Sistematizacija gradiva

1. INTERNACIONALNI UNIVERZITET TRAVNIK EKOLOŠKI FAKULTET Sistematizacija gradiva Prof.dr Mufik Muslić Ass. Nedžada Tolja

2. Kada je održan Samit o Zemlji?

3. 1992.”Samit o Zemlji” u Rio de Janeirou, opasnost za biodivezitet

4. Koje godine je potpisan Kyoto protokol?

5. 1997. Kyoto protokol Članice su se obavezale da će njihove vlade raditi na smanjivanju ispuštanja stakleničnih gasova

6. Nabrojte životne sredine i životne oblasti na Zemlji!

7. Životna sredina: prirodni "okvir života" u kome sva živa bića žive i djeluju mnogostruko povezana uzajamnim uticajima • Životne sredine na Zemlji: vodena i zračna • Životne oblasti: kopno, kopnene vode , vode mora i okeana

8. Organizacija prirode?

9. Organizacija prirode • Atom→Molekula →Ćelija →Tkivo →Organ →Organski sistemi → Organizam/jedinka →Pupalacija →Biocenoza →Ekosistem →Biosfera

10. Šta su ekološki faktori ? • Podjela ekoloških faktora?

11. Ekološki faktori ukupni uticaji sredine na živa bića Podjela ekoloških faktora prema porijeklu: 1.Abiotički-faktori nežive prirode 2.Biotički-faktori žive prirode

12. Podjela abiotičkih faktora?

13. Podjela abiotičkih faktora: Klimatski (svjetlost, temperatura, voda, vlažnost i hidraturni režim, vazduh i vazdušna strujanja) Edafski(fizička struktura tla, pH vrijednost, sastav minerala) Orografski(nadmorska visina, nagib, ekspozicija terena, stepen razuđenosti reljefa) Fizičko-hemijski faktori sredine

14. Definišite pojmove: klimatski faktori, makroklima, mikroklima?

15. Klimatski faktori skup meteoroloških elemenata atmosfere: svjetlost, temperatura, voda,vlažnost i hidraturni režim, vazduh i vazdušna strujanja • Makroklima-klima na globalnom planu • Mikroklima-klima na ograničenom području

16. Podjela biljaka u odnosu na svjetlost?

17. Heliofite-razvijaju se u uvjetima pune dnevne svjetlosti Skiofite-biljke sjene Poluskiofite-uspjevaju u uslovima pune dnevne svjetlosti, ali podnose i izvjestan stepen vlažnosti

18. Definišite pojmove: fototropizam, fotokineza, fototaksija?

19. Fototropizam-pojava da neke vrste organizama podešavaju svoje tijelo prema svjetlosti • Fotokineza-pojačano kretanje organizama usljed povećane svjetlosti bez određenog pravca • Fototaksija-kretanje organizama prema izvoru svjetlosti

20. Šta je ekološka valenca? • Definišite pojmove: • euritermni, stenotermni, homeotermni i poikilotermni organizmi?

21. Ekološka valenca-raspon između minimuma i maksimuma • Podjela organizama u odnosu na temperaturna kolebanja: • Euritermni organizmi-podnose šira osciliranja temperature • Stenotermni organizmi-prilagođeni malim kolebanjima • Pri izučavanju odnosa između organizama i temperature sredine koja ih okružuje razlikujemo: • Poikilotremne-hladnokrvne životinje • Homeotermne-toplokrvne životinje

22. Podjela biljaka u odnosu na stanište?

23. Hidrofite-vodene biljke, žive u vodi Higrofite-žive na vlažnim staništima Mezofite-žive na umjereno vlažnim staništima Kserofite-biljke sušnih staništa

24. Nabrojte fizičko hemijske faktore sredine?

25. Poseban kompleks ekoloških faktora koji se odvijaju u životnim sredinama u kojima se vrši razmjena materije i energije podsredstvom organizama • Osnovni hemijski elementi neophodni za život su: N, O, CO₂..... Atmosferski azot-neupotrebljiv za živa bića Ostali biogeni elementi-Fe(ferum), Zn(cink), Cu(bakar), Mg(magnezij), Ca(kalcij), I(jod), B(bor).......

