Woonzorg Brussel voorgesteld

1. Woonzorg Brussel voorgesteld Studiedag Woonzorgzones in Vlaanderen: van idee naar uitvoering 14 oktober 2009 Herwig Teugels

2. Brussel specifiek • 1 gewest, 2 gemeenschappen • 3 bevoegde overheden voor welzijnsmateries: - Vlaamse Gemeenschap - Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie - Franse Gemeenschapscommissie=> verschillen in programmatie, visie, organisatie, normering, financiering, … • OCMW’s vallen onder GGC: tweetalige diensten, maar slechts 1/3 is onthaalvriendelijk NL-kundig => niet altijd eenvoudige samenwerking

3. Brussel specifiek • Brussel telt ruim 1 060 000 inwoners, waarvan ongeveer 16% 65+ => demografisch jongste gewest maar met grootste aantal 85+ • Vlaamse gemeenschap wil een beleid voeren voor 30% van de Brusselaars (= 318 000 inw.) • Brussel heeft achterstand in de uitbouw van Vlaams erkende welzijnsvoorzieningen => situatie is schrijnend, maar geeft ook mogelijkheden want weinig belemmering voor ontwikkeling van de programmatie en voor een plan van aanpak

4. Brussel specifiek • Woonzorg: programmatie is haast niet ingevuld • ROB 1.227 => 115 9,37% • Serviceflats 1.257 => 32 2,54% • DVC 113 => 0 0,00% • CVK 113 => 0 0,00% • LDC 20 => 13 65,00% • Gezinszorg 837.850 => 137.558 16,42% • RDC 2 => 2 100,00% • Sector personen met een handicap: amper nursing voor volwassenen, geen plaatsen zelfstandig of geïntegreerd wonen, geen aanbod voor personen met fysieke handicap, nood aan dagcentra

5. Ontwikkeling van de woonzorgzones • 2004 Conceptnota • 2006 Strategisch woonzorgplanner • 2007 Masterplan Woonzorg BrusselMotto: ‘Stabiliseer het wonen, mobiliseer de zorg’Brussel opgedeeld in 33 woonzorgzones (+/- 10 000 inw.) => rekening houdend met (deel)gemeentegrenzen en kansindicatoren => subzones van de 8 zones lokaal sociaal beleidStrategie voor opstart in 8 woonzorgzones (prioritaire zones) (2008-2012) • 2008 Algemeen zorgstrategisch koepelplan(= verdere uitwerking Masterplan voor residentiële voorzieningen) • 2009 Studie uitbouw thuiszorg

6. Ontwikkeling van de woonzorgzones Diensten voor gezinszorg Serviceflats Rusthuizen Dienstencentra

7. Ontwikkeling van de woonzorgzones

8. Ontwikkeling van de woonzorgzones • Projectontwikkeling • oplijsten van noden en planning uittekenen • hiaten invullen met oog voor goede spreiding en complementariteit • ankerplaatsen voor WZZ uittekenen => zoeken naar beschikbare ruimte (grote site of verschillende kleinere sites) • integratie van dienstverlening, welzijnsvoorzieningen, aangepaste huisvesting, … voor zorgbehoevenden en niet zorgbehoevenden • zoeken van initiatiefnemers, promotoren, … • participatie van de bewoners en de bestaande diensten en voorzieningen

9. Ontwikkeling van de woonzorgzones • Ontwikkeling van visie rond zorgknooppunt, met welzijns- en thuiszorgpartners • ‘stabiliseer het wonen en mobiliseer de zorg’ • organisatie van haal- en brengfuncties • sluit sterk aan bij opdrachten lokaal dienstencentrum • creatie van een woonzorgnetwerk met lokale partners • Uitwerking actieplan levensloopbestendig wonen • i.s.m. VUB-sociale agogiek en Toegankelijkheidsbureau • 3 aspecten: • aanpassing van de woning & creatie meegroeiwoningen • aanpassing van woonomgeving • versterking van sociaal netwerk • sensibilisering: jaar van de woningaanpassing

