Stanowisko dotyczące Polski

1. Stanowisko dotyczące Polski Stanowisko służb Komisji w sprawie opracowania umowy o partnerstwie i programów w Polsce na lata 2014-2020

2. Kontekst • Podejście aktywne: informacje o stanowisku służb Komisji w sprawie priorytetów na lata 2014-2020 przekazane państwu członkowskiemu na wczesnym etapie • Ramy dialogu pomiędzy służbami Komisji a państwem członkowskim • Ściślejsze dostosowanie do strategii „Europa 2020” i zaleceń dla poszczególnych państw (krajowy program reform) • Stanowisko dotyczące Polski ma charakter pilotażowy: zostało przedstawione Polsce w dniu 28.09.2012 r. • Inauguracja z udziałem komisarza Johannesa Hahna w Warszawie w dniu 05.10.2012 r.

3. Główne cele strategii „Europa 2020” w odniesieniu do Polski

4. Wyzwania dla Polski I • Infrastruktura sieciowa • zły stan techniczny sieci kolejowej • starzejący się tabor • niska gęstość sieci autostrad • niski poziom nasycenia łączami szerokopasmowymi • przestarzała sieć energetyczna

5. Wyzwania dla Polski II • Otoczenie biznesu sprzyjające innowacjom • mały udział badań i rozwoju w PKB: 0,74% (2010 r.) • mały udział badań i rozwoju w sektorze prywatnym: tylko 7% przedsiębiorstw stosuje badania i rozwój • słabe powiązania pomiędzy nauką a przemysłem • rozdrobniony system badań i innowacji • ograniczona dostępność kapitału wysokiego ryzyka • niepełne wykorzystanie potencjału e-gospodarki • potrzeba administracji bardziej przyjaznej przedsiębiorstwom

6. Wyzwania dla Polski III • Uczestnictwo w rynku pracy • Niski współczynnik aktywności zawodowej: 64.8% (2011); docelowo: 71% • Drugi w UE najniższy wskaźnik zatrudnienia starszych pracowników (zwłaszcza kobiet) • Jeden z najniższych wskaźnikow wieku dezaktywizacji zawodowej • Pogarszająca się sytuacja młodzieży na rynku pracy • Brak przystępnych cenowo usług opieki nad dziećmi • Edukacja: problem z jakością i niedopasowaniem kwalifikacji do potrzeb rynku pracy • Duży odsetek osób zagrożonych ubóstwem • Restrukturyzacja wybranych sektorów (np. rolnictwa)

7. Wyzwania dla Polski IV Efektywne gospodarowanie zasobami i gospodarka niskoemisyjna • gospodarka PL zużywa dwa razy więcej energii niż wynosi średnia w UE • niedociągnięcia w zakresie produkcji, przesyłu i dystrybucji energii • niewykorzystanie potencjalnych odnawialnych źródeł energii • stałe niedociągnięcia w zakresie oczyszczania ścieków • gospodarowanie odpadami: zbyt wiele składowisk, niewystarczający poziom recyklingu • niewystarczające zapobieganie powodziom i niewystarczająca ochrona zasobów naturalnych

8. Cztery priorytety w zakresie finansowania w Polsce • nowoczesna infrastruktura sieciowa na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia • otoczenie biznesu sprzyjające innowacjom • zwiększenie współczynnika aktywności zawodowej poprzez poprawę polityki w dziedzinie zatrudnienia, włączenia społecznego i edukacji • gospodarka przyjazna dla środowiska izasobooszczędna

9. Związek pomiędzy priorytetami finansowania a celami tematycznymi

10. Nowoczesna infrastruktura sieciowa na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia • bezwzględne warunki finansowe: największy obszar objęty finansowaniem; udział względny: spadek w porównaniu z latami 2007-2013 • poprawa dostępności • modernizacja sieci energetycznych • zwiększenie stopnia wykorzystania ICT

