KAMU ISLETMELERI VE KURUMSAL Y NETIM

1. KAMU ISLETMELERI VE KURUMSAL Y�NETIM 15 Ocak 2011

2. Sunumumda; Literat�re g�re Genel Ekonominin Bilesenlerinden ve Kamu Sirketlerinin ekonomide nerede yer aldigindan bahsettikten sonra, �lkemizdeki kamu sirketlerinin siniflandirmasina deginip ve bu grup i�inde yer alip da M�stesarligimiz g�rev alanina giren KIT�lerin tarih�elerini, kurulus nedenlerini ve yasal �er�evesini tanitacagim. Daha sonra KIT�ler �zerinde yetki sahibi olan kurumlarin sorumluluk alanlarinin neler oldugundan bahsedip, kurumlar arasi iliskilere deginecegim. Bir diger b�l�mde KIT�lere iliskin detayli mali, isg�c� ve yatirim istatistiklerine yer vererek s�z konusu kuruluslarin ekonomiye katkilarini ortaya koymaya �alisacagim. Daha sonraki b�l�mde ise KIT�lerin sorunlarindan ve sorunlarin asilmasina y�nelik yapilan �alismalardan bahsedecegim. Daha sonra KIT�ler haricinde kalan diger Kamu Sirketlerinden genel olarak bahsedecek,Son olarak da Haziran ayinda �ikarilan Kamu Isletmelerinin Faaliyetlerinin Izlenmesi ve Raporlanmasi konusundaki Tebligden ve bu teblig �er�evesinde kamu hesaplarindaki seffafligin artirilmasina y�nelik yapilacak uygulamalardan bahsedecegim. Sunumumda; Literat�re g�re Genel Ekonominin Bilesenlerinden ve Kamu Sirketlerinin ekonomide nerede yer aldigindan bahsettikten sonra, �lkemizdeki kamu sirketlerinin siniflandirmasina deginip ve bu grup i�inde yer alip da M�stesarligimiz g�rev alanina giren KIT�lerin tarih�elerini, kurulus nedenlerini ve yasal �er�evesini tanitacagim. Daha sonra KIT�ler �zerinde yetki sahibi olan kurumlarin sorumluluk alanlarinin neler oldugundan bahsedip, kurumlar arasi iliskilere deginecegim. Bir diger b�l�mde KIT�lere iliskin detayli mali, isg�c� ve yatirim istatistiklerine yer vererek s�z konusu kuruluslarin ekonomiye katkilarini ortaya koymaya �alisacagim. Daha sonraki b�l�mde ise KIT�lerin sorunlarindan ve sorunlarin asilmasina y�nelik yapilan �alismalardan bahsedecegim. Daha sonra KIT�ler haricinde kalan diger Kamu Sirketlerinden genel olarak bahsedecek,Son olarak da Haziran ayinda �ikarilan Kamu Isletmelerinin Faaliyetlerinin Izlenmesi ve Raporlanmasi konusundaki Tebligden ve bu teblig �er�evesinde kamu hesaplarindaki seffafligin artirilmasina y�nelik yapilacak uygulamalardan bahsedecegim.

3. KAMU ISLETMELERI

4. Kamu Isletmesi Nedir? Genel olarak: kamusal kaynaklari kullanarak ticari alanda faaliyet g�steren devlet sirketleri veya kuruluslari, Sermaye Oranina g�re: Devletin sermayesinin yarisindan fazlasina sahip oldugu sirketler Y�netim Kontrol�ne g�re: (AB, IMF, OECD) y�netim kontrol� merkezi veya yerel kamu idarelerinin elinde olan isletmeler

5. Toplam Ekonomi Sekt�rleri (AB, European System of Accounts (ESA) 95)(IMF, Government Finance Statistics Manual (GFSM) 2001)

6. Kamu Sekt�r� Nedir?(AB, European System of Accounts (ESA) 95)(IMF, Government Finance Statistics Manual (GFSM) 2001)

7. 5018 Sayili Kamu Mali Y�netimi ve Kontrol Kanunu'na G�re Genel Y�netim B�t�esi 1. Merkezi Y�netim B�t�esi Genel B�t�e: Devlet t�zel kisiligine dahil olan kamu kurumlarinin b�t�esidir. ( TBMM, Adalet Bakanligi, Maliye Bakanligi v.b.) �zel B�t�e: Belirli bir kamu hizmetini y�r�tmek �zere kurulan, gelir tahsis edilen, bu gelirlerden harcama yapma yetkisi verilen, kuruluslar (TUBITAK-T�rkiye Bilimsel ve Teknik Arastirma Kurumu, TSE-T�rk Standartlari Enstit�s�, TOKI-Toplu Konut Idaresi Baskanligi v.b.) D�zenleyici ve Denetleyici Kurumlar B�t�esi: �zel kanunlarla kurul, kurum veya �st kurul seklinde teskilatlanan kurumlarin b�t�esidir. ( SPK-Sermaye Piyasasi Kurulu, BDDK-Bankacilik D�zenleme ve Denetleme Kurumu v.b.) 2. Sosyal G�venlik Kurumlari B�t�esi�: Sosyal g�venlik hizmeti sunmak �zere kanunla kurulan kamu idarelerinin b�t�esidir. 3. Mahalli Idare B�t�esi: Mahalli Idare kapsamindaki kamu idarelerinin (belediyeler, il �zel idareleri ve mahalli idare birlikleri) b�t�esidir. KIT � Genel B�t�e Iliskisi Cari Harcamalar Cari Giderler Cari Transferler (KIT G�rev Zarari) Sermaye Harcamalari Sermaye Giderleri Sermaye Transferleri (KIT Sermaye �demeleri)

8. �lkemizde Kamu Isletmeleri

9. Kamu Sermayeli Bankalar Ticari Bankalar Hazine/Kamu Sermaye Payi T.C. Ziraat Bankasi A.S. % 100 (H) T. Halk Bankasi A.S. % 74,98 (K) T�rkiye Vakiflar Bankasi A.S. % 43 (K) Kalkinma ve Yatirim Bankalari Hazine Sermaye Payi T. Ihracat ve Kredi Bankasi A.S.(Eximbank) % 100 T. Kalkinma Bankasi A.S. % 99,08

10. 233 Sayili KHK 8. Maddesi �er�evesinde yurtdisinda kurulan Sirketler: TPAO ve BOTAS�a ait sirketler.233 Sayili KHK 8. Maddesi �er�evesinde yurtdisinda kurulan Sirketler: TPAO ve BOTAS�a ait sirketler.

15. TOKI Istirakleri 06.08.2003 tarih ve 4966 sayili Kanunla yapilan degisikliklerle, TOKI�nin 2985 sayili Kanunla tanimlanan g�revleri arasina, �Konut sekt�r�yle ilgili sirketler kurmak veya kurulmus sirketlere istirak etmek� eklenmistir. Emlak Konut Gayrimenkul Yatirim Ortakligi (Emlak Konut) A.S. TOBAS (Toplu Konut � B�y�ksehir Belediyesi Insaat Emlak ve Proje A.S) Sirketi Vakif Insaat Restorasyon ve Ticaret A.S. Emlak Pazarlama, Insaat, Proje Y�netimi ve�Ticaret A.S. GEDAS Gayrimenkul Degerleme A.S. Vakif Gayrimenkul Yatirim Ortakligi A.S.

16. TSKGV Sirketleri Vakif, Milli Savunma Bakani, Genel Kurmay ikinci Baskani, Milli Savunma Bakanligi M�stesari ve Milli Savunma Bakanligi Savunma Sanayi M�stesari'ndan olusan M�tevelli Heyeti tarafindan y�netilmektedir. Vakfin ama�larina ulasmak i�in haiz oldugu yetkilerin arasinda ticari isletmeler kurmak, ticari isletmelere ortak olmak ve bu isletmeler nezdinde vakif temsilcilerini se�mek bulunmaktadir. Bu �er�evede Vakif dogrudan ve dolayli olarak toplam 18 sirkete istirak etmektedir. Bu istiraklerden Vakif payi y�zde 50�nin �zerinde olanlar TAI (Tusas-T�rk Havacilik ve Uzay Sanayii AS), Aselsan, Havelsan, Isbir ve Aspilsan�dir.

21. Yasal �er�eve - 4 5570 sayili Kamu Sermayeli Bankalar Tarafindan Y�r�t�len Faiz Destekli Kredi Kullandirilmasina Dair Kanun 2001/2312 sayili T.C. Ziraat Bankasi Anonim Sirketi, T�rkiye Halk Bankasi Anonim Sirketi ve T�rkiye Emlak Bankasi Anonim Sirketi'nin G�rev Zarari Alacaklarinin Tasfiye Edilmesi Hakkinda BKK Ilgili yil B�t�e Kanunu ve B�t�eye ekli E-Cetveli Her yil Bakanlar Kurulu tarafindan �ikartilan Gelir Kaybi Kararnameleri

22. KAMU IKTISADI TESEBB�SLERI

23. �lkemizde KIT�lerin Tarih�esi

24. �lkemizde KIT�lerin Tarih�esi

25. KIT�lerin Kurulus Nedenleri �zel sekt�r�n giremedigi isleri yapmak, �zel sekt�re �nc�l�k etmek, Ekonomik kalkinmayi saglamak, Tekelleri devlet eliyle isletmek, Ekonomiyi y�nlendirmek, Gelir dagilimini d�zenlemek,

26. KIT Temel Tanimlar: Kamu Iktisadi Tesebb�s�; Iktisadi Devlet Tesekk�lleri ile Kamu Iktisadi Kuruluslarinin ortak adidir. Iktisadi Devlet Tesekk�l� (BOTAS, TMO, TTK,�); sermayesinin tamami devlete ait, iktisadi alanda ticari esaslara g�re faaliyet g�sterir. Kamu Iktisadi Kurulusu (TCDD, PTT, DHMI, KIYEM); sermayesinin tamami devlete ait, kamu hizmeti agirlikli, tekel niteligi tasir. Bagli Ortaklik (Yenik�y E�AS, Kemerk�y E�AS): sermayesinin yarisindan fazlasi IDT veya KIK ait isletme veya isletmeler toplulugudur. Istirak (Etisoda-Etimaden): sermayesinin en az %15, en fazla %50�i KIT�e ait A.S�dir. M�essese (TTK Amasra): sermayesinin tamami KIT�e ait isletme veya isletmeler toplulugudur. Isletme (Atat�rk Hes-E�AS): KIT veya bagli ortakliklarin mal veya hizmet �reten fabrika veya diger birimleridir.

