VAJINAL ENFEKSIYONLAR

1. VAJINAL ENFEKSIYONLAR

2. VAJINIT NEDENLERI Vajenin pH derecesini (normalde pH 3.5-4.5 arasindadir) bozan davranislar, yani sik sik genital bölgenin sabun gibi temizlik maddeleriyle yikanmasi, vajinal dus uygulanmasi Antiboyitik kullanimi Sik cinsel iliskide bulunmak Iç çamasirlarinin siki ve hava almasini almasini önleyen sentetik kumastan olmasi, Günlük pedlerle vajenin devamli kapatilmasi Çocuklukta ve menapoz döneminde östrojen hormonu yoklugu nedeniyle vajen pH alkalidir yani 6-7 arasinda degisir. Bu nedenle koruyuculuk azalmakta ve vajen enfeksiyonlari daha sik görülmektedir.

3. -         Fizyolojik akinti genellikle saydam veya açik beyaz renkte oluyor. Miktari ve niteligi kisiye göre farklilik gösteriyor. Bu salgi seksüel yanit, gebelik ve adet döngüsünün gününe göre de degisebiliyor. Fizyolojik akinti adetten hemen önce ve sonrasinda az miktarda beyaz renkli olup, adet ortasinda ise miktari artarak saydam ve sulu bir akinti sekline döner. Fizyolojik akintida beraberinde sira disi koku, kasinti ve yanma gibi belirtiler yoktur. Muayenede anormal bulguya rastlanmaz. -         Vajinal akintinin rengi koyu sari, yesil, gri veya kanli ise, beraberinde yanma, cinsel iliski sirasinda yanma, kasinti ve koku varsa bu akintilarin hekim tarafindan degerlendirilmesi gerekiyor. Akinti sikayetiyle gelen kadinlarda ayrintili sorgulama yapilmasi önemli. Bu arada cinsel yolla bulasan enfeksiyonlar yönünden de arastirma yapiliyor.

4. BAKTERIYEL VAJINITLER: Belirtileri: Gri beyaz renkte, kötü kokulu akinti vardir, hafif kasinti ve yanma olabilir. Hastalar özellikle cinsel iliski sirasinda veya hemen sonrasinda hissedilen kötü kokudan sikayet ederler. Enfeksiyon ajani “gardnerella” denilen mikroptur ve vajinitlerin yaklasik yüzde 50’sinden sorumludur. Rahim içi araç kullananlarda daha siklikla görülür. Sik cinsel iliski ve vajinal dusun, vajinal florayi bozarak bakteriyel vajinozise yol açtigi düsünülmektedir. Vajeni mikroplardan koruyan ve asit ortami saglayan normal flora bozulmus ve pH orani 4.5’un üzerine çikmistir.

5. Tedavi: Tedavi edilmedigi takdirde üst genital sisteme de ilerledigi bildirilmektedir. Ayrica düsükler ve kürtajlar sonrasinda enfeksiyonlara, anormal smear sonuçlarina, gebelikte erken doguma ve gebenin sularinin erken gelmesine ve dogum sonrasi rahim enfeksiyonuna yol açtigi ileri sürülmektedir. Bu nedenle gebelik öncesinde de mutlaka tedavi edilmelidir. Tedavide esas amaç hastanin sikayetleri yani kokunun giderilmesidir. Bu amaçla agizdan alinan antibiyotikler kullanilmaktadir. Ilaçlarin yan etkisine karsi vajinal yoldan ovül veya kremler de kullanilabilir. Es tedavisi gerekmez.

6. MANTAR ENFEKSIYONLARI: Vajinitlerin yüzde 20-30’undan da mantar enfkesiyonlari sorumludur. Cinsel yolla bulasan hastaliklar grubundan degildir çünkü normal vajen florasinda bulunurlar. En sik rastlanan mantar türü “candida albicans”dir. Özellikle antibiyotik kullanimlarindan sonra, seker hastaligi olanlarda, bagisiklik sistemi baskilanmis olanlarda, hormonal degisikliklerde ve gebelikte, obezite gibi durumlarda mantar enfeksiyonu daha sik görülür. Yüksek doz dogum kontrol haplari kullananlarda, sik vajinal dus yapanlarda, sperm öldürücü jel kullananlarda da siklikla görülür.

7. Belirtileri: En sik görülen sikayetler kasinti ve akintidir. Ayrica iliskide agri ve idrar yaparken yanma da eslik edebilir. Akinti beyaz, kokusuz, kesilmis süt gibi partiküllüdür veya peynirimsidir. Adet yaklastikça sikayetleri artar. Tani hastanin yakinmalarinin sorgulanmasi, jinekolojik muayene ve akintinin tetkiki ile konur. Muayenede dis genital organlarin ve vajenin kizarik, ödemli oldugu, beyaz peynirimsi akinti görülür. Akintinin mikroskop altinda incelenmesinde mantar görülebildigi gibi kültürlerde de mantar cinsi belirlenir. Akintinin ph derecesi degismez.

8. Tedavisi: Sikayeti fazla olmayanlarda lokal antifungal tedavilerden ( vajinal ovül veya kremler) yüzde 80-90 oraninda fayda görülür. Agizdan alinan tek doz ilaçlar da kullanilanabilir. Ayrica ek olarak dis genital organlar için kremler de uygulanabilir. Siddetli enfeksiyonlarda 4-5 gün sonra doz tekrar edilmelidir. Mantar nemli ortami sevdiginden dis genital bölgenin kuru tutulmasina özen gösterilmelidir. Sik mantar enfeksiyonu tekrarlayanlarda 6 ay boyunca haftada bir agizdan hap veya vajinal ovül tedavisinin devam edilmesi önerilmektedir. Gebelerde mantar enfeksiyonu için topikal krem veya ovüller kullanilabildigi gibi 250 cc su içine 1-2 çorba kasigi sirke ilave edilmesiyle hazirlanmis siviyi günde 2 kez vulvaya tatbik edilmesi de yeterli olabilmektedir.

