290 likes | 598 Views
Kthimi mbi aktivet (Return on Assets – ROA), Kthimi mbi kapitalin (Return on Equity – ROE ), Raportet e Leves. Dr. Gani Asllani. Kthimi në kapital e vet (ROE).
E N D
Kthimi mbi aktivet (Return on Assets – ROA), Kthimi mbi kapitalin (Return on Equity – ROE), Raportet e Leves Dr. GaniAsllani
Kthiminëkapital e vet (ROE) Kthiminëkapital (ROE)është e ardhuraneto e ndarëpëkapitalin e pronarëve. Ajo mat tëardhurënnetonëraport me shumën e investuarngapronarëtnëkompani. Kthimimbikapitaline vet mat kthimin e aksionerevetezakonshem.
(Kthimi në kapital -ROE) 2004 2003 Te ardhurat neto 5.636 53.546 ---------------------- = ----------- = 20.5 ------------- = 0.156 Kapitali i vet 27.561 22.72
Kthimimbiaktivet e gjithsej (ROA) osekthimimbiinvestimet (ROI) Investitorëtdheanalistëtfinanciarshfrytëzojnë ROI përtëkrahasuaraftësitë e kompanive.
Kthimingainvestimetosekthimingaaktivettregojnenivelin e financimitngaaktivettotale. Ajomundtëshfrytëzohetpërtëkrahasuarnjëkompani me njëtjetërosepërtëkrahasuarperformancen e njëkompanienënjëperiudhe me njeperiudhetjeter.
ROA ose ROI 2004 2003 Te ardhurat neto 5.636 3.546 ------------------------ = ----------- = 0.099 ------------- = 0.078 Aktivet gjithsej 57.177 45.546
Kthimi në kapital për Mom’s Cookie Company Shembull (Në mijë) Viti 1 Viti 2 Viti 3 E ardhura neto 140 308 510 Kapitali i pronarëve 4,200 4,240 4,288 Kthimi në kapital 3.3% 7.3% 11.9% Aksionarët do të fitojnë 7.3 cent për cdo dollar të investuar. Aksionarët do të fitojnë 3.3 cent për cdo dollarë të investuar.
Treguesit e obligimeve (borxheve) • Borxhi ose treguesit i përdormi të levave (Eng. Leverage ratios) tregojnë strukturën e kapitalit dhe mënyrat në të cilat kompania financon asetet e saj. • Ata përfaqësojnë një lloj mase të nivelit të rrezikut te investimeve ne kompaninë, gjegjësisht përcaktojnë shkallen e shfrytëzimit e mjeteve financiare te huazuara. • Kompanitë me një shumë më të larta te niveli te borxhit humbin fleksibilitetin financiar, mund të ketë probleme ne gjetjen e investitorëve të ri, dhe përballen me rrezikun e falimentimit. • Megjithatë, nëse borxhi është nen kontroll dhe vazhdimisht përcjellët me kohe, dhe mjetet e huazuar shfrytëzohen ne mënyrë te duhur borxhi mund me rezultua me rritjen e investimeve te kthyera. Treguesit më i zakonshëm që përdoret të borxhit janë: • Raporti i borxhit (obligimeve) • Borxhi afatgjate ndaj kapitailzimit gjithsej • Koeficienti i financimit vetanak • Mbulimi i interesave • Mbulimi i shpenzimeve fikse
Raporti i obligimeve (detyrimeve) • Koeficienti i obligimeve (eng. Debt ratio, leverage ratio) tregon se deri ne çfarë mase ndërmarrja i shfrytëzon borxhet si forme e financimit, gjerësisht sa është përqindja e pasurisë e siguruar nga huamarrja. • Sa me i madh te jete raporti ne mes borxhit dhe pasurisë, me i madhe është rreziku financiar, e sa me i ulet te jete, rreziku financiar është me i ulët. • Obligimet e përgjithshme • Koeficienti i obligimeve = -------------------------------- • Pasuria e përgjithshme
Raporti i borxhit 2004 2003 Detyrimet gjithsej 29.616 22.826 ------------------------ = ----------- = 0.51 ------------- = 0.501 Aktivet gjithsej 57.177 45.545
Borxhi afatgjate ndaj kapitalizimt gjithsejRaporti i borxhit afatgjate ndaj kapitalizimit total paraqet shkallen ne te cilen borxhi afatgjate perdoret per financimin total te shoqerise. 2004 2003 Borxhi afatgjate 12.635 10.185 ------------------------------ = -------------- = 31.4 ------------- = 31 Borxh.afagj.+ kap.i vet 12.635+27.561 10.185+22.72
Rapoti i financimet vetanak • Raporti i financimit vetanak tregon se sa pasuria (asetet) janë financuara nga kapitalit vetanak. • Raporti i borxhit ndaj kapitalit vetanak mate rrezikun e struktures se shoqerise. • Rapoti i financimit vetanak llogaritet me formulën e mëposhtme. • Detyrimet gjithsej / Kapitali i vet
Borxhi ndaj kapitalit te vet 2004 2003 Detyrimet gjithsej 29.616 22.826 ------------------------ = ----------- = 1.07 here ---------- = 1.0 here Kapitali i vet 27.561 22.72
Mbuli i Interesave- ka te bej me kohen e permbushjes se obligimeve te interesve vjetore 2004 2003 Fitimi operativ (EBIT) 11.546 7.084 ---------------------------- = ----------- = 7.4 here --------- = 5.2 here Shpenzimet e Interesave 1.551 1.366
Mbuli i shpenzimve fikse gjithashtu ka te bej me kohen e permbushjes se obligimeve te shpenzimve fikse 2004 2003 Fit. operativ + pag. qirasë 11.546 +7.835 7.084+4.267 --------------------------------- = -------------- = 2.1 herë ------------- = 2 herë Shp. e Inter. + pag. qirasë 1.551+7.835 1.366+4.267
Efektet e leverazhit financiar Këtakoeficientshfrytëzohenmësëshpeshtipërmatjen e strukturëssëkapitalit.
