KARTY PŁATNICZE

1. KARTY PŁATNICZE

2. Historia • W 1949 Franc McNamara wpada na idee stworzenia karty klubowej w tzwDinners Club • W 1949 mieliśmy 200 kart na 27 restauracji • W 1952 mieliśmy 42 tys. kart na 320 restauracji • Pierwsza karta płatnicza o zasięgu ponadstanowym została wydana w 1950 przez Franklin National Bank z Nowego Jorku

3. Systemy kart płatniczych- historia • Visa International • American Express • Mastercard International • Japan CreditBureau

4. Karty Visa - historia • Pierwsza karta Visa została wydana przez Bank of America w 1958 r. • Barclays Bank kupił prawo do wydawania kart Visa w 1966 r. • System kart Visa działa oficjalnie od 1977 r. • W 2008 r. Visa obsługiwała 60% rynku kart debetowych w USA • szacunkowo mamy 1720 milionów kart Visa na świecie

5. Karty American Express - historia • Pierwsza karta wydana w 1958 r. • działa na zasadzie dinners Clubu • wydano około 42,5 miliona kart American Express

6. Karty Mastercard - historia • pierwszą kartę wydano w 1966 r. • oficjalna nazwa Mastercard funkcjonuje od 1979 r. • fuzja Mastercard z Europay International w 2002 r. i utworzenie Mastercard Worldwilde • w 2009 r. funkcjonowało ok. 1600 milionów tych kart

7. Karty Japan CreditBureau- historia • Pojawiły się w 1961 r w Japoni • Obecnie mamy około 40 mln takich kart

8. Karty płatnicze w Polsce • pierwszą kartę Visa dla przedsiębiorców wydał BIG Bank S.A. w 1991 r. • Pierwszą kartę Visa dla os. Fizycznych wydał bank PeKaO S.A. w 1993 r. • W IV kwartale 2010 r. przeprowadzono 407,9 mln transakcji na kwotę 93 mld złotych • W Polsce funkcjonuje około 32 mln kart płatniczych

9. Karty płatnicze w Polsce na 2011

10. Karty płatnicze w Polsce na 2011 r

11. Rodzaje kart płatniczych ze względu na sposób wykorzystania i pochodzenia środków na rachunku karty • karty debetowe • karty kredytowe • karty obciążeniowe

12. Karty debetowe • funkcjonują w oparciu o rachunek bankowy • Co do zasady nie przewidują możliwości zapłaty za towary i usługi przekraczającej wysokość środków dostępnych na rachunku bankowym

13. Karty kredytowe • nie są związane z rachunkiem bankowym • podstawą funkcjonowania są środki nie należące do posiadacza karty tzw. creditaccount

14. Karty obciążeniowe (typu charge) • odroczenia terminu płatności za nabyte towary i usługi • powiązane zazwyczaj z rachunkiem bankowym

15. Podmioty biorące udział w procesie zapłaty kartą płatniczą • ,,posiadacz” • ,,akceptant” • wydawca karty płatniczej • system kart płatniczych

16. ,,Posiadacz” karty płatniczej • Osoba fizyczna • Osoba prawna

17. ,,Akceptant” • przedsiębiorca, który przyjmuje zapłatę przy użyciu elektronicznych instrumentów płatniczych • Akceptantem może być każdy przedsiębiorca, który zawrze umowę z jednym z centrów autoryzacyjnych ( w Polsce to :BZ-WBK, CKC - Centrum Kart Pekao S.A., Citibank, eService i Polcard)

18. Wydawcy kart płatniczych • Banki • Instytucje finansowe

19. System kart płatniczych • Ujęcie wąskie- udziela bankom bądź innym instytucjom licencji na emisję kart, pozostając jednocześnie właścicielem symbolu oraz wszystkich praw z nim związanych • Ujęcie szerokie- do systemu należą wydawcy i akceptantanci, którzy są często częścią wspólną systemu

20. Charakter prawny kart płatniczych w świetle polskiego prawa • Definicja legalna zawarta w art. 2 ustawie o elektronicznych instrumentach płatniczych z 12 września 2002 roku • karta płatnicza to karta identyfikująca wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniającą do wypłaty gotówki lub dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki lub zapłaty z wykorzystaniem kredytu

21. Definicje doktryny • Karta płatnicza to kawałek plastiku o wymiarach określonych przez normy międzynarodowe, posiadający szatę graficzną charakterystyczną dla podmiotu, który ją wydał, zawierający pasek magnetyczny lub mikroprocesor – W. Kudła • karta płatnicza to elektroniczny, indywidualny środek płatności, który ułatwia dostęp do środków finansowych zgromadzonych na koncie - W. Chmielarz

22. Umowa pomiędzy posiadaczem a wydawcą karty płatniczej • Koncepcja umowy do świadczenia na rzecz osoby trzeciej • Koncepcja umowy o zwolnieniu z długu • Koncepcja o świadczenie przez osobę trzecią • Koncepcja umowy ramowej

23. Umowa pomiędzy posiadaczem a wydawcą karty płatniczej • powiązana z umową rachunku bankowego • Posiadacz jest uprawniony do wypowiedzenia umowy w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, chyba że umowa przewiduje okres wypowiedzenia • Określony w umowie okres wypowiedzenia nie może jednak przekraczać miesiąca. Natomiast wydawca może wypowiedzieć umowę zawartą na czas nieokreślony z dwumiesięcznym okresem wypowiedzenia.

