Kompendium wiedzy o

1. Kompendium wiedzy o Unii Europejskiej

2. Unia Europejska • Unia Europejska, European Union, UE, związek 15 państw europejskich, utworzony na mocy Traktatu z Maastricht przez państwa-członków Wspólnot Europejskich (Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej), czyli Belgię, Danię, Francję, Grecję, Hiszpanię, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Niemcy, Portugalię, Włochy i Wielką Brytanię (1 stycznia 1995 członkami UE zostały: Austria, Finlandia i Szwecja). Unia nie zastępuje Wspólnot: EWWiS, Euratomu i EWG, gdyż funkcjonują lub funkcjonowały (układ o EWWiS wygasł w 2002) one nadal. W sensie formalnoprawnym UE nie jest organizacją międzynarodową, nie ma osobowości prawnej – nazywanie jej w ten sposób stanowi pewnego rodzaju skrót myślowy. • Główne cele Unii to: zapewnienie bezpieczeństwa, stabilnego wzrostu gospodarczego, rozwoju społecznego oraz ochrona praw i wolności obywateli. W jej ramach poszczególne państwa członkowskie rozwijają współpracę w takich dziedzinach, jak: gospodarka, wymiar sprawiedliwości, transport, rolnictwo, energetyka, handel, kultura, transport czy sprawy socjalne. Koordynacji ulega też stopniowo sfera obronności i polityki zagranicznej. Najważniejszymi organami UE są: Rada Europejska, Rada UE (dawniej Rada Ministrów), Komisja Europejska (dawniej Komisja Wspólnot), Parlament Europejski, Trybunał Sprawiedliwości, Trybunał Obrachunkowy.

3. Hymn i flaga europejska Hymn i flaga europejska, hymnem Unii Europejskiej, zgodnie z decyzją Rady Europejskiej z 1985, jest Oda do Radości, fragment IX Symfonii L. van Beethovena. Flagę: 12 złotych, pięcioramiennych gwiazdek, ułożonych koliście na niebieskim tle. Unia przejęła flagę w 1986 od Rady Europy. Pierwszy jej projekt powstał w roku 1955. Jego autorami byli hiszpański dyplomata Madariaga y Rojo i francuski plastyk Arsene Heitz. Kolor niebieski to niebo, zarazem symbol boskości, prawdy i czystości niemal we wszystkich kręgach kulturowych. Koło oznacza jedność. Liczba gwiazd – 12 – od czasów babilońskich oznaczała pełnię i niezmienność. Gwiazda jest symbolem światła duchowego, najwyższej władzy, marzeń i dążeń. Symbol ten nawiązuje również do wartości chrześcijańskich - gwiazd jest tyle samo, ile gwiazd nad głową Najświętszej Marii Panny. Francuz Arsene Heitz inspirację znalazł bezpośrednio w Biblii (Apokalipsa według św. Jana 12,1). W 1972 na swą pieśń Odę do Radości wybrała Rada Europy. Herbert von Karajana przygotował aranżację na fortepian, instrumenty dęte i orkiestrę symfoniczną. W 1986 hymn i flagę przejęła od Rady Europy Unia Europejska. Hymnem UE nie jest cała Oda do Radości, ale preludium do niej a dokładnie preludium do 4 części , IX symfonii Beethovena w aranżacji von Karajana. Hymn UE nie posiada słów, gdyż Rada Unii Europejskiej uznała, iż tekst Schillera odnosi się do ogólnych wartości a nie do wartości europejskich. Zaistniał również problem z wyborem języka. Oda do radości grana jest najczęściej 9 maja - w święto UE. Można ją usłyszeć także podczas oficjalnych uroczystości i szczytów Unii. Wtedy towarzyszy jej zwykle hymn państwa, które w danym półroczu przewodniczy UE (prezydencja).

