380 likes | 550 Views
Chemistry Basics. WSKAZANIA DO WYKONANIA BADAŃ BIOCHEMICZNYCH. “ Chory”pacjent Ocena stanu zdrowia zwierząt geriatrycznych Badania przedanestezyjne Jako wskażnik prognostyczny-kontrolowanie wyników ponadnormatywnych, stwierdzonych we wcześniejszych badaniach
E N D
WSKAZANIA DO WYKONANIA BADAŃBIOCHEMICZNYCH • “Chory”pacjent • Ocena stanu zdrowia zwierząt geriatrycznych • Badania przedanestezyjne • Jako wskażnik prognostyczny-kontrolowanie wyników ponadnormatywnych, stwierdzonych we wcześniejszych badaniach • Pacjenci z niespecyficznymi objawami chorobowymi-zwierzęta,które”nie są sobą”!
Odpowiada za: magazynowanie i filtrowanie krwi magazynowanie żelaza przemianę węglowodanów,białek i tłuszczów tworzenie żółci Określenie stężenia parametrów wątrobowych może pomóc w zdiagnozowaniu: -chorób wątroby -uszkodzeń lub nieprawidłowości budowy gruczołu -zespołu Cushinga -niektórych nowotworów -odwodnienia -blokady przewodów żółciowych WĄTROBA---NAJWIĘKSZY GRUCZOŁ ORGANIZMU
PORÓWNANIE DO PORTU LOTNICZEGO • Możemy porównać wątrobę do głównego portu lotniczego: • Jeśli w danym rejonie szaleje burza śnieżna,główny port lotniczy jest zamknięty • Ma to wpływ na pracę pozostałych portów lotniczych w kraju,niezależnie od panujących w ich rejonie warunków atmosferycznych • Podobnie jest z wątrobą:wpływa na funkcjonowanie każdej częsci ciała;organizmu jako całości
ENZYMY WĄTROBOWE • ALT (sGPT) • ALKP (ALP) • GGT • AST (sGOT) • LDH • TBIL • NH3
Specyficzny enzym wątrobowy Wzrost jego poziomu świadczy o schorzeniach wątroby Wzrost stężenia uzależniony jest od liczby hepatocytów (komórek wątrobowych) zmienionych chorobowo TRANSFERAZA ALANINOWA ALT
FOSFATAZA ALKALICZNA • Enzym wytwarzany przez komórki wyścielające pęcherzyk żółciowy oraz przewody żółciowe • Wzrost stężenia może wskazywać na blokadę przewodów żółciowych lub zespół Cushinga • ALKP jest fizjologicznie podwyższony u młodych zwierząt, w okresie wzrostu • Koty mają niższy poziom ALKP niż psy. Każdy wzrost stężenia ALKP u kotów jest istotnym wskażnikiem diagnostycznym ALKP
GAMMA GLUTAMYLO TRANSFERAZA • Pomocna w diagnostyce kotów • W schorzeniach wątroby u kotów, GGT wykazuje wyższą tendencję wzrostową niż ALKP GGT
TRANSFERAZA ASPARAGINOWA • Wcześniej znana jako SGOT • Niespecyficzny wzrost stężenia AST zwykle towarzyszy chorobom wątroby • Schorzenia układu mięśniowego charakteryzują się również wzrostem stężenia AST AST
BILIRUBINA CAŁKOWITA • Poziom bilirubiny jest użytecznym parametrem biochemicznym w diagnozowaniu anemii oraz schorzeń pęcherzyka i przewodów żółciowych
DEHYDROGENAZA MLECZANOWA • Wzrost LDH może wskazywać na schorzenia wątroby • Rutynowy test wykonywany w trakcie badania ptaków i gadów LDH
AMONIAK • Test na funkcjonowanie wątroby • Wątroba wytwarza UREA (nie toksyczny) z NH3 (toksyczny) • Test pomocny w diagnozowaniu zwierząt z chroniczną utratą wagi • Badanie stężenia amoniaku ma znaczenie w ocenie stanu zdrowia zwierząt egzotycznych jak również ptaków i gadów NH3
NERKI • Nerki spełniają 2 zasadnicze funkcje: -filtrowanie i usuwanie zanieczyszczeń z krwi (wytwarzanie moczu) -regulacja równowagi płynowej organizmu Wykonanie oznaczeń profilu nerkowego może ułatwić diagnozę: -chorób nerek, niewydolności -uszkodzeń i nieprawidłowości w budowie narządu -schorzeń dróg moczowych
ANALOGIA • Nerki można porównać do filtra oleju w twoim samochodzie. Jego rola polega na usuwaniu zanieczyszczeń powstających jako produkt uboczny w trakcie eksploatacji samochodu • Jeśli filtr nie działa prawidłowo ,to jego funkcja oczyszczająca jest obniżona lub nie występuje. Może to doprowadzić do uszkodzenia silnika. • Analogicznie można opisać nerki. Jeśli nie funkcjonują prawidłowo, to uboczne produkty metabolizmu nie są usuwane z organizmu. • Wiąże się to z dolegliwościami ze strony narządu i dróg moczowych
TESTY NERKOWE • BUN • Kreatynina • Fosfor
KREATYNINA • Kreatynina jest produktem ubocznym metabolizmu mięśniowego i jest wydalana przez nerki. • Podwyższony poziom kreatyniny sugeruje schorzenia nerek lub infekcje układu moczowego. CREAT