11. Nowoczesna infrastruktura sieciowa na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia • Cel tematyczny 7: Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości wdziałaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych • Cel tematyczny 4 (częściowo): Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach (infrastruktura sieciowa) • Cel tematyczny 2 (częściowo): Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych (infrastruktura sieciowa)

12. Cel tematyczny 7: Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych • Odpowiednie zalecenia dla poszczególnych krajów: • wzmocnienie roli i zasobów urzędu sprawującego nadzór nad rynkiem kolejowym oraz zapewnienie skutecznego i sprawnego wdrożenia projektów inwestycyjnych w kolejnictwie • Kolej: TEN-T i łączenie węzłów drugorzędnych/trzeciorzędnych • modernizowanie istniejących korytarzy, likwidowanie luk, wdrożenie europejskiego systemu zarządzania ruchem kolejowym • modernizowanie taboru • Drogi: TEN-T i łączenie węzłów drugorzędnych/trzeciorzędnych • likwidowanie luk w bazowej sieci drogowej TEN-T • (prze)budowa głównych korytarzy drogowych łączących ośrodki wzrostu z regionami peryferyjnymi

13. Cel tematyczny 7: Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych • Przyjazny dla środowiska i zrównoważony transport miejski • inteligentne systemy transportu i plany mobilności, czyste ekologicznie pojazdy, łączenie różnych rodzajów transportu i usługodawców • intermodalne systemy transportu i centra logistyczne (dworce kolejowe, porty morskie i porty lotnicze) • przejście z transportu drogowego na inne rodzaje transportu (zwłaszcza kolejowy) • promowanie alternatywnych paliw o niskiej zawartości węgla • Czynniki decydujące o powodzeniu: poprawa planowania strategicznego, opracowanie zrównoważonego i opartego na priorytetach planu projektu (przy wsparciu w ramach inicjatywy Jaspers), wzmocnienie potencjału administracyjnego (PKP PLK), restrukturyzacja systemów ustalania cen i konserwacji w celu zwiększenia konkurencji

14. Cel tematyczny 4 (częściowo): Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach (infrastruktura sieciowa) • Rozwój i modernizacja systemów dystrybucji energii • sieci dystrybucji energii elektrycznej niskiego napięcia, w tym inteligentne sieci, oraz integracja rozproszonego wytwarzania energii z siecią • rozwój/modernizacja miejskich sieci ciepłowniczych • Czynniki decydujące o powodzeniu: większość inwestycji powinna być dokonana przez sektor prywatny; wsparcie publiczne powinno mieć charakter uzupełniający i być udzielane za pośrednictwem odnawialnych funduszy/gwarancji, jeżeli jest to możliwe. Wsparcie publiczne powinno być ukierunkowane na nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku i rozwój nowych technologii. Powinny istnieć efektywne i stabilne ramy regulacyjne (np. umowa o poprawę efektywności energetycznej)

15. Cel tematyczny 2 (częściowo): Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych (infrastruktura sieciowa) • Rozszerzenie dostępu do usług szerokopasmowych oraz rozwój szybkich sieci • rozwijanie dostępu nowej generacji; zwykłe sieci szerokopasmowe tylko na obszarach oddalonych/wiejskich • opracowanie kompletnych rozwiązań: sieci dystrybucji i dostępu, w tym inwestycji na etapie końcowym, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów oddalonych/wiejskich • Czynniki decydujące o powodzeniu: wsparcie publiczne powinno być ukierunkowane na nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku, a inne inwestycje należy pozostawić sektorowi prywatnemu; znaczenie neutralności technologicznej; terminowe zgłaszanie programów pomocy państwa; badanie synergii z innymi projektami infrastrukturalnymi (np. łączenie robót w zakresie sieci szerokopasmowych z robotami drogowymi)