4. "Oda do Radości" "Oda do Radości" Fryderyk Schiller, tłumaczył Konstanty Ildefons Gałczyński O Radości, iskro bogów, kwiecie elizejskich pól święta, na twym świętym progu staje nasz natchniony chór Jasność twoja wszystko zaćmi złączy, co rozdzielił los. Wszyscy ludzie będą braćmi tam, gdzie twój przemówi głos. Kto przyjaciel, ten niech zaraz stanie tutaj pośród nas, i kto wielką miłość znalazł ten niech z nami dzieli czas Z nami ten, kto choćby jedną duszę rozpłomienić mógł. Ale kto miłości nie zna, niech nie wchodzi tu na próg. Patrz, patrz: wielkie słońce światem biegnie sypiąc złote skry, jak zwycięzca, jak bohater - biegnij, bracie, tak i ty. Radość tryska z piersi ziemi, Radość pije cały świat. Dziś wchodzimy, wstępujemy na Radości złoty ślad. Ona w sercu, w zbożu, w śpiewie, ona w splocie ludzkich rąk, z niej najlichszy robak czerpie, z niej najwyższy niebios krąg. Bracie, miłość niezmierzona mieszka pod namiotem z gwiazd, całą ludzkość weź w ramiona i ucałuj jeszcze raz. Wstańcie, ludzie, wstańcie wszędzie, ja nowinę niosę wam: na gwiaździstym firmamencie miłość, miłość mieszka tam. Wstańcie, ludzie, wstańcie wszędzie, ja nowinę niosę wam: na gwiaździstym firmamencie miłość, miłość mieszka tam!

5. Zarys historii integracji europejskiej 1952 - Unia Europejska ma 6 państw. 1981 - Unia Europejska ma 10 państw. 1973 - Unia Europejska ma 9 państw. 1990 - Unia Europejska ma 12 państw. 1995 - Unia Europejska ma 15 państw.

6. Unia Europejska po 1 maja 1 maja do Unii Europejskiej przystępuje dziesięć nowych państw, powiększając tym samym europejski „klub” do 25 krajów. Dwa kolejne państwa – Rumunia i Bułgaria – mogą wejść do Unii w 2007 roku. Turcja może rozpocząć rozmowy w sprawie członkostwa w 2005 roku. Unia Europejska staje się największym na świecie blokiem gospodarczym pod względem populacji – od 1 maja terytorium Unii zamieszkuje 455 milionów osób. Powierzchnia zjednoczonej Europy zwiększy się o jedną czwartą.

7. Kraje członkowskie UE Luksemburg (1957) Włochy (1957) Belgia (1957) Francja (1957) Holandia (1957) Niemcy (1957) Portugalia (1986) Dania (1973) Wielka Brytania (1973) Grecja (1981) Hiszpania (1986) Irlandia (1973) Austria (1995) Finlandia (1995) Szwecja (1995) Cypr (2004) Czechy (2004) Estonia (2004) Słowenia (2004) Słowacja (2004) Litwa (2004) Łotwa (2004) Malta (2004) Polska (2004) Węgry (2004)

8. Symbole Unii Europejskiej • Symbole Unii Europejskiej, za symbole – wyróżniki Unii Europejskiej – uznaje się flagę i hymn UE, paszport europejski, wspólną walutę oraz dewizę (zawołanie). • Flagą UE jest 12 gwiazd na niebieskim tle, za hymn przyjęto Odę do radości L. van Beethovena. • Wspólny paszport europejski został wprowadzony w 1985. Zastępuje on dokumenty wydawane do tej pory w poszczególnych krajach Unii. Posiada jednolity format, na okładce koloru bordowego widnieje napis "Wspólnota Europejska" oraz nazwa kraju, którego obywatelem jest osoba legitymująca się tym dokumentem. • Symbolem UE jest również euro, nie jest ono obowiązującą walutą we wszystkich krajach Unii (Szwecja, Dania i Wielka Brytania pozostały przy swoich narodowych walutach). • Ostatnim symbolem UE jest dewiza: "Zjednoczeni w różnorodności", zaproponował ją w lipcu 2003 Konwent Europejski w swym projekcie przyszłej konstytucji europejskiej.

