80 likes | 248 Views
E k onomi k Sistemler. Pazar Ekonomisi : Kaynaklar fiyat mekanizmasına göre tahsis edilir. Pazar fiyatı talep ve arzın güçlerine göre belirlenir. Kolektivist Ekonomi : Devlet ne üretileceğine, ne kadar üretileceğine ve kimler için üretileceğine karar vererek kaynakları buna göre tahsis eder.
E N D
EkonomikSistemler • Pazar Ekonomisi: Kaynaklar fiyat mekanizmasına göre tahsis edilir. Pazar fiyatı talep ve arzın güçlerine göre belirlenir. • Kolektivist Ekonomi: Devlet ne üretileceğine, ne kadar üretileceğine ve kimler için üretileceğine karar vererek kaynakları buna göre tahsis eder. • Karma Ekonomi:Hem pazar, hem de planlı ekonominin bazı özelliklerini taşır. Esasta pazar ekonomisi geçerli olup, devlet bazı üretim alanlarında varlık gösterir ya da müdahale eder.
Pazar ekonomisi Avantajlar • Kaynaklar parasal seçimlere göre otomatik olarak tahsis edilir. • Tüketiciler ekonomide ne üretileceği konusunda en önemli karar unsurudur. • Üreticiler kâr ile motive olur ve tüketici tercihlerindeki değişiklikler onlara yol gösterir.
Pazar ekonomisi • Dezavantajlar • Daha fazla parası olanlar daha fazla söz hakkına sahiptir. • Rekabet uygun koşullarda olmayabilir ve böylece firmalar pazara egemen olur ve de tüketici seçimi sınırlanır. • Dışsallıklar: Sistemin bazı kazanç ve maliyetleri pazar ekonomisi sisteminde firmalara olduğu kadar topluma yansımayabilir.
Kolektivist Ekonomi: Avantajlar • Dikkatli planlama aşırı üretimi ve kaynak israfını önler. • Planlı ekonomiler gelir dağılımı açısından daha adaletlidir. Çünkü kaynaklar devlet tarafından kontrol edilir. • Aşırı talep durumunda fiyat artışlarına izin verilmez, çünkü üretim devlet kontrolünde artar.
Kolektivist Ekonomi : Dezavantajlar • Planlama yetkilileri tüketici tercihlerini yanlış değerlendirebilir • Kâr ve benzeri teşviklerin olmaması girişimciliği yok eder, insanların fazla çalışmasını önler. • Üretimin kontrolü rekabetin yok olmasına ve verimliliğin düşmesine yol açar. • Devlet bürokrasisi planlamayı ve üretim kontrolünü artırır.
Serbest Pazar ekonomileri • Fiyatlar üretici ve tüketiciler için önemli sinyallerdir • Kazançlar kaynak kullanımına yardımcı olur • Kaynaklar doğrudan daha kârlı alanlara yönelir • Risk üstlenme ödüllendirilir • En düşük maliyetle çalışma teşvik edilerek etkinlik ve verimlilik artırılır.
Merkezi Kumanda Ekonomileri • Fiyatlar kaynak kullanımında etkili değildir. • Ulusal planlama firmalar ve endüstriler için üretim için bir yol haritasıdır • Girdi-Çıktı (input-output) analizleri çoğunlukla ulusal planın düzenlenmesi için kullanılır • Planlamalardaki uyumsuzluklar ve gerçek tüketici beklentilerini karşılamadaki başarısızlıklar istenmeyen üretime yol açar.
KarmaEkonomiler • Hem serbest pazar hem de kamu müdahalesi özelliklerini bünyesinde barındırır • Kamu müdahalesi doğrudan (kamu yatırımları) ya da dolaylı (vergi vb.) olabilir. • Kamu müdahalesi Pazar aksaklıklarını giderir.