16. Otoczenie biznesu sprzyjające innowacjom • zwiększenie alokacji, zarówno w wartościach bezwzględnych, jak i względnych • przeznaczanie co najmniej 50% środków z EFRR na efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii, ICT, innowacje iwsparcie dla MŚP (woj. mazowieckie: 60%) • zwiększenie prywatnych inwestycji w badania iinnowacje • zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw • rozwój e-gospodarki • dostęp do usług finansowych i zaawansowanych usług dla przedsiębiorstw • administracja efektywna i przyjazna przedsiębiorstwom

17. Otoczenie biznesu sprzyjające innowacjom • Cel tematyczny 1: Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji • Cel tematyczny 2 (częściowo): Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych (infrastruktura niesieciowa) • Cel tematyczny 3: Podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury • Cel tematyczny 11: Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej

18. Cel tematyczny 1: Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji • Odpowiednie zalecenia dla poszczególnych krajów: • podjęcie dodatkowych środków służących zapewnieniu otoczenia biznesu sprzyjającego innowacjom poprzez zapewnienie lepszych powiązań między badaniami, innowacjami i przemysłem, a także w drodze ustanowienia wspólnych obszarów priorytetowych oraz instrumentów wspierających cały cykl innowacji; poprawa dostępu do finansowania działań w zakresie badań i innowacji w postaci gwarancji i finansowania pomostowego • Zwiększenie prywatnych inwestycji w badania i innowacje • wsparcie na rzecz innowacji, w szczególności w MŚP, badania stosowane, linie pilotażowe, wczesna walidacja produktu, kluczowe technologie wspomagające, ekoinnowacje, wsparcie dla innowacyjnych przedsiębiorstw rozpoczynających działalność, wspólne wynalazki (współpraca przedsiębiorstw polskich i zagranicznych), wspólne fundusze sektorowe sektora nauki i sektora przemysłu

19. Cel tematyczny 1: Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji • Rozwój infrastruktury badawczej i innowacyjnej oraz centrów doskonałości • poprawa jakości ośrodków badawczych w Polsce, aby osiągać wybitne wyniki w dziedzinie badań i innowacji w celu stymulowania i podejmowania wspólnych projektów z przedsiębiorstwami i zagranicznymi ośrodkami badawczymi na potrzeby wspólnych wynalazków • Tworzenie środowiska przyjaznego innowacjom dla innowacyjnych przedsiębiorstw • polityka klastrów, sieci przedsiębiorstw, parki technologiczne i naukowe, inkubatory, wysokiej jakości usługi dostosowane do indywidualnych potrzeb, internacjonalizacja, instrumenty finansowe, wsparcie na rzecz patentów/prawa własności intelektualnej • Czynniki decydujące o powodzeniu: lepsza koordynacja polityki w dziedzinie nauki i innowacji oraz polityki w dziedzinie przemysłu w oparciu o przegląd polskiej gospodarki (Foresight 2030); koordynacja pomiędzy strategiami inteligentnej specjalizacji na poziomie krajowym i regionalnym; wczesne zaangażowanie zainteresowanych stron w opracowywanie i planowanie polityki

20. Cel tematyczny 2 (częściowo): Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych (infrastruktura sieciowa) • Rozwój produktów i usług ICT oraz handlu elektronicznego, a także zwiększanie zapotrzebowania na ICT • tworzenie nowych, innowacyjnych e-usług dla przedsiębiorstw inaukowców • zastosowanie ICT w celu wspierania zrównoważonego rozwoju ikonkurencyjności obszarów oddalonych i wiejskich • Wzmocnienie zastosowań ICT dla e-administracji • wspieranie nowych zastosowań związanych z e-zamówieniami, e-kształceniem, e-kulturą, e-integracją, e-zdrowiem zgodnie z agendą cyfrową UE • poprawa interoperacyjności i dostępności różnych systemów • Czynniki decydujące o powodzeniu: doświadczenie z lat 2007-2013: poprawa koordynacji w obszarze ICT, w tym lepsza realizacja projektów (przygotowanie, cele, wdrożenie) w obszarze administracji elektronicznej irozwiązań B2B. Powinny istnieć wyraźne, wymierne rezultaty dla społeczeństwa