27. KIT�lerin �rettigi Mal ve Hizmetler

28. 233 Sayili Kanun H�km�nde Kararname KIT�lerin ve bunlarin m�esseselerinin, bagli ortakliklarinin kurulmasini, istiraklerinin teskilini, �zerk bir tarzda ve ekonominin kurallarina uygun olarak y�netilmelerini ve denetlenmelerini d�zenler. Tesebb�slerin, bagli ortakliklarin ve m�esseselerin organlari, Y�netim Kurulu se�imi Y�netim Kurulunun yetkileri Mali h�k�mler (yatirim, b�t�e, g�rev zarari) Tasfiye Denetim

29. 399 Sayili Kanun H�km�nde Kararname 233 sayili Kanun H�km�nde Kararnameye tabi kamu iktisadi tesebb�sleri ve bagli ortakliklari personelinin hizmete alinmalarini, g�rev ve yetkilerini, niteliklerini, atanma, ilerleme, y�kselme, hak ve y�k�ml�l�klerini ve diger �zl�k haklarini d�zenler. Unvanlar: Memur, S�zlesmeli, Kapsam I�i Is�i, Kapsam Disi Is�i ve Ge�ici Is�i

30. YATIRIM ve FINANSMAN KARARNAMESI KIT�lerin yillik programlarinin, b�t�e transferlerinin, yatirimlarinin belirlenmesi, Faaliyetlerde uyulacak esaslar Istihdam (daimi personel ve ge�ici is�i alim izinleri) Fazla mesai Ihale yoluyla hizmet alimi Temett� �demesi Tasarruf tedbirleri

31. KIT�LER VE PAYDASLARI

32. KIT�lerin Ilgili Kurumlarla Etkilesimi

33. Hazine M�stesarligi -1 Kamu sermayedarliginin gereklerini yerine getirmek, Genel kurullara katilim (Kamu Bankalari ile Anadolu Ajansi, Milli Reas�rans T.A.S ile T.C. Merkez Bankasi A.S.) Temett� politikasinin belirlenmesi Y�netim kurullarina atamalar KIT�lerin faaliyetlerinin mevzuata uygun olarak y�r�t�lmesini takip etmek, Mali ve mali olmayan performans hedefleri belirleyerek takip etmek, denetlemek

34. Hazine M�stesarligi -2 KIT�lerin Genel Yatirim ve Finansman Programini hazirlamak, Finansman destegi saglanmasi, G�rev zarari tespiti ve �denmesi, Uluslararasi kuruluslarla iliskiler.

35. Devlet Planlama Teskilati KIT�lerin temel politikalarinin belirlendigi Genel Yatirim ve Finansman Programini Hazine M�stesarligi ile birlikte hazirlamak, YPK sekreteryasini ger�eklestirmek Yatirim tavanlarinin belirlenmesi, Sermaye artirimi S�zlesmeli ve kapsam disi personel ile y�netim kurulu �yelerinin maaslarinin tespit edilmesi ...

36. Sekt�r Bakanligi Tesebb�s y�netim kurulu �yelerinin d�rd� ile y�netim kurulu baskaninin atanmasi i�in teklif vermek, K���k tamamlama yatirimlari i�in onay vermek, G�rev zararinin miktarini Hazine M�stesarligi ile birlikte tesebb�s kayitlarini esas alarak tespit etmek, Kurulus faaliyetlerinin kanun, t�z�k ve y�netmelik h�k�mlerine uygun olarak y�r�t�lmesini g�zetmek.

37. Sayistay (Y�ksek Denetleme Kurumu) 72 sayili ve 233 sayili KHK�ler uyarinca; Denetlenen kuruluslarin kanun veya stat�lerinde belirlenen ama� ve esaslara, uzun vadeli kalkinma plani ile programlara uyulup uyulmadigi, Isletme b�t�elerinin gereklere, islemlerin b�t�elere, maliyet, bilan�o ve sonu� hesaplarinin d�nem� faaliyetlerine uygunlugu, �agdas isletmecilik esaslarina uyulup uyulmadigi, Islemlerin hukuka uygunlugu, Verimlilik ve karlilik ilkelerine uyulup uyulmadigi, Isletmelerin zarara ugratilip ugratilmadigi

38. D�zenleyici Kurullar EPDK Enerji KIT�lerinin fiyat, tarife belirleme s�reci, Gelir tavaninin belirlenmesi Rekabet Kurumu Rekabete Y�nelik Hususlar T�t�n Kurumu & Seker Kurumu Sekt�re Y�nelik d�zenlemeler

39. Y�ksek Planlama Kurulu Kalkinma plani ve yillik programlar �er�evesinde kamu iktisadi tesebb�sleri ile ilgili her t�rl� kararlari almak: Sermaye artirimi Yatirim ve Finansman Programinin onayi KIT s�zlesmeli ve YK, DK �yelerinin �cretlerinin belirlenmesi

40. KIT GENEL B�Y�KL�KLERI

47. KIT-HAZINE ILISKISI

48. KIT GM B�T�ESI

49. KIT � B�t�e Iliskileri Garantili ve ikrazli kredilerGarantili ve ikrazli krediler

50. KIT�lerden Yapilan Aktarma (Milyon TL)

51. KIT�lere Yapilan Aktarma (Milyon TL)

52. KIT�lerde Yillar Itibariyla Mahsup Edilen Tutarlar (Milyon TL)

53. Kamu Sermayeli Bankalar Temett� �demeleri

54. Gelir Kaybi Uygulamasi Halk Bankasinca 2002 yilindan bu yana esnaf ve sanatkarlara, Ziraat Bankasi ve Tarim Kredi Kooperatiflerince (TKK) 2004 yilindan bu yana tarim sekt�r�ne d�s�k faizli kredi kullandirilmaktadir. Bankalarin cari faiz oranlari ile d�s�k faizli kredilere uygulanan faiz orani arasindaki fark gelir kaybi olarak Hazinece aylik bazda anilan bankalara ve TKK�ya �denmektedir. 2011 yili indirim oranlari: (Cari Faiz Orani �zerinden) Halk Bankasi : %50 Ziraat Bankasi ve TKK : % 50 ve %100

55. Kamu Sermayeli Bankalarin Gelir Kaybi �demeleri

57. KIT-Hazine Iliskisi Yasal Dayanak 233 Sayili KHK Madde 29-Tesebb�s Plan, Program ve B�t�esi Tesebb�sler, yatirim ve isletme faaliyetlerini plan, program ve b�t�elere dayali olarak y�r�t�rler. Tesebb�slerin yatirim ve finansman programlarinin hazirlanma sekli, Hazine ve Dis Ticaret M�stesarliginin bagli oldugu bakanlik tarafindan, Devlet Planlama Teskilati'nin ve Basbakanlik Y�ksek Denetleme Kurulu'nun g�r�sleri alinarak tespit olunur ve Koordinasyon Kurulu'nun onayina sunulur. 3. Tesebb�slere ait yillik genel yatirim ve finansman programi, takvim yili basindan en az yetmisbes g�n �nce Bakanlar Kurulu'nca karara baglanir.

58. 2011 Yatirim Finansman Programi �er�evesinde KIT-Hazine Iliskileri Istihdam Tesebb�s i�i eleman nakli s�retiyle personel ihtiyacinin s�zkonusu olmadigi hallerde kamu iktisadi tesebb�slerine; 2010 yilinda ayrilan personelin en fazla y�zde 10�u kadar y�netim kurulu karariyla a�iktan ve/veya naklen atanmasi 2010 yilinda ayrilan personelin en fazla y�zde 10�u kadar da, �zellestirme uygulamalari nedeniyle DPB�ye bildirilen nakle tabi personelden atanmasi hususlarinda tesebb�s y�netim kurullari yetkilidir. Ilk iki durumda personel ihtiyacinin karsilanmasinin m�mk�n olmadigi hallerde KIT�ler 2010 yilinda ayrilan personel sayisinin %80�ini ge�meyecek sekilde ilave personel talepleri i�in Hazine M�stesarligi ve �IB�den izin talebinde bulunurlar. Devlet Planlama Teskilati M�stesarligi tarafindan uygun g�r�len yatirimlar kapsaminda kurulan, ancak personel ihtiyaci yukaridaki madde kapsaminda karsilanamayan yeni tesis ve isletme birimlerine iliskin talepler Y�ksek Planlama Kurulu tarafindan karara baglanir.

59. 2011 Yatirim Finansman Programi �er�evesinde KIT-Hazine Iliskileri Fazla �alisma Tesebb�sler 2011 yilinda, 2010 yilina ait Genel Yatirim ve Finansman Programina iliskin 2010 yili i�in belirlenen fazla �alisma tavanini (saat/yil) asmayacak sekilde fazla �alisma yaptirabilirler. Fazla �alisma tavaninin yeterli olmamasi halinde, birinci maddede belirlenen tavani y�zde 10�una kadar arttirmaya tesebb�s y�netim kurulu yetkilidir.

60. 2011 Yatirim Finansman Programi �er�evesinde KIT-Hazine Iliskileri Hizmet Alimlari Tesebb�sler, kamu ihale mevzuatina uygun sekilde 2011 yili i�in hizmet alim ihalesi s�recini baslatabilirler. Hizmet alimlari ve bunlara iliskin ihalelerin ilgili mevzuata uygunlugundan tesebb�s y�netim kurulu sorumludur. 2011 yilinda ihale yoluyla alinacak hizmetlerin toplam tutari, 2010 yili i�in uygun g�r�len toplam tutarin 2011 yili i�in hedeflenen yillik ortalama �FE degisim oraniyla arttirilmasi suretiyle bulunan tutari asmayacaktir. Ilave hizmet alimlarinda; program hedefleri ve isletme b�t�esi kisitlari dahilinde kalmak kaydiyla, hizmet alimi tavan �denegini y�zde yirmiye (%20) kadar artirmaya tesebb�s y�netim kurulu yetkilidir. Tesebb�sler hizmet alimlarina iliskin olarak altisar aylik d�nemler itibariyle Hazine M�stesarligi ve diger ilgili kuruluslara sunulmak �zere rapor hazirlar.

