750 likes | 1.23k Views
M E M O R Y. Vudhichai Boonyanaruthee, MD. MEMORY. Learning objectives: to know WHAT DO WE MEMORIZE? HOW DO WE MEMORIZE? HOW DO WE RECALL? HOW MUCH CAN WE MEMORIZE? HOW DOES MEMORY DECAY?. TYPES OF MEMORY . Sensory memory: momentary lingering of sensory information
E N D
MEMORY Vudhichai Boonyanaruthee, MD
MEMORY Learning objectives: to know • WHAT DO WE MEMORIZE? • HOW DO WE MEMORIZE? • HOW DO WE RECALL? • HOW MUCH CAN WE MEMORIZE? • HOW DOES MEMORY DECAY?
TYPES OF MEMORY • Sensory memory: momentary lingering of sensory information • Short-term memory(active memory):conscious awareness of stimuli (new or retrieve from long-term memory); 20sec. If no actively renewed • Long-term memory
SENSORY MEMORY momentary lingering of sensory information
A typical test for visual sensory memory (4-5/12) 7 I V F X L 5 3 B 4 W 7
SHORT-TERM MEMORY ( STM ) STIMULI SENSORY MEMORY SELECTIVE PERCEPTUAL AND ATTENTION COGNITIVE PROCESS & ENCODING SHORT-TERM MEMORY
FORMING SHORT-TERM MEMORY • SELECTIVE ATTENTION:ความสามารถจดจ่อ(focusing)อยู่กับความรู้สึกใดความรู้สึกหนึ่งได้ เราจะให้ความสนใจต่อคุณสมบัติของ ข้อมูลทางกายภาพ-PHYSICAL INFORMATION ( เช่น ทิศทาง, คุณภาพของเสียง) ก่อนเนื้อหาหรือ ความคิดรวบยอด ของข้อมูล-CONCEPTUAL INFORMATION
ต้นไม้ดอกไม้กระรอกบันไดบ้านต้นไม้ดอกไม้กระรอกบันไดบ้าน
ต้นไม้ ดอกไม้ กระรอก บันได บ้าน ต้นไม้ ดอกไม้ กระรอก บันได บ้าน ต้นไม้ ดอกไม้ กระรอก บันได บ้าน ต้นไม้ ดอกไม้ กระรอก บันได บ้าน
ต้นไม้ ดอกไม้ กระรอก บันได บ้าน
ENCODING:เป็นการเปลี่ยนsensory stimuliไปเป็นรูปแบบที่สามารถถูกเก็บไว้ในความจำได้ มักนำข้อมูลเก่ามาใช้ในการวิเคราะห์ หรือจัดการกับข้อมูลนั้น
ENCODING STRATIGIES (กลวิธีที่ใช้ในการencoding) - NAMING - MENTALLY PICTURING
TYPE OF ENCODING • EFFORTFUL ENCODING • AUTOMATIC ENCODING
EFFORTFUL ENCODING: ใช้ความตั้งใจในการจำและใช้กระบวนการที่ทำให้ข้อมูลละเอียดขึ้น(elaboration) และเปลี่ยนแปลงไป(transformation) โดยการ naming และ mentally picturing
AUTOMATIC ENCODING:ได้แก่ 1. ตอนเรียนประถม 6 ท่านไปโรงเรียนอย่างไร ? 2. เมื่อชั่วโมงก่อนท่านนั่งที่ใดในห้องบรรยาย ? 3.เป็นช่วงเวลาไหนของวันที่ท่านไปที่ร้านหนังสือเป็นครั้งสุดท้าย ?
AUTOMATIC ENCODING: 4.ท่านไปโรงภาพยนตร์กี่ครั้งในเวลา 3 เดือนที่ผ่านมา ? 5.ในภาษาไทยมีคำที่ลงท้ายด้วย “ง” หรือ “ฟ” มากกว่ากัน ? 6. ชื่อใดพบได้บ่อยกว่ากัน “ชวลิต” หรือ “บรรหาร” ?