9. Polityka strukturalna Polityka strukturalna, wspólne działania państw Unii Europejskiej, których celem jest znoszenie różnic w poziomie życia, zatrudnienia, w infrastrukturze i w poziomie rozwoju ekonomicznego poszczególnych państw i regionów (innymi słowy: osiągnięcie spójności gospodarczej i społecznej państw członkowskich). Usuwanie dysproporcji w rozwoju jest zarazem usuwaniem barier, które mogłyby zakłócić proces integracji. Głównymi instrumentami finansowania polityki strukturalnej są fundusze strukturalne. Fundusze strukturalne służą obecnie (lata 2000–2006, po reformie Agendy 2000) realizacji trzech podstawowych celów polityki strukturalnej (ang. Objectives): Cel nr 1 – promowanie rozwoju i dostosowań strukturalnych regionów opóźnionych w rozwoju (ich PKB jest niższy niż 75 proc. średniej unijnej – chodzi m.in. o Grecję, Irlandię, Portugalię, części Hiszpanii, Włoch i Wielkiej Brytanii oraz departamenty zamorskie Francji) – po wejściu Polski do UE cały obszar kraju zostanie objęty działaniami w ramach Celu 1; Cel nr 2 – wspieranie gospodarczej i społecznej konwersji obszarów stojących w obliczu problemów strukturalnych (np. górnictwo, hutnictwo); Cel nr 3 – wspieranie adaptacji i modernizacji polityk oraz systemów kształcenia, szkolenia i zatrudnienia, wspieranie rozwoju zasobów ludzkich poza obszarem Celu nr 1. Wielkość pomocy w latach 2000–2006 to ponad 200 miliardów euro. Głównym narzędziem tej polityki są środki finansowe z funduszy strukturalnych oraz kredyty Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

10. Filary Unii Europejskiej str.1 Filary Unii Europejskiej, termin wprowadzony przez Traktat z Maastricht z 1992 roku. Według niego Unia ma składać się z trzech filarów, w każdym z nich obowiązuje inny proces decydowania. I filar zawiera zagadnienia rozstrzygane wspólnie, „ponadpaństwowo”, w ramach Wspólnoty Europejskiej (jednomyślnie i przy głównym udziale Rady Unii Europejskiej). Ma charakter gospodarczy i opiera się na Wspólnotach Europejskich. Obejmuje on unię gospodarczą i walutową, unię celną, rynek wewnętrzny, wspólną politykę rolną i politykę strukturalną. Głównym celem pierwszego filaru jest "promowanie harmonijnego rozwoju działań gospodarczych", który jest osiągany poprzez jednolity rynek, efektywną politykę strukturalną, społeczną i pieniężną. II filar dotyczy wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Celem drugiego filaru jest "strzeżenie wspólnych wartości, fundamentalnych interesów i niezawisłości Unii". W ramach tego filaru Rada Europejska oraz Rada Unii Europejskiej dbają o podniesienie bezpieczeństwa Unii i jej członków, a także o utrzymanie pokoju na świecie. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa nie narusza jednakże polityki bezpieczeństwa państw neutralnych oraz mocarstw jądrowych.

11. Filary Unii Europejskiej str.2 III filar – wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Traktat amsterdamski nadał trzeciemu filarowi nazwę Współpracy Policyjnej i Sądowej w sprawach karnych. Celem tego filaru jest zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa i sprawiedliwości poprzez wspólne działania państw członkowskich, dotyczących zwalczania przestępczości zorganizowanej, terroryzmu, przemytu narkotyków, handlu ludźmi, przeciwdziałaniu przejawom rasizmu. W ramach trzeciego filaru bardzo ważna jest współpraca sądowa między członkami UE, która polega na współdziałaniu w procesach karnych, wykonywaniu orzeczeń oraz kwestiach ekstradycyjnych. Decyzje w II i III filarze podejmuje się poprzez ustalenia międzyrządowe. Ostatnio wspomina się także o tzw. IV filarze – wspólnej polityce obronnej, opartej na UZE.

12. Patroni Europy • Św. Benedykt z Nursji (480-547) - założyciel Zakonu Benedyktynów. Budowniczy kościoła i klasztoru na Monte Cassino, organizator życia zakonnego w zachodniej Europie. W 1964 roku papież Paweł VI ogłosił go głównym patronem Europy. • Św. Cyryl (827-869) i św. Metody (820-885) - misjonarze pochodzenia greckiego, zasłużeni w dziele wprowadzania ziem słowiańskich do kręgu kultury chrześcijańskiej. Odegrali wybitną rolę w rozwoju piśmiennictwa słowiańskiego, ich działalność miała też znaczenie dla hamowania ekspansji niemieckiej na Wschód. W 1980 roku Jan Paweł II ogłosił ich współpatronami Europy. • Św. Brygida Szwedzka (1303-1373) - założycielka Zakonu Brygidek, słynęła z objawień i proroctw religijnych i politycznych (przepowiadała m.in. upadek i potępienie Zakonu Krzyżackiego); spisane teksty widzeń św. Brygidy są uznawane za najwybitniejsze dzieło średniowiecznej literatury szwedzkiej. • Św. Katarzyna ze Sieny (1347-1380) - włoska mistyczka i stygmatyczka, działała na rzecz przywrócenia pokoju we Włoszech i reformy kościoła. W 1939 roku ogłoszona patronką Włoch. • Św. Edyta Stein (siostra Benedykta od Krzyża 1891-1942) - filozof i teolog. Pochodziła z rodziny żydowskiej, w 1921 roku przyjęła katolicyzm, w 1933 wstąpiła do Zakonu Karmelitanek, w 1942 aresztowana przez Gestapo, zamordowana prawdopodobnie w obozie Auschwitz. Kanonizowana przez Jana Pawła II w 1998 r.

