260 likes | 727 Views
AFRYKA. Języki afrykańskie: afroazjatyckie nigero-kongijskie nilo-saharyjskie khoisan (buszmeńsko-hotentockie) malgaski. Urzędowe języki Afryki.
E N D
Języki afrykańskie: • afroazjatyckie • nigero-kongijskie • nilo-saharyjskie • khoisan (buszmeńsko-hotentockie) • malgaski
Języki afroazjatyckie (dawniej zwane rodziną semito-chamicką lub chamito-semicką) – wielka rodzina języków, zajmująca olbrzymie obszary od afrykańskich wybrzeży Atlantyku z językami hausa, arabskim i berberyjskimi na zachodzie aż po Róg Afryki (języki kuszyckie) i Bliski Wschód z językami hebrajskim i arabskim na wschodzie. Rodzina języków afroazjatyckich dzieli się na sześć podrodzin językowych: języki omockie języki semickie języki berberyjskie języki afroazjatyckie języki czadyjskie języki kuszyckie język egipski † z koptyjskim †
Języki nigero-kongijskie tworzą jedną z największych grup językowych. Pod względem rozpowszechnienia, liczby mówiących i rożnorodności zajmują pierwsze miejsce w Afryc. Języki tej rodziny używane są na obszarze niemal całej Afryki subsaharyjskiej, z wyjątkiem terenów środkowej i południowej Nambii i północno-zachodniej części RPA, gdzie w użyciu są języki khoisan oraz terenów Rogu Afryki, zajmowanego w większości przez Języki etiopskie, kuszyckie i omotyckie. języki mande języki atlantyckie języki woltyjskie Języki nigero-kongijskie języki kwa języki kordofańskie języki benue-kongijskie języki adamawa-ubangi
Języki nilo-saharyskie – grupa języków używanych przez około 11 milionów ludzi w Afryce, głównie na terytorium Czadu i w górnym dorzeczu Nilu, a także w Sudanie na terenach historycznej Nubii. Języki nilo-saharyjskie stanowią luźną grupę silnie zróżnicowanych języków. Niektórzy językoznawcy kwestionują ich przynależność do jednej rodziny, uważając je za ligę językową, rozwiniętą w paleolicie z drobnych prajęzyków regionu. Najczęściej języki nilo-saharyjskie dzieli się na sześć podrodzin: songhai, konam, maba, saharyjską, wschodniosudańską, środkowosudańską oraz izolowane języki fur, berta i kunama, przy czym przynależność używanych w oddalonym terenie dorzecza Nigru języków songhaj budzi najwięcej kontrowersji. Rodzinę wschodnio- i środkowosudańską do niedawna zaliczano wraz z językami berta i kunama do wspólnej grupy szari-nilockiej.
języki nilo-saharyjskie • fur (wraz z językiem amdang, 1 mln) • języki songhaj (2,5 mln) • kaado • dżerma • dendi • tadaksahak • języki konam (komuz) • gumuz • uduk • kwama • komo • gule † • języki maba • maba (właściwy) • runga • mimi • języki saharyjskie • kanuri (5 mln) • tubu (350 tys.) • kanembu • szilluk (300 tys.) • pokot (200 tys.) • języki środkowosudańskie • lugbara • mangbetu (700 tys.) • lendu (500 tys.) • teda • daza • zaghawa • berti • <języki szari-nilockie> • berta (ok. 150 tys.) • kunama • języki wschodniosudańskie • bari (500 tys.) • karamodżong (300 tys.) • nubijski • barea • języki nilotyckie • luo (3 mln) • dinka (2,5 mln) • teso-turkana (2 mln) • nandi-kipsigis (1,5 mln) • masajski (maa) (ok. 1 mln) • lango (900 tys.) • nuer (800 tys.) • alur (800 tys.) • aczoli (700 tys.) • lotuko (300 tys.) • bongo • sara (800 tys.) • bagirmi
Języki khoisan (języki buszmeńsko-hotentockie) – Rodzina językowa obejmująca ponad 100 języków występujących w Afryce, głównie krajach Afryki południowej (RPA, Namibia, Angola, Bostwana i Tanzania). Języki tej rodziny reprezentują typ języków mlaskowych, których cechą charakterystyczną jest występowanie tzw. mlasków.