330 likes | 768 Views
TARAMA SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Doç. Dr. Vildan MEVSİM DEÜTF Aile Hekimliği AD Aile Hekimliği Akademisi. Sunum Planı. Sınıflama sistemleri Bethesta sınıflaması Smear sonuçlarının rehberlere göre yönetimi Türkiye’de tarama programı. Sınıflama sistemleri. Papanicolau sınıflaması
E N D
TARAMA SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Doç. Dr. Vildan MEVSİM DEÜTF Aile Hekimliği AD Aile Hekimliği Akademisi
SunumPlanı Sınıflamasistemleri Bethestasınıflaması Smear sonuçlarınınrehberleregöreyönetimi Türkiye’detaramaprogramı
Sınıflamasistemleri Papanicolau sınıflaması Serviksten dökülen hücrelere göre yapılan Displazi/CIN sınıflaması Epitelin etkilenme oranına göre (Cervikalintraepitelialneoplazi) Bethesta sınıflaması Hücrelerin gösterdikleri değişikliklerin derecesine göre ve serviksi örten epitelin etkilenme oranına göre
2001 Bethesta Sistemi Örneğin yeterliliği • Örnek değerlendirme için yeterli • Örnek değerlendirme için yetersiz Genel sınıflama • İntraepiteliyal lezyon ya da malignite açısından negatif • Epitel hücre anormallikleri • Diğer Sonuçların yorumlanması • İntraepiteliyal lezyon ya da malignite açısından negatif • Epiteliyal anormal lezyonlar Skuamoz hücreler • Atipikskuamoz hücreler (ASC) • Düşük dereceli intraepitelial lezyon (lowgradeintraepiteliallesion LSIL) • Yüksek dereceli intraepitelial lezyon (highgradeintraepiteliallesion HSIL) • Skuamöz hücreli karsinoma Glanduler hücreler • Atipikglandüler hücreler (AGC) • Atipikglandüler hücreler, neoplazi lehine • Endoservikaladenokarsinoma in situ (AİS) • Adenokarsinoma Diğer Yardımcı testler (varsa) Eğitici notlar Solomon D, et al. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002;287:2114-9.
1. Örnek Yeterliliği • Örnek değerlendirme için yeterli • Endoservikal veya transizyon hattı hücrelerinin varlığı ya da yokluğu, epitelial hücrelerin görülmesini engelleyen kan ya da iltihap hücrelerinin durumu • Örnek değerlendirme için yetersiz • Örnek geri çevrildi ya da kabul edilmedi (nedeni belirtilecek) • Örnek kabul edildi, işlendi ancak epiteliyal değişiklikler açısından değerlendirilemedi (Nedeni belirtilecek) BEDHESTA 2001 Solomon D, et al. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002;287:2114-9.
2001 Bethesta Sistemi Örneğin yeterliliği • Örnek değerlendirme için yeterli • Örnek değerlendirme için yetersiz Genel sınıflama • İntraepiteliyal lezyon ya da malignite açısından negatif • Epitel hücre anormallikleri • Diğer Sonuçların yorumlanması • İntraepiteliyal lezyon ya da malignite açısından negatif • Epiteliyal anormal lezyonlar Skuamoz hücreler • Atipikskuamoz hücreler (ASC) • Düşük dereceli intraepitelial lezyon (lowgradeintraepiteliallesion LSIL) • Yüksek dereceli intraepitelial lezyon (highgradeintraepiteliallesion HSIL) • Skuamöz hücreli karsinoma Glanduler hücreler • Atipikglandüler hücreler (AGC) • Atipikglandüler hücreler, neoplazi lehine • Endoservikaladenokarsinoma in situ (AİS) • Adenokarsinoma Diğer Yardımcı testler (varsa) Eğitici notlar Solomon D, et al. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002;287:2114-9.
2. Genel Sınıflama • İntraepiteliyallezyon ya da malignite açısından negatif • Normal sınırlarda veya bening hücresel değişiklikleri olması • Epitelhücre anormallikleri • Pek çok klinik olarak belirgin bulguların olması • Diğer • Morfolojik değişikliklerin olmadığı ama bazı riskli durumların olması BEDHESTA 2001 Solomon D, et al. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002;287:2114-9.