61. KIT�LERE ILISKIN SORUNLAR

62. �lkemiz KIT Sisteminin Sorunlari (1)

63. �lkemiz KIT Sisteminin Sorunlari(2) Fiyatlama politikasi Yatirim Kararlari (DPT) Ihale Mevzuati (rakiplerinden farkli) Y�netim Kurullarinin Yapisi G�rev Zarari Mekanizmasi (zamaninda �denemeyebilir ve rekabete aykiri) Kamu iktisadi tesebb�sleri, iktisadi alanda ve �ogu zaman rekabet halinde faaliyet g�stermelerine karsin kamu isletmeleri olmalarindan kaynaklanan sorumluluklar nedeniyle �esitli sorunlar yasamaktadirlar. KIT�lerin rakip �zel sekt�r sirketlerinden farkli olarak temel sorunlari �zetle su sekilde siralanabilir: Fiyatlama politikasi: 233 sayili KHK geregince KIT y�neticileri m�debbir bir t�ccar gibi davranarak fiyatlari serbest bir sekilde belirleme yetkisini haizdirler. Ayrica, Yillik Genel Yatirim ve Finansman Programi Kararnamesinde[1], Kuruluslarin �maliyet azaltici �nlemleri g�z �n�ne alarak, uygulanan ekonomik programda yer alan ilke ve politikalara paralel olacak sekilde, �rettikleri mal ve hizmetlerin fiyat ve tarifelerini saptamakta serbest� olduklari h�kme baglanmistir. Ancak, s�z konusu h�k�mlerin uygulanmasinda zaman zaman sorunlar yasanabilmektedir. Bu sorunlarin kismen asilabilmesini teminen, 2008 yilinda YPK Karari istihsal edilmis ve enerji KIT�lerinde maliyet bazli fiyatlama sistemine ge�ilmistir.[2] Yatirim: Isletmeler a�isindan en �nemli kararlar olan yatirim konusunda KIT y�netim kurullari serbest degildir. Ihale mevzuati: Yaptiklari isin �zelligi geregi 1938 tarihli ve 3460 sayili ilk KIT Kanunu�ndan bu yana Devlet ihale mevzuatindan muaf olan ve bu muafiyetleri istihsal edilen her KIT kanununda korunan KIT�ler, 2003 yilinda Kamu Ihale Kanunu�na tabi kilinmislardir. AB mevzuatinda sadece belirli sekt�rlerde (kamu hizmeti olan) faaliyet g�steren kamu isletmeleri i�in bu t�r bir kisitlama mevcut iken, t�m KIT�lerin �zel sekt�rdeki rakiplerinden farkli olarak Kamu Ihale Kanunu�na tabi olmasi rekabeti �zel sekt�r lehine bozucu bir nitelik tasimaktadir. Bu sikintiyi gidermek amaciyla, 10.07.2009 tarih ve 27284 sayili Resmi Gazete�de yayimlanan 5917 sayili Kanun�un 31 inci maddesi ile elektrik �retimi, iletimi, ticareti ve dagitimi alaninda faaliyet g�steren kamu iktisadi tesebb�slerinin, bu faaliyetlerinin y�r�t�lmesine y�nelik olarak diger kamu kurum ve kuruluslarindan yapacaklari enerji ve yakit alimlari, ceza ve ihalelerden yasaklama h�k�mleri hari�, 4734 sayili kamu Ihale Kanunu�ndan muaf tutulmustur. Y�netim Kurullari: Mevcut yasal alt yapi kurumsal y�netim ilkelerinin uygulanmasi i�in uygun ortami saglamamaktadir. 233 sayili KHK�ya g�re Genel M�d�r ayni zamanda y�netim kurulu baskanligini y�r�tmektedir. A�ik�a tanimlanmis �yelik kriterleri bulunmamakta, belirlenen az sayida kriter de t�m �yeler i�in ge�erli kilinmamaktadir. G�rev zararlari: KIT�ler g�rev zarari uygulamasinda, tahakkuk bazinda mal� bir kayba ugramamakla beraber, nakit bazinda alacaklarini zamaninda tahsil edememenin mal� sikintilarini �ekmektedir. Bu durum, kamu bankalarinda 4603 sayili Kanun ile, gelir kaybi modeline d�n�st�r�lerek kismen ��z�lm�st�r.Kamu iktisadi tesebb�sleri, iktisadi alanda ve �ogu zaman rekabet halinde faaliyet g�stermelerine karsin kamu isletmeleri olmalarindan kaynaklanan sorumluluklar nedeniyle �esitli sorunlar yasamaktadirlar. KIT�lerin rakip �zel sekt�r sirketlerinden farkli olarak temel sorunlari �zetle su sekilde siralanabilir: Fiyatlama politikasi: 233 sayili KHK geregince KIT y�neticileri m�debbir bir t�ccar gibi davranarak fiyatlari serbest bir sekilde belirleme yetkisini haizdirler. Ayrica, Yillik Genel Yatirim ve Finansman Programi Kararnamesinde[1], Kuruluslarin �maliyet azaltici �nlemleri g�z �n�ne alarak, uygulanan ekonomik programda yer alan ilke ve politikalara paralel olacak sekilde, �rettikleri mal ve hizmetlerin fiyat ve tarifelerini saptamakta serbest� olduklari h�kme baglanmistir. Ancak, s�z konusu h�k�mlerin uygulanmasinda zaman zaman sorunlar yasanabilmektedir. Bu sorunlarin kismen asilabilmesini teminen, 2008 yilinda YPK Karari istihsal edilmis ve enerji KIT�lerinde maliyet bazli fiyatlama sistemine ge�ilmistir.[2] Yatirim: Isletmeler a�isindan en �nemli kararlar olan yatirim konusunda KIT y�netim kurullari serbest degildir. Ihale mevzuati: Yaptiklari isin �zelligi geregi 1938 tarihli ve 3460 sayili ilk KIT Kanunu�ndan bu yana Devlet ihale mevzuatindan muaf olan ve bu muafiyetleri istihsal edilen her KIT kanununda korunan KIT�ler, 2003 yilinda Kamu Ihale Kanunu�na tabi kilinmislardir. AB mevzuatinda sadece belirli sekt�rlerde (kamu hizmeti olan) faaliyet g�steren kamu isletmeleri i�in bu t�r bir kisitlama mevcut iken, t�m KIT�lerin �zel sekt�rdeki rakiplerinden farkli olarak Kamu Ihale Kanunu�na tabi olmasi rekabeti �zel sekt�r lehine bozucu bir nitelik tasimaktadir. Bu sikintiyi gidermek amaciyla, 10.07.2009 tarih ve 27284 sayili Resmi Gazete�de yayimlanan 5917 sayili Kanun�un 31 inci maddesi ile elektrik �retimi, iletimi, ticareti ve dagitimi alaninda faaliyet g�steren kamu iktisadi tesebb�slerinin, bu faaliyetlerinin y�r�t�lmesine y�nelik olarak diger kamu kurum ve kuruluslarindan yapacaklari enerji ve yakit alimlari, ceza ve ihalelerden yasaklama h�k�mleri hari�, 4734 sayili kamu Ihale Kanunu�ndan muaf tutulmustur. Y�netim Kurullari: Mevcut yasal alt yapi kurumsal y�netim ilkelerinin uygulanmasi i�in uygun ortami saglamamaktadir. 233 sayili KHK�ya g�re Genel M�d�r ayni zamanda y�netim kurulu baskanligini y�r�tmektedir. A�ik�a tanimlanmis �yelik kriterleri bulunmamakta, belirlenen az sayida kriter de t�m �yeler i�in ge�erli kilinmamaktadir. G�rev zararlari: KIT�ler g�rev zarari uygulamasinda, tahakkuk bazinda mal� bir kayba ugramamakla beraber, nakit bazinda alacaklarini zamaninda tahsil edememenin mal� sikintilarini �ekmektedir. Bu durum, kamu bankalarinda 4603 sayili Kanun ile, gelir kaybi modeline d�n�st�r�lerek kismen ��z�lm�st�r.

64. KIT G�rev Zarari Mevzuati 233 Sayili KHK Tesebb�slerin fiyat ve tarifeleri: ������������ Madde 35 � 1. Tesebb�s, m�essese ve bagli ortakliklar, isletmelerinde �retilen mal ve hizmet fiyatlarini tespitte serbesttirler. ������������ 2. �retilen mal ve hizmetlerin fiyatlari, gerektiginde Bakanlar Kurulunca tespit edilebilir. ������������ 3. Bakanlar Kurulu'nca tespit olunan fiyatlar maliyetlerin altinda bulundugu takdirde ������������ a) Zarar ile birlikte, mahrum kalinan kar ait oldugu veya ait oldugu yili izleyen yilin genel b�t�esine konulacak �denekle karsilanir. � ������������ b) Mahrum kalinan kar miktari, mal ve hizmetin satis maliyeti �zerinden % 10 kar payi tahakkuk ettirilerek belirlenir. ������������ c) Zararin miktari, ilgili bakanlik ve Hazine ve Dis Ticaret M�stesarliginca tesebb�s muhasebe kayitlari esas alinarak birlikte tespit edilir. ������������ 4. Tesebb�s, m�essese ve bagli ortakliklara konulari ile ilgili olarak Bakanlar Kurulunca g�rev verilebilir. Gerektiginde bu g�rev i�in yapilacak �deme miktari Bakanlar Kurulu Karari'nda belirtilir. Bu g�revden dogan zarar ve mahrum kalinan kar yukaridaki esaslar dahilinde Hazine'ce karsilanir.