21. Cel tematyczny 3: Podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury • Poprawa wydajności poprzez przedsiębiorczość i innowację • inwestycje w maszyny/wyposażenie, aby przyjmować innowacyjne technologie i wytwarzać innowacyjne produkty • promowanie innowacji wśród MŚP (produkcja, przetwarzanie, marketing, zarządzanie/organizacja); eksperymentowanie i wprowadzanie na rynek innowacyjnych rozwiązań • dostosowane do potrzeb systemy finansowe oparte na podziale ryzyka (kapitał wysokiego ryzyka, anioły biznesu, dotacje) • Wspieranie zmian strukturalnych poprzez opracowywanie nowych modeli biznesowych w MŚP • wspieranie internacjonalizacji i współpracy z innymi firmami spoza Polski, stymulowanie ekoinnowacji (np. korzystanie z odnawialnych źródeł energii), stosowanie technologii ekologicznych

22. Cel tematyczny 3: Podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury • Efektywne otoczenie wspierające przedsiębiorstwa i przyczyniające się do innowacji, przedsiębiorczości i internacjonalizacji • ukierunkowane usługi doradcze dla np. przedsiębiorstw rozpoczynających działalność, dostęp do nowych rynków, efektywne gospodarowanie zasobami, transfer technologii, udział w klastrach • oferowanie kompleksowego pakietu narzędzi wsparcia, łączenie dotacji (dla przedsiębiorstw rozpoczynających działalność i na początkowe etapy projektów) i funduszy odnawialnych (dla bardziej zaawansowanych inwestycji) • Czynniki decydujące o powodzeniu: lepsza koordynacja różnych strategii związanych z innowacjami na poziomie krajowym i regionalnym; analiza braków w celu zrozumienia potrzeb finansowych MŚP i opracowania odpowiednich instrumentów finansowych; ułatwienie dostępu do rynków finansowych i uproszczenie procedur regulacyjnych dla MŚP

23. Cel tematyczny 11: Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skutecznej administracji publicznej Inwestycjemuszą byćskoncentrowane w oparciu o jasnąstrategiępoprawyskuteczności administracji Cele: • Zmniejszeniebarieriobciążeńadministracyjnychdlaprzedsiębiorstw • Poprawasystemutranspozycjiiwdrażaniadyrektyw UE • Poprawa dostępuorazefektywności/jakości systemu sądownictwa • Rozwój administracjielektronicznej z uwzględnieniemlepszejintegracjiistandaryzacjioferowanych usług

24. Zwiększenie współczynnika aktywności zawodowej poprzez poprawę polityki w dziedzinie zatrudnienia, włączenia społecznego i edukacji • Cel tematyczny 8: Wspieranie zatrudnienia imobilności pracowników • Cel tematyczny 9: Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem • Cel tematyczny 10: Inwestowanie w umiejętności, edukację i uczenie się przez całe życie

25. Zwiększenie współczynnika aktywności zawodowej poprzez poprawę polityk zatrudnienia, integracji społecznej i edukacji • Wzrostwzględnegoudziału w alokacjizgodnie z nowymRozporządzeniem 2014-2020 • 20% ESF przeznaczone na integracjęspołeczną/zmniejszenieubóstwa

