BİL 110 Bilgisayara Giriş

1. BİL 110 Bilgisayara Giriş Bilgisayarlar Nasıl Çalışır? Öğrt. Gör. Dr. Ahmet Cengizhan Dirican Bilgisayar Müh. Böl.

2. Bilgisayarlar Nasıl Çalışır ? • Bilgisayarlar • girdidonanımları aracılığıyla aldıkları bilgiyi • çeşitli temeldonanımlar vasıtasıyla işler, • çıkışdonanımları vasıtasıyla sonuçları kullanıcıya gösterdikten sonra • istenirse tüm bu bilgileri daha sonra kullanılmak üzere, saklama donanımlarını kullanarak saklar veya • iletişim donanımları aracılığıyla başka bir yere/bilgisayara gönderir. • Tüm bu süreç her ne kadar adı geçen donanım gruplarıyla gerçekleştirilse de, neticede tüm bu donanımların çalıştırılması veya yapacakları işler yazılımlarla veya programlarla belirlenmekte ve yönetilmektedir. • Diğer bir deyişle donanım ve yazılım bu sürecin ayrılmaz iki parçasıdır. Bilgisayarlar temel olarak , donanım ve yazılım olarak isimlendirilen, iki kısımdan oluşmaktadır.

3. Donanım Donanım (Hardware): Bilgisayarın fiziksel yani elle tutulabilen kısmıdır. Bilgisayarı oluşturan bütün aygıt ve fiziksel parçalara verilen genel addır.

4. Bilgisayarın Donanımları veya Bileşenleri • 5 grup donanım vardır. • Girdi (Input): Bilgisayara veri ve talimat girişini sağlayan aygıtlardır: Klavye, fare, tarayıcı, kamera, mikrofon,… • Çıktı(Output): Bilgisayardan insanlara veri ve bilginin ulaşmasını sağlayan aygıtlardır: Monitör, hoparlör, yazıcı • Sistem Birimi (Systemunit): Bilgisayarın bilgi işlemek için kullandığı bileşenlerini içeren kasadır: Anakart, işlemci,bellek ve diğer kartlar.. • Depolama (Storage): Gelecek ullanım için kalıcı olarak bilgi depolayan aygıtlardır: Sabit disk, flash bellek, hagıza kartları, CD, DVD, Blu-ray • İletişim: Bilgisayarın diğer bilgisayarları veri, talimat ve bilgi göndemrek için kullandığı aygırlardır:

5. Bilgisayarın İç Donanımları (Sistem birimi ve Depolama) Drive Bays Power Supply Processor Ports Memory Sound Card VideoCard • Merkezi İşlem Birimi (CPU: CenralProcessingUnit) • Bellek (RAM) • Anakart (Mainboard) • Adaptör Kartları • Ses Kartı (SoundCard) • Ekran kartı(GraphicsCard) • Portlar (Ports) • Sabit disk (Hard Disk) • Optik sürücüler (OpticalDrives) • Güç kaynağı(PowerSupply)

6. Yazılım • Yazılım (Software): Bilgisayarın sanal, elle tutulamayan ancak bilgisayar donanımı üzerinde çalıştırılıp, monitör veya printer gibi çıktı aygıtları üzerinden sonuçları gözlenebilen kısmıdır. Diğer bir tanımla, belirli işlemleri yapmak için bilgisayara yüklenilen programlara verilen genel isimdir ve iki temel çeşitir vardır. • Sistem Yazılımları (System Software): Donanımı kullanmak ve kontrol etmek için kullanılan genel programdır. Örn: İşletim sistemleri, derleyiciler. • Uygulama Yazılımları (Application Software): Kullanıcıların temBilgisayarı çalıştıran veri ve uygulamalar.

