Histori e psikologjise

1. Histori e psikologjise • Lindja e psikologjise eksperimentale • Helmholtz • Inatizmi fenomenologjik i Hering • Wundt dhe psikologjia fiziologjike • Teoria e ndjenjave • Psikologjia e popujve • Perdorim dhe keqperdorim i koheve te reagimit • Titchener dhe strukturalizmi amerikan

2. Titchener • Perhapesi i ideve te Wundt ne SHBA • Qellimi i psikologjise eksperimentale eshte te analizoje strukturen e mendjes • Detyra eshte seksioni, por qe te jape rezultate strukturale dhe jo funksionale • Metoda: introspeksioni • Detyra themelore: izolimi i elementeve individuale qe perbejne gjendjet e ndergjegjesizolim i mijera elementeve ndijore

3. Titchener • Gabimi i stimulit: gabimi qe ndodh kur subjekti kur analizon eksperiencen e vet direkte, shkemben elementet ndijore primare me ate qe eshte asocimi i tyre per shkak te eksperiences: shkemben objektet me elementet qe i perbejne • Cornell University

4. Titchener • 1898 postulatet e psikologjise strukturale • 1905 psikologjia eksperimentale • Objekti i psikologjise: eksperienca, si ne fizike • Studion eksperiencen e varur nga subjekti perjetues • Mendja dhe ndergjegjia: dy kategori qe i referohen eksperiences se menjehershme

5. Titchener • Mendja: shuma e gjithe proceseve mendore qe ndodhin ne jeten e nje individi • Ndergjegjia: shuma e gjithe proceseve mendore qe ndodhin hic et nunc ne nje moment te caktuar te jetes se subjektit • Uni: dimension qe nuk mund t’i nenshtrohet kerkimit eksperimental

6. Titchener • Objekti i hulumtimit psikologjik: pershkrimi i permbajtjeve elementare te ndergjegjes. Evidentimi i ligjeve qe organizojne kombinimin dhe frekuencen e tyre • «struktura» mendore: rezultati kompleks i shumes se elementeve te larmishem te ndergjegjshem e te thjeshte.

7. Tre elementet e ndergjegjes • Eksperienca e ndergjegjshme prezantohet ne formen e ideve, perceptimeve, emocioneve, sentimenteve • Interesi i psikologut: ndijimet (elementet e thjeshte te perceptimeve), imazhet mendore (elementet e thjeshte ose perberes te ideve), gjendjet mendore (elementet e thjeshte ose perberes te emocioneve)

8. Karakteristika te elementeve te ndergjegjes • Per sensacionet dhe imazhet kemi: • Cilesia • Intensiteti • Kohezgjatja • Qartesia Per gjendjet afektive mungon qartesia

9. Introspeksioni • Ashtu si fizika, psikologjia procedon me vezhgimin empirik • Fizika: vezhgimi eshte inspektim i elementeve te botes se jashtme • Psikologjia: vezhgimi eshte inspektim i elementeve te brendshem, ndergjegjes individuale • Te dhenat objektive empirike behen psikologjike vetem nese mund te interpetohen me introspeksion

10. Introspeksioni • Psikologu duhet te adoptoje kriterin elementistik • Psikologu vazhdimisht duhet te kete kujdes nga gabimi i stimulit

11. Paralelizem • Biologjia artikulohet ne tre dege, autonome dhe nderdipendente. Edhe psikologjia mund te ndahet ne studime per strukturen psikike, te funksioneve te fenomeneve psikike dhe ne zhvillimin e tyre

12. Titchener • Prandaj themi se psikologjia eksperimentale kish si qellim te analizonte strukturen e mendjes, duke izoluar elementet perberes te eksperiences se ndergjegjshme. Strukturalizmi mundohet te perkufizoje ate qe eshte ne mendje duke anashkaluar funksionet e elementeve te gjetur. • Frakture mes psikologjise se permbajtjes dhe psikologjise se aktit

13. Titchener • Theksimi i objektit te studimit: psikologjia shkence autonomeshkenca e ligjeve te pergjithshme te mendjes • 4 vellime te psikologjise eksperimentale • U vendos unanimisht rregulli i trajnimit rigoroz i psikologut me metoden eksperimentale dhe me perdorimin e laboratoreve

14. Permbledhje • Helmholtz: kontribut teorik. Duke ndjekur Muller, studioi perceptimin (percpetimi i ngjyrave dhe lartesive tonale). Sistemi nervor ka ne baze nje aktivitet psikologjik: perceptimin. • Pozicione empiriste

15. Permbledhje • Hering: pozicione fenomenologjike dhe inatiste duke iu referuar karakteristikave strukturale te te perjetuarit psikologjik, te pavarura nga eksperienca

16. Permbledhje • Wundt: psikologjia fiziologjike. I drejtohet fiziologjise se jetes, jo patologjise • Objekti i studimit: eksperienca direkte ose e menjehershme, nderkohe qe shkencat ekzakte studiojne eksperiencen e ndermjetesuar. metoda e preferuar per eksperiencen e menjehershme: introspeksioni me ane te se ciles individi eshte i afte te kuptoje cfare ndodh pikerisht ne momentin kur menjehre perjeton realitetin

17. Wundt • Baza te psikologjise fiziologjike • U studiuan te njejtat dukuri qe Wundt studionte ne laboratoret e fiziologjise vetem emertimi ndryshontepercaktoi pavaresine institucionale te psikologjise • Teoria e Wundt: konceptim spiritual

18. 4 fusha studimi • Psikofiziologjia e ndjenjave • Vemendja e matur me tekniken e koheve te reagimit • Psikofizika • Asosacionet mendore

19. Permbledhje • Sipas Wundt jane 4 faza ku artikulohet procesi psikologjik - Stimulimi, nepermjet te cilit ndijimet i prezantohen si te tilla ndergjegjes • Perceptimi, ben te ndergjegjshem eksperiencen psikike • Aperceptimi, , nepermjet te cilit, me ane te aktit te sintezes krijuese, elementet e ndijimeve organizohen ne komplekse. Eksperienca e ndergjegjshme identifikohet dhe sintetizohet nga mendja (0,1 sek) • Vullneti i reagimit, nepermjet te cilit arrihet tek veprimi