26. Cel tematyczny 8: Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników

27. Cel tematyczny 9: Wspieranie integracji społecznej i walka z ubóstwem

28. Cel tematyczny 10: Inwestowanie w umiejętności, edukację i uczenie się przez cale życie

29. Czynniki decydujące o powodzeniu celów tematycznych 8-11 - Spełnieniewarunków ex-ante (w szczególności w odniesieniu do strategiiredukcjiubóstwa, szkolnictwawyższego, zdrowiaiadministracjipublicznej), - Stabilnośćzobowiązanpolitycznychorazzapewnienieodpowiedzialności zadziałania, - Zapewnienieefektywności zatrudnieniowejdziałańskierowanych do osób, - Skoncentrowaneiodpowiadającenapotrzebyrozwiązaniasystemoweodpowiadającenaistniejące wąskiegardłaprawneiinstytucjonalne, - Zapewnieniekomplementarności funduszynapoziomiepolityk, abyustanowićjasneceleipotrzebyinwestycyjneorazichpraktycznarealizacjazapomocąspecyficznychrozwiazańwdrożeniowych, w szczegolności w zakresieinwestycji w edukację, zdrowie, dobrerządzenieiwsparciedlaprzedsiębiorstw - Zapewnienie właściwychrozwiazańwdrożeniowychzgodnych z zakresemodpowiedzialności zaposzczególnepolityki - stanowisko DG EMPL: utrzymanieobecnegomodeluwdrażania

30. Gospodarka przyjazna dla środowiska i zasobooszczędna Stosunkowe zwiększenie alokacji, w szczególności w odniesieniu do efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii Co najmniej 6% EFRR na przejście na gospodarkę niskoemisyjną (woj. mazowieckie: 20%) Przejście na efektywną energetycznie gospodarkę niskoemisyjną Ochrona środowiska i lepsze zarządzanie zasobami naturalnymi

31. Gospodarka przyjazna dla środowiska i zasobooszczędna • Cel tematyczny 4 (częściowo): Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach (infrastruktura niesieciowa) • Cel tematyczny 5: Promowanie dostosowania do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem • Cel tematyczny 6: Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystywania zasobów

32. Cel tematyczny 4 (częściowo): Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach (infrastruktura niesieciowa) • Odpowiednie zalecenia dla poszczególnych krajów: • zwiększenie wysiłków na rzecz poprawy systemu zachęt dla inwestycji w wytwarzanie energii i efektywność energetyczną • Promowanie efektywności energetycznej • wspieranie gruntownej modernizacji energetycznej budynków publicznych idomów prywatnych, w tym promowanie budynków o niemal zerowym zużyciu energii, efektywnych systemów chłodzenia iogrzewania; inwestycje w oświetlenie publiczne • wzmocnienie środków efektywnych pod względem energii w usługach, przemyśle i rolnictwie poprzez promowanie środków na rzecz efektywności energetycznej (szczególnie wśród MŚP), w tym odzysku ciepła odpadowego ze źródeł przemysłowych

33. Cel tematyczny 4 (częściowo): Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach (infrastruktura niesieciowa) • Wspieranie inwestycji w odnawialne źródła energii • zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych wkońcowym zużyciu energii poprzez produkcję energii elektrycznej, kogenerację oraz ogrzewanie i chłodzenie z odnawialnych źródeł energii • inwestycje w ułatwianie odbioru energii ze źródeł odnawialnych • odnawialne źródła energii w transporcie: biopaliwa • promowanie korzystania z odnawialnych źródeł energii wśród MŚP • Redukcja emisji gazów cieplarnianych w rolnictwie i leśnictwie • Czynniki decydujące o powodzeniu: skupienie się na wprowadzaniu na rynek technologii nowej generacji (plan EPSTE); spójna, stabilna i przewidywalna strategia w zakresie odnawialnych źródeł energii; realizowanie większości inwestycji przez sektor prywatny; wsparcie publiczne powinno być ukierunkowane na nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku i w miarę możliwości być udzielane za pośrednictwem funduszy odnawialnych