65. G�rev Zarari (GZ) Nedir? G�rev zarari, KIT�ler tarafindan �retilen mal ve hizmetlerin fiyatlarinin, h�k�met tarafindan ger�ek maliyetlerin altinda belirlenmesi sonucu olusan zarar ve kurulusun s�z konusu mal ve hizmetleri piyasa kosullari ile satamamasindan dolayi mahrum kaldigi k�r toplamindan olusan tutar olarak tanimlanmaktadir. Kamu iktisadi Tesebb�slerine y�nelik h�k�mlerin yer aldigi 233 sayili Kanun H�km�nde Kararnamenin 35 inci maddesinde g�rev zararinin KIT�ler tarafindan �retilen mal ve hizmetlerin fiyatlarinin Bakanlar Kurulunca belirlenmesi ve belirlenen bu fiyatlarin, maliyetin altinda olmasi veya KIT�lere Bakanlar Kurulu tarafindan faaliyet konulariyla ilgili g�rev verilmesi ve bu g�revden dolayi ortaya bir zarar �ikmasi ya da k�rdan mahrum kalinmasi bi�iminde ortaya �ikabilecegi belirtilmektedir. Hali hazirda da �lkemizde g�rev zarari uygulamalari devam etmektedir. T�rkiye K�m�r Isletmeleri ile T�rkiye Tas K�m�r� kurumu tarafindan fakir ailelere yapilan �cretsiz k�m�r yardimi yapilmasi ve T�rkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollari Genel M�d�rl�g�nce ekonomik olmayan hatlarin �alistirilmasi g�revleri en g�ncel g�rev zararlarindan birka�idir. G�rev zararinin olusmasi i�in ilk �nce bir Bakanlar Kurulu Kararinin istihsal edilmesi gerekmektedir. 233 sayili KHK'nin 35. Maddesi �er�evesinde yayimlanan Bakanlar Kurulu Kararlariyla KIT'lere faaliyet konulari ile ilgili g�rev verilir. Daha sonra g�rev tevdi edilen KIT verilen g�revi yerine getirir. G�revin yerine getirilmesi ile G�rev Zarari tahakkuk etmis olur ve Tahakkuk eden G�rev Zarari tutari, mahrum kalinan %10 kar payi da ilave edilerek ilgili KIT tarafindan Hazine M�stesarligindan talep edilir. G�rev zarari talebi kesinlestirilmek �zere ilgili Bakanlik m�fettisi ve Hazine M�stesarligi Hazine Kontrol�rleri Kurulu Baskanligi'nca m�stereken incelenir, gerekirse tutar kesinlesmeden b�t�e imkanlari �er�evesinde Hazine M�stesarligi KIT Genel M�d�rl�g� tarafindan daha sonra mahsup etmek sartiyla kurulusa avans mahiyetinde G�rev Zarari �demesi yapilabilir. G�rev zarari talebinin ilgili Bakanlik m�fettisi ve Hazine Kontrol� ile m�stereken incelenmesi sonucu d�zenlenen rapor ile �demeye esas GZ tutari kesinlestirilmis olur. Kesinlestirilen tutar �zerinden ilgili mali yil b�t�esine GZ �denegi teklif edilir. �nceden avans �demesi yapilmis ise, yapilan �deme kesinlestirilmis GZ tutarindan d�s�lerek �denek teklifinde bulunulur ve b�t�e kisitlari �er�evesinde KIT�ler �deme yapilir veya KIT�lerin Hazineye olan bor�lariyla, g�rev zarari alacaklari mahsup edilir. Bu �er�evede bir kurulusun g�rev zararinin kesinlesmesi s�recinde gerek Hazine M�stesarligi gerekse ilgili Bakanliklar etkin bir denetim saglamaktadir. Yillar bazinda ger�eklesen g�rev zarari �demelerine bakildiginda 2007 yilinda 1,5 milyar TL�lik g�rev zarari tahakkuk etmis ve 710 milyon TL �deme yapilmis, 2008 yilinda 2,2 milyar TL tahakkuk etmis ve 1,2 milyar TL �deme yapilmistir. Bu gecikmeler paranin zaman degeri nedeniyle kuruluslarda zarara neden olabilmektedir. G�rev zarari, KIT�ler tarafindan �retilen mal ve hizmetlerin fiyatlarinin, h�k�met tarafindan ger�ek maliyetlerin altinda belirlenmesi sonucu olusan zarar ve kurulusun s�z konusu mal ve hizmetleri piyasa kosullari ile satamamasindan dolayi mahrum kaldigi k�r toplamindan olusan tutar olarak tanimlanmaktadir. Kamu iktisadi Tesebb�slerine y�nelik h�k�mlerin yer aldigi 233 sayili Kanun H�km�nde Kararnamenin 35 inci maddesinde g�rev zararinin KIT�ler tarafindan �retilen mal ve hizmetlerin fiyatlarinin Bakanlar Kurulunca belirlenmesi ve belirlenen bu fiyatlarin, maliyetin altinda olmasi veya KIT�lere Bakanlar Kurulu tarafindan faaliyet konulariyla ilgili g�rev verilmesi ve bu g�revden dolayi ortaya bir zarar �ikmasi ya da k�rdan mahrum kalinmasi bi�iminde ortaya �ikabilecegi belirtilmektedir. Hali hazirda da �lkemizde g�rev zarari uygulamalari devam etmektedir. T�rkiye K�m�r Isletmeleri ile T�rkiye Tas K�m�r� kurumu tarafindan fakir ailelere yapilan �cretsiz k�m�r yardimi yapilmasi ve T�rkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollari Genel M�d�rl�g�nce ekonomik olmayan hatlarin �alistirilmasi g�revleri en g�ncel g�rev zararlarindan birka�idir. G�rev zararinin olusmasi i�in ilk �nce bir Bakanlar Kurulu Kararinin istihsal edilmesi gerekmektedir. 233 sayili KHK'nin 35. Maddesi �er�evesinde yayimlanan Bakanlar Kurulu Kararlariyla KIT'lere faaliyet konulari ile ilgili g�rev verilir. Daha sonra g�rev tevdi edilen KIT verilen g�revi yerine getirir. G�revin yerine getirilmesi ile G�rev Zarari tahakkuk etmis olur ve Tahakkuk eden G�rev Zarari tutari, mahrum kalinan %10 kar payi da ilave edilerek ilgili KIT tarafindan Hazine M�stesarligindan talep edilir. G�rev zarari talebi kesinlestirilmek �zere ilgili Bakanlik m�fettisi ve Hazine M�stesarligi Hazine Kontrol�rleri Kurulu Baskanligi'nca m�stereken incelenir, gerekirse tutar kesinlesmeden b�t�e imkanlari �er�evesinde Hazine M�stesarligi KIT Genel M�d�rl�g� tarafindan daha sonra mahsup etmek sartiyla kurulusa avans mahiyetinde G�rev Zarari �demesi yapilabilir. G�rev zarari talebinin ilgili Bakanlik m�fettisi ve Hazine Kontrol� ile m�stereken incelenmesi sonucu d�zenlenen rapor ile �demeye esas GZ tutari kesinlestirilmis olur. Kesinlestirilen tutar �zerinden ilgili mali yil b�t�esine GZ �denegi teklif edilir. �nceden avans �demesi yapilmis ise, yapilan �deme kesinlestirilmis GZ tutarindan d�s�lerek �denek teklifinde bulunulur ve b�t�e kisitlari �er�evesinde KIT�ler �deme yapilir veya KIT�lerin Hazineye olan bor�lariyla, g�rev zarari alacaklari mahsup edilir. Bu �er�evede bir kurulusun g�rev zararinin kesinlesmesi s�recinde gerek Hazine M�stesarligi gerekse ilgili Bakanliklar etkin bir denetim saglamaktadir. Yillar bazinda ger�eklesen g�rev zarari �demelerine bakildiginda 2007 yilinda 1,5 milyar TL�lik g�rev zarari tahakkuk etmis ve 710 milyon TL �deme yapilmis, 2008 yilinda 2,2 milyar TL tahakkuk etmis ve 1,2 milyar TL �deme yapilmistir. Bu gecikmeler paranin zaman degeri nedeniyle kuruluslarda zarara neden olabilmektedir.

66. �lkemiz KIT Sisteminin Sorunlari(3) Performans �l�en hesap verilebilir bir yapinin bulunmamasi, Ama�lardaki belirsizlik (k�r, sosyal fayda, kamu hizmeti), Mal� seffafligin olmamasi Istihdam yapisinin esnek olmamasi Karmasik denetim Esnek olmayan istihdam politikasi: KIT�lerde memur, s�zlesmeli, daimi is�i, ge�ici is�i ve kapsam disi is�i gibi pek �ok farkli stat�de personel bulunmasi ve bu personel �cretlerinin farkli mevzuat ve uygulamalarla belirlenmesi etkin ve dinamik bir insan kaynaklari y�netimini zorlastirmaktadir. Dolayisiyla, insan kaynaklari y�netiminin en temel unsurlari olan personel alimi, isten �ikarmalar, �cret politikalari ve g�revde y�kselme konularinda KIT�ler �zel sekt�rdeki rakipleri kadar esnek olamamaktadir. Ayrica, pek �ok kamu kurumu da istihdam s�recine dahil olmaktadir. Denetim: KIT�lerin faaliyetlerinin yasalara uygunlugu ve yerindeligi gecikmeli olarak denetlenmekte ve degerlendirilmektedir. Ayrica, ilgili bakanlik, Devlet Denetleme Kurulu, YDK, Basbakanlik Teftis Kurulu ve Hazine Kontrol�rleri Kurulu gibi �ok sayida kurum teftis ve denetim yapabilmektedir. Bagimsiz is denetim zorunlulugu bulunmamaktadir.Esnek olmayan istihdam politikasi: KIT�lerde memur, s�zlesmeli, daimi is�i, ge�ici is�i ve kapsam disi is�i gibi pek �ok farkli stat�de personel bulunmasi ve bu personel �cretlerinin farkli mevzuat ve uygulamalarla belirlenmesi etkin ve dinamik bir insan kaynaklari y�netimini zorlastirmaktadir. Dolayisiyla, insan kaynaklari y�netiminin en temel unsurlari olan personel alimi, isten �ikarmalar, �cret politikalari ve g�revde y�kselme konularinda KIT�ler �zel sekt�rdeki rakipleri kadar esnek olamamaktadir. Ayrica, pek �ok kamu kurumu da istihdam s�recine dahil olmaktadir. Denetim: KIT�lerin faaliyetlerinin yasalara uygunlugu ve yerindeligi gecikmeli olarak denetlenmekte ve degerlendirilmektedir. Ayrica, ilgili bakanlik, Devlet Denetleme Kurulu, YDK, Basbakanlik Teftis Kurulu ve Hazine Kontrol�rleri Kurulu gibi �ok sayida kurum teftis ve denetim yapabilmektedir. Bagimsiz is denetim zorunlulugu bulunmamaktadir.

