Örgütsel Davranışlar , Grup Dinamiği , Değişiklik ve Yeniliklere Karşı Tepkiler ve Önlenmesi

1. ÖrgütselDavranışlar, GrupDinamiği, DeğişiklikveYeniliklereKarşıTepkilerveÖnlenmesi Yrd. Doç. Dr. Fahrettin Eldemir

2. 1- ÖrgütselDavranışlar A- PsikolojikYaklaşım B- DavranışlarıEtkileyenEtmenler C- BireyveDurumuArasındakiKarşılıklıİlişkiler D- ÖrgütlerveDavranışlar E- İşeNedensellik (İlliyet) FormülününUygulanması • 2- GrupDinamiği • 3- YenilikveDeğişikliklereKarşıDirenişlerveGiderilmesi

3. 1. ÖrgütselDavranışlar • A. PsikolojikYaklaşım • Psikolojikyöntemleredayanarakdavranışlarınincelenmesigeleceğedönüktür. • Hukukadayananyöntemgeçmişbirdavranışayöneliktir. • Psikolojigeçmişveşimdiki durum iledavranışlardangelecekteki durum vedavranışlarıöngörür.

4. 1. ÖrgütselDavranışlar • B. DavranışlarıEtkileyenEtmenler • Davranışlarıetkileyennedenlerinbirçoğugeçmiştemeydanagelmişköklüolaylarailişkindir. • Bütündavranışlarikiögeninürünüdür: • Davranıştabulunankişininveyaorganizmanınyapısı (kişiliği), • Onuniçindebulunduğu durum vebudurumunözelliklerineilişkindir. • Birbireyindavranışı, bütünyaşamıboyuncaonunlabirlikteolanetmenlerinmiktarıvedinamikliğiileilgilidir.

5. 1. ÖrgütselDavranışlar • C. BireyveDurumuArasındakiKarşılıklıİlişkiler, • İçtepkisel (refleks) davranıştiplerinde, bireyüzerindeetkidebulunanbirtakımuyarıcılarvardır. Bu uyarıcılar, bireyinfaaliyetinisürdürdüğümevkiiveörgütiçerisindeyaptığıişlerleilgilidir. • Bireyiçindeyaşadığıçevreyi organize edervekendisineetkiedenuyarıcılarbünyesine de etkidebulunur.

6. 1. ÖrgütselDavranışlar • D. ÖrgütlerveDavranışlar • Örgütlerioluşturaninsanlar, herhangibirkonuhakkındakararavarmadanönce, değerunsurlarınadayanarakbirtakımamaçlarbelirlerler. • Bireyindavranışlarınıetkileyendeğerunsurlarınınbaşında, ussalkararları en çoketkileyenler; örgütamaçları, adaletvehakkaniyetölçüleri, kararverenkimseninkişiseldeğerleridir.

7. 1. ÖrgütselDavranışlar • D. ÖrgütlerveDavranışlar • a) ÖrgütAmaçları: Bu amaçlarbireyinörgütiçindedavranışlarındaussallığızorunlukılandeğerlerolaraketkiliolurlar. • b) Verimlilik: Örgütüamacınaulaştıracakolanikiçözümyoluaynısonucuvereceksebunlardan en ucuza mal olanınıseçmekdemektir. • c) AdaletveHakkaniyet: Kişiselhaklaragerekensaygıgösterilmelidir. Usulvekurallaradilolmalıdır. • d) KişiselDeğerler: Kişiseldeğerleringerçekleşmeolanakları, örgütseldeğerlerinbenimsenmesivebunlarauygunhareketedilmesiyleartar. • e) GerçekUnsurları: Değerunsurlarınınbiçimlendirdiğidavranışlarbirtakımgerçekunsurlarınetkisiilemantıklıbiryönalır.

