660 likes | 840 Views
şeytan üçgeninde demokrasi oyunu. Prof.Dr . rer . nat .D. Ali Ercan 28.2.2014, Ankara. DEMOKRASİ NEDİR ?
E N D
şeytan üçgeninde demokrasi oyunu Prof.Dr. rer.nat.D. Ali Ercan 28.2.2014, Ankara
DEMOKRASİ NEDİR ? Grekçe δῆμος(halk) ve κρατος(Kuvvet, iktidar) kelimelerinden “halkın halk tarafından yönetimi” (halkçılık) anlamına gelen Demokrasi’nin temel evrensel karakteristikleri “eşitlik” ve “özgürlük” tür. Eşitlik ilkesi gereğince, seçimlerde her yurttaşın eşit ağırlıklı bir oyu vardır !?
TÜRKİYE GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ DÜNYANIN EN ANTİDEMOKRATİK SEÇİMİ Seçmen sayısı : 41,4 milyon % 100,0 Katılım : 32,8 milyon % 79 Geçerli oylar : 31,5 milyon % 96 ! Baraj : % 10 ( d’Hondt ) Temsil edilen oy : 17,3 milyon % 41
2002 SEÇİM MACERASI AKP’NİN OY ORANI % 27
2002 SEÇİM MACERASI AKP’NİN OY ORANI % 27 KATILMAYAN % 21
2002 SEÇİM MACERASI AKP’NİN SEÇİM OY ORANI % 34
2002 SEÇİM MACERASI AKP’NİN SEÇİM OY ORANI % 34 Baraj altında kalanlar % 45
2002 SEÇİM MACERASI AKP’NİN TBMM’DEKİ TEMSİL ORANI % 66 365 Milletvekili
2002 SEÇİM MACERASI AKP’NİN TBMM’DEKİ TEMSİL ORANI 187 MV + 178 MV Mevcut Seçim Yasasının AKP’ye hediyesi
8 365 177 2002 GENEL SEÇİM SONUÇLARI (İLÇELER)
SEÇİMLERE KATILIM ORANLARI Kasım 2002 Genel Seçim ...................% 79 Temmuz 2007 Genel Seçim ................% 84 ? Mart 2009 Yerel yönetim Seçimi ........% 85 ? Eylül 2010 Anayasa Referandumu.....% 74 Haziran 2011 Genel Seçim .................% 83 ?! Ortalama katılım ................................% 77 * YSK rakamları ANAYASA OYLAMASI KATILMAYAN % 26 % 57,9 EVET 0,579 x 0,74 % 43 % 42,1 HAYIR 0,421 x 0,74 % 31 MEVCUT ANAYASA HALKIN SADECE YÜZDE 43’ ünün ‘EVET’ DEDİĞİ BİR ANAYASADIR !! KÜRT BOYKOTU SÖZ KONUSU DEĞİL; AĞRI, BATMAN, BİNGÖL, HAKKARİ, SİİRT.. % 95 ‘EVET’
Düşük Eğitimli ve Düşük Gelirli Toplumlarda Demokrasi düzgün işlemez ; Gelir (G) , Eğitim (E) , Katılım (K) ve Sosyal Adalet (g) belirteçleriyle Demokrasi Faktörü F = G x E x (K-0,5) / g Demokrasi Katsayısı
Düşük Eğitimli ve Düşük Gelirli Toplumlarda Demokrasi düzgün işlemez ; Gelir (G) , Eğitim (E) , Katılım (K) ve Sosyal Adalet (g) belirteçleriyle Demokrasi Faktörü F = G x E x (K-0,5) / g Demokrasi Katsayısı D F
Düşük Eğitimli ve Düşük Gelirli Toplumlarda Demokrasi düzgün işlemez ; Gelir (G) , Eğitim (E) , Katılım (K) ve Sosyal Adalet (g) belirteçleriyle Demokrasi Faktörü F = G x E x (K-0,5) / g Demokrasi Katsayısı D % D= 1- exp(-F/4) 100 50 F 2 4 10 6 8
Düşük Eğitimli ve Düşük Gelirli Toplumlarda Demokrasi düzgün işlemez ; Gelir (G) , Eğitim (E) , Katılım (K) ve Sosyal Adalet (g) belirteçleriyle F = 0,9 x 6,3 x 0,27 /0,41=3,66 D= 0,60 D % D= 1- exp(-F/4) 100 İsveç 50 Türkiye Türkiye’de ~100 bin Dernekte ~7,5 milyon üye var… F 2 4 10 6 8
DEMOGRAFİ • Nüfus, • Yaş Dağılımı, • Ortalama Yaş, • Ortalama Ömür, • Yaşam Beklentisi, • Kadın Başına çocuk sayısı, • Doğurganlık (fertility), • Yıllık Nüfus artış hızı • Yıllık Ölüm, Doğum ve Göç oranı Seçmen Sayısı
