PSYCHOKARTOGRAFIA w praktyce

1. Adam Foland adam@napieraj.pl (adam@engram.psych.uw.edu.pl) PSYCHOKARTOGRAFIAw praktyce

2. Czy specjalizacja 312 ... Ile osób z sali znasz ... Co wiesz o psychokartografii ... Czemu te zajęcia ... Oczekiwania ... A co poza ty porabiasz ... Poznajmy się

3. MapyPoznawcze

4. Pierwsze badania nad uczeniem się przestrzeni fizycznej: Tnowbridge (1913) Peterson (1920) Thorndike (1935) Pierwsze użycie terminu Mapa Poznawcza (Cognitive Map): Tolman (1948) – badania na szczurach odnajdujących obejście drogi w labiryncie Mapy poznawcze - historia

5. Percepcyjna reprezentacja przestrzeni (Tolman, 1948) Wyobrażenie przestrzeni (np. miejskiej) (Lynch, 1960) Umysłowa reprezentacja otoczenia, zakodowana u wmyśle jednostki (Bańka, 2002) Osobiste reprezentacje znanego człowiekowi środowiska (Bell i inni, 2004) Mapa poznawcza – próba definicji

6. Przełom w badaniach – praca The Image of the City (1960) 5 elementów występujących na mapach poznawczych: punkty orientacyjne (landmarks) węzły (nodes) ścieżki (paths) krawędzie (edges) regiony (districts) Kewin Lynch – obraz miasta

7. Kewin Lynch – obraz miasta 5 elementów występujących na mapach poznawczych (Bell i inni, 2004)

8. Mapy szkicowe Mapy znanych badanym przestrzeni rysowane (szkicowanie) na prośbę badacza Mapa szkicowa (Bańka, 2002)

9. Mapy szkicowe Błędy w mapach szkicowych: • Niekompletność (pomijanie istniejących elementów) • Zniekształcanie (np. złe odległości, kąty) • Wzbogacanie (dodawanie nieistniejących elementów) Mapa szkicowa (Bańka, 2002)

10. Mapy szkicowe • Dużo danych o tym jak ludzie knstruują swoje mapy • Łatwość prowadzenia badań • wpływ zdolności plastycznych • “brak” możliwości porównywania ludzi Mapa szkicowa (Bańka, 2002)

11. Inne metody badania Map Poznawczych • Rozpoznawanie • Rozpoznawanie obiektów i miejsc na zdjęciach • Ocena odległości • Odległość euklidesowa • Odległość funkcjonalna • Odległość poznawcza

12. Poprzednie metody: Mapowanie przestrzeni fizycznej (układ przestrzenny, komunikacja) Mapy Goulda: Mapowanie cech i ocen przestrzeni fizycznej (np.: atrakcyjność, stopień znajomości) (Gould i White, 1986) Mapy Goulda – nowa jakość

13. Podejście geograficzne

14. Metoda konstrukcji map z użyciem mapy (wektorowej) • Obszar mapy podzielony na mniejsze obszary • Badani wskazują obszary • Interpolacja

15. Mapa preferencji mieszkańców Liverpoolu (Gould i White, 1986).

16. Metoda konstrukcji map na podstawie wskaźników werbalnych • Badani wymieniają różne miejsca (np. znane) z określonego obszaru (np. państwa) • interpolacja

17. Znajomość Szwecji przez 7-, 9- i 11-latków z Jonkoping (Gould i White, 1986).

18. Psychokartografia

19. Metoda badawcza pozwalająca na pomiar psychologicznych własności przestrzeni Psychokartografia

20. Podobieństwa: + Mapowanie cech i ocen przestrzeni fizycznej Różnice: - Inny sposób uzyskiwania i przetwarzania danych - brak założenia o przestrzennej ciągłości zjawisk psychologicznych Psychokartografia a Mapy Goulda

22. Mapy Goulda Metody konstrukcji Mapy - porównanie Psychokartografia Kogo z klasy lubisz: • Dziewczynki • Chłopców • Kogo z klasy lubisz: • Kasię • Asię • Michała • Tomka • (pełna lista osób) Wypisz osoby z klasy, które lubisz.

23. Jak wygląda badanie?

24. papierowa czytelna (najlepiej specjalnie przygotowana) w dowolnej skali (od mapy świata do planu jednego pokoju) zwykle arkusz A4 – A3 (ograniczenie sprzętowe) Mapa

25. wszystko co można zaznaczyć na mapie: wszelkie oceny i preferencje (np. lubię - nie lubię, chciałbym mieszkać - nie...) znajomość (np. dobrze znam - słabo znam - nie znam) aktywność przestrzenną (np. codzienne ścieżki) poczucie bezpieczeństwa terytorialność (np. moje – nie moje) Pytania

26. Przetwarzanie danych Mapy do komputera – za pomocą tabletu

27. Przetwarzanie map – za pomocą programu PsiMap(K. Ziach, A. Foland) programu komputerowego z rodziny GIS (Geograficzne Systemy Informacji)

28. www.psychokartografia.foland.pl Program zajęć

29. Praca indywidualna 40% oceny końcowej to ocena pracy indywidualnej Zaliczenie indywidualne: - kolokwium

30. Grupy 3-4 osobowe Zespół wybiera rzecznika do kontaktów ze mną 60% oceny końcowej to ocena pracy zespołu Zaliczenie zespołowe: - mapa (20 %) - raport w formie prezentacji (40 %) Praca zespołowa

31. Mapa

33. Pytaniawszystko co można zaznaczyć na mapie: • wszelkie oceny i preferencje (np. lubię - nie lubię, chciałbym mieszkać - nie...) • znajomość (np. dobrze znam - słabo znam - nie znam) • aktywność przestrzenną (np. codzienne ścieżki) • poczucie bezpieczeństwa • terytorialność (np. moje – nie moje)

34. Metoda „Zaznacz, obwodząc kolorem czerwonym obszary...” Wyniki PsiMap Tablet

35. Wyniki • Powierzchnie obszarów Dane liczbowe do porównań statystycznych

36. Mapa obszarów lubianych i mapa obszarów nielubianych w Warszawie (N=323) Wyniki jakościowe - mapy Psychologiczne obrazy przestrzeni Mapy wskazań jednej zmiennej (mapy obszarów lubianych, mapy obszarów nielubianych)

37. Ewaluatywna mapa Warszawy (N=323) Mapa obszarów znaczących w Warszawie (N=323) Mapy Mapy różnic lub sum zmiennych mapy ewaluatywne [lubiane – nielubiane] mapy wskazań (obszarów znaczących) [lubiane + nielubiane]

38. Ewaluatywna mapa Warszawy dla mieszkańców : Centrum (N=108), Bemowa (N=125), Pragi Pn. (N=90) Mapy Mapy dla grup (np. Ze względu na miejsce zamieszkania)

39. Ukraina Wschodnia Ukraina Zachodnia

40. Grupy Eksperymentalne Pobudzona tożsamość Europejczyka (n=41) Pobudzona tożsamość Polaka (n=41)

41. Mapy dla grup

42. Mapy dla grup Trzecie Pierwsze

43. Mapa istotnych różnic między grupami

44. Mapa istotnych różnic między grupami