9. TRIKOMONAS VAJINITI: Sik görülen diger bir vajinit etkeni de trikomonas denilen parazittir ve cinsel yolla bulasan enfeksiyon grubundandir. Vajen enfeksiyonlarindan da yüzde 10-30 oraninda sorumludur. Kadinlarda vajina girisindeki bezleri, vajinayi, rahim agzini ve alt idrar yollarini tutar. Erkeklerin çogunda sikayet yoktur. Erkeklerde de alt idrar yolunu, prostati tutabilirler. Bakteriyel vajinoz ve bel soguklugu (gonore) ile beraber görülme olasiligi yüksektir. Gebelerde erken dogum ve erken sularinin gelmesi riskini artirdigi ileri sürülmektedir.

10. Belirtileri: Sikayetler hastadan hastaya degismekle birlikte adetten hemen sonra artan bol miktarda, köpüklü, sari-yesil renkte kötü kokulu akinti tipikdir. Siklikla kasinti, yanma hissi akintiyla beraber bulunur. Bazi hastalarda ise (kronik vakalarda) akinti azalmis ve rengi açik olabilir, sikayetleri de yoktur. Tanida sikayetler göz önünde bulundurularak jinekolojik muayene ve akintinin incelenmesiyle konur. Jinekolojik muayenede dis genital organlarda kizariklik ve sislik vardir. Akintinin mikroskopik incelemesinde hareketli trikomonaslar görülebilir. Vajinal akinti ph 5’in üzerindedir. Pap smearde de trikomonaslar görülebilir.

11. Tedavisi: Sikayeti olmasa bile trikomonas saptanan hastalar ve esleri tedavi edilmelidir. Uygun antibiyotik ile tedavi edilirler. Vajinal enfeksiyona yol açan çok sayida virus da ( herpes simplex tipII ve human papilloma virus ) vardir. Eger hormon tedavisi almiyorsaniz menopozdaki hanimlar östrojen hormonu eksikligine bagli vajende yanma, kasinti, iliskide agri ve kuruluk hatta kanama bile olabilir. Vajen asiditesi de azaldigindan daha sik enfeksiyonla karsi karsiya kalinir. Enfeksiyon ve kanser olmadigi belirlendikten sonra lokal veya agizdan östrojen tedavisi ile sikayetler geçer.

12. SERVIKS ENFEKSIYONLARI: Diger bir akinti nedeni rahim agzi enfeksiyonlaridir. Rahim agzi enfeksiyonlari özellikle tedavi edilmedikleri takdirde kronikleserek devamli akintiya da neden olabilirler. Cinsel yolla bulasan hastalikladan basta klamidya olmak üzere gonore, üreaplazma, sifiliz ve son zamanlarda sikligi gittikçe artan HPV virüs, herpes simplex virüs rahim agzini tutarak akintiya neden olabilirler. Özellikle kanserojen HPV virüs tipleri zaman içerisinde ilerleyerek rahim agzi kanserlerine yol açtigindan erken tani ve tedavisi yapilmalidir. Rahim agzi enfeksiyonlari yukariya dogru ilerleyebilir, rahimi ve tüpleri tutarak iç genital organlarda da enfeksiyona neden olabilir.

13. Belirtileri: Enfeksiyon etkenine göre degismekle beraber akinti, koku, yanma, idrar yaparken yanma, pelvik agri ve düzensiz kanamalara yol açabilirler. Eger enfeksiyon iç organlara kadar ulasmis ise tüplerin tikanmasina ve kisirliga yol açabilir. HPV enfeksiyonunda dis genital organlarda sigiller, herpes enfeksiyonunda ise içi su dolu agrili sivilce benzeri lezyonlar ortaya çikar. Tedavisi: Enfeksiyon eksenine göre agizdan ilaçlarla ve vajinal ovüllerle tedavi gerekir.

14. YABANCI CISIMLER: Bir diger akinti nedeni yabanci cisimlerdir. Özellikle çocuklarin oyun oynarken vajinaya kaçirdiklari kagit, silgi ve küçük oyuncak parçaciklari iltihabi akintiya, kanli akintiya ve karin alt kisimda agrilara neden olabilir. Üreme çagindaki kadinlarda ise yabanci cisim genellikle çikarilamayan tamponlar ve bazi cinsel objeler olabilir.

15. Alerjik nedenli (semen, kondom ve tampona karsi..) akintilar da göz önünde bulundurulmalidir. Rahim agzi ve rahim iç zari polipleri: Baslica belirtileri akinti ve kanamalardir. Cerrahi müdahale ile alinmalari gerekir. Vajina, rahim agzi kanserleri ve kanser öncüsü lezyonlar: Genital kanserler kanli akintiya ve iltihabi akintiya neden olabilir. Bu nedenle vajinal akintilar önemsenmeli. Muayene ve teshis yöntemleri ile neden bulunmali. Gerekli tedavi yapilmalidir. Vajinal akintilarda sikayetlerin sorgulanmasindan sonra vajinal akintinin mikroskopik incelemesi, kültürleri alinir ve pH derecesine bakilir. Ayrica smear testi de yapilir. Jinekolojik muayenede iç organ, yumurtalik ve tüpler muayene edilir, ultrasonik olarak organ tümörleri arastirilir.