67. �lkemiz KIT Sisteminin Sorunlari (4) Kuruluslarin �zellestirme kapsam ve programina alinmasi s�recindeki belirsizlikler K���ltme, kapatma 233 ve 4046�daki y�netsel farkliliklar Uzun s�re �zellestirme programinda kalinmasi �zellestirme sonrasi sorunlar Kamu-�zel isbirligine iliskin sorunlar

68. Pay sahipliginin y�r�t�l�s�nde �ok baslilik olmasi Rol ve sorumluluklarin net ve a�ik olmamasi Isletme kararlarinin pek �ogunun isletme disinda alinmasi Rekabeti bozan imtiyazlar Saydamlik konusunda eksiklikler �lkemiz KIT Sisteminin Sorunlari (5)

71. �lkemiz KIT Sisteminin Sorunlari (8) KIT�lerde istihdam edilen personelin, Ortalama �alisma s�resi 15,7 yil, Ortalama yasi 42, %74,2�si lise ve alti egitime sahip, %9,8�i kadin, %1,5�i yabanci dil bilmekte, Sosyal sorumluluk ve yasal nedenlerden dolayi toplam personelin %2,7�si �z�rl�, %1,7si eski h�k�ml�, %0,3�� gazi-sehit aile yakini, %0,5�si Sosyal Hizmetler ve �ocuk Esirgeme Kurumu�ndandir.

72. �lkemiz KIT Sisteminin Sorunlari (9) Kamu iktisadi tesebb�slerinde personel maliyetleri �zel sekt�re ve diger kamuya g�re olduk�a y�ksektir. KIT�lerde 2008 yilinda �alisanin isverene maliyeti memur ve s�zlesmeli i�in aylik ortalama 2.516 TL ve is�iler i�in aylik ortalama 3.574 TL olarak ger�eklesmistirKamu iktisadi tesebb�slerinde personel maliyetleri �zel sekt�re ve diger kamuya g�re olduk�a y�ksektir. KIT�lerde 2008 yilinda �alisanin isverene maliyeti memur ve s�zlesmeli i�in aylik ortalama 2.516 TL ve is�iler i�in aylik ortalama 3.574 TL olarak ger�eklesmistir

73. �lkemiz KIT Sisteminin Sorunlari(10) Transfer sonrasi rakamlarTransfer sonrasi rakamlar

74. �lkemiz KIT Sisteminin Sorunlari (11)

75. KURUMSAL Y�NETIM

77. Kurumsal Y�netim Tanimi Kurumsal Y�netim Hak sahipleri ve kamuoyunun menfaatine zarar gelmeyecek sekilde sirketin, mali kaynaklari ve insan kaynaklarini kendine �ekmesine, verimli �alismasina ve bu sayede hissedarlari i�in uzun d�nemde ekonomik kazan� yaratarak istikrar saglamasini m�mk�n kilan kanun, y�netmelik ve ilgili �zel sekt�r uygulamalarinin bilesimidir.

78. Kurumsal Y�netim Kurumsal y�netim, hak sahipleri ve kamuoyunun menfaatine zarar gelmeyecek sekilde sirketin mali kaynaklari ve insan kaynaklarini kendine �ekmesine, verimli �alismasini ve bu sayede hissedarlari i�in uzun d�nemde ekonomik kazan� yaratarak istikrar saglamasini m�mk�n kilan kanun , y�netmelik ve ilgili �zel sekt�r uygulamalarinin bilesimidir. Kurumsal y�netim, hak sahipleri ve kamuoyunun menfaatine zarar gelmeyecek sekilde sirketin mali kaynaklari ve insan kaynaklarini kendine �ekmesine, verimli �alismasini ve bu sayede hissedarlari i�in uzun d�nemde ekonomik kazan� yaratarak istikrar saglamasini m�mk�n kilan kanun , y�netmelik ve ilgili �zel sekt�r uygulamalarinin bilesimidir.

79. Kurumsal Y�netimin Kapsami Hissedarlar sirket etkinligi, yatirim geri d�n�s�n�n maksimizasyonu ile ilgilenirken; kredi kuruluslari bor� y�k�ml�l�g�n�n yerine getirilmesi, �alisanlar is g�vencesi, m�steriler kaliteli �r�n ve hizmet, tedarik�iler g�venilir sirket beklentisi i�indedir.Hissedarlar sirket etkinligi, yatirim geri d�n�s�n�n maksimizasyonu ile ilgilenirken; kredi kuruluslari bor� y�k�ml�l�g�n�n yerine getirilmesi, �alisanlar is g�vencesi, m�steriler kaliteli �r�n ve hizmet, tedarik�iler g�venilir sirket beklentisi i�indedir.

80. Kurumsal Y�netim Ilkeleri Hesap Verebilirlik: Kurumsal y�netim �er�evesi, sirketin stratejik rehberligini, y�netim kurulu tarafindan y�netimin etkin denetimini ve y�netim kurulunun, sirkete ve hissedarlara karsi hesap verme y�k�ml�l�g� tasimasini saglamalidir Sorumluluk:Kurumsal y�netim �er�evesi, paydaslarin haklarini yasalarda ve ikili anlasmalarda belirtildigi sekilde tanimalidir. Seffaflik: Kurumsal y�netim �er�evesi, sirketin mali durumu, performansi, m�lkiyeti ve idaresi d�hil olmak �zere sirketle ilgili b�t�n maddi konularda dogru ve zamaninda a�iklama yapilmasini saglamalidir. Adillik: Kurumsal y�netim �er�evesi, hissedarlik haklarini korumali ve bu haklarin kullanilabilmesini kolaylastirmalidir Hesap Verebilirlik: Kurumsal y�netim �er�evesi, sirketin stratejik rehberligini, y�netim kurulu tarafindan y�netimin etkin denetimini ve y�netim kurulunun, sirkete ve hissedarlara karsi hesap verme y�k�ml�l�g� tasimasini saglamalidir Sorumluluk:Kurumsal y�netim �er�evesi, paydaslarin haklarini yasalarda ve ikili anlasmalarda belirtildigi sekilde tanimalidir. Seffaflik: Kurumsal y�netim �er�evesi, sirketin mali durumu, performansi, m�lkiyeti ve idaresi d�hil olmak �zere sirketle ilgili b�t�n maddi konularda dogru ve zamaninda a�iklama yapilmasini saglamalidir. Adillik: Kurumsal y�netim �er�evesi, hissedarlik haklarini korumali ve bu haklarin kullanilabilmesini kolaylastirmalidir

81. I. Kamu Isletmeleri I�in Etkin Hukuki ve D�zenleyici �er�evenin Olusturulmasi: Kamunun sahiplik fonksiyonlari ile d�zenleyici fonksiyonlarin birbirinden ayrilmasi, esit rekabet kosullari saglanmasi. II. Isletme Sahibi Olarak Devlet: Isletmelere operasyonel �zerklik saglanmasi, merkezi nitelikli sahiplik politikasi gelistirilerek bu politikanin yayimlanmasi. III. Hissedarlarin Adil Muameleye Tabi Tutulmasi: Hissedarlarla aktif iletisimin ve seffafligin saglanmasi. VI. Paydaslarla Iliskiler: Kamu isletmelerinin kurum i�i etik kurallar belirlemesi ve paydaslarla iliskiler konusunda rapor vermesi. V. Seffaflik ve Kamuoyuna A�iklama Yapma: Sahiplik fonksiyonunu y�r�ten birimin isletmeler hakkinda toplulastirilmis bilgiler i�eren yillik rapor yayimlamasi. VI. Kamu Isletmelerinin Y�netim Kurullarinin Sorumluluklari: Y�netim kurullarinin sirket i�in gerekli yetki, uzmanlik, objektiflik ve sorumluluga sahip olmasi. I. Kamu Isletmeleri I�in Etkin Hukuki ve D�zenleyici �er�evenin Olusturulmasi: Kamunun sahiplik fonksiyonlari ile d�zenleyici fonksiyonlarin birbirinden ayrilmasi, esit rekabet kosullari saglanmasi. II. Isletme Sahibi Olarak Devlet: Isletmelere operasyonel �zerklik saglanmasi, merkezi nitelikli sahiplik politikasi gelistirilerek bu politikanin yayimlanmasi. III. Hissedarlarin Adil Muameleye Tabi Tutulmasi: Hissedarlarla aktif iletisimin ve seffafligin saglanmasi. VI. Paydaslarla Iliskiler: Kamu isletmelerinin kurum i�i etik kurallar belirlemesi ve paydaslarla iliskiler konusunda rapor vermesi. V. Seffaflik ve Kamuoyuna A�iklama Yapma: Sahiplik fonksiyonunu y�r�ten birimin isletmeler hakkinda toplulastirilmis bilgiler i�eren yillik rapor yayimlamasi. VI. Kamu Isletmelerinin Y�netim Kurullarinin Sorumluluklari: Y�netim kurullarinin sirket i�in gerekli yetki, uzmanlik, objektiflik ve sorumluluga sahip olmasi.