8. 1. ÖrgütselDavranışlar • D. İşeNedensellik (İlliyet) FormülününUygulanması • İnsandavranışlarınıntesadüfîolduğuvetahminininolanaksızolduğuyolundakigörüşlerpsikolojitarafındançürütülmüştür. • Davranışlar, bireylerietkileyenuyarıcılarınbünyesinevekişininözelliklerinebağlıdır. • Davranışlarıdeğiştirebilmek /ortadankaldırmakiçinuyarıcılarveyabireyüzerindedeğişiklikyapmakgerekir.

9. 1. ÖrgütselDavranış • D. İşeNedensellik (İlliyet) FormülününUygulanması • Davranışlardanedensellikformülüşuşekildegösterilebilir: Uyarıcı Birey  Davranış • Gerçekte durum bukadarkolaylıklaaçıklanamaz. Bireyindavranışlarısadecebilinendeğil, aynızamandabilinmeyenetmenlerin de etkisialtındadır. Uyarıcı  Durum - Birey Davranış

10. 2. GrupDinamiği • A. TanımıveÖzellikleri • Grup, belirlibiramacıgerçekleştirmekiçinbirarayagelmiş, birbirleriyleilişkidebulunanikiveyadahaçokkimsedir. • Grupdinamiğikavramı, grubunherhangibirkısmındaortayaçıkandeğişmeleringrupüyeleriüzerindevegrubunyapısındameydanagetirdiğietkivetepkileriifadeeder. • Grupdinamiğişunlarıelealır: • Kişilerarasıetkivetepkiler, • Grubundışkoşullarabağlılığı, • Grubunbirbaşkagruplailişkileri.

11. 2. GrupDinamiği • B. SabitveSabitOlmayanGruplar • Sabitgruplar, uzunsüreyapılarınıdeğişikliklerekarşıkoruyabilengruplardır. • Sabitgruplardaanlaşmazlıkveyauyuşmazlıklarköklüönlemlerleortadankaldırılmıştır. • Sabitolmayan (değişken) gruplaryapılarınıuzunsürekoruyamazlar.

12. 2. GrupDinamiği • B. SabitveSabitOlmayanGruplar • Sabitolmayan (değişken) gruplarındeğişmesindekinedenlerşunlarolabilir: • Grubunönderininotoritesinigenişletmeyeçalışması, • Görevselrollerinuyumluvedengelidağıtılmaması, • Araçveyöntemseçimdekiinançvetutumçatışmaları. • Bu nedenlerinsonucundagrubuniçindeçözülme, bölünme, yenibirbirleşmeveanlaşmalarortayaçıkabilir.

13. 2. GrupDinamiği • B. SabitveSabitOlmayanGruplar • Grupiçikuvvetlerarasındakiçatışmalarıönleyecekbirdengeninyokluğu, grupyapısındadeğişikliklerenedenolacaktır. • Bu değişmelersonucundakuvvetlerdengelenecekveböylecedahasabitveuyumlubirgrupyapısıortayaçıkabilecektir.

14. 2. GrupDinamiği • C. GrupDeğişiklikleriniBelirleyenİçEtmenler • Ortakamaçlarvebuamaçlaraerişmeninortakinancı, • Birleştiricigüçlerinzayıflığı, • Duygusalbağlarınvarlığıgibietmenlergruplarıbirliktetutar.

15. 2. GrupDinamiği • D. GrupDeğişiklikleriniBelirleyenDışEtmenler • Birgrupçokkatıisedışetkilerekarşıdayanıklıdır. • Örgütlenmişbirgrupişbirlikçiçalışmada biz duygusunudaimaherşeyinüzerindetutar, tehditvetehlikeanındadahahomojendavranıştabulunmaktadır. • Dıştehlikelerkarşısında, genellikle, grupbirliğiartmaktavedüşmanakarşızıtgüçlerdahibirleşmektedir.

