Historia e psikologjise

1. Historia e psikologjise • Java e nente • E hene 2 maj • Tema:Psikologjia e aplikuar • Pergatiti: Dr.Edvaldo Begotaraj

2. Psikologjia e aplikuar • Granvill Stanley Hall • Lighter Witmer • Valter Dill Scott • Hugo Munsterberg

3. Stanley Hall • Eksponent i psikologjise se aplikuar • Mbrojti disertacionin «Perceptimi i hapesires» • U interesua per edukimin e femijeve • Themelues i laboratorit te pare te psikologjise fiziologjike ne SHBA • I kushtoi me shume rendesi kerkimit shkencor sesa mesimdhenies • Realizoi ardhjen ne SHBA te Freud dhe Jung per te perhapur idete e psikanalizes

4. Teoria e evolucionit • Ndikon ne rritjen e mendjes njerezore • Kontribut ne psikologjine e edukimit, psikologjine eksperimentale, psikologjine e zbatuar, psikologjine e fese, psikologjine gjenetike • Perdori pyetesoret per eksplorimin e botes se femijeve

5. Stanley Hall • Botoi enciklopedine me dy vellime: «Adoleshenca» me 1904 • Shpjegoi idete e tij per zhvillimin e psikologjise • Studioi adoleshencen, fene, krimin, seksin, sociologjine • Ideja qendrore e tij: femijet gjate zhvillimit te tyre vecse perserisin historine e meparshme te zhvillimit te races njerezore

6. Hall • U akuzua per interesa seksuale ne veprat e tij • Studioi edhe karakteristikat psikologjike te moshes se trete

7. Lighter Witmer • Praktikoi se pari psikologjine eksperimentale • Pasues i Cattell • Studioi ndergjegjen me metoden e introspeksionit • Studioi sjelljet anormale • Hapi kliniken e pare te psikologjise ne SHBA • Themeloi psikologjine shkollore: vleresonte dhe trajtonte probleme te sjelljes dhe te te mesuarit te femijet e moshes shkollore

8. Witmer - Zgjeroi perdorimin e psikologjise klinike • Nje nga themeluesit e Shoqates se Psikologeve Amerikane ne 1892 • Kritikoi Wundt dhe “metoden e crregullt kerkimore “ te tij • Ne kliniken e psikologjise studionte femijet me probleme te sjelljes, gjuhes dhe te mesuarit • Analizoi te folurit, te menduarit, kujtesen, imazhet mendore etj. • Futi sherbimin psikologjik ne sistemin shkollor

9. Psikologjia klinike • Krijoi nje sere programesh ne permiresimin e mangesive qe shfaqeshin ne sjelljen e femijeve • Problematikat e femijeve: • Hiperaktivitet • Paaftesi ne te mesuar • Zhvillim i vonuar Programet e nderhyrjes u mundua t’i standardizonte ne pershtatje me secilin element te sjelljes devijante qe shfaqte femija

10. Psikologjia klinike • Zgjeroi grupin zbatues te programeve te nderhyrjes me figuren e punonjesit social dhe mjekut • Krijoi grupin e punes me nivel te larte motivimi ne psikologji • Ne probleme kane rol trashegimia dhe mjedisi social, biles i dyti me i rendesishem • I meshoi idese se nese modifikonim kushtet e jeteses duke i permiresuar ne menyre me te pershtatshme femijet mund te zhvilloheshin shume me mire (pikepamje bihjevioriste)

11. Valter Dill Scott • Eksponent i psikologjise se aplikuar • Themeloi psikologjine e marketingut • Kontribut ne perzgjedhjen e personelit • Kontribut ne perzgjedhjen ushtarake • Kreu sherbime keshillimi per kompanite amerikane, per rritjen e efektivitetit ne pune

12. Psikologjia e marketingut • Si ish-nxenes i Wundt u perpoq te ndiqte rrugen e tij ne psikologjine eksperimentale • Perkrahes i psikologjise se aplikuar ne praktike • Individi mund te manipulohet nese nderhyhet tek sistemi i tij nervor • Funksioni i SN eshte ndergjegjesimi i individit per objektet qe e rrethojne dhe cilesite e tyre

13. SN i botes se biznesit • Sic ndertohet SN tek njerezit, per te dhene te gjitha ndijimet e mundshme nga nje objekt, ashtu dhe reklama, duhet te zgjoje tek lexuesi i saj, po aq lloje te ndryshme imazhesh, sa mund te zgjoje objekti, duke e krahasuar me funksionin e SN

14. Ligji i sugjestionimit • Klienti, si qenie irracionale dhe e paarsyeshme, eshte lehtesisht i manipulueshem sepse bazohet tek emocioni dhe simpatia • Scott synonte te ndikonte tek keta dy faktore ne rritjen e sugjestionimit ndaj nje malli • Ky ligj bazohej ne Tekniken e Urdhrit te Drejperdrejte