82. OECD kurumsal y�netim ilkelerine g�re, kamu isletmelerinin tabi oldugu hukuki ve d�zenleyici �er�eve, kamu isletmelerinin ve �zel sekt�r sirketlerinin rekabet ettigi pazarlarda yapisal �arpikliklari engellemek i�in esit rekabet kosullari saglamalidir. OECD kurumsal y�netim ilkelerine g�re, kamu isletmelerinin tabi oldugu hukuki ve d�zenleyici �er�eve, kamu isletmelerinin ve �zel sekt�r sirketlerinin rekabet ettigi pazarlarda yapisal �arpikliklari engellemek i�in esit rekabet kosullari saglamalidir.

83. Devlet, bilgili ve aktif bir isletme sahibi olarak hareket etmeli, yeterli profesyonellik ve etkinlik d�zeyini saglayarak ve kamu isletmelerini seffaf ve hesap verebilir bir sekilde y�neterek, a�ik ve tutarli bir isletme sahipligi politikasi benimsemelidir. Devlet, bilgili ve aktif bir isletme sahibi olarak hareket etmeli, yeterli profesyonellik ve etkinlik d�zeyini saglayarak ve kamu isletmelerini seffaf ve hesap verebilir bir sekilde y�neterek, a�ik ve tutarli bir isletme sahipligi politikasi benimsemelidir.

84. Devlet ve kamu isletmeleri, b�t�n hissedarlarin haklarini tanimali, onlara adil muamele yapilmasini ve kurumsal bilgilere ulasimda esit olanaklar taninmasini g�vence altina almalidir. Devlet ve kamu isletmeleri, b�t�n hissedarlarin haklarini tanimali, onlara adil muamele yapilmasini ve kurumsal bilgilere ulasimda esit olanaklar taninmasini g�vence altina almalidir.

85. Kamu isletmelerinde devletin sahiplik politikasi, kamu isletmelerinin paydaslarina karsi sorumluluklarini tam anlamiyla tanimali ve onlardan paydaslariyla iliskileri hakkinda rapor vermelerini talep etmelidir:Kamu isletmelerinde devletin sahiplik politikasi, kamu isletmelerinin paydaslarina karsi sorumluluklarini tam anlamiyla tanimali ve onlardan paydaslariyla iliskileri hakkinda rapor vermelerini talep etmelidir:

86. Sahiplik haklarini kullanan birim t�m kamu isletmelerini kapsayacak sekilde tutarli bir raporlama sistemi gelistirmeli ve toplulastirilmis bilgileri i�eren bir raporu yillik olarak yayimlamalidir. Sahiplik haklarini kullanan birim t�m kamu isletmelerini kapsayacak sekilde tutarli bir raporlama sistemi gelistirmeli ve toplulastirilmis bilgileri i�eren bir raporu yillik olarak yayimlamalidir.

87. Kamu isletmelerinin y�netim kurullari, sirket y�netimine stratejik konularda yol g�sterme ve izleme islevlerini yerine getirebilmeleri i�in gerekli yetkiye, uzmanliga ve objektiflige sahip olmalidir. Y�netim kurullari d�r�stl�k i�erisinde hareket etmeli ve davranislarina iliskin hesap verebilir olmalidirlar: Y�netim kurulu sirket sahiplerine karsi performansa dayali sorumlulugu olmali, genel m�d�r� atama ve g�revden alma hakki olmali, y�netim kurulu baskani genel m�d�r olmamali, y�netim kurullarina �zellikle denetim, risk y�netimi ve �cretlendirme konularinda komiteler kurmalidir. Kamu isletmelerinin y�netim kurullari, sirket y�netimine stratejik konularda yol g�sterme ve izleme islevlerini yerine getirebilmeleri i�in gerekli yetkiye, uzmanliga ve objektiflige sahip olmalidir. Y�netim kurullari d�r�stl�k i�erisinde hareket etmeli ve davranislarina iliskin hesap verebilir olmalidirlar: Y�netim kurulu sirket sahiplerine karsi performansa dayali sorumlulugu olmali, genel m�d�r� atama ve g�revden alma hakki olmali, y�netim kurulu baskani genel m�d�r olmamali, y�netim kurullarina �zellikle denetim, risk y�netimi ve �cretlendirme konularinda komiteler kurmalidir.

89. �er�eve Mevzuat Sirketler Hukuku Kurumsal Sirket Y�netimi Eylem Plani 1. AB M�ktesebatinda Kurumsal Y�netim H�k�mleri

90. Kurumsal Sirket Y�netimi Eylem Plani Yillik Kurumsal Sirket Y�netimi Beyannamesi Pay Sahiplerinin Haklarinin G��lendirilmesi Bilgiye kolay erisim ve seffaflik Katilim 1. AB M�ktesebatinda Kurumsal Y�netim H�k�mleri Eylem planinin amaci sirketlerin verimliligini ve rekabet edebilirligini artirmanin yani sira sirketlerdeki pay sahiplerinin haklarinin g��lendirilmesidir. Pay sahipleriyle iliskiler, risk y�netimi, y�netim kurulu ve komitelerin mahiyeti, a�iklanmasi zorunlu belgelerEylem planinin amaci sirketlerin verimliligini ve rekabet edebilirligini artirmanin yani sira sirketlerdeki pay sahiplerinin haklarinin g��lendirilmesidir. Pay sahipleriyle iliskiler, risk y�netimi, y�netim kurulu ve komitelerin mahiyeti, a�iklanmasi zorunlu belgeler

91. 1. AB M�ktesebatinda Kurumsal Y�netim H�k�mleri Yillik Kurumsal Sirket Y�netimi Beyannamesi Pay sahipleri toplantilari ve pay sahiplerinin temel g��leri ve sahip olduklari haklar Y�netim kurulu ve diger komitelerin mahiyeti Pay sahiplerinin temel haklari, oy haklari ve denetim haklari Ana pay sahipleri ile sirket arasindaki dogrudan ya da dolayli diger iliskilerin i�erigi Ilgili taraflara iletilmesi zorunlu olan belgeler Risk y�netimi sisteminin i�erigi Kullanilan diger ulusal seviyedeki kurumsal sirket y�netimi uygulamalari

92. Seffafliga Iliskin H�k�mler (I) 16.11.2006 tarihinde AB�ye �ye �lkelerle kamu isletmeleri arasinda mali iliskinin seffafliginin saglanmasi hakkinda 2006/111/EC sayili yeni bir direktif kabul edilmistir. Bu direktife g�re; Kamu Isletmesi tanimi Kayitli sermayesinin �ogu devletin olan Oy hakkinin �ogu kamu kontrol�nde olan Y�netim/denetim biriminin yarisindan fazlasinin atama hakki kamu kuruluslarinda olan Yerel Y�netimler Imtiyaz verilen kuruluslar 1. AB M�ktesebatinda Kurumsal Y�netim H�k�mleri

93. Seffafliga Iliskin H�k�mler (II) Direktife G�re; seffafligi saglamaya y�nelik iki kosul olmali; Kaynak transferlerine iliskin bilginin a�iklanmasi Ayri hesap tutma 1. AB M�ktesebatinda Kurumsal Y�netim H�k�mleri

94. Kaynak Transferlerine Iliskin Bilginin A�iklanmasi Faaliyet zararlari Sermaye transferleri Geri �denmeyecek yardimlar Kurulusa imtiyazli kosullarla verilen krediler Temett�den vazge�me ile saglanan avantajlar Kanuni y�k�ml�l�klerin telafisine y�nelik islem/yardimlar 1. AB M�ktesebatinda Kurumsal Y�netim H�k�mleri

95. Ayri Hesap Tutma Ayri hesap tutma rekabetin saglanmasinin en etkili ve verimli yoludur Kurulus kayitlari farkli faaliyetler arasindaki ayrimi g�stermelidir. Maliyet tahsisi yapilirken nesnel dogru maliyet muhasebesi y�ntemleri kullanilmalidir 1. AB M�ktesebatinda Kurumsal Y�netim H�k�mleri

96. Bilgi A�iklama Zorunlulugu Olmayan Isletmeler Merkez bankalari �ye �lkeler arasinda ticareti �nemli �l��de etkileme potansiyeline sahip olmayan isletmeler Mali kamu kurumlari Iki yil boyunca hasilati 40 milyon avroyu ge�meyen kamu isletmeleri 1. AB M�ktesebatinda Kurumsal Y�netim H�k�mleri

97. Kamu Isletmeleri I�in Etkin Hukuki ve D�zenleyici �er�evenin Saglanmasi Devletin Sahiplik Politikasinin Etkin Olmasi Hissedarlarin Adil Muameleye Tabi Tutulmasi Paydaslarla Iliskiler Seffaflik ve Kamuoyuna A�iklama Yapma Kamu Isletmelerinin Y�netim Kurullarinin Sorumluluklari 2. OECD Kamu Isletmeleri I�in Kurumsal Y�netim H�k�mleri I. Kamu Isletmeleri I�in Etkin Hukuki ve D�zenleyici �er�evenin Olusturulmasi: Kamunun sahiplik fonksiyonlari ile d�zenleyici fonksiyonlarin birbirinden ayrilmasi, esit rekabet kosullari saglanmasi. II. Isletme Sahibi Olarak Devlet: Isletmelere operasyonel �zerklik saglanmasi, merkezi nitelikli sahiplik politikasi gelistirilerek bu politikanin yayimlanmasi. III. Hissedarlarin Adil Muameleye Tabi Tutulmasi: Hissedarlarla aktif iletisimin ve seffafligin saglanmasi. VI. Paydaslarla Iliskiler: Kamu isletmelerinin kurum i�i etik kurallar belirlemesi ve paydaslarla iliskiler konusunda rapor vermesi. V. Seffaflik ve Kamuoyuna A�iklama Yapma: Sahiplik fonksiyonunu y�r�ten birimin isletmeler hakkinda toplulastirilmis bilgiler i�eren yillik rapor yayimlamasi. VI. Kamu Isletmelerinin Y�netim Kurullarinin Sorumluluklari: Y�netim kurullarinin sirket i�in gerekli yetki, uzmanlik, objektiflik ve sorumluluga sahip olmasi.I. Kamu Isletmeleri I�in Etkin Hukuki ve D�zenleyici �er�evenin Olusturulmasi: Kamunun sahiplik fonksiyonlari ile d�zenleyici fonksiyonlarin birbirinden ayrilmasi, esit rekabet kosullari saglanmasi. II. Isletme Sahibi Olarak Devlet: Isletmelere operasyonel �zerklik saglanmasi, merkezi nitelikli sahiplik politikasi gelistirilerek bu politikanin yayimlanmasi. III. Hissedarlarin Adil Muameleye Tabi Tutulmasi: Hissedarlarla aktif iletisimin ve seffafligin saglanmasi. VI. Paydaslarla Iliskiler: Kamu isletmelerinin kurum i�i etik kurallar belirlemesi ve paydaslarla iliskiler konusunda rapor vermesi. V. Seffaflik ve Kamuoyuna A�iklama Yapma: Sahiplik fonksiyonunu y�r�ten birimin isletmeler hakkinda toplulastirilmis bilgiler i�eren yillik rapor yayimlamasi. VI. Kamu Isletmelerinin Y�netim Kurullarinin Sorumluluklari: Y�netim kurullarinin sirket i�in gerekli yetki, uzmanlik, objektiflik ve sorumluluga sahip olmasi.

