JAK UCHRONIĆ DZIECKO PRZED ZAŻYWANIEM ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH?

1. JAK UCHRONIĆ DZIECKO PRZED ZAŻYWANIEM ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH? Wykonała: mgr Kamila Kamińska Specjalista Terapii Uzależnień i Współuzależnienia

2. PYTANIA NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PRZEZ RODZICÓW DORASTAJĄCYCH DZIECI: • Co zrobić, aby moje dziecko nie brało narkotyków? • Moje dziecko dziwnie się zachowuje. Nie podobają mi się jego koledzy. Jak zorientować się czy nie bierze? Co powinienem zrobić, jeśli okaże się, że bierze? • Moje dziecko od kilku lat bierze, jest teraz w ciągu – jak mogę mu pomóc?

3. Jak zajmować się dzieckiem, aby w bliższej lub w dalszej perspektywie nie chciało ono zażywać środków odurzających? • Co zrobić jeśli podejrzewamy, że dziecko sięga po środki odurzające? Jak upewnić się, że faktycznie po nie sięga? • Jak możemy pomóc dziecku, które zaczęło zażywać środki? • Co zrobić jeśli uważamy, że dziecko jest już uzależnione?

4. Jak zajmować się dzieckiem, aby w bliższej lub w dalszej perspektywie nie chciało ono zażywać środków odurzających? • Łatwość zdobycia środków odurzających (kupno, podbieranie, koledzy) • Powody sytuacyjne oraz / lub społeczne • Środki psychoaktywne stają się groźne wtedy, gdy zaczynają zaspokajać ważne potrzeby psychoemocjonalne (poczucie samotności, chęć poczucia się dorosłym, poczucie nie zaspakajania potrzeb rodziców, zaniżona samoocena, zaburzony system wartości, ucieczka od problemów, lepsze samopoczucie, ciekawość, złamanie zakazu, „zabawa”, strach) • Rodzice powinni przede wszystkim zaspakajać potrzeby swoich dorastających dzieci oraz nauczyć je rozpoznawać i zaspakajać w sposób konstruktywny!!!

5. POTRZEBA MIŁOŚCI • Okazuj dziecku swoje uczucia, mów o nich i staraj się także innymi sposobami pokazywać, że jest Ci bliskie. Nie „kupuj” uczuć dziecka za pomocą kosztownych zabawek czy firmowych ubrań. Postaraj się, żeby czymś naturalnym było w Twojej rodzinie okazywanie sobie nawzajem bliskości, a także czułości w relacji pomiędzy Tobą a Twoim mężem/żoną. Tylko w taki sposób dziecko będzie przekonane, że odczuwanie i okazywanie uczuć to coś ważnego i cennego.

6. POTRZEBA PRZYJAŹNI • Twoje dziecko musi się nauczyć czym jest przyjaźń, jak ważną rzeczą jest mieć przyjaciół, móc na kimś polegać i być dla kogoś wsparciem. Musi zrozumieć, że przyjaźń jest podstawą relacji w bliskich związkach. Ty musisz być dla swojego dziecka przyjacielem – kimś, na kim ono zawsze może polegać, kto w ważnych momentach znajdzie dla niego czas, komu ono także będzie mogło pomóc – na miarę swoich możliwości. Ważne jest przy tym, by Twoje dziecko miało poczucie, że wasze relacje są partnerskie.

7. POTRZEBA BEZPIECZEŃSTWA • Dziecko musi czuć się w relacjach ze swoimi rodzicami całkowicie bezpiecznie. Tylko wtedy bez wahania opowie o swoich problemach czy wątpliwościach, co może być szczególnie ważne!!! Jeśli dziecko będzie się czuło przy Tobie bezpiecznie, szybko dowiesz się o tym od niego. Poczucie bezpieczeństwa zmniejsza niebezpieczeństwo uciekania przed swoimi lękami w nierzeczywiste światy, a zwiększa prawdopodobieństwo poszukiwania u Ciebie wsparcia w radzeniu sobie z lękami. Dziecko musi być pewne, że nie zostanie odrzucone czy wyśmiane, musi doświadczyć z Twojej strony uwagi, zainteresowania i chęci udzielenia mu pomocy.

