EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ

1. EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Yrd. Doç. Dr. İbrahim GÜNEŞ

2. EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA ARANACAK ASGARİ GEREKLER • Programlar işe uygun olmalı • Sistemler iş verimini arttırmalı İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

3. 1-MONİTÖR •Ekranda görünen karakterler kolayca seçilebilmeli, •Ekran görüntüsüstabilolmalı, görüntü titrememeli, •Parlaklık ve kontrast kolaylıkla ayarlanabilmeli, •Ekran,operatörün ihtiyacına göre kolaylıkla her yöne döndürülerek ayarlanabilir olmalı, •Ekranın ayrı bir kaide veya ayarlanabilir bir masa üzerinde kullanılması mümkün olmalı, •Kullanıcıyı rahatsız edecek yansıma parlamalar önlenmelidir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

4. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

5. 2-KLAVYE-MAUSE •Klavyenin ön tarafına, operatörün bileklerini dayayabileceği özel destek konulmalı, •Klavyenin rengi mat olmalıve ışığı yansıtmamalı, •Klavye karakterlerinin yerleri kullanımı kolaylaştıracak şekilde düzenlenmiş olmalı, •Çalışma pozisyonuna göre, tuşlar üzerindeki semboller kolaylıkla seçilebilecek, düzgün ve okunaklı olmalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

6. Doğrubir el-fare yerleşimiiçinklavyeve fare aynıyükseklikteolmalıdır. Fare klavyeninyanındaolmalıdır. Bilekdüzbirçizgidetutulmalıdır. Yazıyazarkensadece2 parmakkullanılmamalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

7. Operatörün elleri ve kolları için klavyenin önünde yeterli boşluk olmalı, Klavye, operatörün el ve kollarının yorulmaması ve rahatça çalışabilmesi için ekrandan ayrı ve hareketli olmalı, İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

8. Fare kullanırken bileği sağa ya da soladoğru bükmemeye dikkat etmelidir. El ve avuç içinin yukarı ve aşağı doğru döndürme hareketi fazla yapılmamalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

9. Klavye, fare,yazı ve okuma alanı, dirsekler vücuda bitişik, eller açılmış durumda iken, dirseğimasadan kaldırmadan çizilen yayın içinde olmalıdır(Kol dairesi). İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

10. 3-ÇALIŞMA MASASI VEYA ÇALIŞMA YÜZEYİ • Ekran, klavye, dokümanlar ve diğer ilgili malzemelerin rahat bir şekilde düzenlenebilmesine olanak sağlayacak şekilde ve yeterli büyüklükte olacak ve yüzeyi ışığı yansıtmayacak nitelikte olmalıdır. • Operatörün rahatsız edici göz ve baş hareketleri ihtiyacını en aza indirecek şekilde yerleştirilmiş ve ayarlanabilir özellikte doküman tutucu kullanılmalıdır. • Çalışanın rahat bir pozisyonda olması için yeterli alan olmalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

11. 4-ÇALIŞMA SANDALYESİ •Sandalye dengelive operatörün rahat bir pozisyonda oturabileceği ve kolaylıkla hareket edebileceğişekilde olmalıdır. •Oturma yerinin yüksekliği ayarlanabilir olmalıdır. •Sırt dayama yeri öne-arkaya ve yukarı-aşağı ayarlanabilir, sırt desteği bele uygun ve esnek olmalıdır. •İstendiğinde operatöre uygun bir ayak dayanağı sağlanmalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

12. UYGUN ÇALIŞMA SANDALYELERİ İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

13. ÇALIŞMA ORTAMI a) Gerekli Alan b) Aydınlatma c) Yansıma ve parlama d) Gürültü e) Isı f) Radyasyon g) Nem İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

14. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

16. OFİS ORTAMINDAKİ RİSK FAKTÖRLERİ Tekrarlama; Bir iş gününde 4 saatten fazla sürekli klavye ya da bir aleti kullanmak Bedenin uygunsuz duruşu Soğukta çalışma Yangın kaynakları Ofis yönetim noksanlığı, tertip düzen eksikliği, Aşırı iş yükü Ergonomik problemler Otururken ayakların desteksiz biçimde bırakılması Günde 2 saatten fazla sırt, boyun ya da kol bileği bükülmesi, Radyasyonadayalı sağlık etkileri Genel yorgunluk, iş stresi vb. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