13. Dzień Unii Europejskiej • Dzień Unii Europejskiej, (ang. Day of the European Union), święto europejskie obchodzone 9 maja, upamiętnia ogłoszenie planu R. Schumana (1950) będącego początkiem rozpoczęcia procesu integracji europejskiej. • 5 maja w rocznicę utworzenia w 1949 Rady Europy obchodzony jest Dzień Europy.

14. Banknoty i monety EURO Określenie „euro” po raz pierwszy pojawiło się w 1995 na szczycie Unii w Madrycie, gdzie postanowiono wprowadzić wspólną walutę europejską, będącą swego rodzaju zewnętrzną oznaką wspólnej polityki monetarnej i gospodarczej. Euro wprowadzono na obszarze unii gospodarczej i walutowej od 1999 na mocy postanowień Traktatu z Maastricht o utworzeniu Unii Gospodarczej i Walutowej (UGiW, ang. Economic and Monetary Union). Monety i banknoty wspólnego europejskiego pieniądza oznaczone są charakterystycznym przekreślonym „€” nawiązującym do greckiego epsilon. Banknoty w nominałach 5, 10, 20, 50, 100, 200 i 500 euro są takie same w każdym kraju strefy euro. Z kolei monety (1, 2, 5, 10, 20 i 50 eurocentów oraz 1 i 2 euro) posiadają takie same awersy i różne, w zależności od kraju, rewersy. Do zalet wprowadzenia wspólnej jednostki walutowej zalicza się m.in.: eliminację kosztów związanych z koniecznością wymiany walut narodowych (dane mówią, iż w wypadku firm pochłaniały one nawet do 15 % zysków ze sprzedaży), przejrzystość cen (łatwość ich porównywania w różnych krajach), likwidacja możliwej niestabilności kursów walut (szczególnie tych słabszych) oraz wzrost wiarygodności walutowej państw Unii. Unia walutowa powinna przyczynić się również do wzrostu wymiany gospodarczej, a tym samym do spadku bezrobocia.

15. Monety euro - wspólne awersy 2 euro 10 centów 1 euro 5 centów 2 centy 50 centów 1 cent 20 centów

16. Monety euro - wspólne awersy Średnica: 23,25 mm Grubość: 2,125 mm Masa: 7,5 g Kształt: okrągły Kolor: część zewnętrzna - żółta część wewnętrzna - biała Stop: część zewnętrzna - mosiądz niklowy część wewnętrzna - trzy warstwy: miedzionikiel nikiel miedzionikiel Brzeg: na przemian gładki i ząbkowany Średnica: 25,75 mm Grubość: 1,95 mm Masa: 8,5 g Kształt: okrągły Kolor: część zewnętrzna - biała część wewnętrzna - żółta Stop: część zewnętrzna - miedzionikiel* część wewnętrzna - trzy warstwy: mosiądz niklowy nikiel mosiądz niklowy Brzeg: napis na drobnym ząbkowaniu

17. Monety euro - wspólne awersy Średnica: 19,75 mm Grubość: 1,51 mm Masa: 4,1 g Kształt: okrągły Kolor: żółty Stop: Nordic Gold Brzeg: grubo ząbkowany Średnica: 24,25 mm Grubość: 1,88 mm Masa: 7,8 g Kształt: okrągły Kolor: żółty Stop: Nordic Gold Brzeg: grubo ząbkowany Średnica: 22,25 mm Grubość: 1,63 mm Masa: 5,7 g Kształt: hiszpańskiego kwiatu Kolor: żółty Stop: Nordic Gold Brzeg: gładki