8. POTRZEBA AKCEPTACJI • Musisz zapewnić swojemu dziecku świadomość, że bez względu na wszystko nie odrzucisz go, ani go nie potępisz. Możesz być surowy dla tych jego zachowań, których nie pochwalasz, ale krytyka jego niewłaściwego postępowania i nawet karanie go za nie nie może spowodować, że przestanie się ono czuć Twoim dzieckiem. Nie powinieneś sugerować związku swoich uczuć do dziecka z jego wynikami w szkole, sporcie, czy innymi osiągnięciami. Dziecko bowiem powinno czuć się bezwzględnie chciane, akceptowane i kochane.

9. POTRZEBA ZDROWIA • Szacunek dla własnego ciała, własnej fizyczności jest jedną z podstaw zdrowego życia. Dziecko musi nauczyć się od Ciebie, jak ważną rzeczą jest uprawianie jakiegoś sportu, odpowiednie odżywianie się i niepalenie papierosów. • Żeby osiągać pożądane cele wychowawcze, musisz stosować właściwe metody. • Modeluj pożądane zachowania, bądź dla swojego dziecka przykładem i autorytetem • Niezwykle istotną rzeczą jest osobisty przykład. Zupełnie nieważne jest to, co mówimy dziecku, jeśli sami robimy coś innego. Osobisty przykład jest jedynym skutecznym sposobem wpływania na zachowania dzieci. To zdanie odnosi się w pełni do wszystkiego, co robimy z naszymi dziećmi.

10. Tylko żyjąc w taki sposób, do jakiego chcesz przekonać swoje dziecko, możesz je skutecznie wychowywać. Jeśli chcesz, żeby Twoje dziecko np.nie paliło papierosów – sam nie pal. Nie zapominaj też, że dzieci z zasady przerastają swoich rodziców. Jeśli Ty od czasu do czasu „poimprezujesz” ze znajomymi przy alkoholu, ono pewnie też zacznie się bawić, ale już przy piwie i.... no właśnie – marihuanie, a może amfetaminie lub extasy. W końcu podobno marihuana jest mniej szkodliwa niż alkohol... Nie obawiaj się przyznawać do swojej niewiedzy. To jeden ze sposobów na budowanie autorytetu. W końcu nikt nie oczekuje, że wiesz wszystko.

11. Większość młodych ludzi sięgających po środki odurzające wywodzi się z domów, w których rodzice byli albo nadmiernie opiekuńczy i przyzwalający, albo zbyt rygorystyczni i autorytarni. Jeśli podejmiesz w stosunku do swojego dziecka jakąś decyzję, na przykład „przez tydzień nie oglądasz telewizji”, to nawet jeśli uznasz w którymś momencie, że kara jest zbyt surowa, nie zmieniaj jej. Następnym razem wyznacz karę adekwatną do winy, ale nie zmieniaj już powziętej i wprowadzonej w życie. Bardzo ważne jest także obustronne przestrzeganie zawieranych umów i wcześniejsze określenie konsekwencji ich niedopełnienia. Jeśli dziecko ma np. odpowiadać za odkurzanie mieszkania, to ustal z nim co stanie się, jeśli tego nie zrobi. Staraj się też swoje oczekiwania dostosowywać do możliwości dziecka, inaczej zrodzi się w nim zniechęcenie i frustracja. BĄDŹ KONSEKWENTNY

12. SPĘDZAJ CZAS Z DZIECKIEM • Chodzi m.in. o wspólne spędzanie wakacji. Staraj się codziennie wygospodarować dla swojego dziecka wspólny czas. Staraj się zarażać je swoimi pasjami, ale nie narzucaj mu ich. Tylko w ten sposób masz szansę na nawiązanie bliskich, otwartych relacji ze swoim dzieckiem.