TC resmi nüfus sayım sonuçları: 1927 13,65 milyon ... ... 1960 27,75 1965 31,391970 35,611975 40,35 198044,74 1985 50,661990 56,472000 67,80 [DİE2012 sayfa 8]
5 milyon Vatandaş kayıttan nasıl düşüldü ? • 1990 56,5 • 67,8 • 70,6 • 71,5 • 72,6 • 73,7 • 74,7 • 75,6 • 76,5 • 77,3 Yılda ~1,0 milyon ! DIE ? Yılda ~1,0 milyon !? TUIK
Kadın başına (ömür boyu) ortalama çocuk sayısı d – 2 ,05 c ≈ y Yıllık nüfus artış hızı Ortalama yaşam süresi (yıl)
TUIK 2014 - 2,025 2,7 - 1 - (0,502 x 61,5)/(0,498 x 60,5) 61 d - 1 - (fe.yk ) / (fk.ye) c= = 0,011 yk = (Y.f/T) x
(‰) c TÜRKİYE’DE NÜFUS ARTIŞ HIZI ‰ 16,5 20 ‰ 11 2014 Nüfusu 1,21 x 2000 Nüfusu 1,21 x 67,8 = 82 milyon 10 2050 1950 2014 2000
TÜRKİYE’DE NÜFUSUN GELİŞİMİ milyon N = 122,988/(1 + 31,56652297 x exp( -0,03649257317 x (X-1900))) Fit hatası ± % 1,13 100 82 + + + + + 1950 2050 2000 2014 Y ı l l a r
TÜRKİYE’DE NÜFUSUN GELİŞİMİ TUIK milyon 100 + + + + + + 1950 2050 2000
TÜRKİYE’DE NÜFUSUN GELİŞİMİ DIE/TUIK milyon DIE 100 TUIK 82 77 1950 2014 2000 2050
% YAŞ DAĞILIMI 1990 f (y) Ort. yaş = ∫ y. f(y). dy / ∫ f(y). dy Ort. ömür = ∫ y. (∂f/∂y) . dy / ∫ (∂f/∂y) . dy Ort. ömür 51 2023 18+ SEÇMEN % 72 65 YAŞ
ORTALAMA YAŞ = = ORTALAMA ÖMÜR = ORTALAMA ÖMÜR ≤ 2 x ORTALAMA YAŞ
Ortalama Yaş : X ≈ [(2h+g)a2 +h(b2+3ab)]/3[(h+g)a+hb)] f (x) Ortalama Ömür : Y ≈ [(g+h)a+hb]/2g g h a b x Y a ş
Ort. Yaş ~ 31 Ort.Ömür ~ 61 ERKEK a ≈ 35 b ≈ 50 % KADIN TUIK2013
ORTALAMA ÖMÜR ve ORTALAMA YAŞAM BEKLENTİSİ Beklenti 80 ORTALAMA YAŞAM SÜRESİ Ömür 61 450 2014
yıl TÜRKİYE’DE ORTALAMA YAŞAM SÜRESİ Y=51,4+0,4x(T-1990) + 80 + 70 + 60 + 2010 1990 2050 2030 2070
ω (y) (%) ÖLÜM OLASILIĞI ω(y)≡ 1- f(y+1)/f(y) ω(y) ≈ 0,5 x (y/100)6,4 20 10 0 y 70 50 90 30
% 95 90 85 YAŞAMDA KALIŞ OLASILIĞI-2014 80 20 40 60 80 YAŞ
18 YAŞ ÜZERİ SEÇMEN SAYISININ NÜFUSA ORANI ~ (1-18/Y) % + 80 + 60 + 40 20 + 50 70 30 90 Ortalama Yaşam Süresi ( yıl )
BİR SKANDAL YSK SEÇMEN SAYISI 2002 : 41,4 milyon(seçmen yaşı 20 ! ) 41,4* FARK 1,4 milyon 6,0 milyon düşülmüş ! 2007 : 42,8 milyon (seçmen yaşı 18 ! ) 48,8* FARK 9,7 milyon 6,3 milyon eklenmiş ! 2011 : 52,5 milyon 52,2* * TUIK verilerinden hesaplanan seçmen sayısı (milyon)
17 Şubat 2011 Perşembe 12:05 % 10 BARAJ + 1 İL KONTENJANI D’ HONDT YÖNTEMİ
Rusya............................................ % 7 Almanya, Belçika, Macaristan, Polonya, Slovakya........................ % 5 Avusturya, Bulgaristan, İtalya, Norveç, Slovenya, İsveç................ % 4 İspanya,Yunanistan, Romanya, Ukrayna………………………………….. % 3 Danimarka…................................... % 2 …………… Hollanda, Finlandiya, İrlanda, İzlanda --- BARAJ PROBLEMİ
BASAMAK PROBLEMİ MUĞLA..........850 BİN 6 MV 110 ORDU........... 740 BİN 6 MV AFYON………..704 BİN 5 MV 130 KÜTAHYA…….573 BİN 5 MV ELAZIĞ..........563 BİN 4 MV 150 MUŞ...............413 BİN 4 MV EDİRNE........ 400 BİN 3 MV 137 BİNGÖL ........263 BİN 3 MV KARAMAN......235 BİN 2 MV 150 TUNCELİ..........85 BİN 2 MV
