İslami Finansın Gelişiminde Mal ezya Tecrübesi

1. ISTANBUL İSLAM VE EKONOMİ SEMPOZYUMU 2011 İstanbulKongreMerkezi, İSTANBUL, 10Aralık 2011 İslami Finansın Gelişiminde Malezya Tecrübesi Doç. Dr. Asyraf Wajdi Dusuki Başkan, Araştırma Departmanı İslami Finans için Uluslar arası İslami Araştırma Akademisi (ISRA)

2. Sunum Özeti Malezya’nın İslamiFinansManzarası 2 Malezya’da İslami Finansın Gelişiminde Yaklaşım Küresel İslami Finans Piyasasına Genel Bakış Malezya’nın İslami Finans Sistemi için Düzenleyici Çerçeve İslami Prensiplerin Hakimiyeti ve Çatısı Malezya İslami Finansında Hakim Olan Hukuki Çerçeve Sonuç 5 7 8 9 1 3 Istanbul İslam Ve EkonomiSempozyumu 2011

3. İslami Esaslara Uygun Parametreler Maqasid al-Shariah (İslami Esas Amaçları) AMAÇLAR/ الغاية 1inciSeviye Uygunluk UqudMusamma (Özel İsimli Sözleşmeler) UqudGhairMusamma (İsimsiz Sözleşmeler) ARAÇLAR/ الوسيلة Yatırım Faaliyetleri Düzeltme ve Saflaştırma İslami Esaslara Uygun İşlem 2nciSeviye Uygunluk Sözleşmenin İcrası Risk Yönetimi IT Sistemi & Muhasebe Yönetim

4. Küresel İslami Finansal Duruma Genel Bakış │4

5. 1971’de Mısır’da İlk İslami Banka ile Başlangıç,Şimdi 75 Ülkede 600’den Fazlaİslami Finans Kurumu Var Dünyanın Dört Yanında İslami BankacılıkMevcudiyeti

6. 1971 Yılında Mısır’da İlk İslami Banka ile Başlangıç.Şimdi 75 Ülkede 600’den Fazla İslami Finans Kurumu Var Küresel Finansal Sisteme Geçerli Alternatif Olarak İslami Finansa İlgi… Pakistan Sudan Endonezya • Almanya • Saxony-Anhalt Eyaleti hükümet sukukuçıkardı. • 2010’da ilk İslami Banka. GüneyKore Parlamentonun, yabancıyatırımcılarınçıkarılansukuktaneldeedilenfaizgeliriüzerindekivergiyikaldırmaileilgilikanunugeçirmesibekleniyor. • Birleşik Krallık • Hükümet, İslami finans için küresel bir kapı olarak Londra’yı seçme hedefi koyuyor. • 5 FSA tarafından kabul edilmiş İslami Banka ve Takaful operatörü. • Devlet sukuku çıkarmayı ve IF vergi kanununu değiştirmeyi planlıyor • Türkiye • 2009 Eylülayındafaizsizfinansaodaklı IFC İstanbul’uduyurdu. Japonya Bankalarınİslamifinansuygulamalarıiçinkanunçıkardı İran Bahreyn Katar • Fransa • İslami finans faaliyetlerini desteklemek üzere tüzükler/düzenlemeler geçirdi. • İslamibankalaralisansvermesürecinde. • IF işlemleri için parasal ve hukuki uyarlamalar yaptı - yani Sukuk ve Murabaha hakkında vergi rehberleri. • Malta • Akdeniziçinİslamifinansmerkeziolarakkonumlanmayıplanlıyor. S.Arabistan BAE Kuveyt Tayland • Hong Kong • Çin’eİslamifinanskapısıolmakistiyor • Devlet Sukuku çıkarmayı planlıyor • 2007’de Hang SengÇinİslamiİndeksFonu Malezya • Ürdün • Açığını kapatmak için sukuk piyasasından fon kullanmayı planlıyor. • Singapur • İlkİslamibankayıkurdu • İslami finans için vergi muafiyeti çıkardı • İslamifinansınmerkeziolmakistiyor • İslami ETF başlattı Brunei Asya için İslami finansal hizmetler merkezi olmak istiyor. İslamifinans (IF) sunanMüslüman-çoğunlukluülkeler IF sunmayabaşlayangayrımüslimülkeler Bank Negara Malaysia’ninizniyle

7. 2020’ye kadar 4 t USD’a Ulaşması Bekleniyor Son 10 yılda, %15-20’lik yıllık küresel büyüme oranı • 1990’ların ortası – yaklaşık 150 milyar USD • 2009 – yaklaşık 780 USD milyar • 2010 – tahmini 956 USD milyar • 2012 –1.6 t USD (IFSB tahmini) Küresel piyasa payının neredeyse % 90’ı zirvedeki 6 İslami finansal piyasadadır BüyümeninDevam Etmesi Bekleniyor.. Kaynak:Bank Negara Malaysia’nın izniyle