2001 Bethesta Sistemi Örneğin yeterliliği • Örnek değerlendirme için yeterli • Örnek değerlendirme için yetersiz Genel sınıflama • İntraepiteliyal lezyon ya da malignite açısından negatif • Epitel hücre anormallikleri • Diğer Sonuçların yorumlanması • İntraepiteliyal lezyon ya da malignite açısından negatif • Epiteliyal anormal lezyonlar Skuamoz hücreler • Atipikskuamoz hücreler (ASC) • Düşük dereceli intraepitelial lezyon (lowgradeintraepiteliallesion LSIL) • Yüksek dereceli intraepitelial lezyon (highgradeintraepiteliallesion HSIL) • Skuamöz hücreli karsinoma Glanduler hücreler • Atipikglandüler hücreler (AGC) • Atipikglandüler hücreler, neoplazi lehine • Endoservikaladenokarsinoma in situ (AİS) • Adenokarsinoma Diğer Yardımcı testler (varsa) Eğitici notlar Solomon D, et al. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002;287:2114-9.
3. Sonuçların Yorumlanması İntraepiteliyal lezyon ya da malignite açısından negatif • Organizmalar: (TV, Candida, Bacterialvaginosis, aktinomices, HSV vb) • Diğer neoplastik olmayan bulgular • Reaktif hücresel değişiklikler (Radyasyon, inflamasyon, RIA) • Posthisterektomi sonrası glanduler hücrelerin durumu • Atrofi BEDHESTA 2001 Solomon D, et al. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002;287:2114-9.
3. Sonuçların Yorumlanması Epiteliyal anormal lezyonlar i) Skuamoz hücreler • Atipikskuamoz hücreler (ASC) • ASC-US (ASC undetermined significans= önemi belirlenemeyen) • ASC-H (ASC- can not exclude high grade squamoz intraepiteliallesion=Yüksek dereceli intraepiteltal lezyonun dışlanamadığı ) • Düşük dereceli intraepitelial lezyon (low grade intraepitelial lesion LSIL) • HPV, Hafif displazi, CIN 1 kapsar • Yüksek dereceli intraepitelial lezyon (high grade intraepitelial lesion HSIL) • Orta- ağır displazi, Carsinoma in situ, CIN2 ve 3 kapsar • Skuamöz hücreli karsinoma BEDHESTA 2001 Solomon D, et al. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002;287:2114-9.
3. Sonuçların Yorumlanması • Epiteliyal anormal lezyonlar (devamı) ii) Glanduler hücreler • Atipik glandüler hücreler (AGC) • Endoservikal, endometriyal ve glandüler hücreler mi belirleyiniz • Atipik glandüler hücreler, neoplazi lehine • Endoservikal mi belirleyiniz • Endoservikaladenokarsinoma in situ (AİS) • Adeno karsinoma BEDHESTA 2001 Solomon D, et al. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002;287:2114-9.
3. Sonuçların Yorumlanması Diğer • 40 yaşveya üstündeki kadınlarda endometriyal hücreler BEDHESTA 2001 Solomon D, et al. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002;287:2114-9.
2001 Bethesta Sistemi Örneğin yeterliliği • Örnek değerlendirme için yeterli • Örnek değerlendirme için yetersiz Genel sınıflama • İntraepiteliyal lezyon ya da malignite açısından negatif • Epitel hücre anormallikleri • Diğer Sonuçların yorumlanması • İntraepiteliyal lezyon ya da malignite açısından negatif • Epiteliyal anormal lezyonlar Skuamoz hücreler • Atipikskuamoz hücreler (ASC) • Düşük dereceli intraepitelial lezyon (lowgradeintraepiteliallesion LSIL) • Yüksek dereceli intraepitelial lezyon (highgradeintraepiteliallesion HSIL) • Skuamöz hücreli karsinoma Glanduler hücreler • Atipikglandüler hücreler (AGC) • Atipikglandüler hücreler, neoplazi lehine • Endoservikaladenokarsinoma in situ (AİS) • Adenokarsinoma Diğer Yardımcı testler (varsa) Eğitici notlar Solomon D, et al. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002;287:2114-9.