10. Ontwikkeling van de woonzorgzones • Opleiding en tewerkstelling, samen met VDAB, Actiris, Tracé Brussel en opleidingspartners • opleiding polyvalent verzorgenden en zorgkundigen • opleiding van logistieke functies • charter met werkgevers • klaar tegen start eerste voorziening • Wonen: samenwerking met sociaal verhuurkantoor • Mobiliteit: diensten voor aangepast vervoer • Werkgroepen rond zorgvernieuwing, benadering allochtonen…

11. Concept woonzorgzone - Meerwaarde • Wijkgericht (korter bij de burger, antwoord op mobiliteitsproblemen) => iedereen heeft er baat bij • Speelt beter in op de opvattingen van de huidige zorgbehoevende die staat op privacy, zelf beslissingen wil nemen, veeleisend is… • Werken naar zorgcontinuüm => woonzorgnetwerken • Uitnodiging tot sectoroverschrijdend werken (vnl. ouderenzorg, thuiszorg, personen met een handicap, algemeen welzijnswerk) => integrale aanpak voor de wijk • Indien goed georganiseerd en gepland kan het een 24 uren-zorggarantie bieden (= veiligheid)

12. Concept woonzorgzone - Houvast voor planning • Centrale planningsinstantie nodig: KC • Planning is mogelijk mits aanpassing regelgeving:bvb. geen afstemming WZC, DVC, CVK, SF: andere initiatiefnemers: koppelen aan elkaar of gezamenlijke aanpak verplichtenbvb. betere afstemming tussen verschillende sectoren • Nood aan openheid voor nieuwe initiatieven: bvb. ADL-centrale die ook werkt voor ouderenbvb. ambulant woonzorgcentrum in de stad=> experimenteerruimte laten => luwheid in regelgeving

13. Concept woonzorgzone - Samenwerking • Afspraken met partners noodzakelijk=>ietwat bedreigend want werkwijze aanpassen • Samenwerking met private partners: er is enthousiasme, maar tevens ook afscherming • Samenwerking met andere sectoren (bvb. project waar ouderen en personen met handicap samenwonen – 24 u permanentie door voorziening voor PmH kan ook gebruikt worden door ouderen in crisissituatie) • Inbedding van andere functies om er levendige sites te maken: bvb. project waarin culturele functies en welzijnsfuncties naast elkaar bestaan (bib., gemeenschapscentrum, jeugdhuis, kinderkribbe, DVC, LDC, ADL-centrale => onderling overleg stimuleren en inclusief werken)

14. Concept woonzorgzone - Knelpunten • Knelpunten in huidige Vlaamse regelgeving: • programmatie lokale dienstencentra afstemmen op aantal woonzorgzones (cfr. functie van zorgknooppunt) • (VIPA-)reglementering: de mogelijkheden zijn niet afgestemd op PPS-formules • sterkere opdeling van Brusselse programmatie: eerste stap gezet • beperkte programmatie van de rusthuizen te Brussel: slechts 1/3 van de programmatie van Vlaamse gemeenten: optrekken want Vlaams erkende rusthuizen zijn alleen al o.w.v. de huidige normering kwaliteitsvoller + gevolgen voor CVK en DVC

15. Concept woonzorgzone - Knelpunten • Versnippering van de Brusselse bevoegdheden: meer overleg tussen GGC en VG / VGC: - bvb. samenwerking tussen WZC van GGC en Vlaams erkend DVC is niet mogelijk- bvb. verschillende rusthuizen op een boogscheut van elkaar • Samenwerking met gemeenten en gewest voor afstemming op woonzorgzones is niet vanzelsprekend: huisvesting, aanpassing woonomgeving (openbare werken), vervoer zijn gewestmateries • Een te beperkt aanbod aan aangepast vervoer te Brussel

16. Concept woonzorgzone - Uitdagingen • Hoe omgaan met allochtone ouderen • Aanpak sensibilisering woningaanpassing • Inbedding van ‘zorg op afstand’ • Zorgvernieuwing • Onderlinge uitwisseling van de ontwikkeling in verschillende steden => leren van elkaar en elkaar bevruchten

17. Kenniscentrum Woonzorg Brussel Sint-Gisleinsstraat 44 1000 Brussel 02 513 53 48 www.woonzorgbrussel.be