1 / 56

Selçuk Üniversitesi Kevser DİLEK - Selçuklu Tıp Fak. Hacer UÇMAK - Meram Tıp Fak.

FİBROMYALJİ. Selçuk Üniversitesi Kevser DİLEK - Selçuklu Tıp Fak. Hacer UÇMAK - Meram Tıp Fak. SUNUM PLANI. Tanım Terminoloji ve Sınıflama Tarihçe Epidemiyoloji Etiyopatogenez Klinik Özellikler : Semptomlar Fizik Muayene Bulguları Laboratuar Bulguları

tansy
Download Presentation

Selçuk Üniversitesi Kevser DİLEK - Selçuklu Tıp Fak. Hacer UÇMAK - Meram Tıp Fak.

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. FİBROMYALJİ Selçuk Üniversitesi Kevser DİLEK - Selçuklu Tıp Fak. Hacer UÇMAK - Meram Tıp Fak.

  2. SUNUM PLANI • Tanım • Terminoloji ve Sınıflama • Tarihçe • Epidemiyoloji • Etiyopatogenez • Klinik Özellikler:Semptomlar Fizik Muayene Bulguları Laboratuar Bulguları • Ayırıcı Tanı • Prognoz • Tedavi

  3. TANIM Fibromyalji; Kronik, etyolojisi bilinmeyen, fizik bakıda duyarlı noktaların varlığı ile karakterize, non-inflamatuar ve non-otoimmün, yaygın ağrı sendromudur.

  4. ACR,1990 FM kriterleri 1)En az 3 aydır süregelen yaygın ağrı öyküsü olmalıdır. Ağrının yaygın kabul edilebilmesi için vücudun sağ ve sol, gövdenin üst ve alt taraflarında olmalıdır. Bunlara ek olarak aksiyel iskelet ağrısı varlığı da gereklidir.

  5. ACR,1990 FM kriterleri 2)Digital palpasyonla,bilinen 18 noktanın en az 11’inde ağrı olmalıdır. Digital palpasyon 4kg/cm ile yapılmalıdır. Bir noktanın ağrılı sayılabilmesi için; hasta, palpasyonu ‘ağrılı’ olarak tanımlamalıdır. Noktanın ‘hassas’ olarak ifadesi ağrılı kabul edilmez. 3) İkinci bir klinik bozukluğun varlığı FM tanısını geçersiz kılmaz. 2

  6. TERMİNOLOJİ VE SINIFLAMA Fibro: fiber (Latince) mys: kas (Yunanca) algos: ağrı (Yunanca) ia: durum (Yunanca) Sınıflandırma: 1) Primer FM 2) Sekonder FM: osteoartrit, RA, Lyme hastalığı, enfeksiyonlar, ciddi travmalar

  7. TARİHÇE • 18.yy- Avrupa’da ‘müsküler romatizma’ • 1850- Foriep • 1904- Sir Williams Gower: ‘fibrozit’ • 1970’ler- Smyhte ve Moldofsky: bugünkü anlamda fibromyalji tanımı,HN tespiti • Yunus ve ark.:’fibromyalji’ • 1979- IASEP: ‘vücudun belli bölgesinden kaynaklanan,doku harabiyetine bağlı olan veya olmayan, kişinin geçmişteki deneyimleri ile de ilgili, hoş olmayan emosyonel veya sensoriyel bir duyumdur,davranıştır.’ • 1990- ACR FM tanım ve sınıflama kriterleri. Duyarlık %88.4, spesifiklik %81.4

  8. EPİDEMİYOLOJİ • Görülme sıklığı %6-20. • Başlangıç yaşı 30-50 arası. • Kadınlarda daha sık(%80-90).Kadın hastaların çoğu doğurganlık çağında. • ACR,1990 çalışmasında; ort.yaş=49 %89 kadın • Prevalans,dahiliye kliniklerinde %5.7, romatoloji kliniklerinde %14-20

  9. ETİYOPATOGENEZ 1)GENETİK FAKTÖRLER: • FM’li 17 hastanın yakın akrabalarının %73’ünde FM veya benzeri semptomlar. • Pellegrino ile Yunus: HLA bağlantılı bir gen FM’den sorumlu ve FM otozomal geçişli bir kas-iskelet sistemi hastalığı.

  10. ETİYOPATOGENEZ 2) KAS PATOLOJİLERİ: • EMG normal • Ağrılı nokta ve nodül örnekleri ışık mikroskobunda incelendiğinde iyi boyanmış mukopolisakkaritler, nükleus sayısı ve mast hücrelerinde artış. Mukopolisakkaritler: Enerji depolarını etkiler. kitle etkisi→lezyon→hiperirritabilite(gerginlik)

  11. ETİYOPATOGENEZ • Fassbender: EM’de Erken dönem: kapiller endotelyal hücrelerde hipertrofi,mitokondrilerde azalma, güve yeniği görünümlü filamentler Geç dönem: miyofibriler nekroz,glikojen depolarında artış, sarkomerlerde düzensizlik

  12. ETİYOPATOGENEZ • Bengtsson, ATP, ADP, Fosfokreatin ↓ AMP, Kreatin ↑ (FM’lilerde, fiziksel uyum düşüktür.) • Egzersizde kasların kan akışında azalma (Ksenon 133 Klirens tekniği).