18. Monety euro - wspólne awersy Średnica: 21,25 mm Grubość: 1,36 mm Masa: 3,9 g Kształt: okrągły Kolor: czerwony Stop: stal miedziowana Brzeg: gładki Średnica: 18,75 mm Grubość: 1,36 mm Masa: 3,0 g Kształt: okrągły Kolor: czerwony Stop: stal miedziowana Brzeg: gładki z rowkiem Średnica: 16,25 mm Grubość: 1,36 mm Masa: 2,3 g Kształt: okrągły Kolor: czerwony Stop: stal miedziowana Brzeg: gładki

19. Monety euro – rewersy2 euro Austria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Portugalia Włochy

20. Banknoty euro - Banknot o nominale 5 Euro strona przednia: Wymiary (w mm): 120 × 62 Dominujący kolor: szary Wzór: elementy architektury antycznej strona odwrotna:

21. Banknoty euro - Banknot o nominale 10 Euro strona przednia: Wymiary (w mm): 127 × 67 Dominujący kolor: czerwony Wzór: elementy architektury romańskiej strona odwrotna:

22. Banknoty euro - Banknot o nominale 20 Euro strona przednia: Wymiary (w mm): 133 × 72 Dominujący kolor: niebieski Wzór: elementy architektury gotyckiej strona odwrotna:

23. Banknoty euro - Banknot o nominale 50 Euro Wymiary (w mm): 140 × 77 Dominujący kolor: pomarańczowy Wzór: elementy architektury renesansowej strona przednia: strona odwrotna:

24. Banknoty euro - Banknot o nominale 100 Euro Wymiary (w mm): 147 × 82 Dominujący kolor: zielony Wzór: elementy architektury barokowej i rokoko strona przednia: strona odwrotna:

25. Banknoty euro - Banknot o nominale 200 Euro Wymiary (w mm): 153 × 82 Dominujący kolor: żółto-brązowy Wzór: elementy architektury inżynieryjnej XIX wieku strona przednia: strona odwrotna:

26. Banknoty euro - Banknot o nominale 500 Euro Wymiary (w mm): 160 × 82 Dominujący kolor: purpurowy Wzór: elementy architektury nowoczesnej XX wieku strona przednia: strona odwrotna:

27. Etapy tworzenia Unii Europejskiej Europejska Wspólnota Węga i Stali 1951 Europejska Wspólna Gospodarcza 1957 Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euroatom) 1957 Wspólnoty Europejskie Traktat o Unii Europejskiej Z MAASTRICHT 7.02.1992 Unia Europejska 1.11.1993 Trzy filary Unii II Wspólna polityka Zagraniczna i bezpieczeństwa III Współpraca w dziedzinie Sprawiedliwości i spraw wewnętrznych I Unia gospodarczo- -walutowa

28. Unia Europejska kalendarium – Lata 40 24 stycznia 1948 Plany stworzenia pokojowej Europy Po zakończeniu II wojny w krajach europejskich spada poparcie dla nacjonalizmu, a na znaczeniu zyskują koncepcje federalistyczne. Europejski Związek Federalistów organizuje w Hadze kongres w celu przygotowania projektu europejskiej konstytucji. Wielka Brytania odrzuca jednak ten projekt i w rezultacie powstaje Rada Europy – luźne zrzeszenie stojące na straży praw człowieka. Europa ma nadzieję na pokojową przyszłość 28 lutego 1949 Powstanie NATO USA, Kanada i 10 państw europejskich (Wielka Brytania, Francja, Belgia, Holandia, Dania, Luksemburg, Islandia, Włochy, Norwegia i Portugalia) podpisują Traktat Waszyngtoński. Głównym punktem Traktatu jest klauzula o wzajemnej obronie: w przypadku ataku na jednego z członków inni mają obowiązek stanąć w jego obronie.

