Chương 5: CÁC CÔNG CỤ THỐNG KÊ TRONG QUẢN TRỊ CHẤT LƯỢNG

1. Chương 5: CÁC CÔNG CỤ THỐNG KÊ TRONG QUẢN TRỊ CHẤT LƯỢNG

2. NỘI DUNG • Khái niệm về kiểm soát chất lượng bằng thống kê • Ích lợi của việc áp dụng SPC • Một số công cụ SPC phổ biến • Vai trò và ứng dụng của SPC trong QCS

3. 1. KHÁI NIỆM • Khái niệm • SPC (Statistical Process Control) hay SQC (Statistical Quality control) • SPC là việc áp dụng phương pháp thống kê để thu thập, trình bày, phân tích các dữ liệu một cách đúng đắn, chính xác, kịp thời nhằm theo dõi, kiểm soát, cải tiến quá trình hoạt động bằng cách làm giảm tính biến động của quá trình.

4. 1. KHÁI NIỆM • Cơ sở để vận dụng SPC • Kiểm soát dựa trên dữ liệu thực tế • Kiểm soát và điều chỉnh kịp thời những biến động bất thường ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. • Người phù hợp nhất là người gần nhất, người theo dõi chất lượng sản phẩm hàng ngày.

5. 2. ÍCH LỢI Ích lợi của việc áp dụng SPC đối với tổ chức • Tập hợp dữ liệu được dễ dàng, hỗ trợ cho việc ra quyết định • Xác định được các vấn đề cần quan tâm • Dự đoán và nhận biết các nguyên nhân gây lỗi • Loại bỏ các nguyên nhân gây lỗi • Ngăn ngừa việc lỗi lặp lại • Xác định được hiệu quả hoạt động cải tiến

6. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN

7. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Phiếu kiểm tra • Khái niệm: Phiếu kiểm tra là biểu mẫu đã in sẵn những yêu cầu kiểm tra : • Hướng dẫn công việc • Để có thể ghi vào dễ dàng • Giúp người đọc dễ hiểu • Tác dụng: Thu thập và ghi chép dữ liệu một cách trực quan, nhất quán, sắp xếp dữ liệu một cách khoa học, dễ sử dụng, dễ phân tích.

8. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Các bước cơ bản: • Bước 1: Xác định phiếu, thiết kế mẫu phiếu. • Bước 2: Kiểm tra tính hợp lý của mẫu phiếu, thử nghiệm trước. • Bước 3: Xem xét, sửa đổi, ban hành biểu mẫu chính thức.

9. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Ví dụ: Phiếu kiểm tra sai lỗi khi sao chụp

10. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Benchmarking • Phương pháp nhận diện mình qua đối thủ cạnh tranh • Lập chuẩn đối xứng • Khái niệm: So sánh theo chuẩn mực là tiến hành so sánh chất lượng các sản phẩm, dịch vụ, quá trình với các sản phẩm, dịch vụ, quá trình dẫn đầu được công nhận.

11. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Tác dụng: • Phân tích vị thế cạnh tranh của mình so với đối thủ. • Học hỏi kinh nghiệm của đối thủ, tìm kiếm cơ hội cải tiến. • Xác định mục tiêu và thứ tự ưu tiên, chuẩn bị các kế hoạch nhằm đạt được lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

12. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Các loại chuẩn đối sánh: • Chuẩn đối sánh nội bộ • Chuẩn đối sánh chức năng • Chuẩn đối sánh về tính cạnh tranh • Chuẩn đối sánh về quá trình • Chuẩn đối sánh về kinh doanh hoạt động • Chuẩn đối sánh chiến lược • Chuẩn đối sánh tổng quát

13. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Brainstorming (Công não/tấn công não) Là một kỹ thuật sử dụng để tìm ý tưởng nhằm giải quyết một vấn đề trong làm việc nhóm.

14. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Kinh nghiệm thực hiện: • Xác định cụ thể vấn đề cần giải quyết, cung cấp đầy đủ thông tin. • Chọn nhóm trưởng xứng đáng, phù hợp. • Chọn thư ký có năng lực ghi chép, tổng hợp. • Không phê phán, chê bai ý kiến của người khác. • Có biện pháp thúc đẩy mọi thành viên đóng góp ý kiến. • Ghi mọi ý kiến lên bảng lớn để cùng nhau theo dõi, phân tích. • Không cắt ngang khi người khác đang trình bày. • Sắp xếp, phân loại các ý kiến theo một chủ đích nhất định. • Các ý kiến chưa phù hợp xếp riêng một vị trí, không gạch bỏ.

15. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Biểu đồ tiến trình: • Khái niệm:Biểu đồ tiến trình là một dạng biểu đồ mô tả quá trình bằng cách sử dụng hình ảnh hoặc những ký hiệu kỹ thuật nhằm cung cấp sự hiểu biết đầy đủ về các đầu ra và dòng chảy của quá trình. • Tác dụng: • Mô tả quá trình hiện hành, giúp hiểu rõ quá trình, xác định công việc cần sửa đổi, cải tiến để hoàn thiện quá trình. • Giúp cải tiến thông tin với mọi bước của quá trình. • Thiết kế quá trình mới.

16. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Những ký hiệu thường gặp: Bắtđầu Văn bản Bước quá trình Lưu kho Quyết định Tiến trình Chờ Kênh thông tin Đánh giá

17. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN Bài tập 1: Vẽ lưu đồ thực hiện một công việc

18. Yêu cầu mua hàng Đánh giá lại Xử lý hàng tồn Kiểm tra có hàng tồn khg? Có Hàng được mua Không Xử lý SP KPH (nếu có) Đánh giá, lựa chọn NCU Giao nhận hàng hóa Đàm phán mua hàng Đặt mua hàng Sửa đổi đơn hàng (nếu cần) Theo dõi vận tải 3.1 Kiểm soát chất lượng bằng thống kê

19. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Sơ đồ nhân quả (biểu đồ xương cá): • Khái niệm: Biểu đồ nhân quả là biểu đồ thể hiện mối quan hệ giữa một kết quả và các yếu tố nguyên nhân. • Tác dụng: • Liệt kê và phân tích các mối liên hệ nhân quả. • Định rõ những nguyên nhân cần xử lý trước. • Đào tạo, huấn luyện cán bộ kỹ thuật và kiểm tra. • Nâng cao sự hiểu biết, gắn bó giữa các thành viên.

20. Nguyên nhân Nguyên nhân Kết quả/ Vấn đề Nguyên nhân Nguyên nhân 3.1 Kiểm soát chất lượng bằng thống kê Biểu đồ xương cá thường được sử dụng kết hợp với 4M

21. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN Bài tập 2: Vẽ sơ đồ xương cá tìm nguyên nhân của một sự cố .

22. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Biểu đồ kiểm soát: • Khái niệm: Biểu đồ kiểm soát là dạng đồ thị có một đường tâm để chỉ giá trị trung bình của quá trình và hai đường song song trên và dưới đường tâm biểu hiện giới hạn kiểm soát trên và giới hạn kiểm soát dưới của quá trình.

23. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Tác dụng: • Dự đoán, đánh giá tính ổn định của quá trình. • Kiểm xoát, xác định khi nào cần điều chỉnh quá trình. • Xác định sự cải tiến của một quá trình.

24. GHT Vùng chấp nhận của X X GHD Vùng chấp nhận của R GHT R GHD Ghi chú: GHT, GHD – Giới hạn trên, giới hạn dưới 3.1 Kiểm soát chất lượng bằng thống kê

25. Thời điểm T2 Thời điểm T3 Thời điểm T1 GHT1 GHT2 GHT3 X1 X2 X3 GHD3 GHD2 GHD1 Gia tăng tính ổn định của quá trình 3.1 Kiểm soát chất lượng bằng thống kê

26. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Biểu đồ phân bố (biều đồ tần suất, biểu đồ cột): • Khái niệm: Biểu đồ phân bố là biểu đồ cột dùng để đo tần số xuất hiện của một vấn đề nào đó, cho ta thấy rõ hình ảnh sự thay đổi, biến động của một tập dữ liệu. • Tác dụng: • Trình bày kiểu biến động • Thông tin trực quan về diễn biến của quá trình • Kiểm tra, đánh giá khả năng các yếu tố đầu vào • Kiểm soát quá trình, phát hiện sai sót.

27. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN Bình thường Lệch

28. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN Hai đỉnh Hai phân bố

29. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Biểu đồ tán xạ: • Khái niệm: Biểu đồ tán xạ là một kỹ thuật đồ thị để nghiên cứu mối quan hệ giữa 2 cặp dữ liệu. • Tác dụng: Phát hiện và trình bày các mối quan hệ giữa 2 bộ số liệu có liên hệ.

30. Ánh sáng Tiếng ồn Năng suất Năng suất Mối quan hệ thuận mạnh Mối quan hệ nghịch mạnh 3.1 Kiểm soát chất lượng bằng thống kê

31. Độ tuổi Trình độ học vấn Chất lượng công việc Năng suất Mối quan hệ thuận yếu Mối quan hệ nghịch yếu 3.1 Kiểm soát chất lượng bằng thống kê

32. Khối lượng 1m2 vải Thành tích thể thao Độ bóng Độ tuổi Không có quan hệ Mối quan hệ cong 3.1 Kiểm soát chất lượng bằng thống kê

33. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Biểu đồ Pareto • Khái niệm: Biểu đồ Pareto là một đồ thị hình cột chỉ rõ vấn đề nào cần được giải quyết trước. • Tác dụng: • Giúp phát hiện cá thể quan trọng nhất • Xếp hạng những cơ hội cải tiến

34. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Cách thực hiện: • Xác định các vấn đề cần điều tra và các thức thu thập dữ liệu. • Thu thập dữ liệu. • Lập bảng dữ liệu biểu đề Pareto. • Vẽ biểu đồ Pareto. • Xác định cá thể quan trọng nhất để cải tiến chất lượng

35. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN • Cáchvẽbiểuđồ: • Kẻhaitrụctung, một ở đầuvàmột ở cuốitrụchoành. • Thangbêntráiđượcđịnhcỡtheođơnvịđochiềucaocủanóphảibằngtổngsốđộlớncủatấtcảcáccáthể. • Thangbênphảicócùngchiềucaovàđượcđịnhcỡtừ 0 đến 100%. • Trênmỗicáthểvẽhìnhchữnhậtcóchiềucaobiểuthịlượngđơnvịđochocáthểđó. • Lậpđườngtầnsốtíchlũy.

36. 3. MỘT SỐ CÔNG CỤ SPC PHỔ BIẾN Tính toán các thông số của biểu đồ Pareto

37. Phiếu kiểm tra dạng khuyết tậtthời gian: 1/12011-31/5/2011 (1000 sản phẩm)

38. Biểu đồ pareto

39. Tìm sai sót, trục trặc Biểu đồ kiểm soát Phân tích, tìm nguyên nhân Biểu đề nhân quả Thu thập số liệu, xác định tỷ lệ các nguyên nhân Biểu đồ phân bố Lựa chọn vấn đề ưu tiên Biểu đồ Pareto Đề xuất biện pháp sửa chữa, điều chỉnh Lưu đồ Chương III: CÁC CÔNG CỤ THỐNG KÊ TRONG QUẢN TRỊ CHẤT LƯỢNG Tóm lại: Áp dụng SPC để sửa chữa, điều chỉnh

40. Câu hỏi • Đểtiếnhànhthựchiệncảitiến, ngườitasửdụngcôngcụthốngkênàođểbiếtnênchọncơhộicảitiếnnàothựchiệntrước? • Vẽlưuđồtìmviệccủabảnthân • TrìnhbàybằngbiểuđồNhânquảđểtìmnguyênnhâncủaviệcđiểmthikém • Lậpphiếukiểmtranhiệtđộđônglạnhhàngthựcphẩmtạisiêuthị