Profiel Menno van Leeuwen

2. Strategische gesprekspartner • Mediabedrijven van diverse grootte door heel Nederland • Branche organisaties, investeerders • Investment Match, M&A Publicaties • Rapporten zoals Media in Beeld (2006, 2007 en 2008) en Visie op Sectoren • Presentaties voor (potentiële) klanten • Visie op Sectoren Partners, events • Broadcast: Omroepcongres, Onder de Knop, ABN AMRO New Media Award • Accenture: Innovation Awards, Innovation Exchange • PICNIC, Incubator day ABN AMRO wil graag voor mediabedrijven ‘uw’ bank zijn Profiel Menno van Leeuwen • Sector Banker Media & Technologie: • Verantwoordelijk bij ABN AMRO onze positie bij Media & ICT bedrijven • Vergaren en verspreiden van sector insights over de Media & ICT industrie • Kennis wordt ingezet bij relaties bij investeringen, overnames of strategische oriëntaties • Betrokken bij de grotere transacties in Nederland en kansrijke start-ups / fast growers • Menno van Leeuwen • Sector Banker Media & Technologie • ABN AMRO •  020-629 3776 • menno.van.leeuwen@nl.abnamro.com ABN AMRO Sector Advisory “ABN AMRO uw bank”

3. Het medialandschap gaat gestaag, maar uiteindelijk radicaal veranderen Voor het rapport Mediain Beeld 2008 sprak ABN AMRO met diverse bedrijven actief in muziek, social media, radio, TV en uitgeverij

4. Digitalisering biedt niet alleen bedreigingen, maar ook juist kansen voor uitgevers • Experience economy • Printuitgave als premiumproduct • Belevenisconcepten (debatten, events) • Online goes offline too • Communities en medianetwerken • Interactieve (abonnee) uitgeverssites • Social networks regionaal/niche/thema • Merk en kennis doelgroep gebruiken voor verkoop lezersaanbiedingen • Crossmediale convergentie • Meer gebruik van beeld • Internet als centraal platform • Mobiele varianten • Digitale distributie, productie • Transitie naar online vanwege kostenvoordeel • E-magazines, e-papers • Long tail diensten (archief) Het speelveld in de mediasector wordt diffuser, inkomsten versnipperen. Het volgen van meerdere strategieën is hierdoor noodzakelijk

5. Automotive Agrifood Consumenten goederen Semiconductors Detailhandel ONGUNSTIG Recreatie Services Transport Bouw & OG Industriële producten Financieel profiel Groothandel Kapitaal - goederen GUNSTIG Energie Media Vraaguitval HOOG Recessie verzwaart de druk verder op de uitgeefsector Dynamisch als de mediasector was, wordt zij nu getroffen door de impact van de kredietcrisis • ABN AMRO (in Visie op Sectoren) verwacht dat in 2009 de omzet bij uitgeverijen met 0-5% zal krimpen • Met name printsector is gevoelig voor recessie (personeelsadvertenties liepen al in Q4 drastisch terug, daarnaast eisen zware overnames nu hun tol) • Recent onderzoek van mediabureau Kobalt (gebaseerd op cijfers van onderzoeksbureau Nielsen) duidt op een nog sterkere krimp Mediasector lijkt relatief minder last te hebben van kredietcrisis. Verschillen binnen sector zijn echter groot ONGUNSTIG Drukkerijen Dagbladen Freesheets Facilitaire diensten Tijdschriften Internetmedia Radio TV producenten Financieel profiel Telecom TV zenders Zakelijke Uitgevers Mediaburo’s Bron: ABN AMRO Sectoren in stress, Visie op Sectoren, Kobalt GUNSTIG Vraaguitval HOOG Bron: ABN AMRO 2009

6. Verwachtingen tot op heden alleen nog maar naar beneden bijgesteld, wachten op harde bewijs van de eerste lichtpunten

7. Vraaguitval onder andere door teruglopende advertentiemarkt, vooral bij print en in het bijzonder bij de tijdschriften Ter vergelijking de ontwikkeling in de mediabestedingen in 2008: Q1 2008 +5.2% Q2 2008 +2.9% Q3 2008 +4.8% Q4 2008 -3.5% (t.o.v. periode 2007) Met name advertentie-inkomsten van geprinte media onder druk als gevolg van crisis Online blijft groeien, maar groeitempo neemt hard af (groei 9%) Kortingen liggen dit jaar hoger dan vorig jaar: Sterke daling netto bestedingen publiekstijdschriften • Q1 09 vs Q1 08 • -27% • -43% • -30% Bron: Kobalt maakt op basis van de Bruto mediabestedingen van Nielsen en de Kobalt benchmark een benadering van de netto advertentie-inkomsten en mediabestedingen

8. De recessie en digitalisering zorgt voor verdere consolidatie binnen de sectoren en een sterker ROI klimaat Exponenti ë le verandering naar digitale media Afstoten van traditionele media Langzame daling van traditionele media § § Snelle groei van grote digitale mediabedrijven Snelle groei van grote digitale mediabedrijven § § Dualadvertising ecosysteem Breking van advertentie ecosystem verandering naar doelen resultaat gerichte advertentie § § Meer jaren Milde recessie depressie Consolidatie van traditionele media Langzame verandering van traditionele naar § § digitale media Consolidatie van digitale media spelers § Ontwikkeling van meerdere digitale spelers § § Advertentie ecosysteem focus steeds meer op resulaat Langzame verandering advertentie ecosysteem § Langzame verandering naar digitale media Bron: Annet Aris, INSEAD Meer jaren recessie reëel scenario. Verandering naar digitale media zal zeker doorgaan, echter door minder innovatie geremd worden. Innovatie komt in deze tijden meer van jonge ondernemingen.

9. Grootste uitdaging voor uitgevers is de balans tussen de noodzaak van kostenbeheersing en de noodzaak van investeren in innovatie • Strategische oriëntaties: • Jonger personeel voor online kennis • Thematische of merkgerelateerde internetplatforms (adverteerder doet het anders zelf) • Nieuwe generatie marketeers van adverteerders pushen online vraag • Gebruik van beeld, online video • Nieuwe inkomstenmodellen: CPM, CPC, CPL, CPS, lezersaanbiedingen, recessieproposities als leesmap • Verdere shift van general interest naar special interest (relevantie!) • Nastreven van marktleiderschap per domein • Kostenbesparingen: • Personeel (rompredacties, redactiepool, etc.) • Investeringen beperken • Terugdringen debiteurendagen, versnellen facturering, bezuinigen op overhead • Verkopen (niet-kern) bedrijfsonderdelen en/of onderdelen die niet bijdragen aan de operationele winst