Free Powerpoint Templates

1. ÇOCUKLARLA İLETİŞİM Psik. Ece Bişirir Free Powerpoint Templates

2. İletişim Nedir? İnsanlararası iletişim; kişilerin birbirlerine bilinçli veya bilinçsiz olarak iletmek istedikleri duygu ve düşüncelerini aktardıkları bir süreçtir. İki insan birbirinin farkına vardığı andan itibaren iletişim başlar.

3. İletişim sadece konuşma değildir!!! • Ne söyleyeceğimizi bilmek, • Bunu ne zaman ve nerede söylemenin doğru olacağına karar vermek, • En iyi nasıl söyleneceği konusunda fikir yürütmek, • Olayları basite indirgeyerek sunabilmek. • Akıcı bir dille ve karşınızdaki kişi ile göz kontağı kurarak konuşabilmek, • Dikkati yoğunlaştırabilmek ve karşınızdaki kişinin verilen mesajı anlayıp anlamadığını kontrol edebilmektir.

4. Çalışma -Bütün gün çalıştığınız için, kendinizi çok yorgun hissediyorsunuz ve biraz oturup dinlenme gereksinimi duyuyorsunuz. Tam bilgisayarı elinize alıp oturduğunuzda çocuğunuz, sizinle oynamak istediğini söylüyor. Kolunuz çekip, klavyenin tuşlarına basıyor ve canınızı sıkıyor. Oysa onunla oynamak o an düşüneceğiniz en son iş. Ne yapardınız?

5. ÇOCUKLA NASIL İLETİŞİM KURULUR? Ailesi ile olan iletişimi çocuğun dünyasında büyük önem taşır. Anne-baba ve çocuk üçgeninde, ancak tarafların duygu ve düşüncelerini birbirlerine aktarmaları ve başarılı bir diyalog kurabilmeleri ile sorunlarına çözüm bulmaları mümkündür.

6. Yetişkinlerin çocuklarıyla iletişimlerinde aldıkları belli başlı tavırları özetlemek gerekirse; • Emir verme, yönetme • Uyarma, tehdit etme • Öğüt verme, ahlaki değerlendirme • Çözüm yolları önerme • Mantıksal tartışma • Yargılama, eleştiri, karşı çıkma • Övme • Alaycı tavır • Yorum • Telkin etme, avutma • Soru Sorma • İlgiyi başka yöne çekme

7. “Eminim ki oyun için kavga ettiniz!” (Yorumlayıcı Tepki) • “Niye kavga ettiniz?” (Sorgulayıcı Tepki) • “Neyse sonra konuşuruz…” (Baştan Savıcı Tepki) • “Zaten kavgadan başka ne yaparsın!” (Suçlayıcı Tepki) • Bir daha kavga ettiğini duyarsam çok fena olur!” (Tehdit Edici Tepki)

8. İletişimde kullanılan bu yöntemler ne gibi sonuçlar doğurur? • Konuşmalarını engeller. • Savunmaya geçmelerine yol açar. • Karşı saldırıya geçip, tartışmalara neden olurlar. • Yetersizlik ve aşağılık duygusu yaratırlar. • Gücenme, sinirlenmeye neden olur. • Kendilerini suçlu ve kötü hissetmelerine neden olur.

9. ÇOCUKLA İLETİŞİMDE YÖNTEMLER NE OLMALI? • Soru Sormak Hatalı Mı? • Pasif Dinleme (Sessizlik) • Konuşmaya Davet Veya Kapı Açma • Aktif Dinleme

10. Soru Sormak Hatalı Mı? Çocuk: Arkadaşıma çok kızgınım, onunla oynamak istemiyorum, çünkü hep ağlamaya başlıyor ve eve gitmek istiyor. Anne: Onu ağlatacak ne yapıyorsun? Çocuk: Hiçbir şey yapmıyorum… Varsayım İnkar + Özgürlüğünün kısıtlanması

11. Tehdit etmeyen ve engellemeyen sorular açık uçlu olanlardır. “Onun hakkında konuşmak ister misin?” “Bu konu hakkında duyguların ne?” “Bu konu hakkında bazı düşüncelerin var mı?”

12. Pasif Dinleme (Sessizlik) Sessizlik yani pasif dinleme, kabul edilmiş olmayı simgeleyen sözsüz bir mesajdır. Pasif dinlemede dinlediğinizi belirten ipuçları vermek gerekir. -Kafa sallamak, -Öne doğru eğilmek, -Kaşları çatmak gibi.

