İnternet Teknoloji Terimleri

1. İnternet Teknoloji Terimleri

2. Alan Adı Nedir? • Alan adı (domain name), bir web sitesinin İnternet'teki adı ve adresidir. Bu adres olmadan bir İnternet kullanıcısı web sitesine sadece IP adresiyle ulaşabilir.

3. Alan adı nereden alınır? • Alan adları birçok online kayıt firmasından satın alınabilir. Bu firmalar uzun vadeli ve toplu kayıt imkanı tanımalarının yanı sıra diğer firmalardan alan adı transferine de olanak sağlarlar. • Örnek vermek gerekirse Register, GoDaddy, Enom dünya çapında popüler kayıt firmalarıdır. • Türkiye’de alan adı satışı yapan öncü firmalar isimtescil.net, ihs.com.tr, turkticaret.net firmalarıdır. • tr uzantılı alan adı satışını sadece ODTU yapmaktadır. Nic.tr adlı siteden isteyen herkes alım yapabilir. Sadece gerekli kuralların sağlanması gerekmektedir.

4. Alan adı fiyatları ne kadardır? • Alan adı fiyatları firmadan firmaya değişiklik göstermekle beraber genellikle .com uzantılı alan adları Türkiye firmalarında 15-25 TL arasında satılmaktadır. • GODADYY gibi Amerika kökenli sitelerde 5-7$ civarında satılmaktadır.

5. Önceden Satın Alınmış Alan Adları Nereden Alınır? • Bazı durumlarda, var olan bir alan adını almak isteyebilirsiniz. Birçok firma piyasadaki popüler alan adlarını toplayarak daha sonra bunları minimum bir fiyat belirlemek kaydıyla ya da açık artırma yöntemiyle satar. Bir alan adının fiyatını belirlemede kullanılacak belirli bir ölçüt yoktur. Domainin fiyatı insanların ödeyecekleri üst limitle, kişisel tercihlerle ya da kişinin gözündeki fiyatla belirlenmiştir. Böyle alan adlarını satın almak için kullanabileceğiniz birkaç servis mevcuttur. Bu servislerin başında Sedo, Pool ve Snapnames geliyor.

6. Alan adı kime ait? • Alan adının kime ait olduğunu görmek için whois adı verilen sorgulamalar yapılır. Bu hizmeti veren çok sayıda site vardır. • Örneğin whois.com.tr bunlardan bşr tanesidir. Burada aradığınız alan adını girerek arama yaptırabilirsiniz. Ancak alan adını satın alırken bilgiler gizlenmişse görüntelenemeyebilir.

7. ICANN Nedir? • İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu (ICANN) uluslararası düzeyde organize olmuş, İnternet Protokolü (IP) adresi alanı tahsisi, protokol tanıtıcı ataması, genel ve ülke kodu Üst Düzey Alan ismi sistemi yönetimi ve kök sunucu sistemi yönetimi işlevlerinden sorumlu kâr amacı gütmeyen bir kurumdur. 

8. ICANN’in rolü nedir? • ICANN, tüm İnternet kullanıcılarının geçerli adresler bulabilmelerini sağlamak üzere evrensel çözülebilirlikten emin olunması için DNS'in teknik unsurlarının yönetiminin koordinasyonundan sorumludur. Bunu İnternet’teki işlemlerde kullanılan eşsiz teknik tanıtıcıların dağıtımını ve Üst Düzey Alan İsimlerinin (.com, .info v.s.) kullanılma yetkilerinin dağıtılmasını gözlemleyerek yapar.

9. Dns Nedir? • DNS, Domain Name System’in kısaltılmış adıdır. Türkçe olarak anlamı Alan İsimlendirme Sistemi’dir. DNS yönetimi ile domainlerinizi (alan adlarınızı) yönetebilirsiniz. • DNS’nin amacı anlaşılabilir ve kullanılabilir makine ve alan isimleri ile makine IP adresleri arasındaki çift taraflı dönüşü sağlamaktadır. IP adresleri günlük hayatımızda pek akılda kalmadığı ve pratik olmadığı için domain isimlendirme sistemi kullanılır.

