140 likes | 252 Views
Aan de horizon lonkt 2016. Kaderakkoord van Addis Abeba: de weg naar vrede in (Oost-) Congo?. Inleiding. Sinds 2010 beleidsmedewerkster Centraal-Afrika (DR Congo, Burundi, Rwanda) Strategische alliantie tussen Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen (ontwikkeling <-> vrede)
E N D
Aan de horizon lonkt 2016 Kaderakkoord van Addis Abeba: de weg naar vrede in (Oost-) Congo?
Inleiding • Sinds 2010 beleidsmedewerkster Centraal-Afrika (DR Congo, Burundi, Rwanda) • Strategische alliantie tussen Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen (ontwikkeling <-> vrede) • Studie-, politiek, educatief en mediawerk • Focus: vredesproces in (Oost-) Congo; • - inclusieve benadering • - globale benadering • - nationale benadering • - regionale benadering • - internationale benadering
Dienstreis naar DR Congo • Periode: van 9 tot 26 juni 2013 • Plaats: Bukavu (Zuid-Kivu), Goma (Noord-Kivu), Kinshasa • Doelstelling: informatie verzamelen voor het politiek, educatief en mediawerk van Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen rond het vredesproces in Congo – wat is de situatie na het ontstaan van de M23-crisis? • Gesprekspartners: middenveld (bv. CENCO), politici (meerderheid en oppositie), internationale gemeenschap (bv. Belgische ambassade, EU, MONUSCO)
Het ontstaan van de M23-crisis • Eind 2008: toenadering tussen Kabila (Congo) en Kagame (Rwanda) - > alliantiewissel in Oost-Congo • 23/3/2009: akkoord tussen Congolese regering en CNDP (Ntaganda vervangt Nkunda) • Maart: breuk na controversiële verkiezingen van 2011 • -> Ntaganda-aanhangers verlaten Congolese leger • Mei: oprichting M23 - > bezetting van grensgebieden • Rol van Rwanda & Oeganda (VN-rapport, sancties)
De val van Goma: keerpunt • November: bezetting van provinciestad Goma • - zwakte van Congolese leger (politiek verraad vanuit Kinshasa) • - zwakte van MONUSCO (volksprotest) • 2 belangrijke vredesinitiatieven: • - onderhandelingen in Kampala (o.l.v. CIRGL) • - kaderakkoord van Addis Abeba (o.l.v. VN)
Vredesproces van Kampala • Sinds december: gesprekken tussen Congolese regering en M23 • Probleem van geloofwaardigheid: waarom? • - Rol van Oeganda = geen neutrale bemiddelaar • - M23 = geen legitieme gesprekspartner • - Parlement, oppositie en middenveld = geen betrokken actoren • - Geen positieve uitkomst voor echte vrede • Welke uitkomst? • - Politiek akkoord: re-integratie van M23 (amnestievraagstuk) • - Militaire confrontatie: neutralisering en ontwapening M23
Vredesproces van Addis Abeba • 24/2: Kaderakkoord voor vrede, veiligheid & samenwerking • 11 Afrikaanse landen & 4 organisaties (o.a. VN, AU) • Verbintenissen op drie niveaus: • - Congo: interne hervormingen • - Afrikaanse landen: geen steun/bescherming aan rebellen(groepen) • - Internationale gemeenschap: hernieuwd engagement • Regionale en nationale controlemechanismen • Déjà-vu, gedeelde verantwoordelijkheid, opportuniteit
Internationale gemeenschap: hernieuwd engagement? • Maart: benoeming VN-gezant Mary Robinson • Goedkeuring Afrikaanse interventiebrigade voor Monusco • - Offensief mandaat van één jaar, tot 2014 • - 3000 man in Noord-Kivu (Goma-streek) • - Rebellen ontwapenen met of zonder Congolese leger • 1 miljard $ van Wereldbank voor economische samenwerking (Marshall-plan)
Afrikaanse (buur)landen:goede intenties? • Rwanda & Oeganda (‘brandstichters’): • - Uitlevering van Ntaganda (maart) • - Bescherming aan M23-leiders • - Bemiddeling bij onderhandelingen in Kampala • - Steun aan M23 (VN-sancties, VN-rapport 2013) • Zuid-Afrika & Tanzania (‘brandblussers’): • - Militaire spelers (troepen voor brigade) • - Diplomatieke spelers (regionale organisaties) • - Economische spelers • - Voorbeelden van democratieën
Congo: grondige hervormingen? • Benoeming nationale coördinator • Democratisering: nieuwe kiescommissie o.l.v. MaluMalu; • - winnen van vertrouwen van kiezer en donoren • - herstellen van geloofwaardigheid verkiezingsproces • - provinciale en lokale verkiezingen vóór 2016 • - voorbereiding nieuwe verkiezingscyclus in 2016 • Leger: wetten, reorganisatie (betaling, bevel, logistiek) • Anderen: decentralisatie, verzoening, financiën, …
Aan de horizon lonkt 2016 • Presidentverkiezing: 3e mandaat voor Kabila? • - uitstel verkiezingen (volkstelling) • - transitieperiode na nationaal overleg • - herziening van grondwet (art. 220) • Exit-scenario afhankelijk van dynamiek op 3 niveaus: • - intern (entourage, oppositie, middenveld) • - regionaal (buurlanden) • - internationaal (donoren) • Conclusie: de effectieve uitvoering van het kaderakkoord is een niet te missen kans voor het vredesproces in Congo. Een laatste test voor Kabila?
Welke rol voor België? • Stopzetting steun aan rebellengroepen (sancties) • Lancering operaties tegen rebellengroepen (brigade) • Herlancering van ontwapening, demobilisatie en re-integratie van rebellengroepen (DDR-programma) • Opbouw van Congolese brigade (legerhervorming) • Organisatie van inclusief dialoog over vredesproces • Voorbereiding van eerlijke getrapte verkiezingen voor 2016
Wat kan de commissie doen? • Steun aan vredesproces van Addis Abeba (kaderakkoord) • Opvolging van actualiteit • Organisatie van lezingen en vormingen • Overleg met beleidsmakers (politieke partijen) • Verspreiding van standpunten in media • In partnerschap met het middenveld bv. CENCO