15. Teknika e kuponit te kthyeshem • Perhap idene e lidhjes se konsumatorit me produktin duke e detyruar klientin qe te terhiqet ne blerjen e ketij malli

16. Teknika e perzgjedhjes se personelit • Ndertoi nje sere testesh per seleksionimin e personelit • Testet masnin karakteristikat e individeve • Kategorite e sjelljeve ndaheshin sipas pamjes, sjelljes, sinqeritetit, produktivitetit, karakterit, vlerave etj., te individit

17. Testet psikologjike • U mundua te studionte inteligjencen dhe aftesite e tjera, ne vazhden e Cattell • U mundua te zbatonte keto teste mbi nje grup individesh • Maste jo inteligjencen e nje individi por si e perdorte individi inteligjencen vetiake • Karakteristika te inteligjences: gjykimi, shpejtesia dhe saktesia Ishte mjeshter i teknikes se testeve

18. Teoria e psikologjise • Nuk solli ndonje kontribut te ri teorik • Nuk formuloi ndonje teori psikologjike • Nuk u mbeshtet ne ndonje shkolle psikologjie (si Witmer) • Pati pak botime • Neglizhence e profesoreve te psikologjise ne universitete

19. Kontributi i Scott • Pershtatje mes karakteristikave individuale dhe cilesive te vendit te punes • Njohes i mire i teknikave te testeve • Zhvilloi psikologjine e aplikuar ne praktike • Puna e tij kishte karakter zbatues, praktik dhe jo teorik • Nuk ekzistojne pozicione te kundrta ne psikologji • Psikologjia ne sherbim te njeriut

20. Hugo Munsterberg • Student i Wundt • Sudionte mendjen duke perjashtuar ndjenjen dhe duke konsideruar permbajtjen e saj njohese (kunder Wundt) • Studime ne psikofizike • James e terheq ne SHBA, ne Harward • Eksponent i psikologjise aplikative

21. Munsterberg • U mundua te zbatonte njohurite psikologjike ne praktiken e perditshme • Interesi i tij u zhvendos kesisoj nga kerkimet shkencore per permbajtjet e mendjes njerezore drejt kerkimeve praktike te jetes se perditshme • Mbante kurse per te mesuarin dhe biznesin • Perdori testet mendore • Mendime shperfillese per testin femer

22. Psikologjia e argumentit • U perqendrua mbi ligjin dhe argumentin • Trajtoi hipnozen, hetimin, kriminologjine te ciles i bashkengjiste testet mendore per deshmitaret okulare • Supozoi qe deshmitaret ishin te kushtezuar ne dhenien e deshmise, nga faktore te ndryshem psikologjike, fiziologjike dhe sociale

23. Psikoterapia • U botua ne 1909 • Tregoi per punen e tij me pacientet ne lab. e psikologjise klinike • Dha sugjerime si mund te ndihmoheshin te semuret • Sipas tij semundjet mendore kishin te benin me probleme te pershtatshmerise se sjelljes dhe jo me konfliktet e brendshme instiktive (pikepamje bihejvioriste)

24. Psikoterapia • Kundershtoi Freudin per rendesine e te pandergjegjshmes ne problemet e pacienteve • Zhvleresoi rendesine qe Freudi i jepte shkakut seksual ne problemet emocionale • Ishte dakord me Freud se ç’rregullimet seksuale mund te ishin baze e nje problemi psikologjik • Trajtoi probleme alkooli, droge, halucinacioni, ç’rregullime seksuale, frike etj.

25. Qellimi i psikoterapise • Qe njeriu te menjanoje veshtiresite emocionale duhet bere i ndergjegjshem, me fjale te tjera, te largohet nga e pandergjegjshmja, dhe nga represioni qe njeriu i ben sjelljeve te padeshirueshme • Nuk analizonte raste psikopatie apo ç’rregullime mendore neurologjike • Metode vezhgimi: hipnoza, per permiresimin e sjelljes

26. Psikologjia industriale • Botoi ne 1909 librin “Psikologjia dhe tregu” • Fushat qe kishin lidhje me psikologjine industriale: reklama, karrierizmi, drejtimi i personelit, testimi mendor, qellimi i punesimit, lodhja, motivacionet etj. • Synonte te permblidhte gjithe aspektet dhe problemet e biznesit • Sipas tij suksesi i punes qendron ne perzgjedhjen e punetoreve ne baze te aftesive te tyre mendore dhe emocionale me ane te testeve mendore

27. Pikepamje bihejvioriste • Perdorimi i metodave trajnuese psikologjike ne perzgjedhjen e nje profesioni mund te sillte perparime ne ate fushe te caktuar • Njerezit ne pune duhet te bashkepunojne por duke zvogeluar komunikimin joefektiv

28. Munsterberg • Psikologjia industriale, klinike, e argumentit, aplikative • Nuk u bazua tek ndonje orientim psikologjik (pak tek Freud) • Aplikoi me sukses psikologjine ne praktiken e problemeve te perditshme