Benchmarking miast Warsztat USESPON „Benchmarking miast”

1. Benchmarking miast Warsztat USESPON „Benchmarking miast” 6.11.2013 Katarzyna Wojnar

2. Cele warsztatu • Prezentacja metody benchmarkingu miast • jako narzędzia kształtowania i ewaluacji polityk rozwoju na poziomie centralnym, regionalnym i lokalnym. • Podczas warsztatu uczestnicy uzyskają podstawowe informacje o założeniach i metodologii benchmarkingu miast, a następnie, pod okiem ekspertów, będą mieli okazję do • Samodzielne przeprowadzenie analizy • z uwzględnieniem dostępnych narzędzi analitycznych, w tym zwłaszcza narzędzi ESPON. • 3. Integracja 3 perspektyw

3. Grupy Perspektywa centralna Perspektywa regionalna Perspektywa lokalna

4. Plan dnia: • 11.00 –Wprowadzenie • 11.30 – Burza mózgów i prezentacja wyników • 12.00 –Benchmarking miast krok po kroku • 12.45 – Obiad • 13.20 – Aplikacje online ESPON CityBench i ESPON HyperAtlas • 13.30 – Benchmarking miast w praktyce • 14.00 – Benchmarking miast: ćwiczenia w grupach • 14.45 – Dyskusja: odczucia, wątpliwości, dylematy • 15.15 – Ewaluacja przebiegu spotkania (ankieta ewaluacyjna) • 15.30 – Zakończenie spotkania

5. USESPON • Projekt USESPON • Zachęcenie i wsparcie wykorzystania wyników badań projektów ESPON 2013 • Partnerzy projektu wspierają europejskich interesariuszy poprzez wskazywanie sposobów wykorzystywania wyników w praktyce • www.espon-usespon.eu

6. Program ESPON www.espon.eu

7. Benchmarking miast jako narzędzie kształtowania i ewaluacji polityk rozwoju Warsztat USESPON „Benchmarking miast” 6.11.2013 Katarzyna Wojnar

8. Geneza i istota „bench-mark”: zaznaczona w terenie podstawa, stanowiąca punkt wyjścia do prowadzenia pomiarów wysokości Schemat relatywnej oceny rezultatów charakteryzującej metodę BM Benchmarking: narzędzie poprawy wyników, które wykracza poza pomiar, wskazując JAK osiągnąć lepsze wyniki (Foot, 1998) Metoda relatywnej oceny osiąganych rezultatów, zwłaszcza w przypadku pomiaru kompleksowych zjawisk, dla których trudno wyznaczyć jednoznaczną miarę sukcesu Benchmarking może służyć do uczenia się od najlepszych, korzystania z ich wiedzy i doświadczenia. Jako narzędzie stosowane w zarządzaniu pojawiło się najpierw w sektorze prywatnym

9. Benchmarking w sektorze publicznym „wszystkie rządy potrzebują wiarygodnych metod relatywnej ocenywyników poszczególnych programów publicznych, by móc wyznaczać ogólne cele i formułować strategie. Benchmarking pozwala urzędnikom poprawić jakość informacji o osiąganych rezultatach […], pomagając w zaspokojeniu wewnętrznych i zewnętrznych wymogów rozliczalności.” O’Connel(2000: 22)

10. Benchmarking w sektorze publicznym • lata 80. : rząd Margaret TatcherCompulsoryCompetitiveTendering – benchmarking wydajności w usługach publicznych • lata 90. : w Wielkiej Brytanii BeaconScheme - rozpowszechnianie najlepszych praktyk z zakresu usług publicznych wśród samorządów lokalnych, certyfikaty jakości • Pierwsza dekada XXI w.: wzrost znaczenia dyscypliny urbanstudies Zmiana liczby artykułów naukowych z dziedziny urbanstudies, 1992-2012

11. Kontekst Typologia of europejskich obszarów metropolitalnych (MEGA) Źródło: ESPON Project 1.1.1 • Typologia europejskich obszarów metropolitalnych (MEGA) na podstawie ich funkcji w gospodarce informacyjnej i przemyśle • 76 MEGA: największa koncentracja w obszarze tzw. europejskiego Pentagonu • Warszawa sklasyfikowana została jako MEGA 3 • Pozostałe duże polskie miasta jako ośrodki czwartej kategorii Legenda

12. Kontekst • Miasta odgrywają kluczową rolę w procesach rozwoju • Największe ośrodki miejskie w Polsce znajdują się w okresie dynamicznych przemian – rozwoju funkcji metropolitalnych • Pozycja polskich miast w europejskiej przestrzeni metropolitalnej jest stosunkowo słaba • Zarządzanie miastami wymaga nowego podejścia, uwzględniającego złożone relacje zachodzące w ramach obszarów funkcjonalnych

13. Kontekst • EUROPA 2020 • Inteligentny i trwały • rozwój sprzyjający • włączeniu społecznemu • W kontekście miast istotne są metody diagnostyczne pozwalające na: • (1) łączeniu kilku obszarów tematycznych oceny, • (2) elastyczny dobór wskaźników pozwalający na operacjonalizację takich procesów, jak np. inteligentny rozwój • (3) prezentowanie wyników w ujęciu relatywnym, kładącym nacisk na zidentyfikowanie obszarów mających potencjał poprawy.

14. Benchmarking miast: zalety • umożliwia zobiektywizowaną ocenę silnych i słabych stron danego ośrodka w wielu różnorodnych aspektach • wskazanie obszarów wymagających poprawy • ujęcie porównawcze – ocena danego miasta na tle innych jednostek(grupy odniesienia) – ułatwia identyfikację i interpretację zjawisk oraz trendów, a także zwiększa komunikatywność wyników • ocena efektywności programów ukierunkowanych na restrukturyzację i poprawę funkcjonowania miasta • elastyczność - pozwala na dopasowanie diagnozy, np. do trzech strategicznych celów sformułowanych w strategii EU 2020 • partycypacja - mechanizm wspierający udział obywateli, zarówno na etapie tworzenia diagnozy, jak i w debacie o jej wynikach • w proces oceny można włączyć także kwestie środowiskowe

15. Benchmarking miast: wady • pokusa poszukiwania idealnego rozwiązania i kopiowania już istniejących rozwiązań • nie ma uniwersalnej recepty pozwalającej na selekcję właściwych jednostek - konieczność przemyślanego doboru grupy odniesienia • stosowanie uniwersalnych standardów (np. średniej dla regionów europejskich) może pomijać specyfikę danego obszaru • konieczność krytycznej oceny wskaźników – ich relacji do celów, porównywalności, wiarygodności źródeł • ograniczona dostępność porównywalnych danych statystycznych • wady metod statystycznych związane np. ze zróżnicowaną metodologią konstrukcji wskaźników

16. Porównanie z podobnymi metodami

17. Porównanie z podobnymi metodami

18. Burza mózgów Losowy podział na 3 grupy. Każda grupa otrzymuje osobny problem: 1. jakie miasta można i powinno się ze sobą porównywać (kryteria wyboru grupy odniesienia)? 2. jakie mogą być obszary tematyczne tych porównań? - przykłady z Państwa praktyki 3. jakie są korzyści i pułapki wynikające z benchmarkingu miast?