29. Unia Europejska kalendarium – Lata 50 9 maja 1950 Plan Schumana Francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman ogłasza plan wspólnej koordynacji produkcji węgla i stali przez RFN i Francję, i zwraca się do innych krajów, by wzięły udział w tym przedsięwzięciu. Plan Schumana zakłada, że europejska jedność jest kluczem do utrzymania pokoju. „Współpraca gospodarcza między Francją i Niemcami – mówi Schuman – czyni wojnę miedzy tymi krajami nie tylko niewyobrażalną, ale praktycznie niemożliwą”. Robert Schuman, jeden z ojców-założycieli UE 18 kwietnia 1951 Traktat Paryski ustanawia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali Traktat popisuje 6 państw: Francja, Niemcy, kraje Beneluxu i Włochy. Wspólnotą kieruje tzw. Wysoka Władza, która jest prekursorem Parlamentu Europejskiego. Holandia, którą popiera RFN, nalega na utworzenie Rady Ministrów dla zrównoważenia wpływów ponadnarodowej Wysokiej Władzy. 29 lutego 1952 Jean Monnet staje na czele Wspólnoty Węgla i Stali Pierwszym przewodniczącym Wysokiej Władzy zostaje Jean Monnet, główny pomysłodawca planu Schumana. Wspólnota gwarantuje dostawy niemieckiego węgla dla francuskiego przemysłu stalowego oraz pomoc finansową dla belgijskich i włoskich kopalni.

30. Unia Europejska kalendarium – Lata 50 27 maja 1952 Powstanie i upadek Europejskiej Wspólnoty Obronnej W reakcji na Wojnę Koreańską USA domagają się od państw europejskich zwiększenia wydatków na obronę i proponują remilitaryzację Niemiec. Sześć państw założycielskich Wspólnoty Węgla i Stali powołuje Europejską Wspólnotę Obronną, która zakłada, że żołnierze niemieccy będą służyć w europejskiej armii. Francuski parlament opóźnia jednak ratyfikację tego porozumienia i odrzuca je ostatecznie w roku 1954. 25 marca 1957 Traktat Rzymski pierwszym krokiem na drodze do EWG Sześć państw założycielskich Wspólnoty Węgla i Stali podpisuje w Rzymie Traktat powołujący Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euroatom). EWG stawia sobie za cel zniesienie ograniczeń celnych oraz swobodny przepływ ludzi, towarów, usług i kapitału. Aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom Francji, EWG obiecuje stworzenie systemu dotacji dla farmerów. Szóstka podpisuje Traktat Rzymski 1 stycznia 1958 EWG wyrasta na główną instytucję europejską EWG buduje system wspólnego rynku, powołując radę ministrów oraz doradcze ciało parlamentarne, w którego skład wchodzą członkowie parlamentów narodowych. Powstaje Europejski Trybunał Sprawiedliwości, który zajmuje się interpretacją postanowień Traktatu Rzymskiego i rozstrzyganiem sporów wewnątrz wspólnoty.

31. Unia Europejska kalendarium – Lata 60 29 lutego 1960 Powstanie EFTA Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwecja, Szwajcaria i Wielka Brytania powołują Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) jako alternatywę wobec EWG. Podobnie jak wspólny rynek, EFTA dąży do utworzenia strefy wolnego handlu, ale nie nalega na ujednolicenie taryf celnych i nie widzi potrzeby powoływania instytucji ponadnarodowych. 1961 Wielka Brytania, Dania i Irlandia starają się o przystąpienie do EWG W Wielkiej Brytanii konserwatywny rząd Harolda Macmillana podejmuje decyzję o podjęciu starań o członkowstwo w EWG. Krok ten spotyka się z mało przychylną reakcją ze strony prezydenta de Gaulle’a, który postrzega brytyjskie starania jako zagrożenie dla dyplomatycznych aspiracji Francji na arenie międzynarodowej. De Gaulle jest również zaniepokojony ścisłą więzią, jaka łączy Londyn i Waszyngton.

32. Unia Europejska kalendarium – Lata 60 14 stycznia 1963 De Gaulle zgłasza veto wobec brytyjskiego członkowstwa w EWG. Francuski prezydent sprzeciwia się brytyjskim staraniom o przystąpienie do wspólnego rynku. De Gaulle uważa, że rząd brytyjski nie zdradza entuzjamu wobec integracji europejskiej, a Wielka Brytania może stać się koniem trojańskim Ameryki we wspólnocie europejskiej. 8 kwietnia 1967 Podpisanie Traktatu łączącego trzy europejskie wspólnoty w jedną 1 czerwca 1968 EWG finalizuje prace nad unią celną