ASC-US yönetimi Her iki test negatif Rutintarama Pap Smear tekrar 6. ve 12. ay ≥ASC (herhangibirsonuçta) KOLPOSKOPİ Kolposkopi (lezyonuolmayanveyayetersizkolposkopiolanlardaendoservikalörnektercihedilir) HPV DNA testi HPV + KOLPOSKOPİ HPV - Pap Smear tekrar Wright TC, et all. 2006 consensus guidelines for the management of women with abnormal cervical cancer screening tests. J Low Genit Tract Dis 2007
20 yaşvealtıadolesanlarınyönetimi Taramayapılmıyor KOLPOSKOPİ Taramadışıbirnedenleanormalsonuçsaptanırsa
LSIL saptanangebekadınlarınyönetimi Kolposkopi (adolesanolmayangebeleretercihedilenyaklaşım) ErtelenmişKolposkopi (En erkendoğumdansonraki 6. hafta)
30 YAŞ ve ÜSTÜ KADINLARDA SERVİKAL KANSER TARAMASINDA SİTOLOJİ VE HPV DNA TESTİNİN BİRLİKTE KULLANIMI Negatifsitoloji ASC-US veyadahaileri Rutintarama (3. Yıldansonra) Her ikitestitekrarla 12 ayda Rehberegöreyönetim İkisonuçtanegatif Sitoloji- HPV + AnormalSitoloji HPV + veya HPV - Rutintarama 3. yılda Wright TC, et all. 2006 consensus guidelines for the management of women with abnormal cervical cancer screening tests. J Low Genit Tract Dis 2007
Atipikglandulerhücreler (AGC) saptanankadınların AGC-NOS’UN ilk Pap sonucu AGC (neoplazilehine)veAIS’in ilk Pap sonucu CIN YOK veGlandulerNeoplaziYOK CIN fakatGlandulerNeoplaziYOK CIN’denayrıolarakGlandulerNeoplazi HPV bilinmediğinde HPV (+) HPV (-) ≥ASC veya HPV (+) Kolposkopi Sitolojive HPV DNA tekrarı HPV (–) ise 12 ayda, HPV (+) ise 6. ayda Sitolojitekrarı 6 ay arayladörtkez Her iki test negatif Rutintarama Wright TC, et all. 2006 consensus guidelines for the management of women with abnormal cervical cancer screening tests. J Low Genit Tract Dis 2007
2006 Consensus Guidelines The American Society for Colposcopy and Cervical Pathology (ASCCP) http://www.asccp.org
Ülkemizde durum ServiksKanseriTaramaProgramıUlusalStandartları 02 Aralık 2012 30-65 yaşkadınlarıntaranması… Ülkemizinaltyapısıveolanaklarıgözönünealındığında ideal yöntembeşyıldabiruygulanacak HPV testiveya Pap-smear testiiletaramadır.
Ülkemizde durum Yeterli ve normal olanlar dışındaki tüm sonuçlar belirtilen merkezlere sevk edilecek.
Papanicolausınıflaması Class I- Normal Class II- Atipikinflamasyonveyauterinhücreler Class III- Displastikhücreler (hafif, orta, ağır) Class IV- Karsinoma in situ Class V- Malign hücreler. İnvazivkanseridestekler (skuamözya da adenokanser ).
CIN Sınıflaması • CIN I: Epitelin alt 1/3’üne sınırlı displastik değişiklikler; hafifdisplazi. • CIN II: Displastik değişikliklerepitelin 2/3’ünü içine alıyorsa; ortaderecelidisplazi. • CIN III: Displastik değişikliklerepitelintamamına yakınını tutmuşsa; ağır displazi. • CIS: Displastik değişikliklerepitelintümünüiçeriyorsa; karsinomainsituolarakadlandırılır. • Bütünlezyonlardabazalmembransağlamdır.