13. Konuşmaya Davet Veya Kapı Açma Bu yöntem, dinleyicinin kendi düşünce, duygu ve yargılarını yansıtmamasına karşın, çocuğun kişisel düşünce, duygu ve yargılarını ortaya çıkarmaktadır. • “Gerçekten mi?”, “Ne kadar ilginç!”, “Konuşmak ister misin?” • “Hakkında konuşmak ister misin?” • “Onun hakkında ki düşüncelerin ilgimi çekiyor.” • “Hakkında bazı duygular taşıyor gibisin.” • “Hııııı” • “Eveeet anlıyorum” • “Yaaa” • “Vay be!”

14. Aktif Dinleme Çocuklara güven vermeyi, onların sorumluluklarını kabullenmeyi ve sorunlarına kendi başlarına çözüm getirmelerini sağlamak uygulanacak aktif dinleme yöntemi ile mümkündür. Pasif dinlemeden farkı; ebeveyn duyduğunu geri yansıtmakla, gerçekten gönderenin sözlerinin duyduğunu ve anladığını kanıtlar. Dikkat edilmesi gereken mesajın anlamının değiştirilmemesidir.

15. Aktif Dinlemeyi Niçin Öğrenmeliyiz? • Aktif dinleme, çocukların sahip oldukları olumsuz duygulardan dolayı rahatsız olmalarını engeller. • Yetişkin ve çocuk arasında sıcak bir ilişkinin kurulmasını sağlar. • Sorunların çözümlenmesini kolaylaştırır. • Dinlendiğini hissederek anne- babalarından gelen mesajları dikkate alırlar. • Çocuğun kendisini daha iyi tanıyıp anlamasına yardımcı olur. Aynı zamanda problemlerine çözüm bulmasına yardımcı olur. • Tavsiyeler, mantık, emir gibi mesajlar, çocuğa karşı olan güvensizliği ifade ederken, aktif dinleme sayesinde daha sorumlu ve bağımsız bireyler olurlar.

16. Aktif Dinleyicinin Geliştirmesi Gereken Davranışlar • Çocuğun söylediklerini gönüllü olarak dinlemek için yeterince zaman ayrılmalıdır. • Çocuğa yardım etmek için hazır olmak gerekmektedir. • Çocuğun düşünceleri yetişkininkilerden ne kadar farklı olursa olsun, duygularının kabul görmesi gerekmektedir. • Duygu ve düşüncelerinin sürekli değişim içerisinde olduğu unutulmamalıdır. • Çocuğun ana- babadan ayrı, tek bir kişilik olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. • Yetişkinin çocuğu anlaması için kendi duyguları bir yana bırakarak, onun dünyasını, gerçeğini iyi kavrayacak esnekliğe sahip olması gerekmektedir.

17. Aktif Dinlemeyi Eylemsel Olarak Uygulamak Çocuk: Ahmet bugün benimle hiç oynamadı. Anne: Arkadaşlarınla iyi geçinmen gerektiğini öğrenmelisin. Çocuk: Onunla oynamak ve iyi geçinmek istemiyorum! Anne: O zaman seninle oynayacak başka birini bul. Çocuk: Beraber oynayabileceğim başka kimse yok. Anne: Yorgunsun, yarın kendini daha iyi hissedersin ve olayı unutursun. Çocuk: Yorgun değilim, kendimi de iyi hissetmeyeceğim, ondan nefret ediyorum. Anne: Bir daha arkadaşların hakkında böyle konuşursan pişman olursun!

18. Aktif dinlemede ise aynı konuşma şu şekilde gelişir: Çocuk: Ahmet bugün benimle hiç oynamadı. Anne: Ahmet’ e kırılmış görünüyorsun. Çocuk: Onunla hiçbir zaman oynamayacağım. Anne: O kadar kızgınsın ki, onu bir daha görmek istemiyorsun. Çocuk: Evet, ama onunla arkadaşlık etmezsem oyun oynayacak başka arkadaş bulamam. Anne: Yalnız kalırsın. Çocuk: Onunla iyi geçinmek zorundayım, ama kızmamak elimde değil. Daha önce her dediğimi yaptığı için, ona kızmıyordum, oysa şimdi ona emir veremiyorum. Anne: Onu etkilemek artık pek kolay olmasa gerek. Çocuk: Evet o artık bir bebek değil.

19. Aktif Dinlemede Rastlanan Genel Yanlışlar Örnek 1: Çocuk: Berk’ i hiç sevmiyorum, onunla oynamayacağım! Anne: Bugün onunla oynamayacaksın, çünkü ondan geçici olarak hoşlanmıyorsun! Çocuk: Hayır, onunla hiçbir zaman oynamayacağım! Örnek 2: Anne: Hayli üzgün görünüyorsun. Çocuk: Berk beni itti. Anne: Bu da senin hoşuna gitmedi sanırım. Çocuk: Hayır, bende onun ağzını patlatacağım! Anne: Yoo, hayır, bu iyi bir şey olmaz! Çocuk: Umurumda değil, ona böyle vuracağım. Anne: Kavga ederek arkadaşlarınla olan sorunlarını çözümleyemezsin, neden gidip onunla konuşmuyorsun?

