290 likes | 469 Views
THERMODYNAMICA Hoofdstuk 3. ing. Patrick Pilat lic. Dirk Willem. Toestandsvergelijking. Toestands-postulaat. Voor reële fluida. Toestandspostulaat: gesloten systeem beschreven door toestandsgrootheden zijn niet onafh. van elkaar TOESTANDSPOSTULAAT:
E N D
THERMODYNAMICA Hoofdstuk 3 ing. Patrick Pilat lic. Dirk Willem
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat Voor reële fluida Toestandspostulaat: gesloten systeem beschreven door toestandsgrootheden zijn niet onafh. van elkaar TOESTANDSPOSTULAAT: De toestand van een enkelvoudige samendrukbaar systeem is volledig gekend als 2 onafh. toestands- grootheden gekend zijn. P(Pa) V (m³) T(°C)
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat Voor reële fluida Toestandspostulaat: gesloten systeem beschreven door toestandsgrootheden zijn niet onafh. van elkaar enkelvoudig samendrukbaar systeem afwezigheid van magnetische, elektrische, gravitationele, bewegings- en oppervlaktespanningseffecten P(Pa) V (m³) T(°C)
sublimeren Condenseren verdampen sublimeren smelten stollen Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Het p, v, T vlak: DAMP VAST VLOEIBAAR
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Het p, v, T vlak: Uit experimenten T en v zijn onafh. toestandsgrootheden p =f (v,T) figuur a: stof die inkrimpt bij het bevriezen
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Het p, v, T vlak: Uit experimenten T en v zijn onafh. toestandsgrootheden p =f (v,T) figuur b: stof die uitzet bij het bevriezen
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Het p, v, T vlak: figuur a: stof die inkrimpt bij het bevriezen 1-fasig gebied Solid, Vapor, Liquid v = f(T,p) T = f (v,p) p = f(v,T)
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Het p, v, T vlak: figuur a: stof die inkrimpt bij het bevriezen 1-fasig gebied 2-fasig gebied Liquid-Vapor, Solid-Vapor, Solid-Liquid op pT-vlak p en T afh van elkaar
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Het p, v, T vlak: figuur a: stof die inkrimpt bij het bevriezen 1-fasig gebied 2-fasig gebied 3-fasig gebied 3 fasen in evenwicht
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Het p, v, T vlak: figuur a: stof die inkrimpt bij het bevriezen verzadigde vloeistoflijn verzadigde damplijn
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Fasediagram: figuur a: inkrimpen bij het bevriezen
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Fasediagram: figuur b: uitzetten bij het bevriezen 1 atm 273,15 K 373,15 K
0,6113 273,16 Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Fasediagram: [kPa] [K] Verzadigingstemperatuur / verzadigingsdruk (dampdruk) Waarbij faseverandering optreedt
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida pv-diagram: figuur a: inkrimpen bij het bevriezen
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram pv-diagram: 5 2 3 4 1 Coexist.geb. (NATTE DAMP) isotherm 1 2 3 4 5 (verzad. vloeist.) (verzad. damp) (natte damp) (oververhitte damp)
isothermen Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida pv-diagram: Coexistentiegebied (NATTE DAMP)
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Tv-diagram: figuur a: inkrimpen bij het bevriezen
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Tv-diagram: isobaar 5 3 2 4 1 Coexistentiegebied 5 4 1 2 3 Q Q Q Q Q (oververhitte damp) (verzad. damp) (verzad. vloeist.) (natte damp)
dampgehalte “x” X = mdamp / mtotaal = 0 … 1 Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram Voor reële fluida Tv-diagram: isobaren Coexistentiegebied
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram • dampgehalte Voor reële fluida Dampgehalte “x”:
VD (v’’) VL (v’) Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram • dampgehalte Voor reële fluida Dampgehalte “x”: Verband tussen specifiek volume (m³/kg) en dampgehalte V = VL + VD mtot . v = mL.vL + mD . vD mtot . v = (mtot - mD).vL + mD . vD … v = (1-x).v’ + x.v” met: x = mdamp / mtotaal v’ en v” tabellen achteraan in de cursus
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram • dampgehalte • Toestands- vergelijkingen Voor reële fluida Toestandsvergelijkingen: simpele relaties tussen toestandsgrootheden ingenieurssystemen dikwijls p,v, T relaties voor gassen ideale gaswet: p.V = m.R.T Wanneer toepasbaar ? waterdamp = ideaal gas ?? = afh. van de toepassing (airco, stoominstallatie …) p < 10 kPa≈ ideaal gas
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram • dampgehalte • Toestands- vergelijkingen Voor reële fluida Toestandsvergelijkingen: als het gedrag van het gas afwijkt van een ideaal gas (t.g.v. p) Samendrukbaarheidsfactor “Z” (=correctiefactor) Ideaal gas: p.vi = R.T geen ideaal gas: p.vw = Z.R.T Z = vw / vi Vi = volume volgens ideale gaswet vw = werkelijk volume
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram • dampgehalte • Toestands- vergelijkingen Voor reële fluida Toestandsvergelijkingen: Z-waarde is afh. van het soort gas bij bepaalde p en T gereduceerde p en T pr = p/pk Tr = T/Tk pk en Tk zie tabel A1 corresponderende toestanden
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram • dampgehalte • Toestands- vergelijkingen Voor reële fluida Toestandsvergelijkingen: dus voor werkelijke gassen andere toestandsvergelijkingen - Vergelijking van Van der Waals - Vergelijking van Beattie-Bridgeman - Veelterm als toestandsvergelijking ! Enkel bruikbaar gassen ! NIET VOOR VLOEISTOFFEN OF NATTE DAMP
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram • dampgehalte • Toestands- vergelijkingen Voor reële fluida Toestandsvergelijkingen: dus voor werkelijke gassen andere toestandsvergelijkingen - Vergelijking van Van der Waals Boyle Mariotte ideale gas: beweging van massapunten zonder eigenvolume en oefenen geen kracht op elkaar uit. p’.v’ = R.T (p+p).(v-b) = R.T met: b = eigenvolume molecule p = p t.g.v. intermoleculaire krachten = a/v²
Volgens ideale gaswet Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram • dampgehalte • Toestands- vergelijkingen Voor reële fluida Toestandsvergelijkingen: dus voor werkelijke gassen andere toestandsvergelijkingen - Vergelijking van Van der Waals
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram • dampgehalte • Toestands- vergelijkingen Voor reële fluida Toestandsvergelijkingen: dus voor werkelijke gassen andere toestandsvergelijkingen - Vergelijking van Van der Waals - Vergelijking van Beattie-Bridgeman = gebaseerd op 5 experimenteel bepaalde constanten constanten zie tabellen
Toestandsvergelijking • Toestands-postulaat • fasediagram • dampgehalte • Toestands- vergelijkingen Voor reële fluida Toestandsvergelijkingen: dus voor werkelijke gassen andere toestandsvergelijkingen - Vergelijking van Van der Waals - Vergelijking van Beattie-Bridgeman - Veelterm als toestandsvergelijking