8. Malezya Pakistan Genellikle Murabahaya dayalı Sözleşmeler Endonezya BAE Kuveyt Küresel Gelişmeler İslami Sözleşmeyle yapılan Bankacılık Ürünleri Source: GIFF 2010 Guide Kaynak: Bank Negara Malaysia’nın izniyle

9. Küresel Gelişmeler – TekafülDünyada TekafülMevcudiyeti Sudan’da ilk olarak 1979’da başlatılan Tekafülşimdi 7 bölgede mevcut Kaynak:Bank Negara Malaysia’nın izniyle

10. Tekafül Mevcudiyeti & İşi -Dünyada 7 bölgede 200’e yakın Tekafül şirketi vardır.-Küresel Tekafül katkılarının 2010’da 8.9 milyarUSD’a ulaştığı tahmin edilmektedir. - 2015’e kadar, en yüksek katkının Asya Pasifik bölgesinden elde edilmesi beklenmektedir. Kaynak:Bank Negara Malaysia’nın izniyle

11. Küresel SukukPiyasası2009’da Genişlemeye Devam Etti Kaynak:Bank Negara Malaysia’nın izniyle

12. İslami finans aktiflerinin dökümü İslami finansal aktiflerin en büyük payı, büyüme yavaşlamasına rağmen, İslami bankacılıkta bulunuyor. • Sukukand Tekafülbüyümeye devam ediyor. • İslamifonlar hafif bir azalma kaydediyor. Kaynak:Bank Negara Malaysia’nın izniyle

13. Malezya Islami Finansına Genel Bakış │13

14. Malezya İslami Bankacılık & Tekafül EndüstrisiYükselen Trend Kaynak: FSPSR, BNM 2010

15. Kaynak: ICM BülteniAralık2010 MalezyaSukukPiyasası:Konvansiyonel tahvil piyasasından daha büyük 2010’DA PRENSİBE DAYALI ONAYLANAN SUKUK’UN BÜYÜKLÜĞÜ

16. Malezya’nın İslami Finansal Sisteminin Kapsamlılığı

17. MALEZYA’NINİKİLİ FINANSAL SİSTEM YAKLAŞIMI Finansal Düzenleyiciler Müşteriler (Halkta Güven İlham eder) Eşsiz Avantajlar Manzumesi Parasalİstikrar İslamiEsaslara Uyum Kısım27, Malezya Merkez Bankası Kanunu 2009: Malezya’nın İkili Finansal Sistemi olduğunu onaylar. Düzenleyicinin Rolü 17

18. [İleri Safha:2001’den beri] Stratejik Pozisyon & Uluslar arası Entegrasyon [Orta Safha: 1993-2000] Kurumsal yapılaşma, faaliyet üretme & piyasa dalgalanması [BaşlangıçSafhası: 1983-1992] İslami finansın temelini müesseseleştirme İslami Finansı Geliştirmede Tedrici & Pragmatik StratejikYaklaşım

19. Safhalı Yaklaşımın Tercümesi • Mevcut ağı & altyapıyı en iyi şekilde kullanarak İslami bankacılık kurumlarının sayısının asgari maliyetle ve zamanla artırılması • İslami Bankacılık Departmanının kurulması hakkında pencere-konseptini & sirkülerini sağlamak için 1989 Bankacılık & Finansal Kurumlar Kanununun Değiştirilmesi • Ürünlerin ve hizmetlerin yayılmasının hızlandırılması için Milli İslami Danışma Meclisinin Tesisi • İslamiBankacılıkKanununun1983 (IBK) veTekafülKanununun1984 (TK) yürürlüğe girmesi • İlgili kanunlarda İslami bankaların tanınması • İlk tam-donanımlı İslami bankanın & ilk tam-donanımlı Tekafül şirketinin kurulması • GenelAmaç:Etkin, ileri ve kapsamlı İslami finansal sistemin tesisi • 4-yönlü stratejikyaklaşım: • Düzenleyici çerçeve geliştirme • Hukuki& İslamiÇerçeve • Ürünvepiyasageliştirme • Bilgi ve uzmanlığın iyileştirilmesi • Finansal SektörMaster PlanıveSermaye Piyasaları Master Planı • Uluslar arası en iyi uygulamaların geliştirilmesi • Yerli İslami finans sektörünün liberalizasyonu • Yabancı oyuncuların girişine izin verilmesi • Uluslar arası İslami finans sektörü ile entegre olma • Yerli İFK’ları dışarıda yatırım için teşvik etmek • MIFC’lerin çıkarılması IBA & TA’da değişiklikler • 2009 Malezya Merkez Bankası Kanunu, 1958 Malezya Merkez Bankası Kanununu feshetti.

