190 likes | 423 Views
Kenmerk 15 Het conflict in de christelijke wereld over de vraag de wereldlijke of de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben Les 3: De Italiaanse stadstaten. H3: § 9:p54. De opkomst van de Italiaanse stadstaten.
E N D
Kenmerk 15Het conflict in de christelijke wereld over de vraag de wereldlijke of de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben Les 3: De Italiaanse stadstaten
H3:§ 9:p54 De opkomst van de Italiaanse stadstaten • Genua, Pisa, Venetië en Amalfi waren de stadstaten (lees: republieken) die in de middeleeuwen (vanaf 10e eeuw) • Tot grote economische bloei kwamen • Enorm veel gebied in Italië en het Middellands-Zeegebiedveroverden • Elkaars vijanden/concurrenten waren • In het hb staat op p. 54 een fout: Kooplieden uit Genua en Venetië werkten veelal niet samen, meestal juist het tegenovergestelde. • Venetië als voorbeeld in deze presentatie • Waarom? • Belangrijkste stadstaat
Venetië en omgeving Italië omstreeks 1000
Een vlucht het moeras in • Voor Venetië begon de bloeiperiode al vroeg, hetgeen feitelijk een gevolg was van rampzalige gebeurtenissen. • Al aan het eind van de tijd van het West-Romeinse Rijk waren de inwoners van een stad nabij een lagune (moeras) genoodzaakt naar de eilanden in de ondiepte te vluchten door de invallen van de • Visigothen(402 NC) en de • Hunnen van Atilla (452 NC) • Dit was eigenlijk het begin van een successtory • Waardoor?
Venetië, een stad uit niets • In het moeras trachtte de mensen op de eilandjes een nieuw bestaan op te bouwen • Vanuit een houten hutjes ging men zich toeleggen op visvangst en zouthandel. • De eilandjes bestuurden zichzelf en vormde een losse federatie • In 540 werd de federatie echter onderworpen door Byzantium (Justinianus) • Echter, in 568 kwam deze overheersing tot een eind door de inval van de Longobarden • 2 gevolgen • Nog meer mensen van het vaste land vluchtten de lagune in • De lagune-bewoners voelde niets meer voor overheersing door wie dan ook. Wel behield Constantinopel haar invloed.
Venetië, de republiek • Als leider van de Republiek Venetië werd de Doge (hertog) aangesteld (726) • Deze zat het bestuur van de republiek voor • Echter, zijn macht mocht niet erfelijkworden • Hij moest oud en wijszijn • Zijn doen en laten werd constant gecontroleerd • hij mocht bijvoorbeeld geen giften aannemen of alleen onderhandelen met vorsten En zo nog 113 doges
Venetië wordt machtig • De Franken (Karel de Grote) trachtte vlak voor 800 Venetië in te nemen • Dit mislukte • Door haar ligging bleek de stad niet in te nemen • Daarnaast groeide haar kracht en omvang met de jaren • Kleine eilandjes werden aaneengesmeed m.b.v. houten pijlers, waarop de stad ging rusten • Zij onthechtten zich van Constantinopel en werd op eigen kracht een economische grootmacht en groeide uit tot de belangrijkste zeevaartnatie in de Middellandse-Zee
Economische Kracht • Door haar ligging • aan/in zee was scheepvaart normaal • vormde ze een kruispunt tussen het Oosten en Westen • Zij was (net als Genua) een goed vertrekpunt voor de kruistochten, hetgeen handel betekende (1095 e.v.). • Door haar banden met Byzantium kon men makkelijk aan allerlei goederen uit het Oostenkomen. • Marco Polo was bijvoorbeeld een van haar inwoners • Haar welvaart leidde tot afgunst en rivaliteit • Om dit de baas te kunnen zijn, bouwden de Venetianen het grootste industriële complex van de middeneeuwen (1104) • Het Arsenaal; een scheepswerf die in tijd van politieke crisis meer dan 50 boten meer maand kon bouwen • Men bouwde zowel handels- als oorlogsschepen • Op haar hoogtepunt was het 46 hectaren groot en werkten er 16.000 mensen • Zo kon men bij de Kruistochten en zeeoorlogen de grootste vloot te water laten gaan
Politieke Krachtin het Oosten • Door haar bemoeienis met de Eerste Kruistocht werden de relaties met Byzantium verpest • Zo werden de Venetianen in Constantinopel vervolgd • Bij de Vierde Kruistocht (1202-1204) nam Venetië wraak, werd de stad ingenomen en nam zij de handelspositie van de Byzantijnen over. • Venetië eigende zich kleine, maar voor de handel belangrijke gebieden/eilandenin het Oostentoe • De goederen uit het Oosten stroomden weer massaal de stad binnen (sinds de boycot sinds de 1eKruistocht) • De Venetiaanse taal zou de handelstaal voor het Oosten van de Middellandse-Zeeworden • Met de Arabieren en later met de Turken werd in eerste instantie goed handel gedreven
Eugène Delacroix, De inname van Constantinopel door de kruisvaarders
Politieke Krachtin Rome • De relaties met de Paus waren niet al te best • In eerste instantie voer men onder invloed van Constantinopel een eigen koers • Daarna bleef men dit doen, waardoor ze • enerzijds als bemiddelaar kon optreden tussen Pausen en stoute vorsten • anderzijds geregeld in aanvaring kwamen met de Paus, hetgeen soms leidde tot • in de ban doen van de Doge • afzetten van pausen • Het onder controle worden gesteld van de katholieke clerici door de Republiek
Politieke Krachtop het land • Door de lastige relatie met de paus en de vijandige concurrentie met steden als Pisa, Verona en met name Genua werd Venetië ook een aantal malen vanaf het land aangevallen • Een aantal gewonnen oorlogen leidde er uiteindelijk toe dat Venetië ook op land steeds machtiger werd