  13. ETİYOPATOGENEZ • Jacobsen ve Danneskiold-Samsoe: FM’de müsküler enduransta ve fiziksel aktivitede azalma. ÖZETLE; kas biyopsilerinin en önemli bulgusu; inflamasyon lokal anoksi !

  14. ETİYOPATOGENEZ 3)SEMPATİK SİNİR SİSTEMİ AKTİVİTESİ: • Cilt vazokonstriktör yanıt bozuk,aşırı aktif • Bennet: FM’li hastalarda soğuğa aşırı reaksiyonun nedenini; α-2 adrenerjik reseptörlerde up-regülasyon

  15. ETİYOPATOGENEZ • Martinez-Lavin: hastalarda ortostatik streslere düzensiz sempatik cevap. (Kastaki düşük O2 basıncı ve anormal kas fosfat metabolizması)

  16. ETİYOPATOGENEZ 4)UYKU BOZUKLUKLARI: • Moldofsky: hastaların uyku EEG çalışmalarında Non-REM döneminin sn’de 10-12 dalgalık bir seri α akımıyla bölünmesi. Non-REM uykudan yoksun bırakılan gönüllülerde tipik duyarlı noktaların ortaya çıkışı.

  17. ETİYOPATOGENEZ • Roizenblatt : uyku etkinliği; çocukta→%79.4 annede→ %100 azalmış uykudan uyanma; çocukta→%82.3 annede→%63.7 artmış EEG analizlerinde; α-δ indeksinde artış; artış→ hassas nokta sayısıyla orantılı

  18. ETİYOPATOGENEZ 5) NÖROHORMONAL: • FM’de BOS’ta; • Substans P ↑ (vasküler tonus,vazodilatatör yanıt kontrolü), • Seratonin ↓ (restoratif uyku düzenlenmesi, ağrı algılanması,substans P düzeyi değişimi), • Triptofan ↓ ve transport düşüklüğü, • 5-HIAA ↓

  19. ETİYOPATOGENEZ • Bennet: 70 hasta-50 sağlıklı kontrol FM’lilerde ↓ somatomedin (Hastalar kas mikrotravmalarına eğilimli.) • Crafford:12 FM’li-10 sağlıklı kadının HPA aks fonksiyonları, hastalarda; ↑ ACTH salınımı ↓ adrenal cevap

  20. ETİYOPATOGENEZ • Diğer bozukluklar: • Plazma nöropeptid Y’de düşüklük, • Kortizol düzeyinin fizyolojik diürnal dalgalanmasında bozukluk, • 24 saatlik idrarda serbest kortizol düzeyinde düşüklük, • BOS’ta NGF yüksekliği, • Talamus,nuc.caudatus ve kortexte azalmış kan akımı. (SPECT)

  21. ETİYOPATOGENEZ 6) PSİKOLOJİK BOZUKLUKLAR: • Payne: FM-RA (MMPI) FM’de acelecilik,hipokondriazis, histeri,psikopatolojik sapmalar, psikosteni,şizofreni ve manik patolojileri fazla. • AISM: FM’lilerde yüksek anksiyete ve depresyon skorları.

  22. ETİYOPATOGENEZ 7)İMMUNOLOJİK BOZUKLUKLAR: • Caro: 36 hasta-12 sağlıklı kontrol güneşe maruz kalan cilt bölgesinde, FM’lilerin %52.8 dermo-epidermal Kontrollerin %16.7 bileşkede IgG depoziti • NK hücre aktivite düşüklüğü, T hücre aktivasyon markırlarında azalma T hücrelerinden salınan IL-2’de azalma

  23. ETİYOPATOGENEZ 8)FİZİKSEL TRAVMA: Hastaların %25’i, şikayetinin travma veya cerrahi gibi fiziksel bir hasar sonrası başladığını belirtmiştir. travma→substans P→ağrı

  24. KLİNİK- Semptomlar 1)SEMPTOMLAR:

  25. KLİNİK- Semptomlar

  26. KLİNİK- Semptomlar AĞRI: Gün boyu,Yaygın,Simetrik Tip: Yakıcı ve Oyucu Şiddet: Orta veya Çok Yoğun

  27. KLİNİK- Semptomlar  Ağrıyı artıran faktörler: • Kalitesiz uyku (%70) • Soğuk-nemli hava (%65) • Anksiyete-stres (%61) • Fiziksel inaktivite (%49) • Gürültü (%22)

