690 likes | 1.4k Views
İNTERNET VE TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI. Klinik Psikolog Mehmet DİNÇ. HAYAT TARZI DEĞİŞTİ. EĞİTİM SİSTEMİ DEĞİŞTİ. AİLELERİN BEKLENTİLERİ DEĞİŞTİ. ÇOCUKLAR DA DEĞİŞTİ. DAHA YALNİZ. HAYVANLARI GÖRMEDEN,. DOĞAYI SEVMEDEN BÜYÜYORLAR. SONUÇTA; ALGILARI FARKLI. İLGİLERİ FARKLI. HAYALLERİ FARKLI.
E N D
İNTERNET VE TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI Klinik Psikolog Mehmet DİNÇ
Teknoloji Kullanımı = İlerleme Teknoloji Bağımlılığı = Gerileme
BAĞIMLILIK NEDİR? Bağımlılık kişinin kullandığı bir nesne üstündekontrolünü kaybetmesi ve onsuz bir yaşamsürememeye başlamasıdır.
BAĞIMLILIK KRİTERLERİ Bağımlılık demek için aşağıdaki belirtilerdenbirkaçının olması yeterlidir. • Kullanılan şeyin miktarının giderekartması • Kullanılan şeyin miktarı azaltılınca ya da kesilincehuzursuzluk, uykusuzluk, titreme gibiyoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması • Ruhsal, sosyal, adli ya da bedensel birsorun oluşturmasına rağmen maddekullanmaya devam etmek. • Kişinin kullandığı şey üstünde kontrolükaybetmesi ve tasarladığında fazla kullanması • Zamanının büyük çoğunluğunu kullandığı şey ilegeçirmesi • Kullandığı şeyin kişisel toplumsalsorumluluklarını yerine getirmesiniengellemesi (iş, okul, aile gibi)
CEP TELEFONU • Her geçen gün cep telefonu kullanımı gençler arasında sağlıksız bir şekilde yaygınlaşıyor. • Cep telefonu bağımlıları günde 6-7 saat cep telefonu kullanıyorlar. • Cep telefonu bağımlılığı kaygı, uyku bozuklukları ve hatta sindirim sistemi sorunlarına kadar çok sayıda fiziksel rahatsızlığı beraberinde getiriyor.
BİLGİSAYAR • Başkent Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre 15 yaşından küçükler günde 1-5 saat, 16-19 yaş grubu 1-7 saat bilgisayar kullanıyorlar.
İNTERNET • İnternete bağlanmak en yaygın bilgisayar kullanım nedeni. Ancak internet kullanımı hem bağımlılık riski hem de zararlı içerikli siteler nedeniyle ciddi tehlike arz ediyor.
BİLGİSAYAR OYUNLARI • Bilgisayar oyunları bir diğer uzun süreli bilgisayar kullanım nedeni. Bilgisayar oyunları da bağımlılık oluşturmada risk faktörüdür.
TELEVİZYON • Yapılan araştırmalar gençlerin günde ortalama 5 saat tv seyrettiklerini ortaya koymaktadır
BAĞIMLILIĞIN EVRELERİ • Deneysel Kullanım • Sosyal Kullanım • Operasyonel Kullanım • Zevk alıcı olarak • Tedavi edici olarak • Bağımlı Kullanımı
ÖNLEYİCİFAKTÖRLER • Güçlü ve pozitif aile bağları, • Ebeveynlerin çocuklarının arkadaşlarından ve neler yaptıklarından haberdar olması, • Aile içi kuralların açık olması ve herkesin bunlara uyması, • Ebeveynlerin çocuklarının yaşamlarına ilgili olmaları, • Okulda başarılı olma; okul, klüpler gibi kurumlarla kurulmuş güçlü bir bağ, • Bağımlılık yapan şeylerin kullanımı ile ilgili doğru bilgilenme.
BAĞIMLILIK: • TEMEL RİSK FAKTÖRLERİ • Eşlik eden bir patoloji • Olumsuz arkadaş çevresi • Aile içi çatışmalar • Ders/iş başarısında ya da okul dışındaki faaliyetlerde başarısızlık
KENDİNİZ VE ÇOCUKLARINIZ İÇİN NELER YAPABİLİRSİNİZ?