20. MALEZYA’NINANA DÜZENLEYİCİ KURUMLARI BNM veya SC tarafından düzenlenmeyen

21. Uluslar arası Boyut Uluslararası İslami Finans Merkezi olarak Malezya Launched in August 2006 5 Focus Areas Burada Malezya’da buluşur

22. Malezya’da İslami Bankacılık ve Tekafül için İslami Esaslar Çerçevesi • BNM, İslami Esaslar Müşavirlerinin İslami yönetim sürecini, karar vermesini, sorumluluğunu ve bağımsızlığını daha da güçlendirmek amacıyla önemli İslamiYönetimÇerçevesini takdim etti.

23. MalezyaİslamiFinansHukukiÇerçevesi

24. Malezya Finansal Sisteminde İslamiDanışma Konseyleri İslami Bankacılık ve Tekafül için İslami Danışma Konseyi Sermaye Piyasaları için İslami Danışma Konseyi İslami Danışma Konseyi İslami SermayePiyasaOyuncuları (meselaİslamiFon Yönetim Şirketleri) BSAS İştirakçileri İslami BorsaKomisyon Şirketleri Islami Bankalar Uluslar arası İslamiBankalar TicariBankalar Yatırım Bankaları (İslami Finansal Hizmetler Veren) BANKA OLMAYAN FINANSAL ARACILAR Labuan FC için İslami Danışma Konseyi Kalkınma FinansKurumları Tamamlayıcı Kuruluşlar Tekafül Operatörleri RetekafülOperatörleri Uluslar arası Tekafül Operatörleri Labuan FSA DenizaşırıİslamiBankalar DenizaşırıRetekafül Operatörleri Malezya Tekafül Birliği DenizaşırıİslamiBankacılıkPencereleri DenizaşırıTekafül Pencereleri

25. İslami Finans için Ana Kanunlar 2009 Malezya Merkez Bankası Kanunu

26. Malezya Merkez Bankası Kanunu 2009 Göze çarpan İslami-finansla ilgili özellikler Resmi Gazetede yayınlandı: 3 Eylül2009 Genel olarak yürürlüğe girdi: 25 Kasım2009 • BÖLÜM VII – ss51-59:SAC’ın tesisini, işlevlerini, atanmasını ve aşağıdaki hususları sağlar: • SAC Sekreteryasının tesisi, • SAC ile istişare gerektiren kişiler ve durumlar • SAC’’a kimler danışabilir • SAC kararlarının etkisi • İslami hükümleri uygulamak için, sirküler, talimatname, ve bildirgeler yayınlama hususunda Bankanın yetkileri s26(3) – Parasal politika operasyonlarında Merkez Bankaları tarafından Finansal kurumlara ödeme yapılmasının usulü s27 – Finansal istikrarı iyileştirme yetkileri ile ilgili Bölüm, konvansiyonel ve İslami finansal sistemlerin mevcudiyeti kabul ediliyor. ss73&74 – Bankanın, sadece İslami esaslara uymak amacıyla, aksi takdirde yasaklanmış olan düzenlemelere girmesini ve Bankanın hedeflerini ve fonksiyonlarını yerine getirme konusunda SAC tarafından onaylanabilecek uygun düzenlemeleri ve tedbirleri olmasını sağlar. s60 – MIFCyi kalkındırmak ve iyileştirmek ve Sekreterya tesis etmek, finans elde etmek için Talimat

27. Sermaye Piyasaları ve Hizmetleri Kanunu 2007 Resmi Gazetede yayınlandı: 31 Temmuz2007 Yürürlüğe girdi:28 Eylül2007 [ Bölüm-VI’nın Kısım-2’si hariç Kanunun bütün şartları - P.U.(B) 342/2007]1 Nisan2010 [P.U.(B) 143/2010 [Kanunun Bölüm-VI’nın Kısım-2’si faaliyete geçiyor.] • S316 - • Bakan İslami tahvil talimatı yayınlayabilir. • SC İslami tahviller ile ilgili yönerge yayınlayabilir. • ss316A-H - • Sermaye piyasalarında İslami esasların temini için SC SAC tesisi • Üyelerin tayini ve oluşumu • Sekreterya • SAC’a kimler başvurabilir • SAC kararlarının bağlayıcı etkisi 13 Bölüm, aslen394 Kısımand 11 Program [bugüne kadar 5 değişiklik yapıldı – 1 Bölüm İslami finans ile ilgili] • Part I, Program4 (s76(2)) - • İslami bankaların ve Tekafül operatörlerinin muayyen Sermaye Piyasası faaliyetlerini yürütmek için müseccel olarak tanınması