16. 2. GrupDinamiği • Grup Dinamiği Yönünden Değişikliklerin İnsanlar ve Gruplar Üzerindeki Etkileri • Sabit yapılı homojen gruplarda değişiklik zordur. • Heterojen gruplarda değişiklik grup birliğini bozabilir. • Sabit yapılı gruplarda grup önderinin tutumu önemlidir. • Bağları kuvvetli gruplarda değişiklik ya normlar değiştirilerek ya da yeniden gruplamalara gidilerek yapılır. • Bazen değişiklik içeriden de gelebilir. O zaman katılım daha yüksektir. • Değişikliklerde prestij sahibi olan üyelerin etkisi yüksektir. • Sosyal ilişki ve sistemlerin bilinmesi zorunludur. Örn: ortaklaşa eğlenceler, işe geliş gidişlerdeki yol arkadaşlığı • Ekonomik kayıplar • İşçi kıdemleri

17. 2. GrupDinamiği • Değişim ve Önderlik: • Önderin Yapması Gerekenler: • Değişikliklerin ve yeniliklerin yaralarını ve gereklerini analiz etmek. • Yeniliklerin olumlu sonuçları ortak ve bireysel amaçlara ne ölçüde yararlı oluyor? • Kişilerin rol ve ilişkilerinde meydana gelecek değişiklikleri; sosyal ilişki ve sistemlere göre ayarlamak. • Değişim sonrası aksaklıklar ve pürüzler giderilmeli.

18. 3. YenilikveDeğişikliklereKarşıDirenişlerveGiderilmesi • Çoğu kimseler açık veya gizli olarak değişikliklere engel olma eğilimindedirler. • Gevşeklik, işi benimsememe, aktif mukavemet ve ayaklanma. • Başlıca değişiklik ve yenilikler: • Makinelerde ve diğer araçlarda meydana gelen değişiklikler. • Süreçlerde ve yöntemlerde değişiklikler. • Personelde değişmeler.

19. 3. YenilikveDeğişikliklereKarşıDirenişlerveGiderilmesi • Değişikliklere Karşı Direniş Türleri • Örgüte bağlı psikolojik güçlükler (direnme) • Gururu kırılanların işi terk etmesi • Yaratıcı fikirlerden vazgeçilmesi • Astlar tarafından eleştirilmenin güçlüğü • Orta seviye yöneticilerin değişiklik fikrini ispata yeltenmeleri • Diğer departmanlardan gelen fikirlere açık olmama • Biçimsel olmayan (Informal) psikolojik güçlükler • İşi kaybetme tedirginliği • Eski amirini bırakma tedirginliği

20. 3. YenilikveDeğişikliklereKarşıDirenişlerveGiderilmesi Yeniliklere karşı gösterilen tepkilerin niteliği Değişikliğin niteliğine, biçimine ve etkilenen kişilerin karakterine bağlıdır. • Üretim miktar ve kalitesinin değiştirilmesi • İşe geç kalma alışkanlıkları • İşten ayrılmalar • İş kazaları • Toplu direnişler ve grevler

21. 3. YenilikveDeğişikliklereKarşıDirenişlerveGiderilmesi Değişikliklere karşı tepkilerin frenlenmesi • Değişiklik açık ve kesin bir şekilde bildirilmeli • Personele getireceği yararları durum ve sonuçlar açıklanmalı • Personeli kararlara dahil etmek • Değişikliğin uygulanmasına dahil etmek • Personel eğitimi • Yenilikçi fikrin sahibi uzmanlarla etkilenen icracı birimler arasındaki ilişkileri güçlendirme

22. 3. YenilikveDeğişikliklereKarşıDirenişlerveGiderilmesi • Hagen’in direnmenin giderilmesinde 3 strateji kuramı: • Evrimsel stratejiler • Merkeziyetçiliğe karşı bir görüştür. • Değişiklikler yavaş gerçekleşir, sürekli değildir ve maliyetlidir. • Devrimsel stratejiler • Yenilik için bağımsız ve ayrı bir örgütsel birim kurma