  28. KLİNİK- Semptomlar  Ağrıyı azaltan faktörler: • Lokal sıcak (%58) • İstirahat (%54) • Orta derecede aktivite (%46) • Germe egzersizleri (%43) • Masaj (%40)

  29. KLİNİK- Semptomlar TUTUKLUK: Özellikle sabahları YORGUNLUK: Tüm gün,ciddi UYKU DÜZENSİZLİĞİ: Hafif uyku Sık uyanma PARESTEZİ: Karıncalanma,iğne batması Segmental değil Daha çok üst extremite

  30. KLİNİK- Semptomlar YUMUŞAK DOKU HİSSİ: Extremitelerde Artiküler / nonartiküler SİCCA: Kuru göz,ağız RAYNAUD FENOMENİ: Soğukta extremiteler beyazlaşır. BAŞ AĞRISI: Migren tip Kronik ve sık

  31. KLİNİK- Semptomlar İRRİTABL KOLON SEND.: Karın ağrısı ve konstipasyon,diyare veya her ikisi ♀ ÜRETRAL SEND.: Sık miksiyon,dizüri subpubik rahatsızlık DİĞER : Atralji, aşırı terleme,seksüel bozukluk, hipotiroidi,tekrarlayan tendinit, kostokondrit, bursit, plantar fasiit

  32. KLİNİK- Fizik Muayene • Hassas noktalar • Deri kıvrımı hassasiyeti • Reaktif hiperemi • Retiküler deri değişimi

  33. KLİNİK- Laboratuar Bulguları FM’de laboratuar ve radyolojik bulgular ayırıcı tanıda yardımcı olur. • Tam kan sayımı • Eritrosit sedimantasyon hızı • KC ve böbrek fonksiyon testleri normal • Serum Ca • RF • Antinükleer antikorlar

  34. KLİNİK- Laboratuar Bulguları • Hipotiroidi prevalansı FM’li hastalarda normale göre daha yüksektir ve halsizlikten yakınan hastalarda T4 ve TSH düzeylerine bakılmalıdır.

  35. TANI • ACR’ye göre FMS tanısı için iki kriter belirlenmiştir: • en az 3 aydır süreğen yaygın ağrı öyküsü • digital palpasyonda bilinen 18 noktadan en az 11’inde ağrı

  36. TANI- Hassas Noktalar Suboksipital Alt anterior servical Trapezius Supraspinatus İkinci kosta Lateral epikondil Gluteal Büyük trokanter Diz

  37. TANI- Hassas Noktalar

  38. TANI Kontrol Noktaları: • Ön kol; dorsalin alt ⅓ ’ü • Ayak ortası; dorsal 3. metatars • Ayak baş parmak tırnağı • Alın ortası • Parmakların medial falanksı • Dizin lateral kısmı

  39. AYIRICI TANI • Miyofasial ağrı sendromu • Kronik yorgunluk sendromu • Psikolojik romatizma • Polimiyalji romatika • Viral enfeksiyonlar • Kas hastalıkları

  40. AYIRICI TANI • Hipotroidi • Hipertroidi • Ostomalazi • Kanser

  41. AYIRICI TANI

  42. AYIRICI TANI

  43. AYIRICI TANI

  44. AYIRICI TANI

  45. PROGNOZ • remitan- intermittan • flükütasyon gösteren • progresif

  46. TEDAVİ • Periferik ve santral analjezi sağlamak • Uyku bozukluklarını düzeltmek • Ruhsal sorunları düzeltmek • Kas ve yüzeyel dokulara kan akımını artırmak

  47. TEDAVİ 1- Hasta eğitimi 2- Farmakolojik tedavi 3- Hassas nokta enjeksiyonu 4- Egzersiz tedavisi 5- Fizik tedavi 6- Diğer tedaviler

  48. TEDAVİ- Hasta Eğitimi • Rahatsızlığın açıklanması • Ağrıyı artıran faktörlerden kaçınma • Rahatlatıcı faktörleri kullanmaya teşvik • Davranışsal değişim tedavisi • Psikiyatrik danışma

  49. TEDAVİ- Farmakolojik Tedavi • Antidepresan ajanlar • Trisiklik antidepresanlar • Amitriptilin • Cyclobenzaprine • Dothiepine • Selektif seratonin geri alım inhibitörleri • Diğer antidepresanlar • Tradozone • Venlafaxine • Maclobemid • Pirlidone • S-adenosymethionine

  50. TEDAVİ- Farmakolojik Tedavi • Anksiyolik ajanlar • Benzodiazepinler • Hipnotikler • trankilizanlar • Antiinflamatuar ilaçlar • Analjezikler • Parasetamol • Narkotik analjezikler • kodein

More Related