ข้อมูลที่เกี่ยวกับที่อยู่เวลาและสถานที่(คำถามที่1-3)ช่วยให้เราสามารถปรับตัวเมื่อพบกับสถานการณ์ใหม่ๆได้เร็วขึ้นความสำคัญข้อมูลเกี่ยวกับความถี่ (คำถามที่4-6)อาจทำให้เราสามารถเรียก (retrieve) ข้อมูลจาก long-term memory อย่างมีประสิทธิภาพยังช่วยในการจัดหมวดหมู่(categorize) วัตถุ(object) และเหตุการณ์ต่างๆและช่วยในการตัดสินใจเกี่ยวกับการประเมินความเป็นไปได้
Short-Term Storage ENCODED INFORMATION SHORT-TERM MEMORY(10-20 sec.) REHEARSALNO REHEAESAL DISTRACTED MAINTENANCE DECAYED IN 12 SEC.
REHEARSAL PROCESS เป็นรูปแบบหนึ่งของการพูด(speech)ทั้งออกเสียงและในใจ ช่วยในการรักษาข้อมูลไว้ใน short-term memory ฟังเสียงที่กำลังพูดและเก็บข้อมูลเข้าไปใหม่(re-store)
270 -3 (270, 267,……..)x12 SEC.
ปัจจัยที่อาจเป็นผลต่อSHORT-TERM MEMORY • ระดับ ความแปลกใหม่ ของข้อมูล (มีความสัมพันธ์กับข้อมูลที่เก็บไว้ใน long-term memory เพียงใด) • Motivation: if no motivation -information loss from short-term storage in 2 sec. • Clustering or Chunking
ท่านต้องการเวลานานเท่าใด?ท่านต้องการเวลานานเท่าใด? ในการ encode คำ หรือ ประโยคใหม่ ต่อไปนี้
116197457170332 335845889105475
Kate Moss Birthday:January 16, 1974Height:5' 7" (170cm)Measurements:33"-23"-35" (84-58-89cm)Weight:105 lbs. (47.5 Kg.)Eyes/Hair: Hazel / Light Brown
1 16 1974 57 170 33 23 35: 84 58 89 105 475
Steve Falcon(av. I.Q.):ฝึกchunking technique 20เดือนจำตัวเลขได้80 ตัว ( โดย basic STM ไม่เพิ่ม ) • Chunk:อาจเป็น ภาพเช่นการวางตัวของตัวหมากรุกในกระดาน(25,000-100,000 chunks)
LONG-TERM MEMORY ( LTM ) • การเรียนรู้(learning) • สติปัญญา(intelligence) • ความรู้(knowledge)
ชนิดของข้อมูลที่เก็บไว้ใน LTM • procedural memories • semantic memories • episodic memories:
procedural memories • stimuli&response • เช่นการรับโทรศัพท์, การเหยียบเบรค
semantic memories • เป็นความจำเกี่ยวกับ ตัวแทนหรือสัญลักษณ์ในใจของวัตถุ, สถานะหรือคุณภาพเมื่อเรานึกถึงความรู้ที่เป็น ความคิดรวบยอด(conceptual knowledge) • เช่นกฎของไวยากรณ์สูตรทางเคมี
episodic memories • เป็นการระลึกถึงเหตุการณ์ที่เป็น ประสบการณ์ส่วนตัวย้อนหลังไปถึงช่วงวัยเด็กเหมือนตัดมาจากฉากภาพยนต์ • เช่นไปโรงเรียนวันแรกเล่นกับเพื่อนๆในสนามงานวันเกิดตอนอายุแปดขวบ
Long-Term Storage and Retrieval ข้อมูลถูกเก็บใน LTM อย่างไรยังไม่เข้าใจแน่ชัด แต่ กระบวนการนี้ขึ้นอยู่กับ • ระยะเวลาในการ rehearsal • ชนิดของการ rehearsal
ชนิดของREHEARSAL • shallow processing or maintenance rehearsal • deep processing or elaborative rehearsal
shallow processing or maintenance rehearsal • เป็นการท่องซ้ำๆโดยไม่พิจารณาความหมาย • เช่นการท่องเบอร์โทรศัพท์
deep processing or elaborative rehearsal • processต่อในใจ • เช่นสร้างภาพพจน์, ใช้แก้ปัญหาหรือเอาไปสัมพันธ์กับสิ่งอื่นๆซึ่งจะทำให้สามารถเก็บใน LTS ได้ • การเข้าใจความหมาย(semantic)ของสิ่งเร้าเป็นหนทางสำคัญสู่deep processing
Semantic:(ความหมาย)เช่นคำนี่มีความหมายเดียวกับคำว่า “ใหญ่” หรือไม่? • Nonsemantic:(มักเกี่ยวกับลักษณะของคำ)เช่นมีสระกี่ตัวพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์ใหญ่ใช่หรือไม่?
