240 likes | 572 Views
Bir makale nasıl değerlendirilir. Soru. Hakemlik neden bilimsel yayıncılık sürecinin bir parçasıdır ?. Amaçlar. Hakemliğin tarihi nedir ve neye hizmet eder ? Hakem olmayı neden düşünmeliyim ? Uygun ve tam bir değerlendirme nasıl yapılır ?. Hakemliğin tarihi nedir ve neye hizmet eder ?.
E N D
Soru • Hakemlik neden bilimsel yayıncılık sürecinin bir parçasıdır?
Amaçlar • Hakemliğin tarihi nedir ve neye hizmet eder? • Hakem olmayı neden düşünmeliyim? • Uygun ve tam bir değerlendirme nasıl yapılır?
Hakemliğin geçmişi • Bütün bilimsel yayın sisteminin temel taşıdır • Bilimin gelişmesinde bütünlük sağlar • 300 yıldan fazla bir geçmişe sahip, iyi-yapılandırılmış süreçtir
Hakemler Yayın gönderme öncesi Hakemlik Editör Yazarlar Yayın Sonrası Üretin Yayın Hakemlik Nedir? • Hakemliğin temel iki fonksiyonu vardır: • Sadece iyi araştırmaların yayınlanmasını sağlamak için bir filtre görevi görür. Geçerliliği, önemi ve orijinalliği belirlemeye yardımcı olur • Hakemler iyileştirme için öneriler sunarak yayın için sunulan araştırmanın kalitesini artırır
“ Ve hakem… ” www.naboj.com Publishing Research Consortium Hakemliğin Farklı Türleri YAYIN-SONRASI • “Tek körleme” hakemlik • “Çift körleme” hakemlik • Açık hakemlik Deneysel • Yayın-sonrası hakemlik • Dinamik hakemlik YAYIN-ÖNCESİ NOT DISCLOSED • Yorumlar: • “………” 5 yıldız • “………” 3.5 yıldız • Vb.
Kimler hakemlik yapar? • Belirli bir alan veya konuda bilimsel uzmanlar • Genç, yaşlı, ve kariyerinin ortasındakiler • Bir hakemin yılda ortalama değerlendirdiği makale sayısı 8’dir* * “Peer Review in Scholarly Journals – perspective on the scholarly community: an international study”. M Ware and M Monkman. Publishing Research Consortium
Hakemler Neden Değerlendirme Yapar? • Akademik bir ‘görevi’ yerine getirmek için • En son gelişmelerden haberdar olmak için • Kendi araştırmalarına yardımı olur • Prestijli dergi ve editörlerle ortaklık/işbirliği geliştirmek için • Yeni araştırmaların farkında olmak için • Kariyerinde ilerlemek için
Örnek değerlendirme daveti Değerlendir-meye davet ve derginin misyonu Özel değerlendir-me şartları Öngörülenson tarih Değerlendirme istendiğinde dikkat edilmesi gerekenler • Makaleyi değerlendirmek için uzmanlık / yeterlilik • Gereken zaman • Değerlendirme zaman alabilir • Editörün istediği teslim tarihi çok yakın olabilir Çıkar Çatışması • Örnekler: • yazarlardan biriyle aynı bölüm veya kurumda çalışıyorsanız • yazarlardan biriyle daha önce bir makale üzerinde çalıştıysanız • makaleyle profesyonel veya mali olarak bir bağlantınız varsa
Makale Gönderildi Makale Yayınevine gönderildi Alındı Teyidi Düzeltmeyi kontrol Editörün İlk Kararı Düzeltme alındı Ret Değerlendirme Düzeltme Kabul Hakemleri Atama Yazara Bilgi Gönderme Hakemlerin kabulu Düzelt Kabul Değerlendirme Tamam Ret Hakem Değerlendirme Sürecine Bakış • Olası hakem önerileri • Reddedildi çünkü kalitesi yeterli değil veya konu dışı • Düzeltme gerekmeden kabul • Kabul fakat bir şekilde düzeltilmesi gerekli : • Küçük ölçekte • Büyük ölçekte
Örnek Değerlendirme Formu Orijinalliği Değerlen-dirme Ayrıntılı yorumlar eklenebilir Son Öneri Yazının yapı- sını değerlen-dirme Değerlendirme – Genel Noktalar • Sorularınız varsa Editörle iletişime geçin • Gizliliği sürdürün • Önerileriniz Editörün son kararı vermesine yardımcı olur • Değerlendirme için geniş zaman ayırın • Yapıcı yorumlar yapın • Tipik değerlendirme kriterleri • 1. Orijinallik • 2. Yapı • 3. Önceki Araştırma • 4. Etik Konular