34. Cel tematyczny 5: Promowanie dostosowania do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku izarządzania ryzykiem • Przystosowanie się do zmiany klimatu w obszarze gospodarki wodnej i zapobiegania powodziom • zrównoważona gospodarka wodna, w tym efektywność wykorzystania wody, retencja wody, efektywne planowanie przestrzenne uwzględniające obszary zalewowe i naturalną retencję wody • środki zapobiegania powodziom, w tym tworzenie map obszarów ryzyka powodziowego, projekty zapobiegania powodziom na poziomie dorzecza w koordynacji z państwami sąsiadującymi i opracowanie odpowiednich narzędzi monitorowania • Przystosowanie się do zmiany klimatu w innych obszarach (gospodarka leśna, użytkowanie gruntów, zarządzanie sferą przybrzeżną) • pasy ochronne w lasach chroniące przed erozją i pożarami • zalesianie i sadzenie pasów leśnych wzdłuż cieków wodnych; lepsze zarządzanie glebą • zintegrowany, zrównoważony rozwój stref przybrzeżnych w powiązaniu ze strategią Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego • ulepszenie systemów zarządzania klęskami żywiołowymi i zarządzania zapobieganiem ryzyku

35. Cel tematyczny 5: Promowanie dostosowania do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem • Czynniki decydujące o powodzeniu: opracowanie strategii w dziedzinie zmiany klimatu (planowanej na początek 2013 r.); koordynacja działań w obszarze zapobiegania powodziom poprzez zintegrowane planowanie i efektywne plany realizacji projektu; wdrożenie dorobku prawnego związanego zplanami gospodarowania wodami w dorzeczu; tworzenie map obszarów ryzyka powodziowego zgodnie z dyrektywą w sprawie powodzi; wzmocnienie zarządzania i potencjału instytucjonalnego

36. Cel tematyczny 6: Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystywania zasobów • Inwestycje w sektorze wodnym i sektorze odpadów dla spełnienia wymogów prawodawstwa UE • oczyszczanie ścieków (rozbudowa systemu odbioru, modernizacja oczyszczalni ścieków, oczyszczanie osadów), wody (infrastruktura zapewniająca wodę pitną, oczyszczanie wody, ograniczanie wycieków) • wspieranie rozwoju infrastruktury przetwarzania odpadów zgodnie z hierarchią odpadów, traktując priorytetowo zapobieganie powstawaniu odpadów, ponowne wykorzystanie i recykling; składowanie musi ulec ograniczeniu • Poprawa jakości środowiska miejskiego włącznie z regeneracją terenów poprzemysłowych i zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza • środki ochrony jakości powietrza w odniesieniu do sektorów powodujących największe zanieczyszczenie, odwadnianie, środki przeciwdziałające zasklepianiu gleby, rekultywacja terenów skażonych

37. Cel tematyczny 6: Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystywania zasobów • Ochrona różnorodności biologicznej, ochrona gleby oraz promowanie usług ekosystemowych i zielonej infrastruktury • zarządzanie wartościowymi obszarami i ich odtwarzanie, szczególnie obszarów Natura 2000 • wspieranie przejścia na zrównoważone środowiskowo praktyki rolne i rybołówstwo/akwakulturę • Czynniki decydujące o powodzeniu: transpozycja iwdrożenie odpowiednich dyrektyw z dziedziny ochrony środowiska w połączeniu ze wzmocnieniem potencjału instytucjonalnego organów w zakresie wdrażania projektów i zarządzania nimi; finansowanie sieci Natura 2000 zgodnie z traktowanym priorytetowo programem ramowym

38. Uwarunkowania ex ante • Uwarunkowania ex ante są koniecznymi warunkami efektywnego i skutecznego korzystania z funduszy UE • Dla Polski największe znaczenie mają następujące uwarunkowania: • opracowanie kompleksowego krajowego planu transportu (obejmującego w szczególności transport kolejowy i drogowy) • opracowanie krajowej lub regionalnej strategii na rzecz inteligentnej specjalizacji w dziedzinie badań i innowacji (obejmującej rozdział dotyczący ICT) oraz krajowego planu dostępu nowej generacji • przeprowadzenie działań w celu skutecznej realizacji programu Small Business Act • opracowanie krajowej strategii ograniczania ubóstwa • opracowanie krajowych lub regionalnych strategii na rzecz zwiększania uczestnictwa w szkolnictwie wyższym

