70 likes | 224 Views
SRY sex determining region of the Y chromosome. Már Egilsson. Sameindalíffræðin. SRY er gen á Y litningi legkökuspendýra og pokaspendýra. Það stýrir myndun eistna og hefur því einnig verið kallað testis determining factor.
E N D
SRY sex determining region of the Y chromosome Már Egilsson
Sameindalíffræðin • SRY er gen á Y litningi legkökuspendýra og pokaspendýra. • Það stýrir myndun eistna og hefur því einnig verið kallað testis determining factor. • Það kóðar fyrir próteini sem er HMG umritunarþáttur. Próteinið notar zink-fingursvæði til að stöðga bindingu við DNA. • Virkjar karlsértæk svæði í erfðamengi stofnfruma í kynkirtilsvísum sem liggja í kynkambi fósturs á fjórðu viku fósturþroskunar. • Leiðir til þess að frumurnar mynda eista. • Án áhrifa SRY verður kynkirtilsvísirinn að eggjastokki.
Frá því að próteinið uppgötvaðist árið 1990, hefur reynst erfitt að finna hver skotmörk þess eru innan erfðamengisins og hvernig það stýrir þroskun kynkirtlanna. • Afleiðingar tjáningar próteinsins eru þó vel þekktar. • Þeas þroskun og sérhæfing frumna eistans: • Sertoli frumurnar framleiða Müllerian inhibiting substance sem leiðir til hrörnunar müllerian ducts. • Leidig frumurnar framleiða andrógen sem leiðir til karlgervingar ytri kynfæra.
Vangaveltur • Hafa skal í huga að SRY er ekki eina genið sem hefur áhrif á kynþroska fósturs. Annað þróunarfræðilega eldra gen SOX-9 hefur einnig áhrif á ákvörðun kyns í mönnum og í fleiri tegundum en SRY. • SOX-9 er til staðar í öllum hryggdýrum og er tjáning þess upreguleruð í eistum en downreguleruð í eggjastokkum. • Rannsókn frá Sekido and Lovell-Badge sem var birt í Nature í maí 2008 greinir frá því að Sry binst mögnunarsvæði á geninu SOX-9 sem stýrir svo þroskun Sertoli fruma. • Töluverðar vangaveltur verið uppi um það hvort og þá hvernig tjáning SRY hafi bein áhrif á kynhegðun. • Lahr G et al birtu grein í Molecular Brain Research árið 1996 þar sem tjáningu þess var lýst í músaheilum. • Mayer et al birtu grein í Neurogenetics árið 1998 þar sem þeir lýsa tjáningu á SRY mRNA í mannsheila. • Dewing P et al birtu grein í Current Biology árið 2006 þar sem þeir lýstu tjáningu Sry próteinsins í dópamínergum taugungum í substantia nigra fullorðins nagdýrs.
Aðrar heimildir • Örnólfur Thorlacius. ,,Um nefdýr og pokadýr”. Náttúrufræðingurinn, 1. tölublað 2001, bls 42-54. • Waters et al. ,,Mammalian sex - Origin and evolution of the Y chromosome and SRY”, Volume 18, Issue 3, June 2007, Pages 389-400