10. ICANN nasıl çalışır? • ICANN’in yapısı içinde hükümetler ve uluslararası anlaşmalarla kurulan organizasyonlar, şirketler, organizasyonlar ve küresel İnternet’in inşa edilmesine ve korumasına katkıda bulunma becerisine sahip bireylerle birlikte ortaklık içinde çalışır. 

11. NAMESERVER (NS) / Sunucu İsmi Kayıtları • Alan adlarını IP adreslerine çeviren birime verilen adıdır. Domain için ns oluşturulmadan önce domain DNS lerine ns1, ns2 veya sizin girmek istediğiniz nameserver ismi yazılıp bunu için "A" kaydı oluşturulması gerekmektedir. Oluşturulacak A kaydının karşılığına yazacağınız IP adreslerinin doğru olduğuna dikkat ediniz. Daha sonra domain profilinden nameserver yönlendirmeleri yapılır.

12. Ns nasıl oluşturulur? • Öncelikle hosting hizmeti alacağınız firmadan size tahsis edilmek üzere IP satın alacaksınız. Genellikle 2 tane IP olarak satılır. Hosting firması size bu ns leri hangi alan adında kullanacağını soracaktır. Çünkü IPleri bu alan adına tahsis edecektir. • Daha sonra aldığınız bu IP lerle ns oluşturmak için alan adınızın olduğu siteye girip alan adı ayarları bölümünden ns oluştur seçeneği vardır. Buraya girip sizden alan adınıza takma ön isim isteyecektir. Bunu yazıp yanına IP adresini girerek işlemler gerçekleştirilir. • Her bir alan adı yönetim ekranı farklı olabilir ancak sonuçta aşağıdaki gibi bir işlem olmalıdır. • ns1.xxx.com 192.100.1.1 • ns2.xxx.com 192.100.1.2

13. Ns ayarlaması • NS ler genellikle hosting hizmeti vermek için yapılan ayarlamalardır. • Eğer sadece bir tek site çalıştırılacak ise hosting aldığınız firma size gerekli ns leri verecektir. Sizin yapmanız gereken işlem alan adınızınız işlemler menüsünden NS tanımlamaktır. • Sonuçta ayarlama şu şekilde olmalıdır. • abc.com ns1.xxx.com ns2.xxx.com

14. Sunucu Nedir? • Sunucu ( Server), herhangi bir ağ üzerinde bir programı veya bir bilgiyi farklı kullanıcılara/sistemlere paylaştıran/dağıtan donanım veya yazılıma verilen genel isimdir. Burada temel nokta, sunucuların bir bilgisayar ağına bağlı olmasıdır. • Donanımsal olarak sunucuların, sorunsuz çalışmak üzere inşaa edilmiş, güvenilir, çoklu kullanıcıya hizmet eden bilgisayar sistem(ler)i olduğunu söyleyebiliriz. • Bilgisayar sunucularının yanında, yazılım sunucuları da mevcut. Örneğin, MySQL Server bir veritabanı sunucu yazılımıdır ve bunu bir sunucuya yüklediğimiz zaman bu sunucuya genellikle database server (veritabanı sunucusu) deriz.

15. Hosting Nedir? • Hazırladığınız web sayfalarını yüklemek için bir alana ihtiyacınız vardır. Sitenizin çalışması için konfigüre edilmiş olan sunucularda sizin için ayrılan alana hosting denir. Hosting hizmeti bilgisayarlardan daha güçlü olan sunucu dediğimiz makinalar üzerinden sağlanmaktadır. Sunucular sürekli açık ve günün her saati erişilebilir olmak zorundadır. • Günümüzde hosting için çeşitli seçenekler bulunmaktadır.