BASAMAK PROBLEMİ 5 MV 4 MV MUŞ EDİRNE 3 MV BİNGÖL 2 MV KARAMAN BAYBURT NÜFUS SIRALAMASIYLA İLLER
BASAMAK PROBLEMİ 30 bin oy x 70 vilayet ≈ 2 milyon Oy Basamak sistemine kurban gidiyor… MUŞ ~ 100 bin Oy EDİRNE BİNGÖL KARAMAN BAYBURT NÜFUS SIRALAMASIYLA İLLER
+ 1 KONTENJAN PROBLEMİ 5 milyon 5 milyon 30+1 30+24 Siirt, Nevşehir, Kırıkkale, Bolu, Hakkari, Bingöl, Burdur, Karaman, Kırşehir, Karabük, Erzincan, Yalova, Bilecik, Sinop, Bartın, Çankırı, Kars, Iğdır, Artvin, Gümüşhane, Kilis, Ardahan, Tunceli Bayburt A N K A R A 31 MİLLETVEKİLİ 54 MİLLETVEKİLİ
+ 1 KONTENJAN PROBLEMİ 81 VİLAYETİN HER BİRİNE PEŞİNEN 1 KONTENJAN MİLLETVEKİLİ VERİLDİKTEN SONRA GERİ KALANLAR NÜFUSA ORANTILI DAĞITILIYOR. Örn. Nüfusu 5 milyon Ankara’ya 5/77 x 469 = 30 Milletvekili düşüyor. Sonuçta Ankara 30+1= 31 Milletvekili alıyor; Oysa Ankara’nın Milletvekili Sayısı en az 36 olmalıydı. Ankara’da 5 MV karşılığı oylar (~500 bin oy) boşa gidiyor. İstanbul, Ankara, İzmir , Bursa ve Antalya’da toplam 3 milyon Oy “ +1 Vilayet Kontenjanı” düzenlemesinin kurbanı dır!
“ Basamak yöntemi ” ve “ +1 kontenjan ” uygulamalarından kaynaklanan, görüntüde sandığa giren, ama sonuca yansımayan, etkili olmayan toplam ~ 5 milyon oy “Eşitsizlik Kurbanı” oylardır.
Arjantin Avusturya Belçika Bulgaristan Çekya Doğu Timor Ekvador Finlandiya Galler Hırvatistan Hollanda İskoçya İsrail İzlanda Japonya Kolombiya Macaristan Makedonya Paraguay Polonya Portekiz Romanya Sırbistan Slovenya Şili Türkiye 3 - d‘HONDT YÖNTEMİ Bir seçimde Partilerin aldıkları Oy sayısına göre milletvekili sayısını belirleyen Yöntem. Birinci konumdaki partiyi diğerlerine göre avantajlı konuma taşıyan ve “Temsilde adalet” sağlamayan bu yöntem, “Yönetimde istikrar” İlkesini ön planda tutan 27 ülkede uygulanmaktadır. Victor d'Hondt 1841-1901
3- d‘HONDT YÖNTEMİ Örnek : 1000 GEÇERLİ OYDA 10 MİLLETVEKİLİNİN D’HONDT YÖNTEMİYLE BÖLÜŞÜMÜ /1 /2 /3 /4 /5 ______________________________________________________ A : 400 400,01 200,03 133,36 100,0980,010 B : 300300,02 150,05100,08 75,0 60,0 C : 150150,04 75,0 50,0 37,5 30,0 D : 100 100,07 50,0 33,3 25,0 20,0 Diğer : 50baraj altındaki partiler ______________________________________________________ A 5 MV % 50 B 3 MV % 30 C 1 MV % 10 D 1 MV % 10 D’Hondt yönteminde birinci konumdaki partinin kazanç faktörü en az % 15 tir !
2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım % 84 !) PARTİLER OY SAYISI % MİLLETVEKİLİ milyon ____________________________________________ AKP 21,47 % 41,1 326 MV* % 60 CHP 11,15 % 21,4 135 MV MHP 5,58 % 10,7 53 MV BDP 2,60 % 5,0 36 MV % 6 DİĞER 2,11 % 4,0 GEÇERSİZ 0,94 % 1,8 KATILMAYAN 8,35 % 16,0 ____________________________________________ T O P L A M 52,20 % 100,0 550 MV % 34 * şeytan üçgeni nedeniyle AKP sonuçta 51 MV fazladan almış oldu. CHP 8 MV, MHP 19 MV eksik çıkardılar æ
2015 seçimi 55 milyon seçmen ne yapacak ?!