26. Navedite odnose u ekosistemu?

27. Odnosi u ekosistemu: Akcije-dejstvo nežive komponente na živu Reakcije-odgovor žive komponente na neživu Koakcije-međusobni uticaji živih bića

28. Nabrojte i objasnite kategorije biotičkih odnosa?

29. Neutralizam Neutralan odnos dva organizma smještena na istom prostoru • Kompeticija Aktivan odnos dva organizma, koji djeluju jedan na drugog kroz aktivnu ili pasivnu konkurenciju • Predatorstvo • Interakcija je korisna za jednu vrstu, a štetna za drugu • Komensalizam Interakcija korisna za jednu vrstu, dok na drugu nema uticaja • Mutualizam Interakcija koja je korisna za obje vrste

30. Definišite pojmove: simbioza i mikoriza!

31. Simbioza-predstavljazajednički životdva organizma u komeobačlanate zajedniceimajukoristi Mikoriza-simbioza gljiva i korijenja drveća Može biti endotrofna i egzotrofna

32. Nabrojte biotičke sisteme?

33. Biosfera Biotički sistemi Ekosistem Biocenoza Populacija Jedinka

34. Šta je populacija?

35. Populacija • skup jedinki iste vrste koje naseljavaju određeno stanište, međusobno se razmnožavaju dajući plodno potomstvo. • Pripadnici populacije su vrste sličnog genotipa i fenotipa

36. Navedite atributre populacije?

37. Atributi populacije: • Brojno stanje, odnosno veličina i gustina populacije • Prostorni raspored • Natalitet-stopa rađanja • Mortalitet-stopa smrtnosti • Starosna struktura • Potencijal rasta, intenzitet porasta populacije

38. Kakav može biti raspored vrsta u populaciji?

39. Prostorni raspored populacije 1.Ravnomjeran (uniforman) raspored 2.Neravnomjerni raspored po principu slučajnosti 3.Neravnomjeran grupni raspored

40. Kretanja populacije?

41. Migracije-periodična kretanja(dnevna, sezonska) individua ili populacija dvojakim pravcima npr. seoba ptica • Emigracija-jednosmjerna periodična kretanja pripadnika populacije izvan teritorije sopstvenog biotopa tj. napuštanje biotopa bez povratka, najčešće uslovljeno prenaseljenošću ili • nedostatkom hrane npr. travojed i leming • Imigracije-naseljavanje pripadnika neke populacije u novi biotop

42. Definišite pojmove: fekunditet, fertilitet?

43. Fekunditet-maksimalno mogući broj gameta koje ženka može da produkuje Fertilitet-stvarni broj sazrelih i položenih jaja odnosno rođenuih mladih

44. Navedite faze rasta populacije?

45. Tok rasta populacije -Faza pozitivnog rasta -Faza stacionarnog rasta -Faza oscilacije i fluktuacije -Faza negativnog rasta -Faza isčezavanja

46. Šta je biocenoza, koje prvi uveo termin biocenoza, podjela biocenoza?

47. Biocenoza je viši stupanj ekološke integracije, a obuhvata veći broj populacija različitih vrsta organizama koji naseljavaju određeni biotop • Termin biocenoza uveden 1877 godine od strane njemačkog zoologa Karla Möbiusa • Razlikujemo dva osnovna tipa biocenoza koji su međusobno nerazdvojivi: • Fitocenoze-biljne biocenoze • Zoocenoze-životinjske biocenoze

48. Navedite karakteristike biocenoze?

49. Atributi biocenoze • Kvalitativni sastav biocenoze • Kvantitativni sastav biocenoze • Struktura • Funkcionalnost • Dinamika

50. Šta predstavlja kvalitativni sastav biocenoze?