33. Unia Europejska kalendarium – Lata 70 1 stycznia 1973 Wielka Brytania, Dania i Irlandia przystępują do EWG 10 lat wcześniej, wskutek sprzeciwu generała de Gaulle’a wobec aplikacji brytyjskiej, trzy wymienione kraje oraz Norwegia nie weszły do wspólnego rynku. W roku 1972 Wielka Brytania, Dania i Irlandia podpisują traktat akcesyjny, ale Norwegowie odrzucają traktat w referendum w roku 1973. Referenda odbywają się także w Danii i Irlandii, natomiast Wielka Brytania opóźnia plebiscyt o dwa lata, negocjując w tym czasie korzystniejsze warunki członkostwa. Prezydent Charles de Gaulle zawetował brytyjskie starania o członkowstwo w EWG 1 marca 1979 Powstanie Europejskiego Systemu Walutowego (EMS) EMS wprowadza europejską jednostkę walutową (ecu) oraz mechanizm kursowy (ERM). Ecu stanowi koszyk złożony z części walut krajów członkowskich i umożliwia dokonywanie ujednoliconych transakcji bankowych. Mechanizm kursowy ustanawia granice wymiany walutowej pomiędzy poszczególnymi krajami. Jedynym państwem, które nie przystępuje do ERM jest Wielka Brytania.

34. Unia Europejska kalendarium – Lata 80 1 stycznia 1981 Grecja zostaje członkiem EWG 1 stycznia 1985 Jacques Delors zostaje przewodniczącym Komisji Europejskiej Delors proponuje, by Wspónota Europejska zniosła do końca 1992 roku dalsze bariery handlowe i wprowadziła swobodny przepływ ludzi i kapitału, tworząc „jednolity rynek wewnętrzny”. Jego zdaniem, utworzenie takiego rynku powinno przyspieszyć proces integracji europejskiej, nie tylko w dziedzinie gospodarczej, ale i politycznej. Integracja postrzegana jest jako warunek konieczny skutecznej konkurencji z USA. 1 stycznia 1986 Hiszpania i Portugalia przystępują do EWG, a Wspólnota przyjmuje projekt europejskiej flagi.

35. Unia Europejska kalendarium – Lata 80 1 lipca 1987 Wchodzi w życie Jednolity Akt Europejski (SEA) SEA wnosi istotne poprawki do Traktatu Rzymskiego zmierzające do ustanowienia jednolitego rynku wewnętrznego. Likwiduje także prawo weta w niektórych dziedzinach. Powstanie SEA jest pierwszym krokiem w kierunku stworzenia Unii Europejskiej. 12 lutego 1988 Podwojenie pomocy regionalnej Proces liberalizacji rynkowej przynosi największe korzyści rozwiniętym krajom północnej Europy. Uboższe kraje południowe zaczynaja domagać się rekompensat. EWG osiąga porozumienie w sprawie podwojenia funduszy strukturalnych dla regionów uboższych.

36. Unia Europejska kalendarium – Lata 90 10 grudnia 1991 Traktat z Maastricht przekształca EWG w Unię Europejską Traktat z Maastricht powołujący Unię Europejską podpisany zostaje w grudniu, torując drogę do unii monetarnej i wspólnej polityki socjalnej. Wielka Brytania uzyskuje klauzulę wyłączenia ze wspólnej polityki w tych dziedzinach. Traktat z Maastricht ustanawia zasadę europejskiego obywatelstwa, które daje prawo do stałego pobytu i udziału w wyborach w dowolnym kraju Unii. Stwarza także podstawy współpracy w dziedzinie polityki zagranicznej, imigracyjnej i bezpieczeństwa. 1992 Wielka Brytania zostaje wykluczona z ERM Fluktuacje na rynkach walutowych stwarzają silną presję na ERM, który stworzony został w celu zharmonizowania wartości poszczególnych walut i przygotowania gruntu dla wprowadzenia euro. Aby ratować kurs funta Londyn podnosi stopy procentowe, by zachęcić inwestorów do skupowania brytyjskiej waluty. Strategia ta nie przynosi oczekiwanych rezultatów i rząd brytyjski zmuszony jest wystąpić z ERM.