20. Örnek 3: Çocuk: Büyük Çocuklar oynamaya başladıkları zaman, topu yakalama şansımı yitiriyorum. Baba: Büyük çocukların olduğu yerde, topu yakalama şansını yitiriyorsun. Örnek 4: Çocuk: Deniz girmek istemiyorum, çok derin. Dalgalardan korkuyorum. Baba: Su, senin için çok derin. Çocuk: Korkuyorum, lütfen beni denize sokma!

21. Verilen Cevaplar Bastırıcı Söz Çözüm Önerme Yöntemi • Emir verme, yönetme: “Git kendine oynayacak bir şeyler bul!” 2) Uyarma: “Eğer susmazsan, şimdi bağırırım!” 3) Öğüt verme: “ Okuyan bir insanı rahatsız etme!” 4) Çözüm önerme: “Niçin dışarıda oynamıyorsun?” • Eleştirme, yargılama: • “Daha iyisini yapmalısın.” • 2) Utandırma: • “Çok şımarıksın!” • 3) Teşhis: • “İlgi çekmek istiyorsun.” • 4) Öğretme, yönlendirme: • “Birisini rahatsız etmek iyi bir davranış değildir.”

22. Tüm bu bastırıcı sözler; • Çocuğun kendisini suçlu hissetmesine sebep olur. • Anne ve babanın, adil olmadığı düşüncesini gerekli kılar. • Çocuk sevilmediğini düşünür. • Sert tepkiyle yanıt vermesine neden olur: “Umurumda değil!” • Karşı çıkmalara sebep olur: “Hep yorgunsun zaten!” • Kendisini yetersiz hissedip, öz saygısını yitirmesine yol açar. • Bastırıcı sözlerle sık sık karşılaşan çocuk, kendisini işe yaramaz, düşüncesiz, tembel vb. insan olarak görmeye başlar.

23. Ben Mesajı / Sen Mesajı “Yorgun olduğum zaman canım oyun oynamak istemiyor.” Ben Mesajı İletişime Ne Katar? • Ben mesajı, çocuğa kazandırılmak istenen davranışı etkili kılar. • Çocuğun tepki göstermesini engeller. • Çocuğun kişisel sorumluluklarının gelişmesine sebep olur. Kendi davranışlarından sorumlu olmayı öğrenir. • Duyguların açık, belirgin bir biçimde yansıtılmasını sağlar.

24. Dinleyen Bir Anne- Baba Olmak İlk dönem (yapmacık) Duygular Sempati

25. Dinlemek İçin Keyfiniz Olmalı “Acaba kendi ihtiyaçlarımı mı, çocuğumunkileri mi karışlamam gerekmektedir?” Karar verme konusunda rehber olabilecek bazı ipuçları : • Kimin ihtiyaçlarının daha güçlü olduğunu düşünerek, kararınızı bu temele oturtunuz. • Meşgul olmayacağınız bir zaman için konuşma tayin ediniz. • Çocuğun duygularını doğrulayıp, kendi duygularınızı ona belirtiniz.

26. Aktif Dinlemenin Abartılmaması İçin Öneriler • Çocukların her problemi rehberliği gerektirecek kadar ciddi değildir. • Çocuklar ciddi problemlerle karşılaştıklarında ipuçları verirler: ağlama, geri çekilme, şiddetli sinir, korku, tipik olmayan davranışlar. • Aktif dinlemeyi devreye sokmadan önce çocuğunuzun gerçekten bir dinleyiciyi isteyip istemediğine karar verin. Bir iki dakika pasif dinlemeyi deneyin, ya da kapı açıcı bir söz söyleyin.

27. Dinleme Becerisini Geliştirmek İçin Öneriler • Aktif dinlemenin ne zaman kullanılacağını bilmek gerekir. • Aktif dinlemenin ne zaman kullanılamayacağını bilmelidir. • Çocuklara kendi problemlerini çözme fırsatı vermedikçe, onların kapasitesini anlamak mümkün olmaz. Çocuklara sizin yönetim ve çözümünüz olmadan, problemlerini çözecekleri konusunda güvenmelisiniz. • Diğer dinleme becerilerine de yer verilmelidir. • Çocuklarınız bilgiye ihtiyaç duydukları zaman bilgi verilmelidir.

28. Dinlediğiniz için teşekkürler… Psik. Ece Bişirir