17. Karpal Tunel Sendromu • Bel Fıtığı-Lumbago • Boyun/Omirilik • Parmak Sendromu • Sırt/Göğüs Ağrısı • Görme Kayıpları • Göz Enfeksiyonları • Bulanık Görme vb. • Stres,Gerginlik • Ani tepkisel hareketler • EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA SAĞLIK RİSKLERİ • Varisler • Uykusuzluk • Zihin bozuklukları • Kabızlık • Şişkinlik İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

18. Bilgisayar monitörlerinden yayılan negatif yüklü partiküller, insan bedeninde ve gözlerde negatif elektrik yükü oluşturarak havadaki pozitif yüklü toz parçacıklarını çekip gözlerde konjonktivite neden olur. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

19. Monitörde ışık yansıması, titreme, bozuk renkler, ciddi zihinsel ve algısal yüklenme ve gözyorgunluğuna, Gözlerde oluşan aşırı yüklenme, varolan göz rahatsızlıklarının (Miyop, astigmat gibi) derecesinin artması, konsantrasyonda güçlüğe neden olur. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

20. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

21. Genel olarak bu hastalıklar kasların, sinirlerin, tendonların ve diğer yumuşak dokuların zedelenmesi şeklinde oluşur. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

22. Bilgisayarbaşındauzunsüreçalışanlardagünsonundaboyun, omuz, el bileği, sırtbölgesindeağrı, hareketkısıtlılığıveuyuşma, başağrısı, gözlerde kızarıklıkgibiyakınmalarsıktır. İş başarısınıveyaşamkalitesini de düşürenbu durum bazıtemelergonomikönlemlerileengellenebilir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

23. SİNİR SİSTEMİ ETKİLENMİŞ BİREY VE ETKİLERİ İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

24. Ortalama olarak göz-ekran uzaklığı en az kol mesafesi kadar uzaklıkta 60-70 cm. olmalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

25. Işığın karşıdan, yani bilgisayarın üzerinden gelmemesi sağlanmalıdır. Monitörün tepe noktası göz seviyenizden daha aşağıda olmalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

26. Ekranüzerinedüşenyansımalarıönlemekiçinmonitörüneğimaçısıdeğiştirilmelidir.Ekranüzerinedüşenyansımalarıönlemekiçinmonitörüneğimaçısıdeğiştirilmelidir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

27. Ekrandaçokküçükkarakterlerkullanılmamalıdır. Ekrankontrastıgözüyormayacakşekildeayarlanmalıdır. Monitördengelenkimizararlıışınlarıönlemekiçinekranfiltresikullanılmalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

28. Klavyede yazım işlemi dinlenme verilmeksizin 40 dakikadan fazla olmamalıdır. • Sıksıkgözkırpmaişlemiyapılmalıdır. • 20 dkaralarlagözlerekrandanayırıpuzaktabirnoktaya • odaklanmalı 10–15 sn. gözlerkapatılıpdinlendirilmelidir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

29. Ergonomik önlemler ile, • İşle ilgili incinme ve rahatsızlıkların azaltılarak sağlık ve güvenliğin iyileştirilmesi, • Konforun, moralin ve iş doyumunun geliştirilmesi, • Personel devir oranının ve çalışanların tazminat maliyetlerinin azaltılması, • İş de verimliliğin arttırılmasısağlanır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

30. KİŞİLERE UYGUN ; KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANINIZ Monitör Filtre Koyucu İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

31. SAĞLIK KONTROLLERİ Ekranlı araçlarla çalışmaya başlamadan önce, çalışanların göz muayeneleri uzman hekim tarafından yapılmalı, Muayene sonuçlarına göre gerekiyorsa çalışanlara oftalmolojik testlere tabi tutulmalı, Muayene ve test sonuçlarına göre gerekiyorsa çalışanlara yaptıkları işe uygun araç ve gereç verilmelidir. Çalışanların sağlık dosyaları hazırlanmalı, mevcut rahatsızlıkları kayıt altına alınmalı, Periyodik sağlık kontrolleri belirlenmeli ve İYH tarafından takip edilmelidir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

32. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

33. Teşekkürler