Leva financiare Leva financiare (FL) është përdorimi i borxhit për të rritur kthimin mbi ekuitetin e një kompanie. p.sh.: supozojmë se X dhe Y themeluan dhe investuan në asete (pasuri) në vlerë prej 20.000 Bilanci do duket kështu: Pasuria = Detyrimet + Ekuiteti 20.000 = 0 + 20.000
E ardhu neto Kapitali i pronarëve E ardh neto Totali i aktivit Totali i aktivit Kapitali i pronarëve x = FL ROE ROA x = Efektet e leverazhit financiar Kthimi në kapital = Kthimi në aktive x Lev. Financiar
140 4,200 140 5,000 5,000 4,200 x = Efektet e leverazhit financiar Supozoni Mom’s Cookie Company shfrytëzonborxhjoafatgjatënëvitin e parë. ROE = ROA x FL 3.3 = 2.8 x 1.19
Nëse shekulli mund ta dyfishojë fitimin operativ nga 40.000 euro në 80.000 euro kthimi mbi kpitalin neto do të rritet me shumë se dy herë, nga 15 % ne 34% Rritja në kthimin mbi kapitalin e vet rezulton nga leva financiare. Leva ka dy anë. Nëse fitimi operativ përgjysmohet nga 40.000 euro në 20.000 euro, kthimi mbi kpitalin e vet do të ulet më shumë se 2 herë, nga 15% ne 3%.
Shembull:Shoqëria shekulli ka 100.000 euro mjete totale dhe struktura e kapitalit të shoqëise perbehet nga 50% borxh dhe 50% kapital neto. Në qoftë se shekulli ka 40.000 euro fitim operativ, të ardhurat e aksionarëve sipas treguesit të raportit të kthimit mbi kapitalin e vet do të jenë 15%.
Nëse shekulli mund ta dyfishojë fitimin operativ nga 40.000 euro në 80.000 euro kthimi mbi kpitalin neto do të rritet me shumë se dy herë, nga 15 % ne 34% Rritja në kthimin mbi kapitalin e vet rezulton nga leva financiare. Leva ka dy anë. Nëse fitimi operativ përgjysmohet nga 40.000 euro në 20.000 euro, kthimi mbi kpitalin e vet do të ulet më shumë se 2 herë, nga 15% ne 3%.
Shembull:Shoqëria shekulli ka 100.000 euro mjete totale dhe struktura e kapitalit të shoqëise perbehet nga 50% borxh dhe 50% kapital neto. Në qoftë se shekulli ka 40.000 euro fitim operativ, sa do te jene të ardhurat e aksionarëve sipas treguesit të raportit të kthimit mbi kapitalin e vet ?.
Nëse shekulli mund ta dyfishojë fitimin operativ nga 40.000 euro në 80.000 euro sa do te rritet kthimi mbi kpitalin neto ? Rritja në kthimin mbi kapitalin e vet rezulton nga leva financiare. Leva ka dy anë. Nëse fitimi operativ përgjysmohet nga 40.000 euro në 20.000 euro, sa do te jete kthimi mbi kpitalin e vet ?
120 4,100 130 5,100 ? ? x = Çfarëështëefektiileverigjitfinanciarenëse ? ROE = ROA x FL ? = ? x ?
Detyra 3 Sa është shkalla e mbulimit të interesave nëse: Fitimi operativ = 12.000 euro Ndërsa intersat vjetore = 6.000 euro