13. POZNAJ ZNAJOMCH SWOJEGO DZIECKA • Pozwalaj swojemu dziecku na przyprowadzanie kolegów do domu. Nie uciekaj z domu, kiedy odbywa się impreza zorganizowana przez dziecko. W ten sposób nie tylko zorientujesz się w tym, co się dzieje, ale także będziesz mógł zareagować w momencie, kiedy będzie się działo coś niepokojącego. Nie odmawiaj wspólnych wyjazdów jako „opiekun” z grupą znajomych dziecka. Spróbuj także z rodzicami przyjaciół swojego dziecka ustalić w jakiś sposób „wspólny front” – na przykład brak przyzwolenia dla alkoholu i papierosów.

14. Bardzo często rodzice wychodzą z założenia, że lepiej, żeby 12-13 letnie dziecko wypiło piwo czy zapaliło papierosa, niż brało narkotyki. Ułatwiają w ten sposób swoim dzieciom inicjację narkotykową, która prawie zawsze ma miejsce pod wpływem alkoholu. Poza tym nie da się pogodzić zdrowego trybu życia z piciem alkoholu czy paleniem papierosów. Tu także bardzo ważne jest, jaki przykład Ty dajesz swojemu dziecku. Trzeba też pamiętać, że jednym ze sposobów na ukrycie palenia marihuany czy brania amfetaminy jest wypicie piwa i twierdzenie „nic nie brałem, wypiłem tylko piwko”. NIE PRZYZWALAJ NA „MNIEJSZE ZŁO”

15. ROZMAWIAJ ZE SWOIM DZIECKIEM • Nie przemawiaj do dziecka, ale z nim rozmawiaj. Staraj się je zrozumieć, zastanów się, czy problemy, przed którymi staje, nie są za poważne jak na jego wiek. Z drugiej strony nie ośmieszaj jego spraw, które Tobie wydają się błahe. Pokaż swojemu dziecku, że to, o czym mówi, jest dla Ciebie ważne. Tylko wtedy nie będzie miało oporów przed rozmowami z Tobą nawet na bardzo trudne tematy. Nie stawiaj siebie i swojego dzieciństwa za wzór. Poruszaj w rozmowach z dzieckiem tak zwane trudne tematy – co jest w życiu ważne, dobre, sensowne.

16. NIE DAWAJ DZIECKU LEKÓW BEZ RECEPTY • Pewnie, że aspiryna i witamina C, kiedy dziecko jest przeziębione, to nic złego, ale bardzo wiele osób zaczyna swoje kontakty z różnymi środkami od połowy „proszeczka” na uspokojenie przed klasówką. Nierzadko okazuje się, że ktoś, kto nie jest w stanie dać sobie rady bez proszków ze swoją nadpobudliwością, zupełnie bez problemów radzi sobie, jeśli poświęcić mu dostatecznie dużo czasu. Leki są czasem niezbędne, ale przyjmij zasadę, że farmakologia to ostateczność. Warto wiedzieć, że granica jest bardzo cienka.

17. DAJ DZIECKU POCZUCIE STAŁOŚCI • Dziecko musi być pewne, że są w waszym życiu niezmienne punkty. Nawet, jeśli rodzice są niezwykle zapracowani, muszą znaleźć czas na wspólne spędzanie czasu z dzieckiem. Dobrze, jeśli jest to wspólny posiłek, w czasie którego rozmawia się o tym, jak minął dzień, także coroczne – choćby tygodniowe – wakacje.

