http://tr.turkeytribune.com/2015/11/bir-medeniyeti-copluklerden-toplayan-adam-nuri-arlasez/

1. Bir Medeniyeti Çöplüklerden Toplayan Adam Nuri Arlasez

2. Kendi ifadeleriyle “bir medeniyeti çöplüklerden toplayan adam” Nuri Arlasez döneminin ünlü ceza avukatlarından Hüsnü Selim Bey’in oğlu olarak 1910 yılı İstanbul’unda doğmuştur. Yaşadığı çevre itibariyle birçok imkâna sahipken babasının ısrarıyla Mekteb-i Hukuk’a yazılır. Ama naif ruhlu Nuri Bey şöhret ve paradan bucak bucak kaçmaktadır. Aksine para ve şöhreti hürriyetinin en büyük düşmanları olarak bilir ve paranın insanı esirleştirdiğini düşünür. Bu düşünceler ile Mekteb-i Hukuk’tan ayrılan Nuri Bey artık vaktini kendini hür hissettiği kütüphanelerde geçiriyordur. Nuri Arlasez’in koleksiyonerliğe başlama hikâyesi harf inkılabı ile Osmanlı arşivlerinin vagon vagon hurda kağıt olarak Bulgaristan’a satıldığı dönemlere tekabül ediyor. İlk gençlik yıllarından itibaren emr-i hayr olarak gördüğü misyonunu Prof. Ahmed Güner Sayar; “kaybolan kültür varlıkları ve değerlerinin karşısında mâzi kayıtlarının Bekçisi” şeklinde ifade etmiştir. Nuri Bey, birgün Beyazıt’taki bir kitap sergisinde güzel bir yazı görüp alır. Bu, Sultan II. Beyazıt’ın bir vakfiyesidir ve hattı Şeyh Hamdullah’a aittir.“Dehşete düştüm ve misyonumu o gün farkettim” diye devam ediyor Nuri Bey, “Kurtarabildiğim kadarını kurtacaktım. Ve yemek bile yemeyip mini minnacık bütçemle bunları satın almaya başladım. Şimdi bir tanesi bile insanı milyarder eder. Kendi kendime dedim ki, ‘Bu bir emr-i hayr olacak, aç kalsan açıkta kalsan bile, zinhar satmak yok!” Geçim başka yoldan. Böyle böyle, paha biçilemez cinsten sayısız eser topladım. El yazması kitaplar, fermanlar, vakfiyeler, levhalar, işlemeler.. Altı yüz elli yıllık irfan meş’alesini ellerinde tutan, kıravat takmadıkları ve bağdaş kurup oturdukları için bu nadide eserlerle birlikte adeta çöplüğe atılan adamlar, bu eserleri toplayıp yok olmaktan kurtardığıma inandıkları için benimle ilgilendiler.” Doksan yıllık bereketli ömrü boyunca elinden çıkarmadan topladıklarını üç devlet kurumana bağışlayan Arlasez’i Ekmeleddin İhsanoğlu, “Padişahlardan sonra en kıymetli koleksiyonu bağışlayan kişidir” ifadesiyle tanıtır. Topkapı Sarayı’na, 19. yüzyıldan 20.yüzyıl başına kadar devam eden ve çoğunluğunu yağlık, uçkur, çevre ve keselerin oluşturduğu 237 kalem eseri; Süleymaniye Kütüphânesi’ne 327 yazma, 350 levha, 90 matbu eser, yabancı dilde eserlerden oluşan 370 yazma ve belge arşvini; İslâm Târih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi’ne (IRCICA) yaklaşık 7000 adet fotoğraf ve 3000 adet yerli ve yabancı eserlerden oluşan matbu kitapları bağışlamıştır. Yanı sıra yakın dostları olan İngiliz tarihçi Arnold Toynbee ve ünlü teorik fizikçi Heisenberg’le de uzun süre mektuplaşan Arlasez, Avrupa ve Amerika’da şaşırtıcı bir şöhrete sahiptir ve bu mektuplar IRCICA Arşiv’inde muhafaza edilmektedir. Nuri Bey asgari maddi imkanı ve bol vakti ile Cumhuriyet Döneminde ülkenin ve belki de dünyanın en büyük koleksiyoneri olmuştur.Parasız olduğu dönemlerinde rastladığı değerli kitapları en kısa zamanda gelip almak umuduyla rafların arkasına saklayarak başladığı serüveni zaman içinde onu kendisini milletine vakfeden bir insan olarak tarihe yazdırmıştır.Lakin uluslararası alanda sanatçı, tarihçi ve bilim adamlarının yakinen tanıdığı ve bilgisinden faydaladığı Arlasez’i bizler ülke olarak pek tanımıyoruz.Umarım daha nicesi olan, gereken ilgiyi göremeyen ve bilinmeyen kültürümüze katkısı olan şahsiyetlerin bir an kıymetini idrak edebiliriz. Yazar: Ferah NÂK

3. Source: http://tr.turkeytribune.com/2015/11/bir-medeniyeti-copluklerden-toplayan-adam-nuri- arlasez/