320 likes | 638 Views
KOSTEN-BATEN ANALYSE. LIJST KOSTEN EN BATEN. 1. Kosten: factoren die project aan economie onttrekt Baten: goederen/diensten die project aan economie toevoegt Hele economische gemeenschap (sociaal – bedrijfseconomische rentabiliteit) Geldeenheden.
E N D
LIJST KOSTEN EN BATEN 1. • Kosten: factoren die project aan economie onttrekt • Baten: goederen/diensten die project aan economie toevoegt • Hele economische gemeenschap • (sociaal – • bedrijfseconomische rentabiliteit) • Geldeenheden
Baten: • Oppervlakte onder vraagcurve • vb: niet-uitsluitbaar goed • interpretatie 1: p per m2, q =aantal m2 • interpretatie 2: q = dijkhoogte, p per m Consumentensurplus Betalingsbereidheid Opbrengsten
nieuw product / kwaliteitsverbetering productieverhoging en prijsdaling
Horizontale sommering • over deelprojecten
Problemen: • hyperbolisch of lineair • (complexiteit berekening CS) • overschattingen • (vb: Betuwelijn, cfr prognoses)
Kosten: • Oppervlakte onder aanbodcurve • vb: niet-rivaliserend goed • interpretatie 1: p per actie, q = aantal acties • interpretatie 2: q = aantal mensen, p per man Producentensurplus p* Totale ontvangsten Gewenste ontvangensten s
Technologische evolutie – • vraagtoename • Horizontale sommering over deelprojecten • Problemen • hyperbolisch of lineair • (complexiteit berekening PS) • onderschatting kosten
Bijkomende kosten en baten: • Vb: werkgelegenheid door haveninvesteringen • Strict: ondoeltreffend (destructie/creatie) • éénzijdig (andere sectoren nadeel) • Praktijk: politiek enige oplossing • 3 voorwaarden: • Fout in de economie • Algemene maatregel uitgesloten • Politiek aanvaardbaar
Foutief vb: • nieuwe metrolijn – stijging huurprijzen • lijn doet betalingsbereidheid toenemen • stijging huurprijs = extra baat • = doorschuiven baat naar woningeigenaars • nieuwe luchthaven – stijging vervoerprijs • afstand doet betalingsbereidheid afnemen • stijging vervoerprijs = reden • = extra kost
REKENPRIJZEN 2. • Ongeprijsde effecten • o.b.v. gedrag economische subjecten • Impliciete prijzen: concrete situatie • Reiskosten: toegangsprijzen • Hedonische prijzen: vergelijkbare situaties met 1 wezenlijk verschil • o.b.v. beweringen • Stated preference: hypothetisch • Contingent valuation: rechtstreeks vragen
DISCONTERING 3. • Wat en waarom? • Kost / baat in toekomst = nu • SW= AW(1+i)n of AW=SW/(1+i)n • SW= W1 .(1+i)n + W2 /(1+i)n-1 +…+ • Wn /(1+i) • AW= W1 /(1+i)1 + W2 /(1+i)2 +…+ • Wn /(1+i)n
Intrestvoet? • Staatsobligaties • Niet: kost voor overheid • Wel: tijdsvoorkeur belegger • Reële en netto-intrest • Privé-vennootschappen • hoger rendement nodig, want kapitaalvergoeding moet betaald • Persoonlijke – sociale discontovoet • Pigoviaanse discontovoet
BEOORDELING INDIVIDUELE PROJECTEN 4. • Rationaliteit: baten > kosten • Dupuit, midden 19de eeuw • V.S., midden 20ste eeuw V = MO MK
Uitbouw autowegennet • Baten Kosten tol tol V’=MO’ MK V=MO auto’s auto’s Onteigening; Aanleg; Onderhoud Tijd; Brandstof en onderhoud; Ongevallen; Comfort
Bijkomende kosten en baten • Bijkomende werkgelegenheid = kost • Benzinebelasting = baat • Hoge onteigeningsprijs = kost tol auto’s
Uitbouw waterwegennet • idem, maar geen bijkomend verkeer • Uitbouw metronet • Baten Kosten V’=MO’ MK V=MO
Bijkomende kosten en baten • Bijkomende werkgelegenheid = kost • Hoge onteigeningsprijs = kost
Uitbouw havens • Baten Kosten MK
Bijkomende kosten en baten • Bijkomende werkgelegenheid = kost • Hoge onteigeningsprijs = kost
Uitbouw spoornet • Baten Kosten MK
Bijkomende kosten en baten • Bijkomende werkgelegenheid = kost • Hoge onteigeningsprijs = kost
Tolheffing autowegennet Vpiek Vdaluren
Kostprijs congestie 2.000/u 2.000/u 2.000/u 2.000/u 4.000/u
9.000 auto’s wachten gemiddeld 7,5 minuten 9.000 x 7,5/60 = 1.125 uren 1.000 auto’s wachten gemiddeld 15 minuten 1.000 x 15/60 = 125 uren Totale wachttijd: 1.250 uren Gemiddelde wachttijd per auto: 1.250/10.000 = 1/8 uur/auto Kostprijs van 1 uur wachten = ¼ uurloon = ¼ 40 = 10 EURO Weerkerende congestie kost dagelijks 1.250 x 10 = 12.500 EURO Op jaarbasis: 12.500 x 200 = 2.500.000 EURO
Terugdringen milieuvervuiling • vervuiling kan, mits betaling • zowel consument als producent verf AS AP ES EP V verf
Aanpakken oorzaak, niet symptoom • resultaat beide moet = marginale kost terugdringen lozing marginale baat terugdringen lozing
VERGELIJKING PROJECTEN 5. • 2 mogelijkheden: • Uitbouw nieuwe infrastructuur • Optimalisatie bestaande infrastructuur • (capaciteitsverschuiving: • kostenvariabilisering, kilometerbelasting, • rekeningrijden,…; • capaciteitsverhoging: regelgeving, virtuele capaciteit)
Na selectie projecten met positief K/B-saldo • Kies project met kleinste terugbetaaltijd • Kies project met hoogste interne rentevoet • Kies project met grootste K/B-saldo