28. İslamiBankacılık Kanunu 1983 Resmi Gazetede yayınlandı: 10 Mart1983 Yürürlüğe girdi: 7 Nisan1983 • 2 lisans çeşidi – • İslamibankacılıklisansı (BölümII) • Uluslar arası İslami bankacılık lisansı (BölümVA) • SAC Tavsiyesi • İslamibankalarSAC (s13A)’in tavsiyesine uyacaktır. • M&A, İslami Komite üzerine şart ihtiva edecektir. • Lisansşartı(s3(5)(b)) • Yönerge, bildirge ve sirküler çıkarma yetkisi (s53A)– • Hedeflerin iyileştirilmesi amacıyla bunların yapılması için Bankayı ve Bakanı yetkilendirir. • İslami mevduatın önceliği (s45) • Tasfiye halinde, emanete dayalı İslami mevduat, diğer İslami mevduat üzerine önceliğe sahip olacaktır.

29. Tekafül Kanunu 1984 Resmi Gazetede yayınlandı: 31 Aralık1984 Yürürlüğe girdi: 1 Ocak1985 • “Tekafül”üşöyle tanımlar– • İhtiyaç durumunda, katılımcılara karşılıklı mali yardımlaşma ve yardım sunan, kardeşlik, dayanışma ve karşılıklı yardımlaşmaya dayalı program; böylece katılımcılar bu gayeye yönelik katkıda bulunmayı kabul ederler. • VE “Tekafül işini de şöyle tanımlar – • Amaçları ve faaliyetleri İslamiyet’in tasvip etmediği herhangi bir unsur gerektirmeyen Tekafülişi(s2) • Yönerge çıkarmak için genel yetki (s69) • Tescil ettiriciler ve sanayi dernekleri SAC’a başvurabilirler ve tavsiye onları bağlar (s53A) • Kanun tahtında tescil edilen/lisans verilen işler – • GenelTekafül • Aile Tekafülü • Retekafül • Uluslar arası tekafül • Tekafül aracısı • Tekafuluyarlayıcı • Sanayi derneğinin bir üyesi olma şartı • (s3(1)(a), 8, 35-38, 40B) • Tasfiye üzerine Tekafül işinin yeganeliğini tanır (s48) • Genel Müdürü, tasfiye işlemlerinin bir tarafı olmak üzere yetkilendirir • Bakan, 1965 Şirketler Kanununun s372’si tahtında özel şart için Mevzuat Komitesine teklif sunabilir

30. Labuan İslamiFinansal Hizmetler veTahviller Kanunu2010 • İslami esaslar tahtında iş ve faaliyetlerde bulunma hususunda kuralları ve mevzuatı sağlar. • Bütün bankacılık ve finansal mevzuları sadece bir Kanuna havale eder (İslami unsurları olan muhtelif konvansiyonel bankacılık ve finansal Kanunlara müracaat etme gereği duyulmazdan evvel) • Labuan’ınİslami Denetleme Kuruluna, İslami esaslara uyulması ve kararlar hususunda daha fazla yetki verilir 12 Bölüm BölümII: İslami Denetleme Kurulunun Tesisi ve Yetkileri BölümVI: Labuan İslami Bankacılık Lisansları BölümIII: Tahvil ve Sukuk Çıkarılması BölümVII: Labuan Tekafül İşi veLabuan Tekafülile ilgili Faaliyetler BölümIV: İslami Yatırım Fonu BölümVIII: Labuan İslami Krediler (11 Şubat 2010’da yürürlüğe girdi)

31. AnaHukuki Engel – VergiKanunları VERGİ MEVZUATINDA ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLERLE SONUÇLANDI Gelir Vergisi Kanunu 1967 ss2(7)&(8) Gayrımenkul Kazançları Vergisi Kanunu 1976 PROGRAM2, [Bölüm7] GEÇERLİ KAZANÇLAR VEKABUL EDİLEBİLİR ZARARLAR paragraf15B(2) Damga Kanunu 1949 İLK PROGRAM - GENEL MUAFİYETLER [Kısım35], Paragraf 6 VERGİ TARAFSIZLIK POLİTİKASI

32. Anlaşmazlık çözüm çerçevesi: Konvansiyonel finansa benzer

33. Doç. Dr Asyraf Wajdi Dusuki Başkan, Araştırma Departmanı ISRA @ INCEIF 2nd Floor, Annexe Block MenaraTun Razak Jalan Raja Laut 50350 Kuala Lumpur MALEZYA Santral: +603-2781 4000 Faks: +603-2691 1940 Elektronik Posta : asyraf@isra.my Web Sitesi: www.isra.my