98. 2. OECD Kamu Isletmeleri I�in Kurumsal Y�netim H�k�mleri Daginik pay sahipligi Pasif sermayedarlik islevi Devlet baskin sistem �ikar gruplarinin dikkate alinmadigi sistem Yetersiz saydamlik ve bilgilendirme Yeterli bilgi, yetki ve bagimsizligi olmayan Y�netim Kurulu

99. Finlandiya, Ingiltere ve Almanya gibi bazi �lkelerde sahiplik fonksiyonunu koordine eden birim vardir. Sekt�r bakanligi modelinin avantaji sekt�r uzmanligindan faydalanma imkani olmasi. Dezavantaji,sahiplik fonk. D�zenlemeden ayristirilamamasi, sekt�r politikasi araci oluyor, �zerk lamiyor. �ift bakanlik: Y. Zelanda, T�rkiye ve Ingiltere�deki bazi KIT�ler Merkezi model: Fransa�da APE ek pay sahibi. Sahiplik fonksiyonu ile sekt�rel politika gelistirme ve d�zenleme-denetim birbirinden net olarak ayrilabilmektedir. Sahiplik fonksiyonu altindaki faaliyetlerin birbirleri ile esg�d�m� saglanabilmektedir. Devletin sirketlerdeki pay sahipligi ile ilgili mali bilgilerin, denetlenmesi, izlenmesi, raporlanmasi ve konsolidasyonu daha saglikli olmaktadir. Holding: Italya Avusturya �ek ve Slovak cumh. Avusturya ve Italya�da KIT�e �zel kanunu bulunmamakta, Alm., Avustralta, Yun, Mac, Isv�re de KIT�e �zel �er�eve d�zenleme var Finlandiya, Ingiltere ve Almanya gibi bazi �lkelerde sahiplik fonksiyonunu koordine eden birim vardir. Sekt�r bakanligi modelinin avantaji sekt�r uzmanligindan faydalanma imkani olmasi. Dezavantaji,sahiplik fonk. D�zenlemeden ayristirilamamasi, sekt�r politikasi araci oluyor, �zerk lamiyor. �ift bakanlik: Y. Zelanda, T�rkiye ve Ingiltere�deki bazi KIT�ler Merkezi model: Fransa�da APE ek pay sahibi. Sahiplik fonksiyonu ile sekt�rel politika gelistirme ve d�zenleme-denetim birbirinden net olarak ayrilabilmektedir. Sahiplik fonksiyonu altindaki faaliyetlerin birbirleri ile esg�d�m� saglanabilmektedir. Devletin sirketlerdeki pay sahipligi ile ilgili mali bilgilerin, denetlenmesi, izlenmesi, raporlanmasi ve konsolidasyonu daha saglikli olmaktadir. Holding: Italya Avusturya �ek ve Slovak cumh. Avusturya ve Italya�da KIT�e �zel kanunu bulunmamakta, Alm., Avustralta, Yun, Mac, Isv�re de KIT�e �zel �er�eve d�zenleme var

100. Stratejik Sekt�rlerde Faaliyet G�steren KIT�ler: a) Posta b) Telekom�nikasyon ve Medya c) Demiryollari d) Elektrik e) Gaz / Petrol / K�m�r f) Havayolu Tasimaciligi g) Finansal Hizmetler

101. Yasal �er�eve Sirketler Hukuku Anonim Sirket Limited Sirket �zel hukuk KIT�lere �zel yasal d�zenlemeler

102. Kamunun Disindaki Hissedarlarin Korunmasi OECD �lkelerinde diger ortaklarin ve k���k yatirimcilarin haklarinin korunmasini teminen �zel d�zenlemeler yapilmistir.

103. Raporlama, Seffaflik ve Hesap Verebilirlik Halka a�ik sirketlerle ayni mali raporlama kurallarina tabi olma Internet siteleri Pay sahipligi politika belgeleri

104. Muhasebe Standartlari OECD �lkelerinin �ogunlugunda KIT�ler �zel sekt�rle ayni muhasebe standartlarini uygulamakla y�k�ml� kilinmistir OECD �lkelerinde bir KIT�e kamu yararini ilgilendiren bir g�rev verilmesi suretiyle devlet yardimi yapilmakta ise, s�z konusu KIT�in bahse konu hizmetlere iliskin ayri hesaplar tutmasi gerekmektedir.

105. Performans ve risk izleme y zelanda ve avustralya da basarili bir sekilde y�r�t�lmektedir. Siki istihdam yatirim kontrolleri yerini almistir. Burada bagimsiz dis otoriteler ve i� kontrol�n g��lenmesi �n plandadir.Performans ve risk izleme y zelanda ve avustralya da basarili bir sekilde y�r�t�lmektedir. Siki istihdam yatirim kontrolleri yerini almistir. Burada bagimsiz dis otoriteler ve i� kontrol�n g��lenmesi �n plandadir.

106. Paydaslarin Haklarinin Korunmasi Sirket �alisanlarinin y�netim kurulunda temsil edilmesi Alacaklilarin haklari (icra/iflas) Paydaslarla iliskinin yasal d�zenlemelerle belirlenmesi gerekir. �alisanlar dogrudan/dolayli olarak temsil edilebilir. Is�i tarafindan se�im/sendika tarafindan se�im Y. Zelanda ve norve�te birka� iflas vakasi olmustur . Fransa ve bel� da bazi muafiyetler vardir.Paydaslarla iliskinin yasal d�zenlemelerle belirlenmesi gerekir. �alisanlar dogrudan/dolayli olarak temsil edilebilir. Is�i tarafindan se�im/sendika tarafindan se�im Y. Zelanda ve norve�te birka� iflas vakasi olmustur . Fransa ve bel� da bazi muafiyetler vardir.

107. Y�netim Kurullarinin Teskili ve Yapisi Devleti temsil eden �yeler Sirket �alisanlarini temsil eden �yeler �zel sekt�rden �yeler ve bagimsiz �yeler Siyasi atamalar Y�netim kurullarinda kadin veya b�lge kontenjanlari Devlet tem. Memur da olabilir, disaridan da olabilir. Avustralya norve� holanda ve danimarka kitlerinde devlet tem. Yok. Digerlerinde genelde 1-2 tems. Ispanya ve tr de bagimsz �ye yok Ingiltere de �og. Bgmsz. Dan fra norve� Ing de siyasi ataa yok. Bu anket cevabidir. Elbette bakanlik temsilcisi bulunmaktaDevlet tem. Memur da olabilir, disaridan da olabilir. Avustralya norve� holanda ve danimarka kitlerinde devlet tem. Yok. Digerlerinde genelde 1-2 tems. Ispanya ve tr de bagimsz �ye yok Ingiltere de �og. Bgmsz. Dan fra norve� Ing de siyasi ataa yok. Bu anket cevabidir. Elbette bakanlik temsilcisi bulunmakta

108. Y�netim Kurulu T�rleri, Toplam �ye Sayisi ve Atamalar Tekli / ikili kurul yapilari Toplam �ye sayisi �yelerin se�ilmesi ve atanmasi Bagimsiz hakem kontrolleri, yazili ve denetime tabi s�re�Bagimsiz hakem kontrolleri, yazili ve denetime tabi s�re�

109. Y�netim Kurullarinin Yetki ve Sorumluluklari Sirketin stratejik y�nden izlenmesi, Kurumsal stratejinin gelistirilmesi ve s�rekli olarak g�zden ge�irilmesi, Pay sahipligini y�r�ten idare ile ve/veya ilgili bakanliklarla kurumsal plan ve ama�larin m�zakere edilmesi, Sirket �st d�zey y�neticilerinin performansinin izlenmesi, Sirketin faaliyetlerinin yasal d�zenlemelere uygunlugunun saglanmasi Sirketin orta ve uzun vadede daha saglikli hale gelmesini ve sirketin degerinin artirilmasini teminen liderlik ve vizyonerlik yapilmasi, Sirket ile hissedarlar arasindaki iliskilerin y�netilmesi,

110. Y�netim Kurullarinin Yetki ve Sorumluluklari Is planlarinin hissedarlarla m�zakere edilmesi, Temel varliklarin edinilmesi ve elden �ikarilmasi, Uzun vadeli bor�lanma yapilmasi, tahvil ihra� edilmesi, �retilen mal ve hizmetlerin satis fiyatlarinin belirlenmesi, Diger sirketlerin hisselerine yatirim yapilmasi, Sirket ana s�zlesmesinde revizyon �nerileri yapilmasi, Faaliyetler, ama�lar, b�t�e ve finansmana iliskin planlarin saglikli bir bi�imde yapilmasi, rezerv fonlarin kullanilmasi ve b�t�eleme ile ilgili, tedbirlerin alinmasi, hesaplarin kapatilmasi

111. Genel M�d�r�n/ CEO�nun Atanmasi Ilgili bakan, Y�netim kurulu, Denetim kurulu, Pay sahipleri veya Olusturulan se�im komitesi tarafindan ve Y�netim kuruluna danisilarak veya Yarisma sinavini m�teakiben atanabilmektedir.