37. Unia Europejska kalendarium – Lata 90 1 listopada 1993 Wchodzi w życie Traktat o Unii Europejskiej Traktat z Maastricht nie cieszy się dużą popularnością w narodowych referendach. Duńczycy odrzucają go w czerwcu 1992 i przyjmują w ponownym głosowaniu w maju 1993, ale dopiero po uzyskaniu klauzuli wyłączajacej z unii monetarnej. We Francji Traktat przyjęty zostaje stosunkiem głosów 50,3 do 49,7. Sprzeciw wobec Traktatu dochodzi także do głosu w innych krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii i Niemczech. 26 marca 1995 Zniesienie kontroli granicznych na mocy Układu z Schengen Francja, Niemcy, Portugalia, Hiszpania i kraje Beneluksu jako pierwsze znoszą wzajemne kontrole graniczne. Do Schengen przystępują następnie Austria, Włochy, Dania, Finlandia, Szwecja i Grecja. Wielka Brytania i Irlandia pozostają poza Układem z Schengen. Norwegia po raz drugi odrzuca w referendum projekt członkostwa.

38. Unia Europejska kalendarium – Lata 90 • 2 października 1997 • Podpisanie Traktatu Amsterdamskiego • Traktat z Amsterdamu przygotowuje grunt dla rozszerzenia Unii na wschód. Znosi także prawo weta w dalszych dziedzinach, dotyczących polityki zatrudnienia i dyskryminacji. Karta socjalna Traktatu z Maastricht staje się obowiązujacym w Unii prawem, podobnie jak porozumienie z Schengen, choć Wielka Brytania i Irlandia utrzymują klauzulę wyłączenia. • 31 marca 1998 • Pierwszy krok w kierunku rozszerzenia • Unia rozpoczyna negocjacje akcesyjne z Cyprem, Republiką Czeską, Estonią, Węgrami, Polską i Słowenią. Rok później rozpoczynają się negocjacje z drugą grupą krajów: Rumunią, Słowacją, Łotwą, Litwą, Bułgarią i Maltą. • 16 marca 1999 • Rezygnacja Komisjii Europejskiej • Unia przeżywa poważny kryzys w związku z oskarżeniami o nepotyzm i nieprawidłowości w zarządzaniu. Wszyscy Komisarze Unii i przewodniczący Komisji Europejskiej, Jacques Santer, podają się do dymisji. We wrześniu 1999 nowym przewodniczącym zostaje Romano Prodi, obiecując gruntowne zmiany w zarządzaniu Unią. Tylko część Komisarzy wraca na poprzednio zajmowane stanowiska.

39. Unia Europejska kalendarium – Po roku 2000 1 stycznia 2002 Waluta euro zastępuje waluty narodowe Waluta Euro zostaje powołana jako wspólna jednostka monetarna w 11 krajach. Grecja przyjmuje euro dwa lata później, ale Szwecja, Dania i Wielka Brytania pozostają poza unią monetarną. 1 stycznia 2002 euro wchodzi oficjalnie do obiegu w 12 krajach, a waluty narodowe zostają stopniowo wycofane. 13 grudnia 2003 Projekt Konstytucji Europejskiej napotyka na trudności W roku 2002 i 2003 Konwent Europejski pod przewodnictwem byłego prezydenta Francji Valerego Giscarda d’Estaing opracowuje pierwszy projekt konstytucji. Jego celem jest uproszczenie dotychczasowych traktatów, większa przejrzystość reguł funkcjonowania Unii i przygotowanie gruntu dla poszerzenia Unii. Jednak podczas konferencji międzyrządowej przywódcy państw nie są w stanie uzgodnić ostatecznej wersji przyszłej konstytucji.

40. Unia Europejska kalendarium – Po roku 2000 Marzec 2004 Trwają gorączkowe próby uzgodnienia tekstu Konstytucji przed oficjalną datą rozszerzenia 1 maja 2004. Na czerwiec wyznaczono datę wyborów do Parlamentu Europejskiego, w których weźmie udział 25 państw, od Irlandii i Cypru po Maltę i Finlandię. 1 maja 2004 Unia Europejska powiększa się o dziesięć nowych państw

41. Inne informacje o UE Linki: Unia od A do Z - Unia dla Młodzieży EUROPA - Portal Unii Europejskiej Urząd Komitetu Integracji Europejskiej Unia Europejska - młodzieżowy serwis informacyjny Unia Europejska On-Line Unia Europejska - centrum informacji. Unia Europejska :: Euro Unia Europejska - Wortal Informacyjny Unia Europejska europa.tl.krakow.pl www.europa.eu.int www.cie.gov.pl unia.realnet.pl www.ueonline.host.sk www.ue.xo.pl www.unia-europejska.org.pl www.republika.pl/przeszczep_6/ www.lo.swinoujscie.com.pl/unia/