, davranış şeklidir. Uluslar arası Ağrı Araştırmaları Derneği Taksonomi komitesi
Ağrı Kesiciler NON-OPİOİD ANALJEZİKLER NSAİ İlaçlar OPİOİD ANALJEZİKLER ANTİDEPRESAN VE SEDATİFLER ANTİKONVÜLSANLAR ANTİHİSTAMİNİKLER
NSAİİ GRUPLARI • Salisilatlar • Para-aminofenol türevleri • Pirazolon türevleri • Profenler • Fenilasetik asid türevleri • İndolasetik asid türevleri • Fenamikasid türevleri • Oksikamlar
NSAİ İlaçlar Siklooksijenaz (COX-1 ve COX-2) enzimini (SİREN , ALARM ) inhibe ederek etkirler. Siklooksijenaz araşidonik asitten tromboksan ve prostaglandin yapımında enzim görevi görür.
Yan etkileri • Bu grubun ajanlarında görülen yan etkiler • Gastrointestinal yan etkileri • Kalp-Damar yan etkileri • Hepatotoksik yan etkileri • Renal yan etkileri • Bu etkiler doza bağımlıdır ve bir çok vakada ülserin nüksetmesi riski,üst gastrointestinal sistemde kanama…
GİS NSAİİ’ ların en sık yan etkileri GİS üzerinedir Anoreksiya, bulantı-kusma, diyare, dispepsi, karın ağrısı en sık görülen semptomlardır Bu semptomlar gastrit veya ülseri olan hastalarda %15-30 daha sık görülmektedir H. pylori, alkol kullanımı, steroid kullanımı riski arttırmaktadır
KVS Hipertansiyon MI Selektif COX-2 inhibisyonu yapan NSAİİ kullanan hastalarda MI ve SVO riskinde rölatif bir artış olur
Kardiyovasküler risk • Yakın zamanda yapılan bir analize göre plaseboyla karşılaştırıldığında yeni cox-2 antagonistleri ile geleneksel yüksek dozlu antienflamatuarların miyokard enfarktüsü riskini % 80 oranında artırdığı saptanmıştır. • (Kearney et al, BMJ 2006;332:1302-1308).
GÜS Su ve tuz tutulumuna bağlı doku ödemi Akut tübüler nekroz İnterstisyel nefrit ABY Nefrotik sendrom Hipertansiyon Hiperkalemi
SALİSİLATLARIN ÖZEL ve DİĞER NSAİİ’larla ORTAK YAN TESİRLERİ • Gİ kanal irritasyonu, kanaması ve ülserojenik etki • Kan ve hemostaz (kanamaya eğilim) • Alerjik reaksiyonlar (Astımlılarda) • Solunum (Stimülasyon, yüksek dozda inhibisyon) • Kardiyovasküler sistem (Hipertansiyonlularda dikkat) • Salisilizm (baş ağrısı ve dönmesi, işitme kaybı, bulantı) • Ürik asid ve glukoz metabolizması (ürik asit ve glukoz artar) • Antinatriüretik etki ve böbrek zedelenmesi (su tuz retansiyonu) • Aspirin ve gebelik • Reye sendromu (hepatoensefalopati)
GÜS Renal fonksiyonu ve kan basıncı normal olan hastalarda NSAİİ’ lar minimal yan etkiye sahipken KKY, Siroz, KBY li hastalarda bu yan etkilerin insidansı artmaktadır Analjezik nefropati; yavaş seyir gösteren, renal tüplerde konsantrasyon yeteneğinin azaldığı, steril piyürinin görüldüğü bir hastalıktır Yüksek dozda ve kombine NSAİİ kullanımında risk artmaktadır
ASETAMİNOFEN ( PARASETAMOL ) Toksik dozlarından (150-160 mg/kg-gün) sonra bulantı ve kusma görülür Hepatotoksik etkisi N-asetil-p-benzokinonimin’den kaynaklanmaktadır 10 kg çocuk => 3 tablet
AKILCI İLAÇ KULLANIMI ÜZERİNDE BİR PİLOT ÇALIŞMA Gülbin ÖZÇELİKAY Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Eczacılık İşletmeciliği Anabilim Dalı 06100 Tandoğan- ANKARA Ankara Ecz. Fak. Derg. 30 (2) 9-18, 2001
AKILCI İLAÇ KULLANIMI ÜZERİNDE BİR PİLOT ÇALIŞMA Gülbin ÖZÇELİKAY Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Eczacılık İşletmeciliği Anabilim Dalı 06100 Tandoğan- ANKARA Ankara Ecz. Fak. Derg. 30 (2) 9-18, 2001
TARTIŞMA VE SONUÇ: Ülkemizde her 100 evden 80 ninde bir yada daha fazla çeşit ilaç olduğu tespit edilmiştir. İlaç bulunan evlerde hane başına ortalama 4.34 kutu ilaç düşmektedir. Evdeki ilaçlar arasında en büyük bölümü analjezik, antipiretik ve anti inflamatuvar ilaçlar oluşturmaktadır.