7. Sistem Yazılımları • Sistem Yazımları. Örn:İşletim sistemleri, derleyiciler, editörler, haberleşme programları. • Bilgisayar donanımına can veren yazılımlardır. • Uygulama programlarına göre daha düşük seviyelidirler. • İşletim Sistemi • İşletim sistemi bilgisayar kaynaklarını (CPU, bellek, sabit disk, diğer aygıtlar) yöneterek, uygulama programlarının çalışmasını sağlayarak, kullanıcı ile bilgisayar arasındaki iletişimi sağlayan aşağı seviyeli bir sistem programıdır. • İşletim Sisteminin Temel Görevleri • Merkezi İşlem Birimi Yönetimi • Bellek Yönetimi • Disk Yönetimi • Dosya Sistemi Yönetimi • Diğer Aygıtların Yönetimi • Diğer yazılımların çalıştırılması • Kullanıcı ile iletişimin sağkanması

8. Uygulama Yazılımları • Ofis Programları. Örn. Kelime İşlemciler, Çalışma Tabloları, Gösteri/Sunum Hazırlama, Internet Tarayıcılar • Mesleki ve Ticari Yazılımlar. Örn: Muhasebe,stok kontrol ve hasta takip programları. • Veri elde edilmesi, işlenmesi, raporlanması ve saklanması başlıca özellikleridir. • İşlenen veri miktarı göreli olarak büyüktür. • Zamanın büyük kısmı giriş/çıkış işlemleri için harcanır. • Bilimsel ve Mühendislik Yazılımlar. Örn:Elektronik devre çözümü, simülasyon, bina kiriş/kolon hesabı programları. • Matematiksel ve istatistiksel algoritmalar ağırlıklıdır. • Yoğun olarak sayı ve sayı dizileriyle uğraşılır. • Veri miktarı göreli olarak düşüktür. • Matematiksel karmaşıklık başlıca ayırt edici özellikleridir. • CPU kullanımları oldukça yüksektir. • Yapay zeka yazılımları. Örn: Satranç oynayan programlar, uzman sistemler, doğal dil algılama ve robot programları • İnsan davranışlarını taklit etmeyi amaçlayan programlar. • Görüntüsel Yazılımlar. Örn: Oyun ve animasyon programları. • Görüntü işlemlerinin ve algoritmalarının yoğun olduğu programlardır. • Bilgisayarın grafik arabirimini yoğun bir biçimde kullanırlar.

9. Bilgi Nasıl İşlenir? Girdi (Input) İşleme (Processing) Çıktı (Output) Saklama (Storage) İletişim (Communication) Bilgisayarlar Bilgiyi Nasıl İfade Eder?

10. Bilgi Nasıl İşlenir? (1/2) • Bilgisayarda veri hafızasında yerleştirilen talimatlara göre işlenir. Talimatları temel olarak Merkezi İşlem Birimi (CPU) gerçekleştirir, • Belli bir amaçla yazılmış talimatlar kümesine program denir. • Program bilgisayar tarafından çözülmesi istenen bir problem için üretilmiş bir çözümün veya algoritmanın bilgisayar diline veya işlemcinin onu anlayabileceği biçime çevrilmiş haline denir. • Bir problemin veya belirli bir işin nasıl yapılacağını tanımlayan adımlar kümesine algoritma denir. Daha teknik ifadesiyle, algoritma, sonlu bir süreci tanımlayan, sıralı, kesin (açık) ve çalıştırılabilir adımlar kümesidir. • Örn: • Yemek pişirme  yemek tarifler • Adres bulmak  Yol tarifleri • Çamaşır yıkama  Makine kullanım talimatnamesi • Bir makinenin (bilgisayarın) belirli problemi çözebilmesi veya bir görevi icra edebilmesi için öncelikle bu görevin yapılmasını sağlayacak bir algoritmanın keşfedilmesi gerekir. • Daha sonra keşfedilen algoritmanın ilgili makineye uyumlu olarak ifade edilmesi gerekmektedir.

11. Bilgi Nasıl İşlenir? (2/2) İnsanlar için programlar kağıt üzerinde veya bilgisayar ekranında gösterilir. Makineler için ise programlar makinenin teknolojisine uygun bir biçimde kodlanırlar. Bir programın geliştirilmesi, makineye uyumlu biçime kodlanması ve makine içine yerleştirilmesi sürecine programlama denir. Programlar, ve onların ifade ettikleri algoritmalar, toplu halde yazılım olarak ele alınır. Diğer bir tanımda yazılım, programlamayı ve bu konuyla ilgili dokümantasyonları içeren genel bir terimdir.