18. OPOWIADAJ O SOBIE • Mówiąc o sobie nie staraj się podkreślać, jak ciężko było Ci w życiu. Staraj się być dla dziecka kimś bliskim, z kim poczuje więź, widząc w Tobie kogoś, kto przecież przeżywał jakiś czas temu trudności i kłopoty podobne do tych, które ono przeżywa teraz. Zobaczysz, jak was to zbliży.

19. Co zrobić jeśli podejrzewamy, że dziecko sięga po środki odurzające? Jak upewnić się, że faktycznie po nie sięga? • Staraj się nie wpadać w panikę. Możliwe jest, że tylko wydaje Ci się, że zauważone przez Ciebie niepokojące objawy związane są ze środkami odurzającymi. Pamiętaj też, że nie każdy, kto po nie sięga, uzależnia się. I w końcu trzeba wiedzieć, że nawet uzależnionym udaje się z czasem normalnie żyć po terapii. • Istnieje kilka objawów, na które warto zwrócić uwagę, by zorientować się, czy podejrzewanie dziecka jest zasadne: • Wejście w nowe środowisko (nowi koledzy, sposób ubierania się, zachowanie, język) • Kłamstwa (potrzeba pieniędzy, znikanie na dłuższy czas) • Zmiana nawyków żywieniowych oraz snu (niejedzenie, ataki wilczego apetytu) • Kłopoty w nauce • Brak zainteresowań • Nowe akcesoria, przedmioty • Wygląd zewnętrzny (zmienione źrenice nie reagujące na światło, niewyraźna mowa, zachwianie równowagi, zapach)

20. Jak możemy pomóc dziecku, które zaczęło zażywać środki? • Unikaj każdej z poniższych postaw częstych u osób, które dowiedziały się, że ich bliski sięga po środki odurzające: • przede wszystkim nie rozpaczaj, • z drugiej strony nie zaprzeczaj; nie staraj się udowodnić sobie i innym, że to nieprawda, że Twoje dziecko nie może brać narkotyków, • nie bagatelizuj też sprawy, nie twierdź, że to nic poważnego, że poradzisz sobie w prosty sposób. Problem jest – i cała Twoja rodzina musi się z nim zmierzyć. Potraktuj go poważnie. Miej świadomość, że to nie tylko ryzyko uzależnienia, to także niechciane ciąże, wypadki, choroby, niepowodzenia w szkole i pracy, często konflikty z prawem, w konsekwencji wypadanie z ról społecznych i brak relacji z ludźmi.

21. Zacznij od kontaktu z jakimś specjalistą. Pomoże Ci on w przygotowaniu się do rozmowy z Twoim dzieckiem. Kolejnym krokiem powinna być poważna rozmowa z dzieckiem: staraj się mówić jak najwięcej o tym, jak bardzo Ci na nim zależy,jak jest dla Ciebie ważne, w jaki sposób Ciebie osobiście dotyka to, co się z nim dzieje. Ostatecznym celem rozmowy powinno być uzgodnienie wizyty u specjalisty. Bardzo ważne jest, żeby w dalszym postępowaniu brał udział terapeuta. Tylko on może stwierdzić wiarygodnie, co tak naprawdę dzieje się z Twoim dzieckiem, tylko on jest w stanie precyzyjnie ustalić kolejność działań potrzebnych do rozwiązania problemu.

22. Musisz zdać się na specjalistów. Musisz mieć do nich zaufanie i współpracować z nimi. Pamiętaj: tylko zdecydowana i konsekwentna postawa wobec dziecka, może mu pomóc w podjęciu decyzji i rozpoczęciu terapii. Tak długo będzie brać i popełniać na Twoich oczach powolne samobójstwo, jak długo będziesz je utrzymywać, zapewniać dach nad głową, żywić i płacić jego długi. Co zrobić jeśli uważamy, że dziecko jest już uzależnione?

23. Ktoś, kto jest szczęśliwy, nie ucieka w narkotyki, a tylko szczęśliwi rodzice mogą wychować szczęśliwe dzieci.

24. DZIĘKUJĘ