16. Standart Hosting • Bu hosting paketi genelde ziyaretçi trafiği düşük olan ya da yeni kurulan web siteleri için uygundur. Hosting firmaları bu hosting dâhilindeki çözümlerini tek sunucu üzerinden birden çok site yayınlayarak sunmaktadırlar. Bu sayede hosting firması, sunucunu üzerinden optimal kar elde edebilmektedir. Standart hostinglerde kullanıcılara sunulan genelde düşük bant genişliği ve web alanı ya da sınırlı sayıda veri tabanı seçme hakkı gibi çeşitli seçeneklerdir. Standart hostinglerin hedef kitlesi bloglar, web üzerinden satış yapmayan firma siteleri ya da yeni kurulan web siteleridir. Bu doğrultuda kuracak olduğunuz ya da hali hazırda mevcut olan web sitelerinizin ziyaretçi trafiği, işlemci kullanımı ve bandwith kullanımı gözden geçilerek bu tip paketlerin seçilmesinde fayda bulunmaktadır. Ziyaretçi trafiği yüksek olan bir web sitesi sunucu kaynaklarını fazla kullanacağından sunucuda bulunan diğer web sitelerinin erişiminde problem yaratabilmektedir. Bu sebeple hosting firmaları standart hosting kullanan her müşterisi için işlemci limiti koyarak bu durumun önüne geçmeye çalışmaktadır.

17. Reseller Hosting • Reseller hosting, kendi sunucu ağına sahip olmayan hosting firmalarına, büyük hosting firmalarının, datacenterlarında bulunan sunucular üzerinde erişim yetkisi vererek satış yapmasına olanak sağlayan bir hosting çeşididir. Direk webmasterlara hitap etmeyen bu hosting türü ile küçük çaptaki hosting firmaları sunucuları olmamasına rağmen satış yapabilmektedir. Şuan mevcut hosting firmalarının büyük çoğunluğunun kullanmış olduğu bu yöntem büyük hosting firmalarının hosting pazarlama maliyetlerini de düşürerek son kullanıcıya uygun fiyat yansımasına neden olmaktadır.

18. Virtual Private Server (VPS) Hosting • VPS, bir sunucu üzerinde çeşitli yazılımlar vasıtası ile sanal sunucular oluşturularak sunucuları webmasterların hizmetine açan hosting çeşididir. Bu sanal sunucular aynı gerçek sunucularda olduğu gibi çeşitli yazılımlar tarafından emule edilmiş işlemci, disk ve bellek kapasitelerine sahiptirler. Hosting firmaları bu çözümlerinde genelde işlemci sayısı, işlemci frekansı, ram miktarı ve bandwith baz alarak fiyatlama yapmaktadırlar. Bu tarz hosting genelde ziyaretçi trafiği, işlemci kullanımı ve ram kullanımı standart hostinglerden fazla olan web sitelerine hitap etmektedirler. Örneğin günlük ziyaretçi trafiği 30.000’nin üzerinde olan web siteleri için standart hosting yerine VPS tercih edilmesi daha doğru olacaktır.

19. Virtual Dedicated Server (VDS) Hosting • VDS, aynı VPS hosting türünde olduğu gibi bir sunucu üzerinde birden fazla sanal sunucu kurma mantığı ile yürütülmektedir. VDS de VPS den farklı olarak sunucu bileşenleri yazılım yerine donanım yoluyla webmasterın hizmetine sunulmasıdır. Bu durum sonucu olarak performans olarak VPS lerden daha iyi sonuçlar vermektedir. Pek tabiki de gerçek bir sunucunun performansını bu VDS lerden beklemek çok doğru olmayacaktır. VPS ile yürütülebilecek her türlü web projesi VDS ile de yapılabilmektedir. Bu noktada VDS nin tercih sebebi anlık performans kayıplarını minimuma indirgemektir.

20. VPS yada VDS mi? • VPS ile VDS arasında çok küçük farklar bulunmaktadır. Her iki isimde bazen aynı şey için kullanılabilmektedir. Ancak gerçekte VPS'de sanal sunucuya adanmış kaynaklar diğer VPSler tarafından kullanılabilirken VDSlerde böyle birşey söz konusu değildir. VDSlerde adanmış kaynakların tümü yalnızca VDS'in kendisi tarafından kullanılır.