Retrieving Information from LTM 2 Basic Processes • Recognition:เป็นการตัดสินใจว่าเราเคยประสบกับสิ่งเร้าใดสิ่งเร้าหนึ่งมาก่อนหรือไม่,matching process, ใช้การประเมินวัตถุเป็นส่วนๆมากกว่าโดยรวม“ deja vu”อาจเกิดจาก“partial recognition” • Recall:เป็นการระลึกถึงลักษณะพิเศษของข้อมูล, มักเกิดจากการชี้นำRETRIEVAL CUES:
TIP-OF-THE-TONGUE PHENOMENON • รู้ว่าเราได้เก็บบางสิ่งไว้ในความจำแล้วแต่ไม่สามารถค้นพบได้ในเวลาอันรวดเร็ว • ต้องใช้retrieval cuesช่วยได้แก่เสียง (โดยเฉพาะอย่างยิ่งอักษรตัวแรก)ความหมายหรือข้อเท็จจริงที่เกี่ยวข้องกับสิ่งนั้น
FACTORS AFFECTING LTM PERFORMANCE • USING MNEMONIC DEVICES(memory aids) [mneme(Gr.) = memory] • RECONSTRUCTING CONTEXT AND MOOD • SCHEMAS, EXPECTATIONS, AND INFERENCES
USING MNEMONIC DEVICES method of loci:เป็นการเชื่อมโยงสิ่งที่จะจำกับ series ของสถานที่ที่เราจำได้แม่นShereshevskyจำคำที่ไม่เกี่ยวข้องกันได้ถึง50คำ key word system:โดยเชื่อมโยงคำที่จะจำกับคำสำคัญที่เหมาะสม 1=bun 2=shoe 3=tree 4=door 5=hive 6=stick 7=heaven 8=gate 9=line 10=hen
RISK FACTORS FOR SUICIDE‘Sad Persons’ • Sex • Age • Depression • Previous attempt • Ethanol and drug abuse • Rational thinking is impaired • Support networks not available • Organized plan • No spouse • Sickness
eidetic images:เด็กบางคนและในผู้ใหญ่บ้างเล็กน้อยสามารถคงภาพและรายละเอียดปลีกย่อยนาน1-2 นาที • photographic memory:ผู้ใหญ่บางคนสามารถจำภาพได้อย่างชัดเจนโดยไม่เลือนหายไปและสามารถระลึกได้เมื่อต้องการ
RECONSTRUCTING CONTEXT AND MOOD • reconstructing context:การสร้างเรื่องราวขึ้นมาใหม่เช่นถ้าต้องการจำชื่อเพื่อนร่วมชั้นมัธยมทำได้โดยสร้างฉากต่างๆในสมัยเรียนมัธยมและพยายามนึกชื่อเพื่อนในฉากต่างๆเหล่านั้น • mood: - mood dependent memory Sirhan ผู้สังหาร Robert Kennedy -mood-congruent recall: การจำข้อมูลที่สอดคล้องกับอารมณ์ได้ดี