39. Uwarunkowania ex ante • zapewnienie efektywnego wdrożenia dorobku prawnego UE wdziedzinie ochrony środowiska w sektorach gospodarowania odpadami (dyrektywa 2009/98/WE) i gospodarki wodnej (dyrektywa 2000/60/WE), a także przepisów horyzontalnych dotyczących oceny oddziaływania na środowisko i strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (dyrektywy 85/337/EWG; 2001/42/WE) • transpozycja do prawa krajowego dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii (2009/28/WE) • zapewnienie strategii podnoszenia skuteczności administracji, w tym reform administracji publicznej • zapewnienie krajowej lub regionalnej strategii zdrowia zapewniającej dostęp do wysokiej jakości świadczeń zdrowotnych i stabilności gospodarczej • w sektorze rybołówstwa - poprawa gromadzenia danych na potrzeby zarządzania rybołówstwem (aby zapewnić niezakłócone przejście zzarządzania bezpośredniego na zarządzanie dzielone) oraz wdrożenie unijnego systemu kontroli, inspekcji i egzekwowania prawa

40. Zarządzanie polityką spójności w Polsce • Podział budżetu pomiędzy programy krajowe i regionalne • Wskaźniki wyników i absorpcji środków finansowych w większości z 16 programów regionalnych są bardzo zadowalające. Ewentualny większy udział regionów w budżecie całkowitym będzie uzależniony od lepszej koordynacji polityki regionalnej i krajowej. • Liczba krajowych programów operacyjnych • Duże krajowe programy operacyjne rozpoczynano powoli głównie zpowodu złożonych struktur koordynacyjnych i znacznej liczby złożonych dużych projektów.Komisja będzie wspierała wszelkie propozycje zmierzające do zmniejszenia złożoności i przyspieszenie startu programów. Większą liczbę krajowych sektorowych programów operacyjnych można rozważyć w następujących dziedzinach: 1) środowisko naturalne, zmiana klimatu i energia, 2) transport, 3) badania iinnowacje, 4) społeczeństwo informacyjne.

41. Zarządzanie polityką spójności w Polsce • Programy operacyjne oparte na wielu funduszach? • Nowe rozporządzenia dają państwom członkowskim możliwość oparcia programów operacyjnych na EFRR/Funduszu Spójności/EFS. • Programy operacyjne oparte na wielu funduszach nie gwarantują automatycznie zintegrowanego podejścia i lepszej koordynacji: każdy wniosek trzeba będzie ocenić na podstawie jego własnych zalet iwartości dodanej. • EFS: zachowanie obecnego modelu realizacji i zapewnienie komplementarności na poziomie polityki: jasność co do celów i potrzeb inwestycyjnych oraz przełożenie ich w praktyce za pośrednictwem określonych narzędzi wdrażania. • Rola projektów kluczowych • KE nie ma zastrzeżeń co do koncepcji wczesnego określania projektów o znaczeniu strategicznym, lecz należy to rozwiązanie stosować tylko w odniesieniu do projektów, które rzeczywiście mają znaczenie strategiczne. • Ministerstwo Rozwoju Regionalnego powinno podjąć inicjatywę w odniesieniu do opracowania jasnych wytycznych dotyczących wyboru iprzygotowania projektów kluczowych.