AZOT MOCZNIKOWY KRWI • BUN wytwarzany przez wątrobę i wydalany przez nerki • Ponadnormatywny poziom może wskazywać na choroby wątroby lub nerek. BUN
FOSFOR • Podwyższony poziom fosforu może wskazywać na schorzenie nerek. PHOS
TRZUSTKA • Trzustka jest gruczołem znajdującym się w jamie brzusznej i wytwarzającym enzymy niezbędne w procesie trawienia pokarmu • Produkuje również hormony (insulina) wydzielane do krwi
ENZYMY TRZUSTKOWE • Amylaza • Lipaza
AMYLAZA I LIPAZA • Poziom AML i LIPA powinien być oznaczony u każdego psa, przy podejrzeniu zapalenia trzustki. • Amylaza jest wydzielana przez trzustkę do układu pokarmowego i uczestniczy w procesie trawienia. • Podwyższony poziom amylazy może wskazywać na choroby trzustki i/lub nerek. AML & LIPA
CHOLESTEROL • Podwyższony cholesterol -schorzenia wątroby i nerek Hypothyroidism u psów! 70% pacjentów z tym schorzeniem ma podwyższony poziom cholesterolu! CHOL
TRÓJGLICERYDY • Obecność lipemii w surowicy sugeruje podwyższony poziom trójglicerydów, nie cholesterolu • Lipemia nie jest objawem specyficznym w żadnym schorzeniu • Podwyższone TRIG hypertriglicerydemia cukrzyca choroby wątrobyzapalenie trzustki hypothyroidism trig
GLUKOZA • Podwyższony poziom cukru -cukrzyca - stres (koty)-zespół Cushinga -stosowanie leków sterydowych GLU
GLU- GLUKOZA • Hypoglikemia- niski poziom glukozy -Guzy pochodzenia mięśniowego -Uszkodzenia watroby -Infekcje • Organizm młodych zwierząt magazynuje małe ilości glukozy, stąd są one predysponowane do występowania hypoglikemii GLU
BIAŁKO CAŁKOWITE • Oznaczenie poziomu białka całkowitego jest pomocne w diagnozowaniu wielu stanów chorobowych: -chorób wątroby -chorób nerek -chorób układu pokarmowego Podwyższony poziom TP może wskazywać na odwodnienie organizmu TP
ALBUMINA • Albumina jest białkiem wytwarzanym w wątrobie • Wartości ponadnormatywne mogą wskazywać na zaburzenia funkcji wątroby lub nerek • Obniżony poziom ALB: -chroniczne choroby wątroby -niedożywienie -pasożyty układu pokarmowego (np. glista) Podwyższony poziom ALB -odwodnienie organizmu ALB
GLOBULINA • Wysoki poziom globuliny sugeruje występowanie chronicznego stanu zapalnego na tle: -wirusowym -bakteryjnym -pasożytów układu pokarmowego -nicieni sercowych • Wartość globuliny można obliczyć jako różnicę pomiędzy stężeniem białka całkowitego i albuminy (TP-ALB) TP - ALB
WAPŃ • Podwyższony poziom wapnia może wskazywać na: -choroby układu kostnego -nowotwory -odwodnienie -ostrą lub chroniczną niewydolność nerek • Obniżony poziom wapnia sugeruje: -dietę niskowapniową -zatrucia -niewydolność wchłaniania CA
KINAZA KREATYNOWA • Uszkodzenia układu mięśniowego i niejednokrotnie centralnego układu nerwowego wpływają na wzrost poziomu CK CK
MAGNEZ MG • Parametr ten jest używany do oceny funkcji nadnerczy i nerek, jak również do monitorowania terapii lekowej . • Rutynowy test w ocenie stanu zdrowia bydła
KWAS MOCZOWY • Ważny w ocenie stanu zdrowia ptaków i gadów • Wskażnik chorób nerek URIC
ELEKTROLITY • Sód, potas i chlorki (Na, K, Cl) • Poziom ponadnormatywny może zagrażać życiu! • Oznaczenie poziomu elektrolitów jest ważne w diagnozowaniu chorób objawiających się : -wymiotami -biegunką -odwodnieniem Elektrolity są istotnym testem w diagnozowaniu chorób układu krążenia
PROFIL OGÓLNOZDROWOTNY GHP • Profil Ogólnozdrowotny w gotowym opakowaniu i przystępnej cenie. • Zestaw 12 testów diagnostycznych dla dwóch pacjentów • ALB, BUN, GLU, TBIL, ALKP, CA, TP, ALT, CHOL, AMYL, CREA, PHOS, GLOB (poziom GLOB kalkulowany) GHP
PROFIL PRZEDANESTEZYJNY • 6 parametrów biochemicznych w gotowym opakowaniu (zestaw 6 testów dla 4 pacjentów w pudełku) • Ekonomiczny i łatwy w użyciu • ALT, BUN, GLU, ALKP, CREA, TP PAP
POJEDYNCZE TESTY BIOCHEMICZNE • ALB - BUN - GGT - NH3 - TRIG - ALKP – CA - GLU - PHOS - URIC - ALT-CHOL - LDH – TBIL - AMYL - CK - LIPA - TP - AST - CREA – MG Testy pojedyncze pakowane po 25szt lub 12szt w pudełku