21. Dedicated Server( Sunucu Kiralama) • Sunucu Kiralama, hosting firmasının elinde bulunan bir sunucuyu kullanıcıya kiralaması yoluyla elde edilen hosting türüdür. Bu tür hosting çözümünde sunucunun kontrolü kiralamayı yapan webmastera verilmektedir. Bandwith sınırı hariç herhangi bir sınır bulunmayan bu hosting çözümleri büyük web projelerinin yürütülmesinde kullanılmaktadır. Pek çok büyük web sitesi çeşitli firmalardan kiralamış oldukları sunucular üzerinde web üzerinde yayın yapmaktadırlar. Facebook, Google, Twitter gibi büyük web siteleri kendi data merkezleri üzerinden yayın yapmaktadırlar. Tüm dünyada milyonlarca kişinin ziyaret ettiği web siteleri paylaşımlı olarak binlerce sunucu üzerinde kullanıcılara hizmet vermektedirler.

22. Sunucu Barındırma • Kullanıcıların kendilerine ait sunucuları hosting firmasına ait datacenter üzerinde çalıştırarak datacenterin internet çıkışlarını kullanılmasının istendiği durumlarda uygulanan bir hosting çeşididir. Genelde hosting firmaları fiyatlamayı belirlerken sunucunun fiziken kaplayacağı alan, ihtiyaç duyacağı elektrik, bandwith gibi çeşitli faktörleri baz alarak yapmaktadırlar. Bu tip hosting çözümlerde hosting firması kullanıcıya sadece internet çıkışı ve sunucuya 7/24 enerji vermekle yükümlüdür.

23. Cloud (bulut) hosting • Cloud hosting, birden fazla sunucunun birbiri ile bağlanmasından oluşan bir servistir. Sunucuların aynı veri merkezi içinde olma zorunluluğu da yoktur, bir network ile birbirlerine bağlı olmaları yeterlidir.

24. Cloud (bulut) hosting • Cloud hosting, load balanced (yük dengeli) çalışmaktadır. Yani uygulamanız çalışırken, ne kadar kaynağa ihtiyaç duyuyorsa o kadarını kullanırsınız ve kullandığınız kaynak kadar para ödersiniz. Klasik sunucu hizmetlerinde eğer uygulamanız bir vps'de çalışamayacak kadar büyük ise dedicated kiralamanız gerekmektedir. Ama bazen dedicated sunucu da ihtiyacınızdan fazla işlem gücüne, belleğe ve depolama alanına sahip olabiliyor. Bu durumda gereksiz yere kullanmadığınız kaynağa para ödemiş oluyorsunuz. Cloud hosting, ihtiyacın kadar kullan ve kullandığın kadar para öde mantığı ile çalıştığı için, dedicated sunucu kiralayacak kadar bütçesi olmayan bir çok web geliştiricisi cloud hosting kullanmaktadır.

25. Cloud (bulut) hosting • Sunucuların toplam işlem gücü, depolama alanı ve bellekleri uygulamalar tarafından ortak kullanılmaktadır. Sunuculardan birisi arızalandığında diğer sunucular çalışmaya devam ettiği için uygulamalar da çalışmaya devam etmektedir. Bu da diğer klasik hosting servislerine göre, çok iyi uptime oranı demektir. Dedicated sunucu kiraladığınzda ise sunucu arızalandığı zaman uygulamanız çalışamaz.

26. Uptime nedir? • Uptime, sunucunun bağlantı verimliliğini ifade eder. Örneğin %99 olması demek düz mantıkla 100 günde 99 gün devamlı baglantı kurulabiliniyor, 100 günde toplam 1 gün ulaşımda sorun oluyor demektir. Bunu %100 bulmak cok kolay değil. Çünkü iyi yada kötü bütün makinalar bi şekilde kesinti yaşarlar. Kısaca sunucun %99 ulaşılabilinir demektir.