113. D�nyada Kurumsal Y�netim Uygulamalari Amerika: 2002 - Sarbanes-Oxley Kanunu BASEL II

114. D�nyada Kurumsal Y�netim Uygulamalari 1.Amerika: 2002 - Sarbanes-Oxley Kanunu Y�netim kurulunun rol ve sorumluluklari yeniden tanimlanmis, Hile ve yolsuzluklarla ilgili yaptirimlar belirlenmis, �ikar �atismalarinin ��z�m�ne y�nelik d�zenlemelere yer verilmis, Seffafligin ve hesap verebilirligin saglanmasiyla ilgili h�k�mler konmus Sarbanes-Oxley: Worldcom, enron skandallarindan sonra ABD kurumsal y�netisimin g��lenmesi ve yatirimcilarinin g�veninin iyilesmesi i�in Haziran 2002�de �ikarmistir. "the most far-reaching reforms of American business practices since the time of Franklin D. Roosevelt. � Sarbanes-Oxley: Worldcom, enron skandallarindan sonra ABD kurumsal y�netisimin g��lenmesi ve yatirimcilarinin g�veninin iyilesmesi i�in Haziran 2002�de �ikarmistir. "the most far-reaching reforms of American business practices since the time of Franklin D. Roosevelt. �

115. D�nyada Kurumsal Y�netim Uygulamalari 2.BASEL II:  Banka riskini daha iyi �l�mek i�in gelistirilen yeni kriterler �er�evesinde kredi kullanacak sirketler derecelendirilmeye tabi tutulacak, iyi bir derece almak i�in iyi bir kurumsal y�netim gerekecektir. Basel II kriterleri sadece bankalari degil, reel sekt�r� de etkilemektedir.Basel II kriterleri sadece bankalari degil, reel sekt�r� de etkilemektedir.

116. T�rkiye�de Kurumsal Y�netim Uygulamalari SPK D�zenlemeleri BDDK D�zenlemeleri Yeni TTK Tasarisi �zellestirme S�reci

117. Halka a�ik sirketler i�in hazirlanmistir. G�n�ll�l�k esasi ge�erlidir. (Yeni TTK ile SPK bu konuda otorite yapilmistir) SPK, 10.12.2004 tarih ve 48/1588 sayili toplantisinda,hisse senetleri IMKB�de islem g�ren sirketlerin Kurumsal Y�netim Uyum Raporuna yer vermeleri gerektigini belirtmistir. Bu rapor sirketlerin kurumsal y�netim ilkelerine uyup uymadigi, uymuyorsa nedenini ve bunun sonucu olabilecek olasi �ikar �atismalarina iliskin beyani i�erir.

118. T�rkiye�de Kurumsal Y�netim Uygulamalari1-SPK D�zenlemeleri  SPK Kurumsal Y�netim Ilkeleri 4 ana basliktan olusmaktadir: Pay Sahipleri Kamuyu Aydinlatma ve Seffaflik Menfaat Sahipleri Y�netim Kurulu

119. 1. Pay Sahipleri: Pay Sahipligi Haklarinin Kullaniminin Kolaylastirilmasi Bilgi Alma ve Inceleme Hakki Genel Kurula Katilim Hakki Oy Hakki Azinlik Haklari Kar Payi Hakki Paylarin Devri Pay Sahiplerine Esit Islem Ilkesi

120. 2. Kamuyu Aydinlatma ve Seffaflik: Kamuyu Aydinlatma Esaslari ve Ara�lari Sirket ile Pay Sahipleri, Y�netim Kurulu �yeleri ve Y�neticiler Arasindaki Iliskilerin Kamuya A�iklanmasi Kamunun Aydinlatilmasinda Periyodik Mali Tablo ve Raporlar Bagimsiz Denetimin Islevi Ticari Sir Kavrami ve I�erden �grenenlerin Ticareti Kamuya A�iklanmasi Gereken �nemli Olay ve Gelismeler

121. 3.Menfaat Sahipleri: Menfaat Sahiplerine Iliskin Sirket Politikasi Menfaat Sahiplerinin Sirket Y�netimine Katiliminin Desteklenmesi Sirket Malvarliginin Korunmasi Sirketin Insan Kaynaklari Politikasi M�steriler ve Tedarik�ilerle Iliskiler Etik Kurallari Sosyal Sorumluluk

122. 4. Y�netim Kurulu: Y�netim Kurulunun Temel Fonksiyonlari Y�netim Kurulunun Faaliyet Esaslari ile G�rev ve Sorumluluklari Y�netim Kurulunun Olusumu ve Se�imi Y�netim Kuruluna Saglanan Mali Haklar Y�netim Kurulunda Olusturulan Komitelerin Sayi, Yapi ve Bagimsizligi Y�neticiler

123. 5411 sayili Bankacilik Kanunu�nda ayri bir Kisim olarak yer verilmistir. Kurumsal y�netime iliskin h�k�mler Y�netim, I� sistemler, Yetkili kuruluslar Finansal raporlama basliklari altinda belirlenmistir.

124. 1. Y�netim Y�netim kurulu, Denetim komitesi, Genel m�d�r ve yardimcilari, �alisma ve imza yetkisi yasagi, Yemin ve mal beyani Karar defteri 2. I� Sistemler Bankalarin i� sistemlerine iliskin y�k�ml�l�kler, I� kontrol sistemi, Risk y�netimi sistemi I� denetim sistemi

125. 3. Yetkili kuruluslar Bagimsiz denetim kuruluslari, Degerleme ve derecelendirme kuruluslari Destek hizmeti kuruluslari Sorumluiluk sigortasi 4. Finansal raporlama Muhasebe ve raporlama sistemi, Konsolide finansal raporlar, Finansal raporlarin imzalanmasi, sunulmasi, ilani ve denetimi, Yillik faaliyet raporu Y�netim kurulunun finansal raporlamanin g�zetiminden sorumlu olmasi

126. Bankalarin Kurumsal Y�netim Ilkelerine Iliskin Y�netmelik: (1 Kasim 2006 tarih ve 26333 sayili Resmi Gazete�de yayimlanmistir) Ilke 1- Banka i�erisinde kurumsal degerler ve stratejik hedefler olusturulmalidir. Ilke 2- Banka i�inde yetki ve sorumluluklar a�ik�a belirlenmeli ve uygulanmalidir. Ilke 3- Y�netim kurulu �yeleri, g�revlerini etkin bir sekilde yerine getirecek nitelikleri haiz ve kurumsal y�netimde �stlenmis olduklari rol�n bilincinde olmali ve banka faaliyetleri hakkinda bagimsiz degerlendirme yapabilmelidir. Ilke 4- �st d�zey y�netim g�revlerini etkin bir sekilde yerine getirecek nitelikleri haiz ve kurumsal y�netimde �stlenmis olduklari rol�n bilincinde olmalidir. Ilke 5- Bankanin m�fettisleri ile bagimsiz denetim elemanlarinin �alismalarindan etkin olarak yararlanilmalidir. Ilke 6- �cret politikalarinin bankanin etik degerleri, stratejik hedefleri ve i� dengeleri ile uyumu saglanmalidir. Ilke 7- Kurumsal y�netimde seffaflik saglanmalidir

127. Tasarida kurumsal y�netime y�nelik olarak; Pay sahibinin bilgi alma hakkinin kapsaminin genisletilmesi, Azinligin y�netim kurulunda temsil hakki, �zel denet�i atanmasi prosed�r�n�n kolaylastirilmasi Esit islem ilkesinin yasallastirilmasi (Oy hakki), Muhasebe Standartlarinda uluslararasi d�zenlemeler ile paralellik saglanmasi, Denetimin profesyonellesmesi, bagimsizlasmasi ve fonksiyonlarinin yeniden belirlenmesi Internet sitesi kurma zorunlulugu

128. �IB portf�y�ndeki sirketler, denetim kurulu, Sayistay ve bagimsiz denet�iler tarafindan denetime tabidir. Genel m�d�rlerinin y�netim kurulu baskani olma imkani istisnalar disinda engellenmis, genel m�d�r yardimcilarinin y�netim kurulu �yesi olma imkani kaldirilmistir. Birlesme ve sirket kurulmasi vb. h�k�mler disinda TTK�ye tabidir (4046�ya tabi sirketler)  T�rkiye�de Kurumsal Y�netim Uygulamalari 4- �zellestirme Uygulamalari 

129. EKLER

131. Kamu sermayeli isletmelerin, �zel hukuk h�k�mlerine baglanmasi, Uluslararasi y�netim ilkeleri ile uyumlu hale getirilmesi, �Iyi y�netisim� ve �kurumsallasma� ilkelerinin benimsenmesi, Gerektiginde yeniden yapilandirilma, �zellestirme ve tasfiye edilme se�eneklerinin degerlendirilmesi, i�in yasal alt yapinin olusturulmasi ama�lanmistir. Tasarinin Amaci

132. Tasarinin I�erigi Y�netim ve denetim kurulu �yelerinin Genel Kurul tarafindan belirlenmesi, S�z konusu �yelerin g�rev s�relerinin 3 yil ile sinirlandirilmasi, Bu s�re i�erisinde Y�netim Kurulunun isletmeleri �zel hukuk h�k�mleri �er�evesinde etkin ve verimli bir sekilde isletmesi, Performans hedeflerinin konulmasi, Hedeflerin ger�eklesmesi halinde y�netim kurulunun �cret, prim ve hisse senedi ile �d�llendirilmesi, hedeflenmekteydi. Ancak, s�z konusu tasari, yasalasma s�recinde g�ndemden �ikmistir.

134. Birinci Grup Kamu Isletmeleri: KIT'ler Ve Bagli Ortakliklari

135. Birinci Grup Kamu Isletmeleri: KIT'ler Ve Bagli Ortakliklari

136. Ikinci Grup Kamu Isletmeleri: �zellestirme Programindaki Kuruluslar

137. ���nc� Grup Kamu Isletmeleri: Kamu Sermayeli Bankalar

138. D�rd�nc� Grup Kamu Isletmeleri: Kamu Idareleri ve Diger Kamu Isletmeleri