TEKNOLOJİYİ ALIRKEN KILIFINI HAZIRLAYIN • İnterneti alır almaz bilgisayarınıza zararlı sitelerden koruma programlarını yükleyin.Bu tür programlar Türkçe olarak birçok siteden ücretsiz ya da cüzi ücretlerle indirilebiliyor. Bunun yanında arama motorlarında problem yaşamamanız için belli arama motorlarını kullanın ve onların ayarlarını güvenli arama olarak düzenleyin.
TEKNOLOJİ EVİNİZİN BAŞ KÖŞESİNDE OLSUN • Teknolojik aletlerin evin/okulun ortak kullanım alanlarında olmasına dikkat edin. Çocukların odasında televizyon, bilgisayar ya da en azından internet olması sizin kontrolünüzü zorlaştıracak belki imkânsız kılacaktır.
TEKNOLOJİYİ PAYLAŞIN • İnternete zaman zaman beraber girin ya da o girdiğinde gidip yanına oturarak onunla internet ilgisini paylaşın. Bilmediğiniz program, site ya da yenilikleri sorun ve öğrenin. Teknoloji sohbetleri yapın.
SAĞLIĞI KORUMAYI ÖĞRENİN &ÖĞRETİN • Uzun süreli internet ve bilgisayar kullanımı bilinçsiz kullanım halinde bedensel (baş, göz, boyun, omuzlar, dirsekler, kollar, bilek, ön kol, el ve parmaklar, aşağı sırt ve bel, yukarı sırt, kalça, bacak, diz, ayak ve ayak bileklerinde görülen sorunlar gibi) ve / veya psikolojik (stres, sinirlilik, acelecilik gibi) boyutlu sağlık problemlerine yol açabilmektedir. Dolayısıyla çocuğunuza bu problemleri yaşamayacağı şekilde bir kullanım ortamı sağlamalı ve kullanım ile ilgili bazı egzersizleri öğretmelisiniz. Bedensel sorunların çözümüyle ilgili ergonomiye uygun sandalye seçilmeli, kol ve bacaklar yatay ve dikeyde 90 olmalı, göz monitöre en az 68-71 cm. uzaklıkta olmalı, monitör yeterince büyük, ışığı ve parlaklığı ayarlanmış ve radyasyon düzeyi düşük olmalı, klavye ve fare yeterli büyüklükte olmalı, çalışma mekanı her açıdan uygun (yeterli genişlik, ışık gibi) olmalı, belirli aralarla mola vermeli ve bedensel egzersiz yapılmalıdır. Psikolojik olarak yıpranma hissedildiğinde çalışmaya ara verilmelidir.
TEKNOLOJİ DEFTERİ OLUŞTURUN • Hem sizin hem de çocuğunuzun teknolojik aletlerle ne kadar vakit geçirdiğini görebilmeniz ve sağlıksız kullanımı her ikinizin de kontrol edebilmeniz için teknolojik aletleri kullandığınız saatlerin yazıldığı bir teknoloji defteri tutmak faydalı olabilir.
ORTAK VAKİTLERİ ÇOĞALTIN • Aile olarak geçirdiğiniz ortak vakitlerin olmasına ve bu vakitlerde herkesin birlikte olmasına özen gösterin. Özellikle kahvaltı ve akşam yemeklerin beraberce yemeğe dikkat edin.
SEBEPLERE DİKKAT EDİN • Teknoloji bağımlılığına sebep olan diğer psikolojik problemlerin farkında olmak ve tedavisine gitmek teknoloji bağımlılığını önleme adına çok ciddi önem arzetmektedir. Nitekim konuyla alakalı yapılan çalışmalarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu yaşayan bir çocuğun tedavisinin ihmal edilmesi sonucu internet bağımlılığının geliştiğinin yer alması dikkate değer bir örnektir.
ALTERNATİF OLUŞTURUN • Çocukların internette çok vakit geçirmemesi için evde/okulda ya da ev/okul dışında severek yapabileceği alternatifler bulun. Bu bir spor ya da hobi çalışmasına katılmak da olabilir, okulda sınıfça ya da evde ailece oyunlar oynamak ya da sohbet etmek de olabilir. Dikkat etmeniz gereken nokta yaptığınız faaliyetten çocukların da zevk alması ya da onun sevdiği faaliyetleri yapmanızdır.