Değerlendirme - Orijinallik • Yayınlanmayı garantileyecek kadar orijinal ve ilginç mi? • Genel bilgiye katkı sağlar mı? • Önemli bir araştırma sorusunu cevaplıyor mu? • Derginin standartlarına uyuyor mu? • Bu alandaki yazıların top %25’ine giriyor mu? • İnceleme (review) makalelerinde literatür taraması yapma hakeme orijinalliği belirlemede yardımcı olabilir
Değerlendirme - Yapı Anahtar bölümler dahil edilmiş ve açık şekilde düzenlenmiş • Başlık • Makaleyi açıkça tanımlıyor mu? • Abstrakt • Ne yapıldığını ve temel bulguların neler olduğunu yansıtıyor mu? • Giriş • Araştırılan problemi açıkça belirtiyor mu, yazarın ne başarmaya çalıştığını doğru şekilde tanımlıyor mu? • Normal olarak giriş bir iki paragraf uzunluğundadır. • Bağlam sağlamak için ilgili araştırmayı özetliyor mu? • Varsa başkalarının bulgularını açıklıyor mu? • Yöntem • Nasıl veri toplandığını doğru olarak açıklıyor mu? • Yöntem ortaya atılan soruya cevap vermeye uygun mu? • Araştırmanın aynısını yapmak için yeterince bilgi verilmiş mi? • Makale izlenen prosedürleri belirtiyor mu? Bunlar anlamlı bir şekilde sıralanmış mı? • Yöntemler yeniyse, detaylı olarak açıklanmış mı? • Örneklem uygun mu? • Ekipman ve materyal yeterince tanımlanmış mı? • Ne tür veri kaydedildiği makalede açık mı; yazar ölçümler konusunda dikkatli olmuş mu? Bulgular • Açıkca ortaya konmuş mu ve mantıksal sırada mı? • Uygun analiz yapılmış mı? • İstatistikler doğru mu? İstatistiklerden memnun değilseniz editöre bunu raporunuzda bildirin.. • Bu bölüme herhangi bir yorum eklenmişse – olmaması gerekir • Tartışma / Sonuç • Bu bölümde iddialar sonuçlarla desteklenmiş mi, kabul edilebilir mi? • Yazar sonuçların beklentilerle ve önceki araştırmalarla ilgisini açıklamış mı? • Makale önceki teorileri destekliyor mu, yoksa çelişiyor mu? • Sonuç bölümü yapılan araştırmanın bilimsel bilgiyi nasıl ileri taşıdığını açıklıyor mu? • Referanslar/Önceki Araştırma • Eğer makale önceki bir araştırma üzerine kurulmuşsa, o çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunuyor mu? • Atlanan önemli çalışmalar var mı? • Referansları doğru mu?
Değerlendirme – Tablolar ve Şekiller • İlgi ve önemi • Tutarlılığı • Renk • Resim yazısının uzunluğu ve uygunluğu • Şekillerin veriyi doğru tanımlaması Fig.3. FE-SEM images of RFP-50 at 1,0000×
BBC News Değerlendirme – Etik Konular • Aşırmacılık/intihal • Sahtekarlık • Tıbbi Etik • kaygılar
Değerlendirme Raporunuzu Editöre Gönderme • Son teslim tarihine uyun • Raporunuzun başında makaleyi özetleyin • Rapor kapsamlı olmalı • Düşüncelerinizi açıklayın ve destekleyin • Kendi fikirlerinizle veriye dayanan yorumlarınız arasındaki ayırımı ortaya koyun • Nazik ve yapıcı olun
S. Jacobs (Reviewer 1) J. Ritman (Reviewer 2) L. Smith (Editor in Chief) Author Decision Letter Örnek Yazı
Dear Dr. Smith and Reviewers, Ayrıntılı Yorumlara Yazarın Cevapları
A. Jones, Y. Lee, R. Lopez Southern University, Main Road, UK Received 18 September 2006; accepted 14 March 2007 Available online 20 March 2007 Son Makale
Özet • Hakemliğin tarihi nedir ve hangi amaca hizmet eder? • Hakemlik, bilimsel yayın sürecinin temel taşıdır • İyi araştırmayı filtreler ve iyileştirir • Hakem olmayı neden düşünmeliyim? • Hakemlik kariyerinizi geliştiren bir aktivite olabilir, alanınızdaki en son araştırmalardan haberdar olursunuz • Uygun ve tam bir değerlendirmeyi nasıl yaparım • Makalenin orijinalliğini, yapısını ve etik olarak uygunluğunu inceleyin • Ayrıntılı, yapıcı yorumlar yapın ve Editörle açık bir şekilde iletişimde bulunun