220 likes | 592 Views
DR. TUAN JAH BT. TUAN YUSOF JABATAN BAHASA. B.A (HONS.) – 1982 DIPLOMA PEND. - 1983 M.A – 1999 PH.D 2005. ILMU FONOLOGI. Ilmu yg berkaitan dgn cara (pengguna BM) menuturkan @ melahirkan bunyi yg bermakna. Konsep berkaitan – fonologi, fonetik & alat artikulasi.
E N D
DR. TUAN JAH BT. TUAN YUSOFJABATAN BAHASA B.A (HONS.) – 1982 DIPLOMA PEND. - 1983 M.A – 1999 PH.D 2005
ILMU FONOLOGI • Ilmu yg berkaitan dgn cara (pengguna BM) menuturkan @ melahirkan bunyi yg bermakna. • Konsep berkaitan – fonologi, fonetik & alat artikulasi. • Dapat menggunakan pengetahuan ttg alat & cara penghasilan bunyi, ttg fonem segmentel & suprasegmental dlm P & P.
FONOLOGI • Bidang yg mengkaji sistem bunyi yg bermakna yg diucapkan oleh manusia. • Bunyi yg bermakna = bunyi bhs • Bunyi bhs = bunyi yg bermakna yg dihasilkan oleh alat artikulasi • Terbahagi kpd 2, iaitu fonetik & fonemik
KAJIAN FONETIK • Berkaitan dgn organ pertuturan (fonetik artikulasi) • Sifat bunyi (fonetik akustik) • Pendengaran – bunyi yg keluar dari mulut (fonetik auditori) • Bunyi yg bermakna yg manusia berupaya melahirkannya yg melibatkan organ pertuturan
ORGAN ARTIKULASI • Alat yg terlibat dlm pghasilan bunyi bhs - udara dari paru-paru dipam dlm organ yg terlibat • Perbuatan ini - utk keperluan pernafasan • Dlm pengujaran ini tercakup semua organ dlm sistem pernafasan
ORGAN SEBUTAN • Terlibat dlm proses pengeluaran bunyi bahasa • Lidah – 3 daun lidah- hujung, depan & belakang • Gigi- alat penampan aliran suara • Bibir- sempadan paling luar dari rongga mulut merupakan otot-otot kenyal yg boleh diubah
ORGAN SEBUTAN • Gusi- daerah sebutan • Lelangit keras • Lelangit lembut – bhgn yg terkebelakang dlm rongga mulut • Rongga hidung • Pita suara – bergetar 110 kali sesaat (lelaki) 2 X ganda wanita
BUNYI BAHASA • Gelombang bunyi yg terjadi pd arus udara yg bergerak. • Udara yg keluar dari paru-paru, melalui pita suara, rongga tekak, mulut & hidung. • Udara yg keluar mengenai gegendang telinga – didengar sbg bunyi
BUNYI BAHASA • Bunyi bhs terhasil apabila udara tersekat @ terhalang pd alat artikulasi • Bunyi bersuara & tdk bersuara ada kaitan dgn pita suara • Bunyi nasal – bunyi yg dikeluarkan melalui rongga hidung
BUKAN BUNYI BHS • Batuk • Bersin • Orang berdehem • Orang berdengkor • Orang menggigil • Mengeluarkan angin • Perut kosong / lapar
FONEM SEGMENTAL • Fonem ialah bunyi bhs yg menunjukkan perbezaan erti, coth. bayang dan layang. Yg membezakannya ialah fonem [b] & [l] • Transkripsi fonem diletakan dlm kurungan / / • Pasangan minimal – pasangan kata yg menunjukkan perbezaan kecil
FONEM SEGMENTAL • Fonem vokal BM – 6 • Vokal hadapan, Tengah, Belakang • Fonem konsonan BM – 25 • Letupan • Geseran, getaran, sisian • Sengauan • Pinjaman
BUNYI VOKAL • Bunyi oral tetapi ada yg dinasalkan • Bersuara • Udara keluar melalui rongga oral tanpa sekatan • Sifat vokal ditentukan oleh kedudukan lidah & keadaan bibir
VOKAL B.MELAYU • Hadapan sempit [i] coth. [ibu] [sihat] [topi], ½ sempit , ½ luas [e] ‘e’ taling coth. [esok] [belok] [leher], luas [a]. • Tengah ½ sempit [e] pepet coth. [ema?] [tempat], ½ luas • Belakang sempit [u], ½ sempit [o] coth. [oleh], ½ luas, luas
BUNYI KONSONAN • Letupan tak bersuara • Letupan bersuara • Geseran tak bersuara • Geseran bersuara • Sengau • Sisian • Getaran • ½ vokal
KONSONAN PINJAMAN • Kata-kata asing yg dipinjam • Th = s, coth – sabit(kesalahan), Selasa • Dh = d, coth – darab, darurat • Dz = z, coth –zuriat, lafaz, • Gh & kh, coth ghairah, maghrib, baligh, khabar, ikhtiar, tarikh
SUPRASEGMENTAL BM • Tekanan - kelantangan • Nada - kadar meninggi @ menurun • Jeda - unsur hentian • Panjang - pendek, iaitu kadar - lambang [:] disebut sebagai mora
TRANSKRIPSI FONETIK • Cara merakamkan bunyi bhs dgn mggunakan lambang yg diiktiraf prgkt antarabangsa • Berasaskan lisan / ptuturan • Bunyi yg blainan ditunjukkan oleh lambang yg blainan • /p/, /b/ ada dlm BM & B.Inggeris
TRANSKRIPSI FONEMIK • Cara transkripsi dlm bentuk tulisan • Ditulis dgn lambang / / @ [ ] • Matlamat akhir membentuk sistem ejaan berdasarkan fonem yg ada dlm sesuatu bhs. Conth. Fonem /x / dieja sbg “kh” /khabar/, / / dieja “ng” /nganga/ & / / dieja sbg “ny” /nyanyi/
DIFTONG • Gabungan 2 vokal yg terdpt dlm satu suku kata • Disebut secara berterusan tanpa ada segmen • Terdpt ciri geluncuran ttpi ada satu puncak • 3 jenis, iaitu [ai] – pakai, [au] – pukau & [oi] - kaloi