24. Umowa pomiędzy posiadaczem a wydawcą karty płatniczej • zobowiązanie wydawcy wobec posiadacza karty płatniczej do rozliczania operacji dokonanych przy użyciu karty płatniczej i zobowiązanie posiadacza do zapłaty kwot operacji wraz z należnymi wydawcy kwotami opłat i prowizji lub do spłaty swoich zobowiązań na rachunek wskazany przez wydawcę.

25. . Umowa pomiędzy posiadaczem karty płatniczej a akceptantem • nie jest specyficznym rodzajem umowy i nie zmienia charakteru prawnego stosunków łączących posiadacza karty płatniczej i akceptanta. • akceptant ma obowiązek oznaczenia miejsca, w którym prowadzi działalność w sposób umożliwiający jednoznacznie określenie, przy użyciu jakich elektronicznych instrumentów płatniczych można dokonywać u niego operacji

26. Umowa o emisję kart płatniczych • umowy o emisję daje wydawcy prawo do wykonywania kart płatniczych, a system płatniczy nie może posługiwać się roszczeniem wynikającym z prawa wyłączność • Organizacja płatnicza ma obowiązek dostarczyć wydawcy wzorów kart poszczególnych rodzajów, a wydawca ma prawo do korzystania z określonych emblematów

27. Odpowiedzialność posiadacza • posiadacz karty płatniczej jest zobowiązany w szczególności do przechowywania jej z zachowaniem należytej staranności i nieudostępniania osobom nieuprawnionym • Zgodnie z ustawą o usługach płatniczych odpowiedzialność posiadacza w pełnej wysokości będzie miała miejsce zawsze wtedy, gdy doprowadzi on do nieautoryzowanej transkacji płatniczej, której konsekwencją jest powstanie szkody, umyślnie lub poprzez naruszenie swoich obowiązków w skutek rażącego niedbalstwa.

28. Odpowiedzialność wydawcy • wydawca karty płatniczej w przypadku wystąpienia nieautoryzowanej transakcji płatniczej jest obowiązany niezwłocznie zwrócić posiadaczowi kwotę nieautoryzowanej transakcji płatniczej. Przyjmuje się, że transakcja jest autoryzowana, jeżeli posiadacz karty płatniczej wyraził na nią zgodę, w sposób przewidziany w umowie. • Posiadacz karty płatniczej ma 13 miesięcy na powiadomienie wydawcy o stwierdzonych nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienależycie wykonanych transakcjach płatniczych

29. Odpowiedzialność akceptanta • Akceptant poniesie zatem odpowiedzialność w przypadku, gdy nie będzie przyjmował płatności bezgotówkowych za pomocą kart płatniczych, co do których zobowiązał się takie płatności przyjmować • Odpowiedzialność akceptanta wobec wydawcy aktualizuje się również w sytuacji, gdy nie dochowa on należytej staranności

30. Odpowiedzialność systemu kart płatniczych • System kart płatniczych jest zobowiązany wobec wydawcy do naprawienia szkody, gdy nie dostarczy zgodnie z umówionym terminem wzorów kart płatniczych albo, gdy opóźnia się z dostarczeniem urządzeń niezbędnych do obrotu bezgotówkowego, takich jak terminale POS

31. Przestępstwa związane z użyciem karty płatniczej w świetle polskiego prawa • przestępstwa przeciwko ochronie informacji Art. 268. § 1. Kto, nie będąc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa lub zmienia zapis istotnej informacji albo w inny sposób udaremnia lub znacznie utrudnia osobie uprawnionej zapoznanie się z nią, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. § 2. Jeżeli czyn określony w § 1 dotyczy zapisu na informatycznym nośniku danych, sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 3. Kto, dopuszczając się czynu określonego w § 1 lub 2, wyrządza znaczną szkodę majątkową, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1-3 następuje na wniosek pokrzywdzonego • fałszerstwo Art. 310. § 1. Kto podrabia albo przerabia polski albo obcy pieniądz, inny środek płatniczy albo dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce lub z pieniędzy, innego środka płatniczego albo z takiegodokumentu usuwa oznakę umorzenia, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolności.

32. Koniec 