42. Zarządzanie polityką spójności w Polsce • Opracowanie spójnych ram strategicznych na potrzeby ważnych obszarów inwestycji współfinansowanych zfunduszy UE • Strategie muszą stać się mniej rozdrobnione i stabilne przez dłuższy czas; powinny też być gotowe na początku kolejnego okresu programowania. Pomoże to w wybraniu projektów najlepszej jakości. • Dotyczy to na przykład innowacji (strategia inteligentnej specjalizacji), infrastruktury kolejowej i drogowej (generalne plany dotyczące transportu kolejowego i drogowego) i sieci szerokopasmowych/ICT (agenda cyfrowa dla Polski). • Działania następcze w odniesieniu do wdrażania zasad udzielania zamówień publicznych i przepisów w dziedzinie ochrony środowiska • Prawodawstwo krajowe jest obecnie zgodne z dyrektywami UE; zapewnione jest również wdrożenie prawodawstwa. • Należy jednak podjąć wysiłki w zakresie informowania i szkolenia potencjalnych beneficjentów, aby w celu uniknięcia późniejszych korekt finansowych, stosowali właściwe procedury.

43. Narzędzia na potrzeby wymiaru terytorialnego • Zintegrowane inwestycje terytorialne • wsparcie w ramach różnych osi priorytetowych jednego lub kilku programów operacyjnych w celu osiągnięcia zintegrowanych inwestycji na danym terytorium • inwestycje mogą być zarówno odgórne, jak i oddolne: w odniesieniu do danego terytorium powinna istnieć jasna strategia • zintegrowane inwestycje terytorialne powinny być wymienione osobno w każdym programie operacyjnym ze wskazaniem przydziału finansowego z każdej osi priorytetowej • zarządzanie zintegrowanymi inwestycjami terytorialnymi: przez instytucję zarządzającą lub obowiązek ten może być powierzony instytucji pośredniczącej, • państwa członkowskie powinny określić w swoich umowach o partnerstwie ustalenia dotyczące stosowania zintegrowanych inwestycji terytorialnych • Przeznaczenie co najmniej 5% środków z EFRR na zintegrowany rozwój zrównoważony • realizowane poprzez zintegrowane inwestycje terytorialne przy powierzeniu uprawnień miastom: stopień powierzonych uprawnień zależy od kontekstu krajowego • wykaz miast wymieniony w umowie o partnerstwie dotyczącym platformy na rzecz rozwoju obszarów miejskich powinien odpowiadać zintegrowanej inwestycji terytorialnej na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich

44. Narzędzia na potrzeby wymiaru terytorialnego • Rozwój kierowany przez lokalną społeczność • ściśle oddolne podejście na ściśle określonym obszarze • niewielka skala • lokalna grupa działania określa treść strategii i operacje finansowane w jej ramach • wieloletnia strategia promowania innowacji na poziomie lokalnym poprzez tworzenie sieci kontaktów i lokalne partnerstwo publiczno-prywatne • Powiązanie z makrostrategiami, jak np. strategia Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego • Polska powinna dążyć do efektu synergii z sąsiadującymi państwami w dziedzinie badań i transferu technologii, infrastruktury, ochrony środowiska izapobiegania ryzyku, szczególnie w odniesieniu do wód w zlewisku Morza Bałtyckiego, a także w dziedzinie zrównoważonego rozwoju gospodarczego na morzu.

45. Harmonogram • wrzesień/październik 2012 r.:przedstawienie stanowiska Polsce i impreza inauguracyjna w Warszawie • od listopada 2012 r. do połowy 2013 r.:nieformalne posiedzenia poświęcone dialogowi i posiedzenia techniczne między KE a Polską • II lub III kwartał 2013 r. (wstępnie):przedłożenie KE projektu umowy o partnerstwie z Polską • KE: przesłanie Polsce mandatu negocjacyjnego i uwag na temat umowy o partnerstwie w ciągu trzech miesięcy od jej przedłożenia • koniec 2013 r.:przyjęcie umowy o partnerstwie • III lub IV kwartał (wstępnie):przedłożenie KE programów operacyjnych Polski • KE: uwagi na temat programów operacyjnych w ciągu trzech miesięcy od ich przedłożenia • maj 2014 r. (wstępnie): ostateczny termin przyjęcia programów operacyjnych

46. Więcej informacji InfoRegio: ec.europa.eu/inforegio RegioNetwork: www.regionetwork2020.eu