Dia 1

1. Dia 1 • Module 3: begrijpen van de effecten van een trauma

2. Dia 2 • Essentieel element 1 • Herken de impact die het trauma op jouw kind heeft.

3. Dia 3 • We leren door ervaring

4. Dia 4 • We leren door ervaring

5. Dia 5 • We leren door ervaring

6. Dia6 • Intern alarmsysteem

7. Dia7 • Intern alarmsysteem

8. Dia 8 • Ervaring ontwikkelt de hersenen • De ontwikkeling van de hersenen gaat van beneden naar boven:uitputting van mededogen; • van primitief (primair voor overleving); • naar meer complex (rationeel denken, plannen en abstract denken).

9. Dia 9 • Ervaring ontwikkelt de hersenen • De hersenen ontwikkelen zich door het maken van verbindingen. • Interacties met verzorgers zijn van cruciaal belang in de ontwikkeling van de hersenen. • Hoe vaker een ervaring wordt herhaald, des te sterker worden de verbindingen.

10. Dia 10 • Door een trauma ontspoort de ontwikkeling • Blootstelling aan een trauma zorgt ervoor dat de hersenen zich zodanig ontwikkelen dat het kind kan overleven in een gevaarlijke wereld: • het kind is constant alert op gevaar; • het kind reageert snel op bedreigingen (door te vechten, vluchten of verstijven). • De stresshormonen die tijdens een trauma worden geproduceerd, kunnen de ontwikkeling van de hogere hersenfuncties verstoren. 

11. Dia 11 • Jonge kinderen (0-5 jaar)

12. Dia 12 • Schoolgaande kinderen (6-12 jaar)

13. Dia 13 • Adolescenten (13-21 jaar)

14. Dia 14 • Ontwikkeling weer op het goede spoor krijgen • Getraumatiseerde kinderen en adolescenten kunnen nieuwe manieren van denken, relateren en reageren aanleren, al is daar veel herhaling voor nodig. • Rationeel denken en zelfbewustzijn kunnen kinderen helpen primitieve reacties van de hersenen onder de duim te houden. • Afleren en opnieuw opbouwen kost tijd en veel herhaling.

15. Dia 15 • Wat opvoeders met kennis van het trauma kunnen doen • Een veilige basis bieden met liefde en bescherming. • Emotioneel en fysiek beschikbaar zijn. • De behoeften van het kind herkennen en daarop reageren. • Leiding geven en een voorbeeld zijn. • Mogelijkheden bieden om de wereld veilig te ontdekken.

16. Dia 16 • Pauze

17. Dia17 • Onzichtbare koffer • Trauma vormt de overtuigingen en verwachtingen van kinderen: • over zichzelf; • over de volwassenen die voor hen zorgen; • over de wereld in het algemeen.

18. Dia18 • Onzichtbare koffer

19. Dia 19 • Marja’s geschiedenis • Blootstelling aan huiselijk geweld. • Fysieke mishandeling (gebroken botten en blauwe plekken). • Scheiding van haarmoeder. • Medisch trauma (inclusiefziekenhuisopname).

20. Dia 20 • Marja’s gedrag • Marja huilt en schreeuwt, en wijst troosten af. • Ze schrikt snel en raakt overstuur van harde geluiden. • Ze schreeuwt wanneer ze naar de dokter moet, zelfs voordat de dokter of zuster haar heeft aangeraakt. • Ze vindt troost bij haar fles, wanneer ze die zelf kan vasthouden. • Ze wordt rustig van bepaalde muziek.

21. Dia 21 • Wat zit er in Marja’s koffer?

22. Dia 22 • Wat zit er in de koffer van mijn kind? (groepsactiviteit) • Neem een plastic boterhamzakje van de tafel. • Neem aparte stukken papier en schrijf daarop wat je denkt dat er in de onzichtbare koffer van je kind zit. Denk daarbij aan: • overtuigingen en verwachtingen over het kind zelf; • overtuigingen en verwachtingen over jou en andere verzorgers; • overtuigingen en verwachtingen over de wereld.

23. Dia 23 • De koffer ‘opnieuw inpakken’ (groepsactiviteit) • Hoe kunnen we de koffer ‘opnieuw inpakken’ met positieve ervaringen en overtuigingen? • Kunnen we veerkracht vergroten door het kind zich veilig, capabel en geliefd te laten voelen?

24. Dia 24 • Waar opvoeden met kennis van het trauma toe kan leiden • Wanneer wij kinderen beschermen tegen het kwaad, leren zij dat de wereld veilig is. • Wanneer wij kinderen steunen en verzorgen en op ze reageren, leren zij dat ze capabel zijn. • Wanneer wij kinderen affectie en liefde geven, leren zij dat ze geliefd zijn.

25. Dia 25 • Afronding